995. Bh³ pathav². Yogy±d²su t²svatthesu t²su. Yogye anucchavike. Yutte saªgate. Addho addhasaddo bh±ge samabh±ge, asamabh±ge ca. Tatra same addha½. Itaratra addho addhampi, pathe magge addh± pume. K±lepi addh± pume. Eka½se nicchaye. Caturambaºe kar²sa½ vutta½. 996. Usabhe gavasatajeµµhake gave. Seµµhesu ca usabho. V²sayaµµhiya½ usabha½. Tanti buddhavacana½. Panti ±¼i. 997. Itthinimitte itthiy± aªgaj±te. Kilañje vil²vamaye. So kaµasaddo kate t²su.
“Kaµo soºikriy±k±re,
kilañje’tisaye sive;
samaye gajagaº¹e ca,
kaµ± vippaliya½ mat±”ti [medin²kosa 11.3].–
Vop±lito. “Samaye ca kriy±k±re, kilañje ca sare kaµo”ti tikaº¹aseso [tikaº¹asesa 3.3.93]. Mandir±lindavatthuni gehassa ±lindabh±ge vatthumhi. 998. Mathite gorasavisese. S³ciphale ambilapattaphale. Duddasetare passitu½ adukkare. 999. Antar²pa½ jalamajjhathala½. Pajjoto pad²po. Bandho sambandho. Mihite ²sa½hasite. 1000. Thiya½ itthis±maññe. Itthiliªgeti v± attho. D±re bhariy±ya½. Sure devat±ya½, devat±visese v±. V±sudeve n±r±yane. Antake vasavattini. Asite k±¼avaººe. 1001. Upaµµh±ne p±ricariy±ya½, sevane ca. Aññaropane abha½sabh±vassa aññassa ta½sabh±varopane. Sakko sakkasaddo. Inde devar±je sakko. Janapade sakk±. S±kiye ca khame t²su. 1002. Vajjanatth±d²su t²su parih±ro. Pañhavissajjanepi parih±ro. Dvije br±hmaºe. Vessepi ariyo. 1003. Su½sum±re nakke. Ul³pini caº¹amacchavisese. Udd±lap±dape selurukkhe, yassa phal±ni atipicchal±ni. 1004. Piyake p²tas±le. Kaº¹e sare. Khipane asana½. Asu khepane. Yuge rathayug±do. Vik±ro vikati. Antike sam²pe. 1005. Lavitte d±tte. Ajjhesan± sakk±rapubbik± ±y±can±. 1006. Makacivatthe ya½ loke “cakk³”ti vuccati, “s±ºavatthan”tipi eke. Ganthe saddasatth±dike. Lepy±dikammani cittak±r±d²hi katar³pe. 1007. Puññavati puggale. Bh³saºhakaraºiya½ sudh±lepak±na½ d±rumayahatthe. 1008. P±yite p±tabbe, “v±yite”tipi p±µho. “Dayite”tipi kvaci dissati. 1009. Lohit±dimhi vaººavisese. Rañjane “mukhar±go”ty±d²su. Pavuddhadariya½ mah±dariya½. 1010. Kaserussa phale sakaºµakassa phale. Maggasam±game caccare. Bahul±ya½ “ph±l±t²”iti khy±te. Dose tu e¼am²rita½. 1011. Adhikaraºe adhikaraºak±rake. Patt±dh±ro bh±janassa ±dh±ro. ¾lav±lake tarusekattha½ tarum³lavicite sobbhajal±dh±re. Agabhedo rukkhabhedo, so ca mah±sattena temiyar±jakum±rak±le bhuttarukkho. Tatra k±r± itth². K±ropi sakk±re, dv²su. Bandhan±laye pana k±r±yeva. 1012. Meghap±s±ºe ghanopale. Kuº¹ik±ya½ bhiªg±re. Pad±tismi½ catutthasenaªge. 