C³¼amajjhimamah±s²lavaººan±

194-211. Evanti “so eva½ pabbajito sam±no p±timokkhasa½varasa½vuto viharat²”ti-±din± nayena. “S²lasmin”ti ida½ niddh±raºe bhumma½ tato ekassa niddh±raº²yatt±ti ±ha “eka½ s²lan”ti. Apica imin± ±dh±re bhumma½ dasseti samud±yassa avayav±dhiµµh±natt± yath± “rukkhe s±kh±”ti. “Idan”ti padena katvatthavasena sam±n±dhikaraºa½ bhummavacanassa katvatthe pavattanato yath± “vanappagumbe yatha phusitagge”ti (khu. p±. 6.13; su. ni. 236) dasseti “paccattavacanatthe v± eta½ bhumman”ti imin±. Ayamevatthoti paccattavacanattho eva. Brahmaj±leti brahmaj±lasuttavaººan±ya½, (d². ni. aµµha. 1.7) brahmaj±lasuttapade v±. Sa½vaººan±vasena vuttanayen±ti attho. “Idamassa hoti s²lasmin”ti ettha mah±s²lapariyos±nena niddh±riyam±nassa abh±vato paccattavacanatthoyeva sambhavat²ti ±ha “ida½ assa s²la½ hot²ti attho”ti, tatoyeva ca p±¼iya½ apiggahaºamakatanti daµµhabba½.
212. Att±nuv±dapar±nuv±dadaº¹abhay±d²ni asa½varam³lak±ni bhay±ni. “S²lass±sa½varatoti s²lassa asa½varaºato, s²lasa½var±bh±vatoti attho”ti (d². ni. µ². 1.280) ±cariyena vutta½, “yadida½ s²lasa½varato”ti pana padassa “ya½ ida½ bhaya½ s²lasa½varato bhaveyy±”ti atthavacanato, “s²lasa½varahetu bhaya½ na samanupassat²”ti ca atthassa upapattito s²lasa½varato s²lasa½varahet³ti atthoyeva sambhavati. “Ya½ ida½ bhaya½ s²lasa½varato bhaveyy±”ti hi p±µhopi dissati. “Sa½varato”ti hetu½ vatv± tadadhigamita-atthavasena “asa½varam³lakassa bhayassa abh±v±”tipi hetu½ vadati. Yath±vidh±navihiten±ti yath±vidh±na½ samp±ditena. Khattiy±bhiseken±ti khattiyabh±v±vahena abhisekena. Muddhani avasittoti matthakeyeva abhisitto. Ettha ca “yath±vidh±navihiten±”ti imin± por±ºak±ciººavidh±nasamaªgit±saªkh±ta½ eka½ aªga½ dasseti, “khattiy±bhiseken±”ti imin± khattiyabh±v±vahat±saªkh±ta½, “muddhani avasitto”ti imin± muddhaniyeva abhisiñcitabh±vasaªkh±ta½. Iti tivaªgasamann±gato khattiy±bhiseko vutto hoti. Yena abhisittar±j³na½ r±j±nubh±vo samijjhati. Kena pan±yamattho viññ±yat²ti? Por±ºakasatth±gatanayena. Vuttañhi aggaññasuttaµµhakath±ya½ mah±sammat±bhisekavibh±van±ya “te panassa khettas±mino t²hi saªkhehi abhisekampi aka½s³”ti (d². ni. aµµha. 3.131) majjhim±gamaµµhakath±yañca mah±s²han±dasuttavaººan±ya½ vutta½ “muddh±vasitten±ti t²hi saªkhehi khattiy±bhisekena muddhani abhisitten±”ti (ma. ni. aµµha. 1.160) s²ha¼aµµhakath±yampi c³¼as²han±dasuttavaººan±ya½ “paµhama½ t±va abhiseka½ gaºhant±na½ r±j³na½ suvaººamay±d²ni t²ºi saªkh±ni ca gaªgodakañca khattiyakaññañca laddhu½ vaµµat²”ti-±di vutta½.
