Upav±ŗattheravaŗŗan±
200. Apas±res²ti apanesi. Apeh²ti apagaccha. Thero ekavacaneneva t±lavaŗµa½ nikkhipitv± ekamanta½ aµµh±si. Upaµµh±koti-±di paµhamabodhiya½ anibaddhupaµµh±kabh±va½ sandh±y±ha. Aya½, bhante, ±yasm± upav±ŗoti eva½ therena vutte ±nando upav±ŗassa sadosabh±va½ sallakkheti, handassa niddosabh±va½ kathess±m²ti bhagav± yebhuyyena ±nand±ti-±dim±ha. Tattha yebhuyyen±ti ida½ asańńasatt±nańceva ar³padevat±nańca oh²nabh±va½ sandh±ya vutta½. Apphuµoti asamphuµµho abharito v±. Bhagavato kira ±sannapadese v±laggamatte ok±se sukhumattabh±va½ m±petv± dasa dasa mahesakkh± devat± aµµha½su. T±sa½ parato v²sati v²sati. T±sa½ parato ti½sati ti½sati. T±sa½ parato catt±l²sa½ catt±l²sa½. T±sa½ parato pańń±sa½ pańń±sa½. T±sa½ parato saµµhi saµµhi devat± aµµha½su. T± ańńamańńa½ hatthena v± p±dena v± vatthena v± na by±b±dhenti. Apehi ma½, m± ghaµµeh²ti vattabb±k±ra½ n±ma natthi. T± kho pana devat±yo dasapi hutv± v²satipi hutv± ti½sampi hutv± catt±l²sampi hutv± pańń±sampi hutv± ±raggakoµinitudanamattepi tiµµhanti, na ca ańńamańńa½ by±b±dhent²ti (a. ni. 1.37) vuttasadis±va ahesu½. Ov±rentoti ±v±rento. Thero kira pakatiy±pi mah±sar²ro hatthipotakasadiso. So pa½suk³lac²vara½ p±rupitv± atimah± viya ahosi. Tath±gata½ dassan±y±ti bhagavato mukha½ daµµhu½ alabham±n± eva½ ujjh±yi½su. Ki½ pana t± thera½ vinivijjha passitu½ na sakkont²ti? ¾ma, na sakkonti. Devat± hi puthujjane vinivijjha passitu½ sakkonti, na kh²ŗ±save. Therassa ca mahesakkhat±ya tejussadat±ya upagantumpi na sakkonti. Kasm± pana therova tejussado, na ańńe arahantoti? Yasm± kassapabuddhassa cetiye ±rakkhadevat± ahosi. Vipassimhi kira samm±sambuddhe parinibbute ekagghanasuvaŗŗakkhandhasadisassa dh±tusar²rassa ekameva cetiya½ aka½su, d²gh±yukabuddh±nańhi ekameva cetiya½ hoti. Ta½ manuss± ratan±y±m±hi vidatthivitthat±hi dvaŖgulabahal±hi suvaŗŗiµµhak±hi harit±lena ca manosil±ya ca mattik±kicca½ tilateleneva udakakicca½ s±dhetv± yojanappam±ŗa½ uµµhapesu½. Tato bhumm± devat± yojanappam±ŗa½, tato ±k±saµµhakadevat±, tato uŗhaval±hakadevat±, tato abbhaval±hakadevat±, tato c±tumah±r±jik± devat±, tato t±vati½s± devat± yojanappam±ŗa½ uµµhapesunti eva½ sattayojanika½ cetiya½ ahosi. Manussesu m±l±gandhavatth±d²ni gahetv± ±gatesu ±rakkhadevat± gahetv± tesa½ passant±na½yeva cetiya½ p³jesi. Tad± aya½ thero br±hmaŗamah±s±lo hutv± eka½ p²taka½ vattha½ ±d±ya gato. Devat± tassa hatthato vattha½ gahetv± cetiya½ p³jesi. Br±hmaŗo ta½ disv± pasannacitto ahampi an±gate evar³passa buddhassa cetiye ±rakkhadevat± hom²ti patthana½ katv± tato cuto devaloke nibbatti. Tassa devaloke ca manussaloke ca sa½sarantasseva kassapo bhagav± loke uppajjitv± parinibb±yi. Tass±pi ekameva dh±tusar²ra½ ahosi. Ta½ gahetv± yojanika½ cetiya½ k±resu½. So tattha ±rakkhadevat± hutv± s±sane antarahite sagge nibbattitv± amh±ka½ bhagavato k±le tato cuto mah±kule paµisandhi½ gahetv± nikkhamma pabbajitv± arahatta½ patto. Iti cetiye ±rakkhadevat± hutv± ±gatatt± thero tejussadoti veditabbo. Devat± ±nanda, ujjh±yant²ti iti ±nanda, devat± ujjh±yanti, na mayha½ puttassa ańńo koci doso atth²ti dasseti. 201. Katha½bh³t± pana, bhanteti kasm± ±ha? Bhagav± tumhe devat± ujjh±yant²ti vadatha, katha½ bh³t± pana t± tumhe manasi karotha ki½ tumh±ka½ parinibb±na½ adhiv±sent²ti pucchati. Atha bhagav± n±ha½ adhiv±sanak±raŗa½ vad±m²ti t±sa½ anadhiv±sanabh±va½ dassento sant±nand±ti-±dim±ha. Tattha ±k±se pathav²sańńiniyoti ±k±se pathavi½ m±petv± tattha pathav²sańńiniyo. Kandant²ti rodanti. Chinnap±ta½ papatant²ti majjhe chinn± viya hutv± yato v± tato v± papatanti. ¾vaµµant²ti ±vaµµantiyo patitaµµh±nameva ±gacchanti. Vivaµµant²ti patitaµµh±nato parabh±ga½ vaµµam±n± gacchanti. Apica dve p±de pas±retv± saki½ purato saki½ pacchato saki½ v±mato saki½ dakkhiŗato sa½parivattam±n±pi ±vaµµanti vivaµµant²ti vuccanti. Sant±nanda, devat± pathaviya½ pathav²sańńiniyoti pakatipathav² kira devat± dh±retu½ na sakkoti. Tattha hatthako brahm± viya devat± os²danti. Ten±ha bhagav± o¼±rika½ hatthaka, attabh±va½ abhinimmin±h²ti (a. ni. 3.128). Tasm± y± devat± pathaviya½ pathavi½ m±pesu½, t± sandh±yeta½ vutta½ pathaviya½ pathav²sańńiniyoti. V²tar±g±ti pah²nadomanass± sil±thambhasadis± an±g±mikh²ŗ±savadevat±.