7. Mah±samayasuttavaººan±

Nid±navaººan±

331. Ud±nanti raññ± okk±kena j±tisambhedaparih±ranimitta½ pavattita½ ud±na½ paµicca. Ekopi janapado ru¼hisaddena “sakk±”ti vuccat²ti ettha ya½ vattabba½, ta½ mah±nid±navaººan±ya½ vuttanayena veditabba½. Aropiteti kenaci aropite.
¾varaºen±ti setun±. Bandh±petv±ti pa½supal±sap±s±ºamattik±khaº¹±d²hi ±¼i½ thira½ k±r±petv±.
“J±ti½ ghaµµetv± kalaha½ va¹¹hayi½s³”ti saªkhepena vuttamattha½ p±kaµatara½ k±tu½ “koliyakammakar± vadant²”ti-±di vutta½.
T²ºi j±tak±n²ti phandanaj±takapathav²-undriyaj±takalaµukikaj±tak±ni dve j±tak±n²ti rukkhadhamma vaµµakaj±tak±ni.
Ten±ti bhagavat±. Kalahak±raºabh±voti kalahak±raºassa atthibh±vo.
Aµµh±neti ak±raºe. Vera½ katv±ti virodha½ upp±detv±. “Kuµh±rihattho puriso”ti-±din± phandanaj±taka½ kathesi. “Duddubh±yati bhaddante”ti-±din± pathav²-undriyaj±taka½ kathesi. “Vand±mi ta½ kuñjar±”ti-±din± laµukikaj±taka½ kathesi.
“S±dh³ sambahul± ñ±t²; api rukkh± araññaj±;
v±to vahati ekaµµha½, brahantampi vanappatin”ti.–

¾din± rukkhadhammaj±taka½ kathesi.

“Sammodam±n± gacchanti, j±la½ ±d±ya pakkhino;
yad± te vivadissanti, tad± ehinti me vasan”ti.–

¾din± vaµµakaj±taka½ kathesi.

“Attadaº¹± bhaya½ j±ta½, jana½ passatha medhaga½;
sa½vega½ kittayiss±mi, yath± sa½vijita½ may±”ti. (Su. ni. 1.941).

¾din± attadaº¹asutta½ kathesi.

