Sabb±d²hi pak±re th±-.S±maññassa bhedako viseso pak±ro, tattha vattam±nehi sabb±d²hi th± hoti sabbenapak±rena sabbath±; yath±, tath±.Kathamittha½-.Ete sadd± nipaccante pak±re; kimimehi tha½ paccayo, kaicca tesa½ yath±kkama½; kathamittha½.Dh± saªkhy±hi-.Saªkhy±v±c²hi pak±re dh± paro hoti;’dv²hi pak±rehi dve v± pak±rekaroti’ vidh±karoti; bahudh± karoti;’eka½ r±si½ pañcappak±ra½ karoti’ pañcadh± karoti:pañcappak±ramekappak±ra½ karoti’ ekadh±karoti.Vek±jjha½-. Ekasm± pak±re jjha½ v± hoti; ekajkvaªkaroti; ekadh± karoti.Dvit²hedh±-.Dv²tihi pak±re edh±v± hoti; vedh±, tedh±; dvidh±, tidh±.Tabbati j±tiyo-.Pak±ravati ta½s±maññav±cak± sadd±j±tiyo hoti; paµu j±tiyo, muduj±tiyo.V±rasa½khy±ya kkhattu½-V±rasambandhiniy± sa½khy±ya kkhattu½ hoti;’dve v±re bhuñjati’ dvikkhattu½ divasassa bhuñjati; v±raggahaºa½ ki½? Pañaca bhiñjati; saªkhy±y±ti-ki½? Pah³te v±re bhuñjati.Katimh±-. V±rasambandhiniy± katisa½khy±ya kkhattu½ hoti;’kati v±re bhuñjani’katikkhattu½ bhuñjati.Bahumbh± dh± ca pacc±sattiya½-.V±rasambandhiniy± bahusa½khy±ya dh±hoti kkhattuñca; v±r±nañce pacc±satti hoti; bahudh± divasassa buñjati bahukkhattu½–-pacc±sattiyanti ki½? Bahukkhattu½ m±sassa bhuñjati.Saki½ v±-.Eka½ v±ramiccasmi½ atthe sakinti v± nipaccate;’eka½ v±ra½ bhuñjati’–-v±ti ki½?Ekakkhattu½ bhuñjati. So vicch±ppak±resu-.V²cch±ya½ pak±re ca so hoti bahula½; v²cch±ya½-khaº¹aso, bilaso; pak±re-puthuso,sabbaso.Abhitatabbh±ve kar±sabhuyoge vik±r± c²-.Avatth±vato vatthantaren±bhutassa t±y±vatth±ya bh±ve kar±sabhuhi sambandhesati vik±rav±cak±c² hoti;’adhavala½ dhavala½ karoti’ dhaval² karoti; adhavalo dhavalo siy± dhaval² siy±; adhavalo dhavalo bhavati dhaval² bhavati–-abhatatabbh±veti-ki½? Ghaµa½ karoti, dadhi-atthi, ghaµo bhavati–-kar±sabhuyogeti ki½? Adhaval± dhva-a-ilo j±yate–-vik±r±ti-ki½? Pakatiy± m± hotu; suvaººa½ kuº¹al² karoti.Dissantaññe’pi paccay±-.Vuttato’ññe’pi paccay± dissanti vutt±vuttatthesu;’vividh± m±taro’ vim±taro,’t±sa½ putt±’ vem±t²k±-rikaº;’patha½ gacchant²ti’ path±vino-±v²;’iss± assa atthiti’ issuk²-uk²:’dhura½ vahant²ti’ dhorayh±-yhaº.