Aggikajaµila-upam±

428. “Tena hi, r±jañña, upama½ te kariss±mi. Upam±ya midhekacce viññ³ puris± bh±sitassa attha½ ±j±nanti. Bh³tapubba½, r±jañña, aññataro aggiko jaµilo araññ±yatane paººakuµiy± sammati [vasati (s². p².)]. Atha kho, r±jañña, aññataro janapade sattho [sattho janapadapades± (s².), janapado satthav±so (sy±.), janapadapadeso (p².)] vuµµh±si. Atha kho so sattho [satthav±so (sy±.)] tassa aggikassa jaµilassa assamassa s±mant± ekaratti½ vasitv± pakk±mi. Atha kho, r±jañña, tassa aggikassa jaµilassa etadahosi ‘ya½n³n±ha½ yena so satthav±so tenupasaªkameyya½, appeva n±mettha kiñci upakaraºa½ adhigaccheyyan’ti. Atha kho so aggiko jaµilo k±lasseva vuµµh±ya yena so satthav±so tenupasaªkami; upasaªkamitv± addasa tasmi½ satthav±se dahara½ kum±ra½ manda½ utt±naseyyaka½ cha¹¹ita½. Disv±nassa etadahosi– ‘na kho me ta½ patir³pa½ ya½ me pekkham±nassa manussabh³to k±laªkareyya; ya½n³n±ha½ ima½ d±raka½ assama½ netv± ±p±deyya½ poseyya½ va¹¹heyyan’ti. Atha kho so aggiko jaµilo ta½ d±raka½ assama½ netv± ±p±desi posesi va¹¹hesi. Yad± so d±rako dasavassuddesiko v± hoti [ahosi (?)] Dv±dasavassuddesiko v±, atha kho tassa aggikassa jaµilassa janapade kañcideva karaº²ya½ uppajji. Atha kho so aggiko jaµilo ta½ d±raka½ etadavoca– ‘icch±maha½, t±ta, janapada½ [nagara½ (ka.)] gantu½; aggi½, t±ta, paricareyy±si. M± ca te aggi nibb±yi. Sace ca te aggi nibb±yeyya, aya½ v±s² im±ni kaµµh±ni ida½ araºisahita½, aggi½ nibbattetv± aggi½ paricareyy±s²’ti. Atha kho so aggiko jaµilo ta½ d±raka½ eva½ anus±sitv± janapada½ agam±si. Tassa khi¹¹±pasutassa aggi nibb±yi.
“Atha kho tassa d±rakassa etadahosi– ‘pit± kho ma½ eva½ avaca– “aggi½, t±ta, paricareyy±si. M± ca te aggi nibb±yi. Sace ca te aggi nibb±yeyya, aya½ v±s² im±ni kaµµh±ni ida½ araºisahita½, aggi½ nibbattetv± aggi½ paricareyy±s²”ti. Ya½n³n±ha½ aggi½ nibbattetv± aggi½ paricareyyan’ti. Atha kho so d±rako araºisahita½ v±siy± tacchi– ‘appeva n±ma aggi½ adhigaccheyyan’ti. Neva so aggi½ adhigacchi. Araºisahita½ dvidh± ph±lesi, tidh± ph±lesi, catudh± ph±lesi, pañcadh± ph±lesi, dasadh± ph±lesi, satadh± [v²satidh± (sy±.)] ph±lesi, sakalika½ sakalika½ ak±si, sakalika½ sakalika½ karitv± udukkhale koµµesi, udukkhale koµµetv± mah±v±te opuni [ophuni (sy±. ka.)]– ‘appeva n±ma aggi½ adhigaccheyyan’ti. Neva so aggi½ adhigacchi.
“Atha kho so aggiko jaµilo janapade ta½ karaº²ya½ t²retv± yena sako assamo tenupasaªkami; upasaªkamitv± ta½ d±raka½ etadavoca– ‘kacci te, t±ta, aggi na nibbuto’ti? ‘Idha me, t±ta, khi¹¹±pasutassa aggi nibb±yi. Tassa me etadahosi– “pit± kho ma½ eva½ avaca aggi½, t±ta, paricareyy±si. M± ca te, t±ta, aggi nibb±yi. Sace ca te aggi nibb±yeyya, aya½ v±s² im±ni kaµµh±ni ida½ araºisahita½, aggi½ nibbattetv± aggi½ paricareyy±s²ti. Ya½n³n±ha½ aggi½ nibbattetv± aggi½ paricareyyan”ti. Atha khv±ha½, t±ta, araºisahita½ v±siy± tacchi½– “appeva n±ma aggi½ adhigaccheyyan”ti. Nev±ha½ aggi½ adhigacchi½. Araºisahita½ dvidh± ph±lesi½, tidh± ph±lesi½, catudh± ph±lesi½, pañcadh± ph±lesi½, dasadh± ph±lesi½ satadh± ph±lesi½, sakalika½ sakalika½ ak±si½, sakalika½ sakalika½ karitv± udukkhale koµµesi½, udukkhale koµµetv± mah±v±te opuni½– “appeva n±ma aggi½ adhigaccheyyan”ti. Nev±ha½ aggi½ adhigacchi”n’ti. Atha kho tassa aggikassa jaµilassa etadahosi– ‘y±va b±lo aya½ d±rako abyatto, kathañhi n±ma ayoniso aggi½ gavesissat²’ti. Tassa pekkham±nassa araºisahita½ gahetv± aggi½ nibbattetv± ta½ d±raka½ etadavoca ‘eva½ kho, t±ta, aggi nibbattetabbo. Na tveva yath± tva½ b±lo abyatto ayoniso aggi½ gaves²’ti. Evameva kho tva½, r±jañña, b±lo abyatto ayoniso paraloka½ gavesissasi. Paµinissajjeta½, r±jañña, p±paka½ diµµhigata½, paµinissajjeta½, r±jañña, p±paka½ diµµhigata½, m± te ahosi d²gharatta½ ahit±ya dukkh±y±”ti.
429. “Kiñc±pi bhava½ kassapo evam±ha, atha kho nev±ha½ sakkomi ida½ p±paka½ diµµhigata½ paµinissajjitu½. R±j±pi ma½ pasenadi kosalo j±n±ti tiror±j±nopi– ‘p±y±si r±jañño eva½v±d² eva½diµµh²– “itipi natthi paro loko, natthi satt± opap±tik±, natthi sukatadukkaµ±na½ kamm±na½ phala½ vip±ko”ti. Sac±ha½, bho kassapa, ida½ p±paka½ diµµhigata½ paµinissajjiss±mi, bhavissanti me vatt±ro– ‘y±va b±lo p±y±si r±jañño abyatto duggahitag±h²’ti. Kopenapi na½ hariss±mi, makkhenapi na½ hariss±mi, pal±senapi na½ hariss±m²”ti.