Abyayataddhita
“Ekasmi½ v±re bhuñjati, dviv±re bhuñjat²”ti viggahe– 419. Ek±dito sakissa kkhattu½. Ekadvitiiccevam±dito gaºanato sakissa µh±ne v±ratthe kkhattu½paccayo hoti. Ekakkhattu½, dvikkhattu½ bhuñjati, “sabb±sam±vuso”ti-±din± silopo. Eva½ tikkhattu½, catukkhattu½, pañcakkhattu½, chakkhattu½, sattakkhattu½, aµµhakkhattu½, navakkhattu½, dasakkhattu½, satakkhattu½, sahassakkhattu½, bahukkhattu½, katikkhattu½. “Ekena vibh±gen±”ti viggahe– Maº¹³kagatiy± saªkhy±ggahaºamanuvattate. 420. Vibh±ge dh± ca. Vibh±gatthe ek±disaªkhy±to dh±paccayo hoti. Casaddena ekadvito jjha ca, sutt±dito so ca. Ekadh±. Dv²hi vibh±gehi dvidh±, dudh± v±, dvedh±. T²hi vibh±gehi tidh±, tedh± v±, “tesu vuddh²”ti-±din± ik±rassek±ro. Eva½ catudh±, pañcadh±, chadh±, sattadh±, aµµhadh±, navadh±, dasadh±, satadh±, sahassadh±, katidh±, bahudh±. Jjhappaccaye ekadh± karot²ti ekajjha½. Eva½ dvejjha½. Sopaccaye suttena vibh±gena suttaso. Eva½ byañjanaso, padaso, atthaso, bahuso, sabb±k±rena sabbaso up±yaso, hetuso, µh±naso, yoniso. 421. Sabban±mehi pak±ravacane tu th±. Sabban±mehi pak±ravacanatthe th±paccayo hoti, tusaddena thatt±paccayo ca. S±maññassa bhedako viseso pak±ro, tass±bhidh±neti attho, so pak±ro tath±, ta½ pak±ra½ tath±, tena pak±rena tath±, yena pak±rena yath±. Eva½ sabbath±, aññath±, itarath±, ubhayath±, thatt±paccaye tena pak±rena tathatt±. Eva½ yathatt±, aññathatt±. Ko pak±roti atthe– 422. Kimimehi tha½. Ki½imaiccetehi tha½paccayo hoti pak±ravacanatthe. “Kissa ka ve c±”ti ettha casaddena kissa k±deso. Katha½, ka½ pak±ra½ katha½, kena pak±rena katha½, aya½ pak±ro ittha½, ima½ pak±ra½ ittha½. Anena pak±rena ittha½, “imassi tha½ d±niha to dhesu c±”ti imasaddassa ik±ro, dvitta½. Ettha hi kkhattu½ ±ditha½pariyos±nappaccayant±na½ abyayataddhitatt± n±mabyapadesa½ katv± vibhattimhi kate “sabb±sam±vuso”ti-±din± vibhattilopo, “kvaci to pañcamyatthe”ti-±din± vuttato±dippaccayant± ca idheva abyayataddhite saªgayhanti. 423. Yadanupapann± nip±tan± sijjhanti. Ye sadd± lakkhaºena anupapann± aniddiµµhalakkhaº± akkhar±dito, n±mopasagganip±tato v± sam±sataddhit±dito v±, te nip±tan± sijjhanti. Taddhitato t±va–
Imasm± jja siy± k±le, sam±n±parato jju ca;
imasaddassa’k±ro ca, sam±nassa ca so siy±.
Imasmi½ k±le, imasmi½ divase v± ajja, sam±ne k±le sajju, aparasmi½divase aparajju. Nip±tehi bhavatthe tanappaccayo. Ajja bhava½ ajjatana½, ajja bhav± ajjatan², sve bhava½ sv±tana½. Eva½ pur±tana½, hiyyo bhava½ hiyyattana½, hiyyo bhav± hiyyattan² icc±di.
Abyayataddhita½.
S±maññavuttibh±vatth±-byayato taddhita½ tidh±;
tatr±di catudh±pacc±-nekatthassatthisaªkhy±to.
Iti padar³pasiddhiya½ taddhitakaº¹o
Pañcamo.