Indriyasa½varavaŗŗan±
365. Indriy±na½ pidh±n±y±ti indriy±na½ pidahanatth±ya. Indriy±ni ca cakkh±d²ni dv±r±ni, tesa½ pidh±na½ sa½varaŗa½ akusaluppattito gopan±ti ±ha guttadv±rat±y±ti. Asevitabbar³p±divasena indriyesu aguttadv±rat± asa½varo, sa½kilesadhammavippah±navasena vod±nadhammap±risuddh²ti. K±ma½ p±¼iya½ asevitabbampi r³p±di dassita½, sakkena pana indriyasa½var±ya paµipatti pucchit±ti tameva nivattetv± dassetu½ aµµhakath±ya½vutta½ cakkhuvińńeyya½ r³pamp²ti-±di sevitabbar³p±divasena indriyasa½varadassanattha½ vuttanti. Tuŗh² ahos²ti vatv± tuŗh²bh±vassa k±raŗa½ byatirekamukhena vibh±vetu½ kathetuk±mop²ti-±di vutta½. Ayanti sakko dev±na½ indo. R³panti r³p±yatana½, tassa asevana½ n±ma adassana½ ev±ti ±ha na sevitabba½ na daµµhabbanti. Ya½ pana sattasant±nagata½ r³pa½ passato paµik³lamanasik±ravasena, asubhasańń± v± saŗµh±ti dassan±nuttariyavasena. Atha v± kammaphalasaddahanavasena pas±do v± uppajjati. Hutv± abh±v±k±rasallakkhaŗena aniccasańń±paµil±bho v± hoti. Pariy±yakkharaŗato akkhara½, vaŗŗo, so eva nirantaruppattiy± samuddito padav±kyasańńito, adhippetamattha½ byańjet²ti byańjana½, tayida½ k±byan±µak±digatavevacanavasena, ucc±raŗavasena ca vicittasannivesat±ya tath±pavattavikappanavasena cittavicittabh±vena upatiµµhanaka½ sandh±y±ha ya½ cittakkhara½ cittabyańjanampi sadda½ suŗato r±g±dayo uppajjant²ti. Atthanissitanti sampar±yikatthanissita½. Dhammanissitanti vivaµµadhammanissita½, lokuttararatanattayadhammanissita½ v±. Pas±doti ratanattayasaddh±, kammaphalasaddh±pi. Nibbid± v±ti aniccasańń±divasena vaµµato ukkaŗµh± v±. Gandharas±viparodh±divasena seviyam±na½ ayoniso paµipannatt± asevitabba½ n±ma. Yoniso paccavekkhitv± seviyam±na½ sampajańńavasena gahaŗato sevitabba½ n±ma. Tena vutta½ ya½ gandha½ gh±yatoti-±di. Ya½ pana phusatoti ya½ pana sevitabba½ phoµµhabba½ anipphannasseva phusato. ¾savakkhayo ceva hoti j±gariy±nuyogassa matthakappattito. V²riyańca supaggahita½ hoti catutthassa ariyava½sassa ukka½sanato. Pacchim± ca
pe
anuggahit± hoti samm±paµipattiya½ niyojanato. Ye manovińńeyye dhamme iµµh±dibhede samann±harantassa ±vajjantassa ±p±tha½ ±gacchanti. Manovińńeyy± dhamm±ti vibhatti vipariŗ±metabb±, mett±divasena samann±harantassa ye manovińńeyy± dhamm± ±p±tha½ ±gacchanti, evar³p± sevitabb±ti yojan±. ¾di-saddena karuŗ±d²nańceva anicc±d²nańca saŖgaho daµµhabbo. Tiŗŗa½ ther±na½ dhamm±ti id±ni vuccam±napaµipatt²na½ tiŗŗa½ ther±na½ manovińńeyy± dhamm±. Bahi dh±vitu½ na ad±sinti antopariveŗa½ ±gatameva r³p±di½ ±rabbha imasmi½ tem±se kammaµµh±navinimutta½ citta½ kad±ci uppannapubba½, antopariveŗe ca visabh±gar³p±d²na½ asambhavo eva, tasm± visaµavitakkavasena citta½ bahi dh±vitu½ na ad±sinti dasseti. Niv±sagehato niv±sanagabbhato. Niyakajjhattakhandhapańcakato vipassan±gocarato. Thero kira sabbampi attan± k±tabbakiriya½ kammaµµh±nas²seneva paµipajjati. 