Tatosambhutam±gata½.Pañcamyant± sambhu tam±gatanti etesvatthesuºiko hoti-m±tito sambhutam±gata½ v± mattika½, pettika½.Surabhito samabhutanti naviggahe.Dissantaññepi paccay±.Vuttato’ññepi paccay± dissanti vutt±vuttatthesutiºyo-sorabbha½-“tattha vasati kaviditobhatto niyutto”ti ºiko-rukkham³le vasat²ti rukkham³liko, loke vidito lokiko, catumah±r±jesu bhatt± catummah±r±jik±-dv±re niyutto dov±riko-dassoka tadamin±dip±µh±.Tassida½.Chaµµhiyant± idamiccasmi½ atthe ºiko hoti-saªghassa ida½ saªghika½, puggalika½-“ºe”ti chaµµhiyant± idamiccatasmi½ attheºe-moggall±yanassa ida½ moggall±yana½, (vy±karaºa½)-sogata½, (s±sana½).Pitito bh±tari reyyaºa.Pitusadd± tassa bh±tari reyyaºa hoti-ronu’bandho.R±nubandhen’tasar±dissa.Anto saro ±di yass±vayavassa tassa lopo hoti r±nubandheti ulopo-pitu bh±t± petteyyo.M±tito ca haginiya½ cho.M±tuto ce pituto ca tesa½ bhaginiya½ cho hoti-m±tubhagini m±tucch±-“itthiyamatv±”ti ±-evampitucch±.M±t±pitusv±maho.M±t±pituhi tesa½ m±t±pitusv±maho hoti-m±tu m±t± m±t±mah²-m±tu pit± m±t±maho-pitu m±t± pit±mah²-pitu pit±pi n±maho.Hite reyyaºa.M±t±pit³hi hite reyyaºa hoti-m±tu hito matteyyo, pitu hito petteyyo.Tamasya parim±ºa½ ºiko ca.Paµhamant± asseti asmi½ atthe ºiko hoti kova tañce paµhamanta½ parim±ºambhavati.Doºe parim±ºamassa doºiko, (v²hi)-ekamparim±ºamassa ekaka½-dvika½, tika½, catukka½, pañcakamicc±di.Sañj±t± t±rak±ditvitoT±rak±dihi paµhamantehi asseti chaµµhatthe ito hoti teCe sañj±t± honti-t±rak± sañj±t± assa t±rakita½-(gagana½)-pupchito-(rukkho).M±ne matto.Paµhamant± m±navuttito asseti asmi½ atthe matto hoti-phakhala½ umm±namassa khaphalamatta½. Hattho parim±ºamassa hatthamatta½, sata½ m±namassa satamatta½.ðe ca puris±Puris± paµhamant± uddham±navuttito asseti asmi½ atthe ºe hoti matta taggh± ca-puriso umm±namassa porisa½, purisamatta½. Purisataggha½.Tassa bh±vakammesu tta t± ttanaºyaºeyya ºigha ºiy±.Bhavanti etasm± saddabuddh²ti bh±vo saddappavatti nimitta½-kamma½ kriy±-chaµ±µhiyant± bh±ve kamme ca tta t±dayo honti bahula½-s±maññavidhayo payogamanus±rayantiti kuto ci dv²sukuto ci bh±ve yeva-na ca sabbe sabbato honti aññatra ttat±hi-n²lassa paµ±ssa bh±vo n²latta½ n²lat±ti guºe bh±vo-iha guºavas± nilasaddon²laguºayutte dabbe vattate nimittassarup±nugat±ñcabuddhi-evamaññatr±pi yath±nur³pa½ñ±tabba½ n²lassaguºassa bh±vo n²latta½n²lat±ti n²laguºaj±ti-gotta½ got±ti goj±ti-p±cakattatti pacanakriy±sambandho-r±japurisattanti r±jasambandho-devadatta½ candatta½ s³riyattanti tadavatth±visesa s±mañña½-±k±satta½ abh±vattanti upacaritabhedas±mañña½-alasassa bh±vo kamma½ v± alasatta½ alasat±-ttana, puthujjanattana½-ºya, c±pakalya½“sakatthet²“sakatthepi-akiñcanameva ±kiñcañña½-ºeyya, soceyya½-ºa, p±µava½-avaª-iya, naggiya½-ºi ya, porohitiya½.Tara tamissikiyiµµh±tisaye.Atisaye vattam±nanato hontete paccay±-atisayena p±po p±pataro, p±patamo, p±pissiko. P±piyo. P±piµµho-atisayant±pi atisayappaccayo-atisayena p±piµµho p±piµµhataro-udumbarassa vik±ro’vayavotvevam±diviggahe.Tassa vik±r±vayavesu ºa ºika ºeyya may±.Pakatiy± uttaramavatthantara½ vik±ro-chaµµhiyant± n±masm± vik±re’vayave ca ºadayo honti bahula½-ºa, odumbara½-(bhasma½ paººa½ v±)-ºika, kapp±sika½-neyya, eºeyya½-maya. Tiºamaya½-“aññasminti” atthantarepi-gunna½ karisa½ gomaya½.Manuss±na½ samuhotvevam±diviggahe.Samuhe kaººaºik±.Chaµµhiyant± sam³he kaººaºik± honti-m±nussaka½. K±ka½, ±pupika½-“jan±d²hi t±”ti sam³he t±-jan±na½ sam³ho janat±. Gajat±, bandhut±.Ek± k±kyasah±ye.Ekasm± asah±yatthe ka ±k² honti-eko’va ekako, ek±k².Ayubhadvit²ha½se.Upadvit²hi avayavavutt²hi paµhamantehi asseti chaµµhatthe ayo hoti-ubho a½s± assa ubhaya½. Dvaya½. Taya½-cinta½ puraºecc± diviggahe-“catutthadutiyesvesa½ tatiyapaµham±”ti nip±tan± p³raºatthe dvito tiyo dvissa du ca ticatuhi atiyatt±ca-dutiyo. Tatiyo. Catuttho.Ma pañc±dihi kat²hi.Chaµµhiyant±ya pañc±dik±ya saªkhy±ya katism± ca mo hoti p³raºatthe-pañcanna½ puraºe pañcamo-eva½ sattamo, aµµhamo, icc±di.Ch±µµha µµham±.Chasadd± µµha µµham± honti puraºatthe-channa½ p³raºe chaµµho, chaµµhamo v±.Tassa puraºek±das±dito v±.Chaµµhiyant±yek±das±dik±ya saªkhy±ya ¹o hoti p³raºatthe vibh±s±-¹ak±ron’ubandho-ek±dasanta½ p³raºe ek±daso-aññatra-ek±dasamocc±di-eva½ dv±daso icc±di-ek³nav²saty±dihitu¹e.Se satissa tissa.Se pare satyantassa tik±rassa lopo hot²ti tilopo. Ekunav²so.Sat±d²nami ca.Sat±dik±ya saªkhy±ya chaµµhiyant±ya puranatthe mo hoti sat± dinami c±nt±deso-satassa p³raºe satimo, sahassimo. V²sati adhik± asmi½ sate sahasse v±ti evam±diviggahe.Saªkhy±ya saccut²s±sadasant±y±dhik±smi½ satasahasse ¹o.Satyant±ya mutyant±ya ²sant±ya ±sant±ya dasant±ya ca saªkhy±ya paµhamant±ya asminti sattamyatthe ¹o hoti s± ce saªkhy± adhik± hoti yadasminti tañce sata½ sahassa½ satasahassa½ v± hoti-tilope-v²sa½-sata½, sahassa½, satasahassa½ v±-utyant±ya-nahuta½-sata½. Sahassa½, satasahassa½ v±-²sant±ya-catt±r²sa½-sata½. Sahassa½, satasahassa½ v±-±sant±ya-paññ±sa½-sata½, sahassa½. Satasahassa½ v±-dasant±ya-ek±dasa½-sata½, sahassa½, satasahassa½ v±-saccut²s±sadasant±y±ti ki½? Cha adhik± asmi½ sate-adhiketi ki½? Pañcadasa h²n± asmi½ sate-asminti ki½?V²sati adhik± etasm± sat±-satasahasseti ki½? Ek±das±dhik± assa½ v²satiya½.Tametthassatth²ti mantu.Paµhamant± ettha assa atth²ti etesvatthesu mantu hoti-itisaddassa vivakkh±niyamanatthatt± pahut±diyutteyeva atthyatthe hoti-vutta½hi.