-Aññasmi½-. Vuttato’ññasmimpi atthe vuttappaccay± dissanti;’magadh±na½ issaro’ m±gadho-ºo;’k±s²ti sahassa½, tamagghat²ti k±siyo-iyo.Sakattha-.Sakatthe’pi paccay± dissanti; h²nako, potako, kicacayaya½.Lopo-.Paccay±na½ lopo’pi dissati; buddhe ratana½ paº²ta½, cakkhu½ suñña½ attena v± attaniyeyana v±ti bh±vappaccaya lopo.Sar±nam±diss±yuvaººass±ño º±nubandhe-.Sar±nam±dibhut± ye ak±rivaººuvaºº± tesa½ ±ño honti yath±kkama½ º±nubandhe; r±ghavo, vainateyyo, meniko, o¼umpiko, dohagga½–-º±nubandheti-ki½? Pur±tano.Sa½yoge kvaci-.Sar±nam±dibhut± ye ayuvaºº± tesa½ ±ño honti kvaci deva sa½yogavisaye º±nubandhe;decco, koº¹añño–-kvac²ti-ki½? Kattikeyyo.Majjhe-. Majjhe vattam±n±nampi ayuvaºº±na½ ±ño honti kvaci; a¹¹hateyy±, v±seµµho.Kosjaij±jjavap±risajjasubhajjamaddav±riss±sabh±jaññatheyyab±husacc±-.Ete sadd± nipaccante º±nubandhe;’kus²tassa bh±vo’ kosajjaja½;’ujuno bh±vo’ appava½;’paris±su s±dhu’ p±risajjo;’suhadayoca’ suhajjo,’tassa pana bh±vo sohajja½;’muduno bh±vo’maddava½;’isino ida½, bh±vo v±’ ±rissa½;’usabhassa ida½, bh±vo v±’ ±sabha½;’±j±n²yassa bh±vo’ so eva v±’ ±jañña½;’thenassa bh±vo, kamma½ v±’ theyya½;’bahussutassa bh±vo’ b±husacca½–-etesu yamalakkhaºika½ ta½ nip±tan±.Man±d²na½ sak-.Man±d²na½ sak hoti º±nubandhe;’manasi bhava½’ m±nasa½;’dummanaso bh±vo’ domanassa½; somanassa½.Uvaººass±vaªi hoti; r±ghavo, j±mbava½.Yamhi gossa ca-.Yak±r±do paccay gaiossuvaººassa ca avaªi hoti; gabya½, g±tabyo.Lopo’vaººivaºº±na½-. Yak±r±do paccaye avaººivaºº±na½ l±po hoti, d±yjaija½, k±ruñña½, ±dhipacca½, deppa½–-bahakula½vidh±na½ kvaci na hoti; kiccaya½.R±nubandhen’tasar±dissa-.Anto saro ±di yass±vayavassa tassa lopo hoti r±nubandhe; kittaka½, petteyya½.Kisamahatamime kasmah±-.Kisassa mahato ime kasmah± honti yath±kkama½; kasim±, mahim±.¾yuss±yas mantumhi-.¾yussa ±yas±deso hoti mantumhi; ±yasm±.Jo vuddhassiyi¹hesu-.Vuddhassa jo hoti iyaiµµhesu; jeyyo, jeµµho.B±¼hantikapasatth±na½ s±dhanedas±-.Iyeµµhesu b±¼hantikapasatth±na½ s±dhanedas± hont² yath±kkama½; s±dhiyo, s±dhiµµho; nediyo, nediµµho; seyyo, seµµhoKaºkan±ppayuv±na½-.Iyeµµhesu appayuv±na½ kaºkan± honti yayath±kkama½; kaºiyo, kaºiµµho; kaniyo, kaniµµho.Lopo v²mantuvattuna½-.V²mantuvantuna½ lopo hoti iyaiµµhesu:’atisayena medh±v²’ medhiyo, medhiµµho;’atisayenasatim±’satiyo, satiµµho;’atisayena guºav±’ guºiy±, guºiµµho.Se sti-a-issa tissa-.Se pare satyantassa tik±rassa lopo hoti; v²sa½ sata½, ti½sa½ sata½.Etasseµ ttake-.Ttake pare etassa eµ hen±ti; ettaka½.ðikassiyo v±-.