366. Asammohasampajańńavasena advejjh±bh±vato eko anto etass±ti ekanto, ekanto v±do etesanti ekantav±d±. Ten±ha eka½yeva vadant²ti, abhinnav±d±ti attho. Ek±c±r±ti sam±n±c±r±. Ekaladdhik±ti sam±naladdhik±. Ekapariyos±n±ti sam±naniµµh±n±. Iti sakko pubbe attan± suta½ puthusamaŗabr±hmaŗ±na½ n±n±v±d± c±raladdhiniµµh±na½ id±ni saccapaµivedhena as±rato ńatv± µhito, tassa k±raŗa½ ń±tuk±mo tameva t±va byatirekamukhena pucchati sabbeva dhamm± nu khoti-±din±. Dh±t³ti ajjh±sayadh±tu uttarapadalopena vutt±, ajjh±sayadh±t³ti ca atthato ajjh±sayo ev±ti ±ha anekajjh±sayo n±najjh±sayoti. Ekasmi½ gantuk±me eko µh±tuk±mo hot²ti ida½ nidassanavasena vutta½ iriy±pathepi n±ma satt± ekajjh±say± dullabh±, pageva laddh²s³ti dassanattha½. Ya½ yadeva ajjh±sayanti ya½ yameva sassat±di-ajjh±saya½. Abhinivisant²ti ta½ ta½ laddhi½ diµµh±bhinivesavasena abhimukh± hutv± duppaµinissaggibh±vena nivisanti, ±d±nagg±ha½ gaŗhanti. Th±mena ca par±m±sena c±ti diµµhith±mena ca diµµhipar±m±sena ca. Suµµhu gaŗhitv±ti ativiya da¼hagg±ha½ gaŗhitv±. Voharant²ti yath±bhiniviµµha½ diµµhiv±da½ pańń±penti pare hi g±henti patiµµhapenti. Ten±ha kathenti d²penti kittent²ti, ugghosent²ti attho. Anta½ at²t± accant±, accant± niµµh± etesanti accantaniµµh±. Sabbesanti sabbesa½ samaŗabr±hmaŗ±na½. Yogakkhemotipi nibb±na½ cat³hipi yogehi anuppaduµµhatt±. Accantayogakkhem±ti vattabbe i-k±rena niddesena accantayogakkhem²ti vutta½, accantayogakkhemo v± etesa½ atth²ti accantayogakkhem²ti. Caranti upagacchanti, adhigacchant²ti attho. Pariyassati parikkhissati vaµµadukkhanta½ ±gamm±ti pariyos±nantipi nibb±nassa n±ma½. SaŖkhiŗ±t²ti samucchindanena khepeti. Vin±set²ti tato eva sabbaso adassana½ p±peti. Vimutt±ti vaµµadukkhato accantaniggamena visesena mutt±. Iss±macchariya½ eko pańhoti kasm± vutta½, nanu iss±macchariya½ vissajjananti? Saccameta½, yo pana ń±tu½ icchito attho, so pańho. So eva ca vissajj²yat²ti n±ya½ doso, ańńath± amba½ puµµhassa labuja½ by±karaŗa½ viya siy±, eva½ pańhas²sena pańhaby±karaŗa½ vadati. Tath± hi piy±ppiyanti-±din± vissajjanapad±neva gahit±ni, piy±ppiya½ ekoti-±d²supi eseva nayo. Papańcasańń±ti sańń±s²sena papańc± eva vutt±ti ±ha papańco ekoti. Ettha ca yath± p±timokkhasa½varapucch± k±yasam±c±r±divibh±gena vissajjitatt± tayo pańh± j±t±, eva½ indriyasa½varapucch± r³p±divibh±gena vissajjitatt± cha pańh± siyu½. Tath± sati ek³nav²sati pucch± siyu½, atha indriyasa½varat±s±mańńena ekova pańho kato, eva½ sati p±timokkhasa½varapucch±bh±vas±mańńena tepi tayo ekova pańhoti sabbeva dv±daseva pańh± bhaveyyunti? Nayidameva½. Yasm± k±yasam±c±r±d²su vibhajja vuccam±nesu mah±visayat±ya aparim±ŗo vibh±go sambhavati vissajjetu½. Sakalampi vinayapiµaka½ tassa niddeso. R³p±d²su pana vibhajja vuccam±nesu appavisayat±ya na t±diso vibh±go sambhavati vissajjetu½. Iti mah±visayat±ya p±timokkhasa½varapucch± tayo pańh± kat±, indriyasa½varapucch± pana appavisayat±ya ekova pańho kato. Tena vutta½ cuddasa mah±pańh±ti. 367. Calanaµµhen±ti kampanaµµhena. Taŗh± hi k±mar±gar³par±ga-ar³par±g±divasena pavattiy± anavaµµhitat±ya sayampi calati, yattha uppann±, tampi sant±na½ bhav±d²su parika¹¹hanena c±leti, tasm± calanaµµhena taŗh± ej± n±ma. P²¼anaµµhen±ti vib±dhanaµµhena tassa tassa dukkhassa hetubh±vena. Padussanaµµhen±ti adhammar±g±dibh±vena, sammukhapara½mukhena, kiles±sucipaggharaŗena ca pak±rato dussanaµµhena gaŗ¹o. Anuppaviµµhaµµhen±ti ±sayassa dunn²haraŗ²yabh±vena anuppavisanaµµhena. Ka¹¹hati attano ca ruciy± upaneti. Ucc±vacanti paŗ²tabh±va½, nih²nabh±vańca. Yesu samaŗabr±hmaŗesu. Yes±hantipi p±¼i, tass± keci yesa½ ahanti attha½ vadanti. Evanti sut±nur³pa½, uggah±nur³pańca. Aha½ kho pana bhante ańńesa½ samaŗabr±hmaŗ±na½ dhamm±cariyo hontopi bhagavato s±vako
pe
sambodhipar±yaŗoti eva½ attano sot±pannabh±va½ j±n±peti.