Pahute ca pasa½s±ya½ nind±yadv±tis±yane;
niccayoge ca sa½sagge hontime mantu-±dayo.
Pahut± g±vo ettha dese assa v± purisassa sant²ti sagom±pasa½s±ya½. Pasatth± j±ti assa atth²ti j±tim±-nind±ya½, valim±-atis±yane, buddhim±-niccayoge, jutim±-sa½sagge, haliddim±. Tametthassatth²ti adhik±ro.Vantvavaºº±.Paµhamantato avaººant± mantvatthe vantu hoti-s²lav±, day±v±-avaºº±ti ki½? Buddhim±.Daº¹±ditvika-².Daº¹±d²hi ika ² honti v± mantvatthe-daº¹iko, daº¹²-gandhiko gandhi-itisaddassa visasaniyamantthatt± kuto ci dve kutoce kameka½va-n±viko, sukh².Tap±dihi ss².Tap±dito v± ss² hoti mantvatthe-tapass², yasass²-v±tveca-yasav±.Saddh±ditva.Saddh±d²himantvattha-ahotiv±-saddho, pañño-v±tveva-paññav±.ðe tap±.Tapasadd± ºe hoti mantvatthe-t±paso-man±ditt± “man±d²na½ saka”iti ºanubandhe saka-“m±y±medh±hi v²”ti mantvatthe v²-m±y±vi, medh±v².To pañcamy±.Pañcamyant± bahula½ to hoti-g±masm± g±mato-imena ki½ saddehi tomhi-“ito tetto kuto”ti imassa µi nipaccate etassa µa-et kassa kuttañca-imasm± ito, etasm± ato etto, kasm± kuto.Abhy±dihi.Abhi-±d²hi to hoti-apañcamyantehipi vidh±natto’ya½-abhito, parito, pacchato, heµµhato.¾dy±d²hi.¾dippabhut²hi to hoti-±do ±dito, majjhe majjhato, ya½ yato.Sabb±dito sattamy± tratth±.Sabb±d²hi sattamyantehi tratth± honti-sabbasmi½ sabbatra, sabbattha-yasmi½ yatra, yattha-bahul±dhik±r± na tumh±mhehi.Katthettha kutr±tra kvehidha.Ete sadd± nipaccante-kasmi½ kattha, kutra, kva-etasmi½ ettha, atra-asmi½ iha, idha.Dh² sabb± v±.Sattamyantato sabbasm± dhiv± hoti-sabbadhi-v±tiki½, sabbatra.Y± hi½.Sattamyant± yasadd± hi½ v± hoti-yahi½-v±tveva-yatra.T± haca.Sattamyant± tato v±ha½ hoti hiñca-taha½, tahi½-v±tveva-tatra.Kuhi½kata½.Ki½sadd± sattamyant± hi½ ha½ nipaccante kissa kuk± ca-kuhi½ kaha½-sabbasmi½ k±leccevam±di viggahe.Sabbekaññayatehi k±le d±.Etehi sattamyantehi k±le d± hoti-sabbad± ekad±, aññad±, yad±, tad±.Kad± kud± sad± dhuned±ni.Ete sadd± nipaccante-kasmi½ k±le kad±, kud±-sabbasmi½ k±le sad±-imasmi½ k±le adhun±, id±ni.Ajja sajjavaparajjevatarahi karah±.Ete sadd± nipaccante-Pakati paccayo ±deso k±lavisesoti sabbameta½ nip±tan± labbhati-imassa µo jjo v±hani nipaccate-asmi½ ahani ajja-sam±nassa sabh±vojju v±hati-sam±ne ahati sajju-aparasm± jju v±hati-aparasmi½ ahati aparajju-imasseto k±lerahi ca-imasmi½ k±lñetarahi-ki½saddassa ko raha v±najjatane-kasmi½ k±le