ðikassav± iyo hoti; sakyaputtiyo, sakyaputtiko.Adh±tussa ke’sy±dito ghe’ss²-.Ghe pare adh±tussa yo kak±ro tato pubbassa ak±rassa bakahula½ i hoti, save ghona sy±dito paro hoti; b±lik±, k±rik±–-adh±tuss±ti-ki½? Sak±; keti-ki½?Nandan±; asy±ditoti-ki½? Bahuparibb±jak±, madhur±–-bahucammik±ti kak±rena sy±dino byavahitatt± siddha½–-gheti-ki½? B±lako; ass±ti-ki½? Bahukattuk±,s±l±.Iti moggall±ne vy±karaºe vuttiya½º±dikaº¹o catuttho.Tijam±nehi khas± kham±v²ma½s±su-.Khantiya½ tij± v²ma½s±ya½ m±n± ca khasappaccay± honti yath±kkama½; titikkh±, v²ma½s±–-titikkhati, v²ma½sati. Kham±v²ma½s± suti-ki½? Tejana½, tejo, tejayati, m±nana½, m±no, m±neti.Kit± tikicch±sa½sayesu jo-.Tikicch±ya½ sa½saye ca vattam±n± kit± jo hoti–-tikicch±, vicikicch±–-tikicchati, vicikicchati–-aññatraniketo, sa½keto, ketana½, keto, ketayati.Nind±ya½ gupabadh± bassabho ca-.Nind±ya½ vattam±nehi gupabadhehi jo hoti; bassa bho ca–-jigucch±, b²bhacch±–-jigucchati, b²bhacchati–-aññatragopana½, gope, popeti, badhako.Tu½sm± lopo vicch±ya½te-.Tumantato icch±yamatthe te khasach± hontibahakula½; lopo ca tu½paccayassahoti sutatt±–-bubhukkh±, jigi½s±, jighacch±–-bubhukkhati, jigi½sati, jighacchati–-idhakasm± na hotibhottumicchat²ti? Padantaren±bhidh±n±. Tu½sm±ti-ki½? Bhojanamicchati. Icch±yanti ki½? Bhuñjitu½ gacchati. Katha½ kula½ pipatisat²ti? Yath± kula½ patitumicchat²tiv±kya½ hoti, eva½ vuttipi hessati; v±kyamevacarahi katha½ hoti? Lokassa tath± vacanicch±ya.¿yo kamm±-.Icch±kammato icch±yamatthe ²yappaccayo hoti;’puttamicchati’ putt²yati–-kamm±ti-ki½? A-asinecchati; idha kasm± na hoti rañño puttamicchat²ti? S±pekkhatt±; na hi aññamapekkham±no aññenasahekatthibh±vamanubhavitu½ sakkoti; idh±pi carahi na siy± attanoputtamicchat²ti; nevettha bhavitabba½; na hi bhavati attanoputtiyat²ti; katha½ carahi vuttassa attatiyat±vagamyate? Aññass±sutatt±, icch±ya ca tabbisayatt±.Upam±n±c±re-. Kammato upam±n± ±v±ratthe ²yo hoti;’puttamav± carati’ putt²yati m±ºavaka½; upam±n±ti ki½? Puttam±carati.¾dh±r±-. ¾dh±ratupam±n±-±v±ratthe ²yo hoti;’kuµiyamiv±carati’ kuµiyati p±s±de, p±s±d²yati kuµiya½.Kattut±yo-.Kattatupam±n± ±c±ratthe ±yo hoti;’pabbatov± carati’pabbat±yati.Cyatthe-.Kattuto abhutatabbh±ve ±yo hoti bahula½; bhus±yati, paµapaµ±yati, lohit±yati–-kattutotveva-bhusa½karot²ti; iha kasm± na hoti bhusi bhavat²ti? Vuttatthat±ya.Sadd±d²ti karoti-.Sadd±d²hi dutiyantehi karot²ti asmi½ atthe ±yo hoti; sadd±yati, ver±yati, kalah±yati, dh³p±yati.Namotvasso-. Namo iccasm± karot²ti asmi½ atthe asso hoti; namassati tath±gata½.Dh±tvatthe