1013. Chidd±d²ni t²ºi abhidh±n±ni susire ca d³sane apar±dhe ca t²su siyu½. Muccite muccitabbe. 1014. Hatthiliªge hatthisaºµh±nasakuºe. Made n±gamade. 1015. Atthaªgame vin±se. Nigamubbh³te nigamesañj±tavatthumhi. ¾paºopaj²vini ±paºena j²vitavuttiya½ kattari. 1016. Haritasmi½ sukapattavaººe. Paººe chadamatte. 1017. Phalamhi rukkh±d²na½ phalamatte. Ta½ pakkavacana½. N±samukhe n±s±bhimukhe ca pariºate ca t²su. ¾j²vane j²vitavuttiya½. Piº¹ane r±sikaraºe. Go¼ake vaµµale. 1018. Paribbaye vetane. Kamm±dike kammavaµµavip±kavaµµakilesavaµµe. Vaµµale bubbu¼asaºµh±ne. Pacc±h±re paµivacan±h±re. 1019. Vikate vikatiya½, vir³pe v±. 1020. Sabyamhi adakkhiºe. C±ru manuñña½. Sarabye sarena vijjhitabbe phalak±do. Cihane lakkhaºe. 1021. Samasipp²na½ sam±nasipp²na½ gaºe seº² itth². ¾va¼iya½ pantiya½. Sudh±ya½ lepe. Dh³liya½ rajasi. V±sacuººake v±sayoggacuººe. 1022. Atipasatthe pasatthassa jo, ativu¹¹he vu¹¹hassa. Takke gorasavisese. Hot²ti kriy±pada½. 1023. Paºe j³tak±r±d²na½ kammani. Kaºhe k±¼e. 1024. Sambhave sukke. Amejjhe apavitte. 1025. Ikke bahulome k±¼amige. Ba¼ise macchavedhane. Selabhede vaªkan±make pabbate. 1026. Kuºapamhi matak±ye. Addhamhi samaddhabh±ge, ten±ha “purise”ti, “purise”ti ca yebhuyyappavatti½ sandh±ya vutta½, ten±ha “v± khaº¹a½ sakala½ pume”ti. 1027. Sa½var²mukhe rattiy± ±dimhi. 1030. Devabhedo kumbhaº¹o n±ma yakkho. Vallij±tiya½ yass± phal±ni ukkhalippam±º±ni honti. Catuttha½se catutthabh³te koµµh±se. Pade caraºe. Paccantasele pabbatap±de. 1031. Lohantare setalohe. Bahumhi bahuvacane. Kamm±rabhaº¹abhede “t³”iti khy±te. Khaµake kuñcikap±ºimhi. 1032. Doºiya½ kaµµhamaye dhaññam±nike. Adhiµµhitiya½ upariµµh±ne. Ýh±ne µh±namatte. 1034. Koµµh±sabhedasmi½ “vakka½ hadayan”ty±d²su [ma. ni. 1.110]. Vaªke kuµilye. Dibbacakkhupubbeniv±s±nussati-±savakkhayasaªkh±t± tisso vijj±, ±din± aµµha vijj± gahit±. Buddhiya½ ñ±ºe. 1035. An±kule ±kularahite. Siloke anuµµhubh±do. Addhe bh±ge. T²su pajjo pajjasaddo. 1036. Rukkhabhedasmi½ udakappas±danaphale. Kittime karaºena nipphatte. Vidheyye vacanagg±hini. Pubbamhi p³ye. 1037. Laddhattharakkhaºe laddhassa dhan±dikassa atthassa rakkhaºe. Niyojane pesane. K±riye phale. 1038. Ass±sappatte laddhass±se. Bodhidume amh±ka½ bhagavato bodhirukkhe. Kur³re kakkha¼ak±rake. Nes±damhi migamacch±diludde. 1039. Laggasmi½ saªge. Majjhamhi udare. Bh±ge asamaddhabh±ge. Dhanimhi mahaddhane. 1040. Gahane saªkare. Sasant±ne attano niyakajjhattasant±ne. Visayagocar±na½ viseso vutto.
G±th±ddhavaººan± niµµhit±.
