Ari dhani timi kali, s±rathyudadhi añjali,
Adhipati narapati, asi ñ±ti nir³padhi;
sam±dhi jaladhicc±d², dhanabh³tisam± mat±.
Atha v± etesu adhipatisaddassa “adhipatiy± satt±”ti p±¼idassanato “adhipatiy±”ti sattam²r³pampi icchitabba½. Apica “as±re s±ramatino”ti p±¼iya½ ik±rantasam±sapadato yovacanassa no±desadassanato kvaci adhipatiicc±d²na½ ik±rantasam±sapad±na½ “adhipatino”ti-±din±pi paccattopayogar³p±ni icchitabb±ni ²k±rant±na½ daº¹²sadd±d²na½ “daº¹ino”ti-±d²ni paccattopayogasampad±nas±mivacanar³p±ni viya. Gahapatij±nipatisadd±d²na½ pana sam±sapad±nampi evar³p±ni paccattopayogar³p±ni na icchitabb±ni “gahapatayo j±nipatayo”ti-±din± nayena yath±p±vacana½ gahetabbar³patt±. Isi munisadd±na½ pan±lapanaµµh±ne “ise, muse”ti r³pantarampi gahetabba½ “putto uppajjata½ ise. Paµiggaºha mah±mune”ti dassanato.
Ye panettha amhehi aggini ginisadd± vutt±, tatreke eva½ vadanti “agginisaddo paccattekavacanabh±veyeva labbhati, na paccattabahuvacanabh±ve upayogabh±v±d²su v±”ti. Keci pana “p±¼iya½ agginisaddo n±ma natthi, ginisaddoyeva atth²”ti vadanti. Keci “ginisaddo n±ma natthi, agginisaddoyevatth²”ti vadanti. Sabbameta½ na yujjati aggini ginisadd±namupalabbhanato, sabb±supi vibhatt²su dv²su vacanesu yojetabbat±dassanato ca. Tath± hi suttanip±te kok±likasutte
“Na hi vaggu vadanti vadant±,
n±bhijavanti na t±ºamupenti;
aªg±re santhate senti,
aggini½ sampajjalita½ pavisant²”ti

Imasmi½ padese “agginin”ti upayogavacana½ dissati. Ten±ha aµµhakath±cariyo “aggini½ sampajjalitanti samantatoj±la½ sabbadis±su ca sampajjalitamaggin”ti. Tatreva ca suttanip±te kok±likasutte

“Atha lohamaya½ pana kumbhi½,
agginisañjalita½ pavisanti;
paccanti hi t±su ciraratta½,
agginisam±su samuplav±te”ti

Imasmi½ padese sam±savisayatt± agginisañjalitanti aggin²hi sañjalitanti attho labbhati, tath± agginisam±s³ti aggin²hi sadis±s³ti atthopi. Eva½ sam±savidh±namukhena “aggin²h²”ti karaºavacanampi dissati.

