Tato sinerussa matthake p±ricchattakamule paº¹ukambalasil±sane amh±ka½ satthuno paµima½ ghanakoµµima rattasuvaººamaya½ k±r±petv± m±tudevap±mokkha dasasahassa cakkav±¼adevat±na½ sattappakaraºa½ abhidhamma½ desan±k±rena nis²d±pesi. Tassa v²satinakh± akkhital±na½ setaµµh±n±ni j±tiphalikamay±ni. Aªguliyo suvaººamay± hatthap±datal±ni ca dant±varaº±ni ca akkh²na½ rattaµµh±n±ni ca j±tipav±¼amay±ni, kesamassubhamukaµµh±n±ni indan²lamay±ni, samacatt±l²sa dant± vajiramay± ahesu½. Uººaloma½ pana suvaººa bhittiya½ µhapitarajatabubbu¼avil±sa½ rajatamaya½ ahosi. Bhagavato anavalokita muddhani matthake sattaratanamaya½ vicittaki½kiºij±la½ parikkhip±pesi. Maº¹apassa anto navasatasahassagghanaka½ mutt±kal±pamolambaka½ manorama½ celavit±na½ bandh±petv± maº¹apakoµiya½ mutt±j±la½ tadanantara½ satta ratanavicitta½ ki½kiºij±la½ parikkhip±pesi.
Amh±ka½ bhagavato m±tudevaputtampi sattaratanena k±r±pesi. Tath± er±vaºavissakammadevaputt±dayo ca sapariv±ro sakko devar±j± ca catt±ro mah±r±j±no ca pañcasikhadevaputt±dayo gandhabbadevaputt± ca sahampati mah± brahm±dayo mah±brahmano ca k±r±pesi. Vessantaraj±taka½ karonto sa½jayamah±r±j± phusat²dev² ±dayo ca madd²dev² dve d±rake ca j³jakabr±hmaº±dayo ca k±r±pesi. Vidhura-soºadatta mah±n±radakassapa-sutasoma-supp±raka-saªkhap±laj±tak±d²ni ca, dhammacakkappavattana-mah±samayasutt±di desan±k±ro ca, suddhodanamah±r±j± mah±m±y± mah±paj±pat² gotam² bhaddakacc±n± r±hulam±t±dev² ca r±hulakum±ro ca channañca kanthakañca mah±bhinikkhamana½ mah±bodhimaº¹ala½ as²timah±s±vak± kosalamah±r±j± an±thapiº¹ikamah±seµµhi c³¼a-an±thapiº¹ika-vis±kh± suppav±s± ca pacch± c³¼apiº¹ap±tiya tissattherañca att±nañca k±r±petv± te sabbe dh±tu gabbhe patiµµh±pesi.

Dh±tugabbhavaººaº± samatt±.

Eva½ dh±tugabbhe p³j±vidh±na½ suvibhatta½ sumanorama½ k±r±petv± therena saddhi½ kathesi: bhante dh±tugabbhe may± kattabba½ niµµh±pita½. Sve rohiº²nakkhattena dh±tu nidh±na½ kariss±m². Ayy± pana kesadh±tuyo gahetv± ±gacchantuti. Tissattherassa bh±ramak±si. Thero ta½ sutv± bhaddaka½ mah±r±ja, kesadh±tuyo vicinitv± ±har±pess±m±ti vatv± attano saddhivih±rika½ sivatthera½ pakkos±petv± ±vuso bh³mindharan±gavim±ne jayaseno n±ma n±gar±j± vasati. Tassa santike (kesadh±tuyo santi.) Tapussa bhallik±na½ dvebh±tikav±ºij±na½ paricaraºak±le tesa½ pam±da½ ñatv± n±gar±j± dve kesadh±tuyo gahetv± n±gabhavane µhapesi. Tva½ t± dh±tuyo ±haritv± rañño deh²ti ±º±pesi. Thero ta½ vacana½ sampaµicchitv± gato.