Ta½ta½palobhanakiriy± k±yav±c±hi parakkamantiyo “ukkaºµhant³”ti s±sana½ pesenti.
Kuº±ladaheti kuº±ladahat²re patiµµh±ya. Pucchitapucchita½ kathesi (j±. 2.kuº±laj±taka) “anukkamena kuº±lasakuºar±jassa pucchanappasaªgena kuº±laj±taka½ kathess±m²”ti. Anabhirati½ vinodesi itth²na½ dosadassanamukhena k±m±na½ ±d²navok±rasa½kilesavibh±vanena.
Kosajja½ vidhamitv± purisath±maparibr³hanena “uttamapurisasadisehi no bhavitu½ vaµµat²”ti uppannacitt±.
Avissaµµhakammant±ti arativinodanato paµµh±ya avissaµµhasamaºakammant±, aparicattakammaµµh±n±ti attho. Nis²ditu½ vaµµat²ti bhagav± cintes²ti yojan±.
Paduminiyanti padumassare. Vikasi½su guºagaºavibodhena. “Aya½ imassa…pe… na kathes²”ti imin± sabbepi te bhikkh³ t±vadeva paµip±µiy± ±gatatt± aññamaññassa lajjam±n± attan± paµividdhavisesa½ bhagavato n±rocesunti dasseti. “Kh²º±sav±nan”ti-±din± tattha k±raºam±ha.
Os²damatteti bhagavato santika½ upagatamatte. Ariyamaº¹aleti ariyasam³he. P±c²nayugandharaparikkhepatoti yugandharapabbatassa p±c²naparikkhepato, na b±hirakehi uccam±na-udayapabbatato. R±maºeyyakadassanatthanti buddhupp±dapaµimaº¹itatt± visesato ramaº²yassa lokassa ramaº²yabh±vadassanattha½. Ullaªghitv±ti uµµhahitv±. Evar³pe khaºe laye muhutteti yath±vutte candamaº¹alassa uµµhitakkhaºe uµµhitavel±ya½ uµµhitamuhutteti upar³pari k±lassa va¹¹hitabh±vadassanattha½ vutta½.
Tath± tesa½ bhikkh³na½ j±ti-±divasena bhagavato anur³papariv±rita½ dassento “tatth±”ti ±dim±ha.
Sam±pannadevat±ti ±sannaµµh±ne jh±nasam±patti sam±pannadevat±. Cali½s³ti uµµhahi½su. Kosamatta½ µh±na½ saddantara½. Jambud²pe kira ±dito tesaµµhimatt±ni nagarasahass±ni uppann±ni, tath± dutiya½, tath± tatiya½, ta½ sandh±y±ha “tikkhattu½ tesaµµhiy± nagarasahasses³”ti. Te pana sampiº¹etv± satasahassato para½ as²tisahass±ni, navasahass±ni ca honti. Navanavutiy± doºamukhasatasahasses³ti navasatasahass±dhikesu navutisatasahassesu doºamukhesu. Doºamukhanti ca mah±nagarassa ±yuppattiµµh±nabh³ta½ p±danagara½ vuccati. Channavutiy± paµµanakoµisatasahasses³ti chakoµi-adhikanavutikoµisatasahassapaµµanesu. Tambapaººid²p±d²su chapaºº±s±ya ratan±karesu. Eva½ pana nagaradoºimukhapaµµanaratan±kar±divibh±gena kathana½ ta½ta½adhivatth±ya vasant²na½ devat±na½ bahubh±vadassanattha½. Yadi dasasahassacakkav±¼esu devat± sannipatit±, atha kasm± p±¼iya½ “dasahi ca lokadh±t³h²”ti vuttanti ±ha “dasasahassa…pe… adhippet±”ti, tena sahassilokadh±tu idha “ek± lokadh±t³”ti vutt±ti veditabba½.
Lohap±s±deti ±dito kate lohap±s±de. Brahmaloketi heµµhime brahmaloke. Yadi t± devat± eva½ nirantar±, pacch± ±gat±na½ ok±so eva na bhaveyy±ti codana½ sandh±y±ha “yath± kho pan±”ti-±di. Suddh±v±sak±ya½ upapann± suddh±v±sak±yik±, t±sa½ pana yasm± suddh±v±sabh³mi niv±saµµh±na½, tasm± vutta½ “suddh±v±sav±s²nan”ti. ¾v±s±ti ±v±sanaµµh±nabh³t± devat± pana orambh±giy±na½, itaresañca sa½yojan±na½ samucchindanena suddho ±v±so etesanti suddh±v±s±.
332. Puratthimacakkav±¼amukhavaµµiya½ otari aññattha ok±sa½ alabham±no. Eva½ ses±pi. Buddh±na½ abhimukhamaggo buddhav²thi. Y±va cakkav±¼± ottharitu½ ovaritu½ na sakk±. Pahaµabuddhav²thiy±v±ti buddh±na½ santika½ upasaªkamantehi tehi devabrahmehi va¼añjitav²thiy±va. Samiti saªgati sannip±to samayo, mahanto samayo mah±samayoti ±ha “mah±sam³ho”ti Pavaddha½ vana½ pavananti ±ha “vanasaº¹o”ti. Devaghaµ±ti devasam³h±.
Sam±daha½s³ti sam±dahita½ lokuttarasam±dhin± suµµhu appita½ aka½su, yath±sam±hita½ pana sam±dhin± yojita½ n±ma hot²ti vutta½ “sam±dhin± yojesun”ti. Sabbesa½ gomuttavaªk±d²na½ d³rasam³hanitatt± sabbe…pe… akari½su. Nayati asse eteh²ti nett±ni, yott±ni. Av²thipaµipann±na½ ass±na½ v²thipaµip±dana½ rasmiggahaºena pahot²ti “sabbayott±ni gahetv± acodento”ti vatv± ta½ pana acodana½ av±raºa½ ev±ti ±ha “acodento av±rento”ti.
Yath± kh²la½ bhittiya½ v± bh³miya½ v± ±koµita½ dunn²haraºa½, yath± ca paligha½ nagarappavesaniv±raºa½, yath± ca indakh²la½ gambh²ranemi sunikh±ta½ dunn²haraºa½, eva½ r±g±dayo sattasant±nato dunn²haraº±, nibb±nanagarappavesaniv±raº± c±ti te “kh²la½, paligha½, indakh²lan”ti ca vutt±. Taºh±-ej±ya abh±vena anej± paramasantuµµhabh±vena c±tuddisatt± appaµihatac±rika½ caranti.
Gat±seti gat± eva, na pana gamissanti pariniµµhitasaraºagamanatt±ti Lokuttarasaraºagamana½ adhippetanti ±ha “nibbematikasaraºagamanena gat±”ti. Te hi niyamena ap±yabh³mi½ na gamissanti, devak±yañca parip³ressanti. Ye pana lokiyena saraºagamanena buddha½ saraºa½ gat±se, na te gamissanti ap±yabh³mi½, sati ca paccayantarasamav±ye pah±ya m±nusa½ deha½, devak±ya½ parip³ressant²ti ayamettha attho.