Apas±dan±vaººan±

Ya½ pana vutta½– “apas±dento”ti, tattha aya½ adhipp±yo– ±nanda, “atha ca pana me utt±nakutt±nako viya kh±yat²”ti m± heva½ avaca. Yadi hi te esa utt±nakutt±nako viya kh±yati, kasm± tva½ attano dhammat±ya sot±panno n±hosi, may± dinnanayeva µhatv± sot±pattimagga½ paµivijjhasi. ¾nanda, ida½ nibb±nameva gambh²ra½, paccay±k±ro pana tava utt±nako j±to, atha kasm± o¼±rika½ k±mar±gasa½yojana½ paµighasa½yojana½, o¼±rika½ k±mar±g±nusaya½ paµigh±nusayanti ime catt±ro kilese samuggh±µetv± sakad±g±miphala½ na sacchikarosi? Teyeva aºusahagate catt±ro kilese samuggh±µetv± an±g±miphala½ na sacchikarosi? R³par±g±d²ni pañca sa½yojan±ni, bhavar±g±nusaya½, m±n±nusaya½, avijj±nusayanti ime aµµha kilese samuggh±µetv± arahatta½ na sacchikarosi?
Kasm± ca satasahassakapp±dhika½ eka½ asaªkhyeyya½ p³ritap±ramino s±riputtamoggall±n± viya s±vakap±ramiñ±ºa½ nappaµivijjhasi? Satasahassakapp±dhik±ni dve asaªkhyeyy±ni p³ritap±ramino paccekabuddh± viya ca paccekabodhiñ±ºa½ nappaµivijjhasi? Yadi v± te sabbath±va esa utt±nako hutv± upaµµh±ti, atha kasm± satasahassakapp±dhik±ni catt±ri aµµha so¼asa v± asaªkhyeyy±ni p³ritap±ramino buddh± viya sabbaññutaññ±ºa½ na sacchikarosi? Ki½ anatthikosi etehi vises±dhigamehi, passa y±vañca te aparaddha½, tva½ n±ma s±vako padesañ±ºe µhito atigambh²ra½ paccay±k±ra½– “utt±nako me upaµµh±t²”ti vadasi, tassa te ida½ vacana½ buddh±na½ kath±ya paccan²ka½ hoti, na t±disena n±ma bhikkhun± buddh±na½ kath±ya paccan²ka½ kathetabbanti yuttameta½.
Nanu mayha½, ±nanda, ida½ paccay±k±ra½ paµivijjhitu½ v±yamantasseva satasahassakapp±dhik±ni catt±ri asaªkhyeyy±ni atikkant±ni? Paccay±k±ra½ paµivijjhanatth±ya ca pana me adinna½ d±na½ n±ma natthi, ap³ritap±ram² n±ma natthi. Paccay±k±ra½ paµivijjhass±m²ti pana me niruss±ha½ viya m±rabala½ vidhamantassa aya½ mah±pathav² dvaªgulamattampi na kampi tath± paµhamay±me pubbeniv±sa½, majjhimay±me dibbacakkhu½ samp±dentassa. Pacchimay±me pana me balavapacc³sasamaye– “avijj± saªkh±r±na½ navahi ±k±rehi paccayo hot²”ti diµµhamatteva dasasahassilokadh±tu ayadaº¹akena ±koµitaka½sat±la½ viya viravasata½ viravasahassa½ muñcam±n± v±t±hate paduminipaººe udakabindu viya kampittha. Eva½ gambh²ro c±ya½, ±nanda, paµiccasamupp±do, gambh²r±vabh±so ca. Etassa ±nanda, dhammassa ananubodh±…pe… n±tivattat²ti.
Etassa dhammass±ti etassa paccayadhammassa. Ananubodh±ti ñ±tapariññ±vasena ananubujjhan±. Appaµivedh±ti t²raºappah±napariññ±vasena appaµivijjhan±. Tant±kulakaj±t±ti tanta½ viya ±kulakaj±t±. Yath± n±ma dunnikkhitta½ m³sikacchinna½ pesak±r±na½ tanta½ tahi½ tahi½ ±kula½ hoti, ida½ agga½ ida½ m³lanti aggena v± agga½ m³lena v± m³la½ sam±netu½ dukkara½ hoti; evameva satt± imasmi½ paccay±k±re khalit± ±kul± by±kul± honti, na sakkonti ta½paccay±k±ra½ uju½ k±tu½. Tattha tanta½ paccattapurisak±re µhatv± sakk±pi bhaveyya uju½ k±tu½, µhapetv± pana dve bodhisatte aññe satt± attano dhammat±ya paccay±k±ra½ uju½ k±tu½ samatth± n±ma natthi. Yath± pana ±kula½ tanta½ kañjiya½ datv± kocchena pahata½ tattha tattha gu¼akaj±ta½ hoti gaºµhibaddha½, evamime satt± paccayesu pakkhalitv± paccaye uju½ k±tu½ asakkont± dv±saµµhidiµµhigatavasena ±kulakaj±t± honti, gaºµhibaddh±. Ye hi keci diµµhigatanissit±, sabbe paccay±k±ra½ uju½ k±tu½ asakkont±yeva.
Kul±gaºµhikaj±t±ti kul±gaºµhika½ vuccati pesak±rakañjiyasutta½. Kul± n±ma sakuºik±, tass± kul±vakotipi eke. Yath± hi tadubhayampi ±kula½ aggena v± agga½ m³lena v± m³la½ sam±netu½ dukkaranti purimanayeneva yojetabba½.
Muñjapabbajabh³t±ti muñjatiºa½ viya pabbajatiºa½ viya ca bh³t±. Yath± t±ni tiº±ni koµµetv± katarajju jiººak±le katthaci patita½ gahetv± tesa½ tiº±na½ ida½ agga½, ida½ m³lanti aggena v± agga½ m³lena v± m³la½ sam±netu½ dukkaranti. Tampi paccattapurisak±re µhatv± sakk± bhaveyya uju½ k±tu½, µhapetv± pana dve bodhisatte aññe satt± attano dhammat±ya paccay±k±ra½ uju½ k±tu½ samatth± n±ma natthi. Evamaya½ paj± paccay±k±re uju½ k±tu½ asakkont² diµµhigatavasena gaºµhikaj±t± hutv± ap±ya½ duggati½ vinip±ta½ sa½s±ra½ n±tivattati.
Tattha ap±yoti nirayatiracch±nayonipettivisaya-asurak±y±. Sabbepi hi te va¹¹hisaªkh±tassa ayassa abh±vato– “ap±yo”ti vuccanti. Tath± dukkhassa gatibh±vato duggati. Sukhasamussayato vinipatitatt± vinip±to. Itaro pana–
“Khandh±nañca paµip±µi, dh±tu-±yatan±na ca;
abbocchinna½ vattam±n±, sa½s±roti pavuccat²”ti.
Ta½ sabbampi n±tivattati n±tikkamati. Atha kho cutito paµisandhi½, paµisandhito cutinti eva½ punappuna½ cutipaµisandhiyo gaºhant± t²su bhavesu cat³su yon²su pañcasu gat²su sattasu viññ±ºaµµhit²su navasu satt±v±sesu mah±samudde v±tukkhittan±v± viya yantesu yuttagoºo viya ca paribbhamatiyeva Iti sabba½ peta½ bhagav± ±yasmanta½ ±nanda½ apas±dento ±h±ti veditabba½.