Tato r±j± attano bhaginiy± somadeviy± ca bh±gineyyassa giri-abhayarañño ca s±sana½ pesesi: sve dh±tunidh±na½kariss±ma. Tumhe senaªga½ gahetv± ±gacchath±’ti. Loºanagare mah±n±garañño ca seru nagare sivarañño ca tatheva s±sana½ pesetv± sayampi attano vijite yena mayha½ hatthato antamaso ekakar²samattampi laddha½ tadup±d±ya sabbepi tumhe saddhi½ pariv±rena ±gacchath±’ti bheri½ car±pesi. Ta½ sutv± somanassappatt± mah±jan± attano attano vibhav±nur³pena alaªkatapaµiyatt± agami½su. R±j± pabh±t±ya rattiy± sabbe seniyo gandham±l±dh³padhaj±dayo gahetv± dh±tunidh±na½ ±gacchantuti vatv± bhikkhusaªghassa mah±d±na½ datv± tiv²varatth±ya mahagghavatth±d²ni datv± sayampi sabb±laªk±rapatimaº¹ito n±naggarasabhojana½ bhuñjitv± uposatha½ adhiµµh±ya maºikuº¹alamekhal±n³pura valay±divicittasabb±laªk±ravibh³sit±hi koseyy±disukhuman±n±vidhavicittavatthanivatth±hi naccag²tav±ditaturiyabhaº¹agahita hatth±hi devacchar±paµibh±gan±µakitth²hi pariv±rito vuttappak±rehi saddhi½ cetiyaµµh±na½ gantv± mah±bhikkhusaªgha½ vanditv± aµµh±si.
Tato somanagare giri-abhayar±j±’pi sabbe n±gar± attano attano vibhav±nur³pena dh±tunidh±naµµh±na½ ±gacchantuti nagare bheri½ car±petv± saya½ sabb±laªk±rapatimaº¹ito susajjita-amaccagaºapariv±rito nikkhami. Soma dev²pi s²sa½ nah±tv± ahatavatthanivatth± sabb±laªk±rapatimaº¹it± devacchar± viya attano pariv±r± pañcasatakum±riyo n²lavatthehi paridah±petv± tatheva alaªk±retv± puººaghaµe g±h±petv± t±sa½ anantar± pañcasatakum±riyo p²tavatthehi paridah±petv± tatheva alaªk±retv± p³j±bhaº¹±ni g±h±petv±, t±sa½ anantar± pañcasata kum±riyo rattavatthehi paridah±petv± tatheva. Alaªk±retv± vicitrapupphap³ritamañjus±yo g±h±petv± t±sa½ anantar± pañcasatakum±riyo setavatthehi paridah±petv± tatheva alaªk±retv± dh³ma kaµacchuke g±h±petv± eva½ p³j±vidh±na½ sa½vidahitv± pariv±rena cetiªgaºa½ gantv± mah±bhikkhusaªgha½ pañcapatiµµhitena vanditv± gandham±l±d²hi p³ja½ katv± attano s±min± giri-abhayar±jena saddhi½ ekapasse µh²t±.
Loºanagare mah±n±gar±j±’pi sabb±laªk±rehi patimaº¹ito sabb±bharaºehi susajj²ta-amaccamaº¹alaparivuto naccag²tatur²y±ni paggaºh±payam±no gandham±l± dh³makaµacchu g±h±petv± cetiyaµµh±na½ ±gantv± bhikkhusaªgha½ vanditv± ekamanta½ aµµh±si.
Serunagare sivar±j±’pi att±na½ sabb±laªk±rehi alaªkaritv± mahantena pariv±rena p³j±vidh±na½ g±h±petv± cetiyaµµh±na½ ±gantv± mah±bhikkhusaªgha½ vanditv± ekamanta½ aµµh±si. R±japaris± attano vibhav±nur³pena vatth±laªk±rehi candana m±l±d²hi ca sobham±n± nal±µe mutt±kal±pamolambaka vicittasuvaººapaµµ±ni bandhitv± hatth±bharaº±di anek±bharaºehi dibbaparis± viya sumaº¹itapas±dhit± ves±nur³p±ni vividh±vudh±ni gahetv± ekapasse µh²t±. S²havyagghad²picammehi pas±dhitasuvaºº±laªk±rasuvaººadhajahemaj±lasañchanne ratha vare ca sabb±laªk±ravibhusit± rathik± ±ruyha ekapasse µh²t±. Br±hmaºaputt±dayo maº¹itacamme p±rupitv± upasobhayam±n± ekapasse µh²t±. Bahu amacc± attano attano ves±nur³pena mahagghavatth±bharaºavibh³sit± sapariv±r± ekapasse µh²t±. Gandhodaka p³rita dakkhiº±vatta saªkha½ gahetv± upav²tasutta½ eka½sa½ karitv± br±hmaºaveµhana½ veµhetv± purohitabr±hmaº± mahantena pariv±rena p³j±vidh±na½ g±h±petv± cetiyaµµh±na½ ±gantv± mah±bhikkhusaªgha½ vanditv± jayaghosa½ s±vent± evam±ha½su:
Khema½ subhikkha½ bhavatu nicca½ janapada½ siva½;
sass±ni samuppajjantu rañño eva½ jay± siyu½.