1041. Bhuvane k±mabhav±dike. Jane p±ºimhi. Yase kittiya½. Pajje anuµµhubh±do. Rukkhe rukkhabhede. 1042. Vaµo vaµarukkho. V±yase k±ke. Bake setapatte. Avasaro avak±so. Aha½ dina½. Kuce n±rithane. Abbhe meghe. 1043. Ucchaªge pallaªkoparibh±ge. Lakkhaºe ñ±pake. Diµµhobh±sesu dassane, obh±se c±ti atthesu. 1044. S³ra½s³su s³riye, kiraºe ca. Dame damane. M±na½ m±naviseso. S±nu pabbatas±nu. 1045. T±po s³riyasant±po. Sapace caº¹±le, sa½ sunakha½ pacat²ti sapaco. Pasu catuppado. Kuruªgo ajinayoni. Ul³ko koµarasakuºo. Indo sakko. “Mahinde guggulul³ka-palagg±hesu kosiyo”ti amaras²ho. 1046. M±ºavo macco. Att± sar²r±dhipatidevat±. Sire uttamaªge. Tipumhi k±¼alohe. 1047. Bali bh±gadeyyo. Hattho p±ºi. A½su bh±. Dante rade. Vippe br±hmaºe. Aº¹aje aº¹asañj±te. Pajje anuµµhubh±do. ¾nana½ mukha½. ¾c±ro as²timah±vatt±di. Dhaññaªge bhinnataº¹ule. Sukhume aºumhi. “Lavalesakaº±ºavo”ti hi amaras²hena sukhumapariy±yo kaºo vutto. 1048. Th³º± geh±d²na½ padh±nad±ru. Ja¼atta½ m³¼hatta½. Kumm±so m±savikati. Byañjana½ tadaññabyañjana½. Phoµo n±ma yasmi½ p³ye vipar²te dukkhavedan± natthi. Kapolo n±ma mukhac³¼ik±na½ antaraµµh±na½. M³lye m³ladhane. 1049. Bh±sapakkh² ca pakkh² ca bh±sapakkhino, tesu, “sakunto pakkhibhedepi, bh±sapakkhi vihaªgame”ti hi “bh±santa½ sundar±k±re, bh±santo bh±sapakkhin²”ti ca vop±lito. “Sakunto bh±sapakkhin²”tipi p±µho. Bh±gye subh±subh±vahe kammani. Vidh±ne karaºe. 1050. Yo ±k±sa½ abbhuggantv± puna otaritv± udakabbhantare macche gaºh±ti, so n²lasakuºo c±tako n±ma. Eºe eº²migakhy±te. Saro kaº¹o. Sede sedane, sida p±ke. P±ko pacana½. Bhikkhubhede “gaºap³rako”ty±d²su. Caye sam³he. 1051. Puñje piº¹e. Meso usabho methuna½ kakkaµo s²ho kaññ± tul± vicchiko dhanu makaro kumbho m²noti mes±di. Loºe lavaºuttame. Sa½vaµµe vin±sakappe. Kamuke tamb³laphalarukkhe. 1052. Amate devat±bhojane. Lepe suddhasakkharacuºº±dimaye. Satthe d²ghadaº¹e satthavisese. Najjantareti gaªg± yamun± aciravat² sarabh³ mah²ti pañcasu mah±nad²su pañcam±ya mah±nadiya½. Bhuvi pathaviya½. Kriy± n±r²siªg±rabh±vaj± kriy±. Vil±so pana tadaññajo. Atraje putte. 1053. Kutho hatthipiµµhattharaºa½. Veº² n±r²na½ kesakal±po. “Paveº² veº² kuthayo”ti hi vop±lito. “Paveº² kulaveº²s³”tipi kvaci p±µho. Vutti bhavana½ Vutt± vuttanto. Vetane kammena laddhabbe. Bharaºe posane, dh±raºe ca. 1054. Mariy±dasaddo dv²su. Satt± vijjam±nat±. Samiddhi sampatti. Soppe nidd±ya½. Vutti j²vitavutti. 1055. Kucch± garah±. Apav±do avaººav±do, abh³t±kkh±nampi. Dhaññe dhaññavisese, yassa s²sa½ aªguµµhappam±ºa½ d²ghañca. Piyaªgu gandhadabba½. Mokkhe nibb±ne. Sive kaly±ºe. 1056. Rañjane k±s±y±dirañjane. S³rate methune. V±se vasanakriy±ya½. 1057. Patthe m±natumbe. N±¼e uppal±d²na½ n±¼e. Pip±s±ya½ p±tumicch±ya½. Vutti bhavana½. 1058. P±ºyaªge saªkhan±bhiya½. Cakkante cakkassa ante.
“N±bhi p±ºyaªgaªge khette, cakkantacakkavattisu;
n±bhi padh±ne katth³ri-ma½se ca kvaci kittito”ti.–
Vop±lito. 1059. Antareti dvinna½ antare. “V²ci sukhataraªges³”ti vop±lito. Thiratte thirabh±ve. “Dh²ratte”tipi p±µho, soyevattho. Save savane.