karaha.Sabb±d²hi pak±re th±.S±maññassa bhedako viseso pak±ro, tattha vattam±nehi sabb±d²hi th± hoti-sabbena pak±rena sabbath±-yath±, tath±.Kathamittha½.Ete sadd± nipaccante pak±reti kimimehi tha½paccayoketa tesa½ yath±kkama½-kena pak±rena katha½, imin± pak±rena ittha½.Ekena pak±rena eka½ v± pak±ra½ karoticcevam±diviggahe.Dh± saªkhy±hi.Saªkhy±v±c²hi pak±re dh± paro hoti-ekadh± karoti-dvidh±,tidh±, catudh±, pañcadh± karoticcevam±diviggaho-bahusadd± vepullav±c² saªkhy±v±c² ca-yad± saªkhy±v±c² tad± bahudh± karoti.Vek± jjha½.Ekasm± pak±re jjha½ v± hoti-ekajjha½-v±ti ki½, ekadh±.Dvit²hedh±. Dvit²hi pak±re edh± v± hoti-medh±, tedh±-v±tveva-dvidh±, tidh±-eka½ v±ra½ bhuñjaticcevam±diviggahe.V±ra saªkhy±ya kkhattu½.V±rasambandhitiy± katisaªkhy±ya kkhattu½ hoti-kativ±re bhujati katikkhattu½ bhuñjati.Bahumh± dh± ca pacc±sattiya½.V±rasambandhiniy± bahusaªkhy±ya dh± hoti kkhattuñca v±r±nañce pacc±satti hoti-bahuv±re buñjati bahudh± v± divasassa buñjati, khahukkhattu½ v±, pacc±sattiyanti ki½, bahukkhattu½ mak±sassa bhuñjati.Saki½ v±.Eka½ v±ramiccasmi½ atthe sakinti v± nipaccate ekasm± ki½ ekassa ca s±deso-eka½ v±ra½ bhuñjati saki½ bhuñjati-v±ti ki½, ekakkhattu½ bhuñjati.So v²cch±ppak±resu.Kriy±ya guºena dabbena v± bhinne atthe vy±pitumicch± v²cch±v²cch±yampak±re ca so hoti bahula½-s±maññaniddes± yath±sambhava½ vibhattyant± yato kuto visadd± hoti-vicch±ya½-khaº¹a½ khaº¹a½ karoti khaº¹aso karoti-sabbena pak±rena sabbaso.Abhuta tabbh±ve kar±yabhuyoge vik±r± c².Avatth±vato’vatthantaren±bhutassa t±y±vatth±ya bh±ve kar±sabh³hi sambandhe sati vak±rav±cak±c² hoti-cak±ro“c² kriyattheh²”ti visesanattho-adhavala½ dhavala½ karot²ti dhaval²karoti-adhavalo dhavalo siy± bhavati v± dhaval²siy±. Dhaval²bhavati-abhutatabbh± veti ki½, ghaµa½ karoti-kar±sabhuyogeti ki½. Adhavalo dhavalo j±tate-vik±r±ti ki½, suvaººa½ kuº¹al²karoti.ðada yo.Atha tabb±dayo vuccante kriyatthehi “kriyatth±”ti adhik±rato, kriy± attho etass±ti kriy±ttho(dh±tu)-so ca dvividho sakammak± kamakmakavasena-tatta yasmi½ kriyatthe kattuv±cini kamma½ gaves²yate, so sakammako itaro akammako-tesu yath±raha½ sakamma kato kamm±do k±rake kamm±vacanicch±yambh±ve ca tabb±dayo veditabb±-akammakato pana bh±vo kammavajjite ca k±rake-kriy±ti ca gamanapacan±diko asattasammato kattar² kammev± patiµµhito k±rakasam³has±dhiyo padattho vuccati, vutta½hi.