Avases± mah±jan± evam±ha½su: samuddapariyanta½ hi mahi½ s±garakuº¹ala½ vasundhara½ ±vasatu amaccapariv±rito. Eva½ vatv±: amh±ka½ ayyo k±kavaººatisso mah± r±j± sadevake loke ekapuggalassa lokan±thassanal±µadh±tu½ patiµµh±pet²’ti attano attano vibhav±nur³pena sumaº¹itapas±dhit±. Khujjav±manak±dayo’pi sabbe jan± p³j±bhaº¹±ni gahetv± s±dhuk±ra½ dadam±n± aµµha½su. Imasmi½ cetiyaµµh±ne r±s²bh³t± paris± eva½ veditabb±: khattiy± br±hmaº± vess± negam± ca sam±gat± pupph±digahit± sabbe alaªk±ravibh³sit±.
Gaºan± v²tivatt± te aneke ca mah±jan±;
samuddo pattharantova khattiy± samup±gat±.
Alaªkato mah±r±j± sar±japariv±rito;
devar±j± yath± sakko aµµh±si cetiyaªgaºe.
S±dhuv±dena satt±na½ pañcaªgaturiyehi ca;
hatthassarathasaddena sam±kiººa½ mah²tala½.
Tato c³¼apiº¹ap±tiyatissatthero attano saddhivih±r²ke pañcasata kh²º±save pariv±retv± cetiyaµµh±nameva ±gato. Mah±s±galatthero’pi pañcasata kh²º±save pariv±retv± cetiyaµµh±nameva ±gato. Mahindatthero’pi attano s±vake saµµhimatte khiº±save gahetv± cetiyaµµh±nameva ±gato. Iti imin± niy±meneva eko dve tayo catt±ro pañca kh²º±sav± ±gacchant± satta sahassamatt± ahesu½. Tato c³¼apiº¹ap±tiyatissatthero ettake bhikkh³ pariv±retv± cetiyaªgaºe nis²d². Tato r±j± ±gantv± pañcapatiµµhitena vanditv± therena saddhi½ kathesi: kesadh±tu kuto labhiss±ma ayy±’ti. Tasmi½ khaºe tissatthero attano saddhivih±rika½ sivatthera½ olokesi. So olokitakkhaºeyeva nisinnaµµh±nato uµµh±ya c²vara½ p±rupitv± mah±bhikkhusaªgha½ vanditv± cha¼abhiñño mah±kh²º±savo catutthajjh±na½ sam±pajjitv± tato vuµµh±ya pathaviya½ nimujjitv± bhumindharan±gavim±ne p±turahosi.
(Sutv±ssa sivathero ca vasippatto vis±rado;
p±kaµo abhavi n±ganagara½ purato khaºe.)
Tasmi½ kho pana samaye jayaseno n±gar±j± attano bh±gineyya½ dvikoµimatte n±ge pariv±retv± mah± yasa½ anubhavam±na½ nisinna½ iªgitasañña½ datv± thera½ duratova ±gacchanta½ disv± cintesi: imasmi½ n±gabhavane samaºehi kattabbakicca½ natth². Nissa½saya½ kesadh±tu½ niss±ya ±gato bhavissat²ti uµµh±ya dh±tughara½ pavisitv± dh±tukaraº¹aka½ gilitv± kiñci aj±nanto viya nis²di. Tasmi½ k±le thero tassa santika½ agam±si. N±gar±j± paccuggantv± paµisanth±ra½ karonto therena saddhi½ kathesi. Kasm± ayyo ±gato’ti vutte evam±hä tilokan±thassa amh±ka½ sambuddhassa kesadh±t³na½ atth±ya ±gato, tuyha½ santike µhapitakesadh±tuyo papañca½ akatv± mayha½ dehi, teyeva sandh±ya upajjh±yena pesitomh²’ti vutte amh±ka½ samm± sambuddhassa kesadh±tuyo mama santike natth²’ti ±ha. Thero dh±tukaraº¹aka½ gilitabh±va½ ñatv± gaºh±mi mah±r±j± kesadh±tuyo’ti vutte ±ma passanto gahetv± gacch±h²ti ±ha. Eva½ tayo v±re paµiñña½ gahetv± tatheva µh²to:
Iddhiy± m±payitv±na tato so sukhuma½ kara½,
pavesetv± mukhe tassa gaºh² dh±tukaraº¹aka½;
n±g±lay±bhinikkhami tiµµha n±g±’ti bh±siya.
