Attapańńattivaŗŗan±

117. Anusandhiyati eten±ti anusandhi, heµµh± ±gatadesan±ya anusandh±navasena pavatt± uparidesan±, s± paµhamapadassa dassit±, id±ni dutiyapadassa dassetabb±ti tamattha½ dassento “iti bhagav±”ti-±dim±ha. R³pinti r³pavanta½. Parittanti na vipula½, appakanti attho. Yasm± att± n±ma koci paramatthato natthi. Kevala½ pana diµµhigatik±na½ parikappitamatta½ tasm± yattha nesa½ attasańń±, yath± cassa r³pibh±v±diparikappan± hoti, ta½ dassento “yo”ti-±dim±ha. R³pi½ parittanti attano upaµµhitakasiŗar³pavasena r³pi½, tassa ava¹¹hitabh±vena paritta½. Pańńapeti n²lakasiŗ±divasena n±n±kasiŗal±bh². Tanti att±na½ Anantanti kasiŗanimittassa appam±ŗat±ya paricchedassa anupaµµh±nato antarahita½. Uggh±µetv±ti bh±van±ya apanetv±. Nimittaphuµµhok±santi tena kasiŗanimittena phuµµhappadesa½. Tes³ti cat³su ar³pakkhandhesu. Vińń±ŗamattamev±ti “vińń±ŗamayo att±”ti eva½v±d².
118. “Etarah²”ti s±vadh±raŗamida½ padanti tadattha½ dassento “id±nev±”ti vatv± avadh±raŗena nivattitamattha½ ±ha “na ito paran”ti. Tattha tattheva satt± ucchijjant²ti ucchedav±d², ten±ha “ucchedavaseneta½ vuttan”ti. Bh±vinti sabba½ sad± bh±vi½ avinassanaka½. Ten±ha “sassatavaseneta½ vuttan”ti. Atath±sabh±vanti yath± parav±d² vadanti, na tath± sabh±va½. Tathabh±v±y±ti ucchedabh±v±ya v± sassatabh±v±ya v±. Aniyamavacanańheta½ vutta½ s±mańńajotan±vasena. Samp±dess±m²ti tathabh±va½ assa sampanna½ katv± dassayiss±mi, patiµµh±pess±m²ti attho. Tath± hi vakkhati “sassatav±dańca j±n±petv±”ti-±di. (D². ni. aµµha. 2.118) imin±ti “atatha½ v± pan±”ti-±di vacanena, anucchedasabh±vampi sam±na½ sassatav±dino mativasen±ti adhipp±yo. Upakappess±m²ti upecca samatthayiss±mi.
Eva½ sam±nanti eva½ bh³ta½ sam±na½. R³pakasiŗajjh±na½ r³pa½ uttarapadalopena, adhigamanavasena ta½ etassa atth²ti r³p²ti ±ha “r³pinti r³pakasiŗal±bhin”ti. Parittatt±nudiµµh²ti ettha r³p²-saddopi-±vutti-±dinayena ±netv± vattabbo, r³p²bh±vampi hi so diµµhigatiko parittabh±va½ viya attano abhinivissa µhitoti. Ar³pinti etth±pi eseva nayo. “Pattapal±sabahulagacchasaŖkhepena ghanagahanajaµ±vit±n± n±tid²ghasant±n± valli, tabbipar²t± lat±”ti vadanti. Appah²naµµhen±ti maggena asamucchinnabh±vena. K±raŗal±bhe sati uppajjan±rahat± anusayanaµµho.
Ar³pakasiŗa½ n±ma kasiŗuggh±µi½ ±k±sa½, na paricchinn±k±sakasiŗa½. “Ubhayampi ar³pakasiŗamev±”ti keci. Ar³pakkhandhagocara½ v±ti vedan±dayo ar³pakkhandh± “att±”ti abhinivesassa gocaro etass±ti ar³pakkhandhagocaro, diµµhigatiko, ta½ ar³pakkhandhagocara½. -saddo vuttavikappattho. Saddayojan± pana ar³pa½ ar³pakkhandh± gocarabh³t± etassa atth²ti ar³p², ta½ ar³pi½. L±bhino catt±roti r³pakasiŗ±dil±bhavasena ta½ ta½ diµµhiv±da½ sayameva parikappetv± ta½ ±d±ya paggayha pańń±panak± catt±ro diµµhigatik±. Tesa½ antev±sik±ti tesa½ l±bh²na½ v±da½ paccakkhato, parampar±ya ca uggahetv± tatheva na½ khamitv± rocetv± pańń±panak± catt±ro. Takkik± catt±roti kasiŗajjh±nassa al±bhino kevala½ takkanavaseneva yath±vutte catt±ro diµµhiv±de sayameva abhinivissa paggayha µhit± catt±ro. Tesa½ antev±sik± pubbe vuttanayena veditabb±.