Catuparikkh±ravaººan±

339. Tasmi½ tasmi½ kicce anuyanti anuvattant²ti anuyant±. Teyeva ±nuyant± yath± “anubh±vo eva ±nubh±vo”ti, “±nuyutt±”tipi p±µho, tasmi½ tasmi½ kicce anuyujjant²ti hi ±nuyutt± vuttanayena. Ass±ti rañño. Teti ±nuyantakhattiy±dayo. “Amhe ettha bahi karot²”ti attaman± na bhavissanti. “Nibandhavipul±y±gamo g±mo nigamo. Viva¹¹hitamah±-±yo mah±g±mo”ti (d². ni. µ². 1.338) ±cariyena vutta½. “Ap±k±raparikkhepo s±paºo nigamo, sap±k±r±paºa½ nagara½, ta½ tabbipar²to g±mo”ti (kaªkh±vitaraº² abhinavaµ²k±ya½ saªgh±disesakaº¹e kulad³sakasikkh±pade passitabba½) vinayaµ²k±su. Gasanti madanti etth±ti g±mo, sveva p±kaµo ce, nigamo n±ma atireko g±moti katv±. Bhusattho hettha -saddo, saññ±saddatt± ca rassoti saddavid³. Janapadattho vuttova. “S±my±macco sakh± koso, duggañca vijita½ balan”ti vutt±su sattasu r±japakat²su rañño tadavases±na½ channa½ vasena hitasukh±tivuddhi, tadekades± ca ±nuyant±dayoti ±ha “ya½ tumh±kan”ti-±di.
Ta½ta½kiccesu raññ± am± saha bhavant²ti amacc±. “Am±v±s²”ti-±d²su viya hi samakiriy±ya am±ti abyayapada½, ca-paccayena taddhitasiddh²ti neruttik±. Rajjakiccavos±sanak±le pana te raññ± piy±, sahapavattanak± ca bhavant²ti dasseti “piyasah±yak±”ti imin±. Rañño parisati bhav± “p±risajj±. Ke pana teti vutta½ “ses± ±ºattik±rak±”ti yath±vutt±nuyuttakhattiy±d²hi avases± rañño ±º±kar±ti attho. Satipi deyyadhamme ±nubh±vasampattiy±, pariv±rasampattiy± ca abh±ve t±disa½ d±tu½ na sakk±. Vuddhak±le ca t±dis±nampi r±j³na½ tadubhaya½ h±yateva, deyyadhamme pana asati pagev±ti dassetu½ “deyyadhammasmiñh²”ti-±dim±ha. Deyyadhammasmi½ asati ca mahallakak±le ca d±tu½ na sakk±ti yojan±. Eten±ti yath±vuttak±raºadvayena. Anumatiy±ti anuj±nanena. Pakkh±ti sapakkh± yaññassa aªgabh³t±. Yañña½ parikaront²ti parikkh±r±, sambh±r±, te ca tassa yaññassa aªgabh³tatt± pariv±r± viya hont²ti ±ha “pariv±r± bhavant²”ti. “Ratho”ti-±din± idh±nadhippetamattha½ nisedheti.
“Ratho setaparikkh±ro, jh±nakkho cakkav²riyo;
upekkh± dhurasam±dhi, anicch± pariv±raºan”ti. (Sa½. ni. 5.4).
Hi sa½yuttamah±vaggap±¼i. Tattha rathoti brahmay±nasaññito aµµhaªgikamaggaratho. Setaparikkh±roti catup±risuddhis²l±laªk±ro. “S²laparikkh±ro”tipi p±µho. Jh±nakkhoti vipassan±sampayutt±na½ pañcanna½ jh±naªg±na½ vasena jh±namaya-akkho. Cakkav²riyoti v²riyacakko. Upekkh± dhurasam±dh²ti upekkh± dvinna½ dhur±na½ samat±. Anicch± pariv±raºanti alobho s²hadhamm±d²ni viya pariv±raºa½.