Tasmi½ khaºe jayaseno n±gar±j± samaºa½ vañcetv± pesitomh²’ti vatv± tassa gatak±le dh±tukaraº¹aka½ oloketv± dh±tu apassitv± samaºena n±sitomh²’ti dve hatthe ukkhipitv± µhapetv± attano sakalan±gabhavana½ eka kol±hala½ katv± mahantena saddena paridevanto: amh±ka½ cakkhuni upp±µetv± gato viya sadevakassa lokassa patiµµh±nabh³tassa samm±sambuddhassa kesadh±tuyo ap±yadukkhato amuñcant±na½ amh±ka½ abhibhavitv± dh±tuyo gahetv± gatasamaºa½ anubandhitv± gaºhiss±m±’ti dvekoµimatte n±ge gahetv± attano bh±gineyyena saddhi½ tassa piµµhito piµµhito anubandhitv± ±k±sa½ uggacchi½ (su). Tasmi½ khaºe pana sivatthero ak±sato otaritv± pathaviya½ p±visi. Puna tepi pathaviya½ pavisi½su. Eva½ thero tehi saddhi½ ummujja nimujja½ karonto p±µih±riya½ dassetv± serunagarassa n±tid³re piµµhip±s±ºe uggañji. Tattheva te sa½vejetv± cetiyaªgaºe mah±bhikkhusaªghassa purato p±kaµo ahosi. N±g± ta½ gahetu½ asakkont± mahantena saddena rava½ patirava½ datv±. Ito paµµh±ya naµµhamh±’ti tasmi½ piµµhi p±s±ºe sabbe sam±gama½ katv± mah±saddena paridevi½su: naµµhambh± vata bho’ti. Tato paµµh±ya so piµµhip±s±ºo n±g±na½ rava½ patirava½ datv± paridevitah±vena n±gagalla½ n±ma ahosi.
N±go therassa piµµhitoyeva anubandhitv± cetiyaªgaºa½ gantv± r±j±na½ evam±hä deva, eso bhikkhu may± adinnadh±tu gahetv± ±gato’ti. Ta½ sutv± r±j±: sacca½ kira ayya n±gassa vacananti vutte naheva mah±r±ja, imin± dinna½ eva dh±tu½ aggahesinti vutte: n±go tava sakkhi½ deh²ti ±ha. Thero tassa bh±ginye½ samaºuppala n±gar±j±na½ sakkhi½ ak±si. R±j± tassa bh±gineyyassa sabbavacana½ sutv± saddahi. Tasmi½ k±le dukkh±bhibh³to n±gar±j± gantv± bahi µh²to. Tato paµµh±ya so n±gar±j± bahi hutv± nisinnatt± bahin±gar±j± n±ma ahosi. Tassa pana bh±gineyya½ anto cetiyaªgaºe nis²d±pesi. Imassa pana cetiyassa ±rakkha½ gahitan±g± kathetabb±. Sumanan±garañño pariv±r± chakoµimatt± n±g±, jayasenassa pariv±r± koµisatamatt± n±g±, samaºuppalan±garañño pariv±r± dvikoµimatt± n±g± ahesu½. Sabbe dh±tuy± ±rakkha½ gaºhi½su. R±j± therassa hatthato kesadh±tu½ gahetv± ratanacaªeg±µake µhapetv± mahindassa n±ma amaccassa ad±si. Tasmi½ sam±game tipiµakamah±phussadevattherassa saddhivih±rik± paµisambhidappatt± catt±ro s±maºer± ahesu½. Tesu eko malaya r±japutto sumanas±maºero n±ma, eko serunagare sivar±jabh±gineyyassa putto uttara s±maºero n±ma. Eko mah±g±me m±l±k±raputto cunda s±maºero n±ma eko mah±g±me ekassa kuµumbikassa putto mah±kassapas±maºero n±ma, ime catt±ro s±maºer± ajja k±kavaººatissamah±r±j± mah±cetiye dh±tu nidh±na½ karissati, maya½ himavanta½ gantv± sukusum±ni ±hariss±m±ti thera½ vanditv± ±k±sato himavanta½ gantv± campakan±gasalal±dayo p³jan²yam±la½ gahetv± t±vati½sadeva loka½ gat±.