Aya½ pana tatth±gatanayena abhisekavidh±navinicchayo– abhisekamaªgalatthañhi alaªkatapaµiyattassa maº¹apassa antokatassa udumbaras±khamaº¹apassa majjhe suppatiµµhite udumbarabhaddap²µhamhi abhisek±raha½ abhijacca½ khattiya½ nis²d±petv± paµhama½ t±va maªgal±bharaºabh³sit± j±tisampann± khattiyakaññ± gaªgodakapuººa½ suvaººamayas±muddikadakkhiº±vaµµasaªkha½ ubhohi hatthehi sakkacca½ gahetv± s²sopari uss±petv± tena tassa muddhani abhisekodaka½ abhisiñcati, evañca vadeti “deva ta½ sabbepi khattiyagaº± att±nam±rakkhattha½ imin± abhisekena abhisekika½ mah±r±ja½ karonti, tva½ r±jadhammesu µhito dhammena samena rajja½ k±rehi, etesu khattiyagaºesu tva½ puttasineh±nukamp±ya sahitacitto, hitasamamettacitto ca bhava, rakkh±varaºaguttiy± tesa½ rakkhito ca bhav±h²”ti. Tato puna purohitopi porohiccaµh±n±nur³p±laªk±rehi alaªkatapaµiyatto gaªgodakapuººa½ rajatamaya½ saªkha½ ubhohi hatthehi sakkacca½ gahetv± tassa s²sopari uss±petv± tena tassa muddhani abhisekodaka½ abhisiñcati, evañca vadeti “deva ta½ sabbepi br±hmaºagaº± att±nam±rakkhattha½ imin± abhisekena abhisekika½ mah±r±ja½ karonti, tva½ r±jadhammesu µhito dhammena samena rajja½ k±rehi, etesu br±hmaºagaºesu tva½ puttasineh±nukamp±ya sahitacitto, hitasamamettacitto ca bhava, rakkh±varaºaguttiy± tesa½ rakkhito ca bhav±h²”ti. Tato puna seµµhipi seµµhiµµh±nabh³sanabh³sito gaªgodakapuººa½ ratanamaya½ saªkha½ ubhohi hatthehi sakkacca½ gahetv± tassa s²sopari uss±petv± tena tassa muddhani abhisekodaka½ abhisiñcati, evañca vadeti “deva ta½ sabbepi gahapatigaº± att±nam±rakkhattha½ imin± abhisekena abhisekika½ mah±r±ja½ karonti, tva½ r±jadhammesu µhito dhammena samena rajja½ k±rehi, etesu gahapatigaºesu tva½ puttasineh±nukamp±ya sahitacitto, hitasamamettacitto ca bhava, rakkh±varaºaguttiy± tesa½ rakkhito ca bhav±h²”ti. Te pana tassa eva½ vadant± “sace tva½ amh±ka½ vacan±nur³pa½ rajja½ karissasi, icceta½ kusala½. No ce karissasi, tava muddh± sattadh± phalat³”ti eva½ rañño abhisapanti viy±ti daµµhabbanti. Va¹¹hak²s³karaj±tak±d²hi c±yamattho vibh±vetabbo, abhisekopakaraº±nipi samantap±s±dik±d²su (p±r±. aµµha. 1.tatiyasaªg²tikath±) gahetabb±n²ti.
Yasm± nihatapacc±mitto, tasm± na samanupassat²ti sambandho. Anavajjat± kusalabh±ven±ti ±ha “kusala½ s²lapadaµµh±neh²”ti-±di. Ida½ vutta½ hoti– kusalas²lapadaµµh±n± avippaµis±rap±mojjap²tipassaddhidhamm±, avippaµis±r±dinimittañca uppanna½ cetasikasukha½ paµisa½vedeti, cetasikasukhasamuµµh±nehi ca paº²tar³pehi phuµµhasar²rassa uppanna½ k±yikasukhanti.