n±masmi-.N±masm± dh±tvatthe bahulami hoti;’hatthin± atikkamati’ati hatthayati;’v²º±ya upag±yati’ upav²ºayati;’da¼aha½ karoti’ vinaya½ da¼ahayati;’visuddh± hoti’ ratti visuddhayati;’kusala½ pucchati’kusalayati.Sacc±d²h±pi-.Sacc±d²hi dh±tvatthe ±pi hoti; sacc±peti, atth±peti, ved±peti, sukkh±peti sukh±peti, dukkh±peti.Kriyatth±-. Ayamadhik±ro ± satthaparisamattiy±;’kriy± attho yassaso kriyattho’,dh±tu.Cur±dito ºi-.Cur±d²hi kriyatthehi sakatthe ºi paro hoti bahula½; ºak±ro vuddhyattho–-evamaññatr±pi–-corayati, l±¼ayati. Katha½ rajja½ k±ret²ti? Yogavibh±gato.Payojakaby±p±re º±pi ca-.Katt±ra½ yo payojayati tassa by±p±re kriyatth± ºiº±p² honti bahula½; k±reti, k±r±peti–-nanu ca katt±pi karaº±d²na½payojakoti taby±p±re:pi ºiº±p² p±puºanti? Payojakaggahaºas±matthiy± na bhavissanti, cur±d²hi visu½ vacanas±matthiy± ca–-±to bhiyyo º±piyeva, ºiye vuvaººato, dvayamevaññehi.Kyo bh±vakammesvaparokkhesu m±nantaty±disu-Bh±vakammavihitesu parokkh±vajjitesu m±nantaty±disu paresukyo hoti krayatth±–-ntaggahaºamuttarattha½; kak±ro avuddhyattho; evamuttaratr±pi–-µhiyam±na½, µhiyate; s³yam±na½, s³yate–-aparokkhes³ti-ki½? Babhuva devadattena; bibhida kus³lo. Bhijjate kus³lo sayamev±tibhijjateti savan± kammat±vagamyate, sayamev±ti savanato kattut±; kattut±vacanicch±yantu-bhindatikusulo att±nanti bhavati; evamaññampi yath±gamamanugantabba½. “Aparokkhesu m±nantaty±dis³’ti-ayamadhik±ro ±“tan±ditvo“apiva-ete ty±dayo ty±disu parabhutesu kattukammabh±vavihitesu kyal±d²na½ vidh±nato tesveva viññayant²ti-akammakehi dh±tuhi kattubh±vesu sakammakehi kattukammesukamm±vacanicch±ya½ bh±veva bhavant²ti veditabb±–-yassapanadh±tussa kriy± kammamapekkhate sosakammako: yassa tu kriy± kattumattamapekkhate so akammakoti ñ±tabba½.Kattari lo-. Kattari lo-.Kriyatthato aparokkhesu kattuvitam±nantaty±disu lo hoti; lak±ro “ñilasse’ti. Visesanattho–-pacam±no, pacanto; pavati.Mañca rudh±d²na½-.Rudh±dito kattuvihitam±n±disu lo hoti; ma½ v±nta sar± paro; mak±ron’ubandho; ak±ro ucc±raºatvo–-rundham±no, rundhanto, rundhati.ðaº±py±p²hi v±-.ðiº±py±ph²hi kattuvihitam±n±disu lo hoti vibh±s±; corayanto, corento; k±rayant±, k±rento; k±r±paiyanto, k±r±pento; sacc±payanto, sacc±pento; corayati, coreti; k±rayati, k±reti; k±r±payati, k±r±peti; sacc±payati, sacc±peti–-vacatthitavibh±sattho’ya½ v± saddo; tena m±ne nicca½; corayam±no, k±rayam±no, k±r±payam±no, sacc±payam±no.