Ginisaddopi ca p±¼iya½ dissati. Tath± hi “tameva kaµµha½ dahati, yasm± so j±yate gin²”ti c³¼abodhicariy±ya½ ginisaddo diµµho. Keci panettha sandhivasena ak±ralopa½ saññog±dissa ca gak±rassa lopa½ vadanti, tampi na yujjati tass± p±¼iy± aµµhakath±ya½ “yasm±ti yato kaµµh±. Gin²ti agg²”ti eva½ ginisaddassa ulliªgetv± vacanato. Tath± “chann± kuµi ±hito gin²”ti imassa dhaniyasuttassa aµµhakath±ya½ “±hitoti ±bhato j±lito v±. Gin²ti agg²”ti vacanato, tatheva ca “mah±gini pajjalito, an±h±ropasammat²”ti imiss± therag±th±ya sa½vaººan±ya½ “gin²ti agg²”ti vacanato. Yadi hi ginisaddo visu½ na siy±, aµµhakath±cariy± “j±yate gin²”ti-±d²ni “j±yate aggin²”ti-±din± padacchedavasena attha½ vadeyyu½. Yasm± eva½ na vadi½su, “gin²ti agg²”ti pana vadi½su, tena ñ±yati “ginisaddopi visu½ atth²”ti. Ye “ginisaddo natth²”ti vadanti, tesa½ vacana½ na gahetabbameva s±sane ginisaddassupalabbhanato. Suttanip±taµµhakath±yañhi “chann± kuµi ±hito gin²”ti p±µhassa sa½vaººan±yameva “tesu µh±nesu aggini ‘gin²’ti vohariyat²”ti tassa abhidh±nantara½ vutta½, tasm± mayamettha g±th±racana½ kariss±ma–
Videharaµµhamajjhamhi, ya½ ta½ n±mena vissuta½;
raµµha½ pabbataraµµhanti, dassaneyya½ manorama½.
Dhammakoº¹avhaya½ tattha, nagara½ atthi sobhana½;
tamhi µh±ne manuss±na½, bh±s± eva giniccaya½.
“Gini gin² ginayo”ti-±din± pavade vid³;
padam±la½ yath± aggi-saddasseva sumedhaso.
Iti al±bu l±busadd± viya aggini ginisadd±pi bhagavato p±cane dissant²ti veditabb±. Yath± pana agginisaddassa sabb±su vibhatt²su dv²su vacanesu yojetabbat± siddh±, tath± ginisaddassapi siddh±va hoti. Tasm±tra–
Aggini aggin², agginayo. Aggini½, aggin², agginayo. Agginin±, aggin²hi, aggin²bhi. Agginissa, aggin²na½. Agginin±, agginism±, agginimh±, aggin²hi, aggin²bhi. Agginissa, aggin²na½. Agginismi½, agginimhi, aggin²su. Bho aggini, bhavanto aggin², bhavanto agginayo.
“Gini, gin², ginayo. Gini½, gin², ginayo, ginin±”ti sabba½ yojetabba½. Iti p±¼inay±nus±rena aggini ginisadd±na½ n±mikapadam±l± yojit±. Atha v± yath± sakkaµabh±s±ya½ satva paddhasv±min²ti saññogavasena vutt±na½ sadd±na½ m±gadhabh±sa½ patv± sattavapadumasuv±min²ti nissaññogavasena ucc±rit± p±¼i dissati “tvañca uttamasattavo”ti-±din±, tath± sakkaµabh±s±ya½ agn²ti saññogavasena vuttassa m±gadhabh±sa½ patv± “aggin²”ti saññoganak±ravasena ucc±rit± p±¼i dissati “aggini½ sampajjalita½ pavisant²”ti-±dik±. Yath± ca veyy±karaºehi sakkaµabh±s±bh³to agnisaddo sabb±su vibhatt²su t²su vacanesu yojiyati, tath± m±gadhabh±s±bh³to agginisaddopi sabb±su vibhatt²su dv²su vacanesu yojetabbova hoti, tasm± so idhamhehi yojiyati, ginisaddopi agginisaddena sam±natthatt±, ²sakañca sar³patt± tatheva yojiyat²ti daµµhabba½.
Ettha siy±– yadi agginisaddo sabbesu vibhattivacanesu yojetabbo, atha kasm± kacc±yane “aggissin²”ti lakkhaºena simhi pare aggisaddantassa ini±deso dassitoti? Sacca½, yath± navakkhattu½ µhapetv± katekasesassa dasasaddassa yovacanamhi nav±desa½ katv± yovacanassa uti±desa½ kasm± “navut²”ti r³pe nipphanne puna “navut²”ti pakati½ µhapetv± tato na½vacana½ katv± “navut²nan”ti r³pa½ nipph±dita½ Itthiliªge pana di-ekavacan±ni katv± tesa½ ±desa½ katv± “navutiy±”ti r³pa½ nipph±dita½. Tath± hi “channavut²na½ p±saº¹±na½ dhamm±na½ pavara½ yadida½ sugatavinaya½ navutiy± ha½sasahassehi parivuto”ti-±d²ni payog±ni dissanti. Tath± simhi aggisaddantassa ini±desakaraºavasena “aggin²”ti r³pe nipphannepi puna “aggin²”ti pakati½ µhapetv± tato yo-a½n±dayo vibhattiyo katv± “aggini, aggin², agginayo. Aggini½, aggin², agginayo. Agginin±”ti-±d²ni katha½ na nipphajjissant²ti sanniµµh±na½ k±tabba½.
Savinicchayoya½ ik±rantapulliªg±na½ pakatir³passa n±mikapadam±l±vibh±go.
Ik±rantat±pakatika½ ik±rantapulliªga½ niµµhita½.
Id±ni bh±v² iccetassa pakatir³passa aññesañca ta½sadis±na½ n±mikapadam±l±vibh±ga½ vakkh±ma pubb±cariyamata½ purecara½ katv±.
Daº¹², daº¹², daº¹ino. Daº¹i½, daº¹², daº¹ino. Daº¹in±, daº¹²hi, daº¹²bhi. Daº¹issa, daº¹ino, daº¹²na½. Daº¹in±, daº¹²hi, daº¹²bhi. Daº¹issa, daº¹ino, daº¹²na½. Daº¹ismi½, daº¹imhi, daº¹²su. Bho daº¹i, bho daº¹², bhavanto daº¹ino. Yamakamah±theramata½.
Ettha kiñc±pi “daº¹inan”ti upayogekavacanañca “daº¹ism±, daº¹imh±”ti nissakkavacanañca “daº¹in²”ti bhummekavacanañca n±gata½, tath±pi tattha tattha ta½sadisassa payogassa dassanato gahetabbameva.
“Bhaºa samma anuññ±to, attha½ dhammañca kevala½;
santi hi dahar± pakkh², paññavanto jutindhar±”ti

P±¼iya½ “pakkh²”iti paccattabahuvacanassa dassanato pana “daº¹²”iti paccattopayogabahuvacan±ni vutt±n²ti daµµhabba½.

Bh±v², bh±v², bh±vino. Bh±vi½, bh±vina½, bh±v², bh±vino. Bh±vin±, bh±v²hi, bh±v²bhi. Bh±vissa, bh±vino, bh±v²na½. Bh±vin±, bh±vism±, bh±vimh±, bh±v²hi, bh±v²bhi. Bh±vissa, bh±vino, bh±v²na½. (Bh±vini) bh±vismi½, bh±vimhi, bh±v²su. Bho bh±vi, bho bh±v², bhavanto bh±vino.
Eva½ vibh±v² sambh±v², paribh±v² dhaj² gaº²;
sukh² rog² sas² kuµµh², makuµ² kusal² bal².
Jaµ² yog² kar² y±n², tomar² musal² phal²;
dant² mant² sudh² medh², bh±g² bhog² nakh² sikh².
Dhamm² saªgh² ñ±º² atth², hatth² cakkh² pakkh² d±µh²;
raµµh² chatt² m±l² camm², c±r² c±g² k±m² s±m².
Mallak±r² p±pak±r², sattugh±t² d²ghaj²v²;
dhammav±d² s²han±d², bh³mis±y² s²ghay±y².
Vajjadass² ca p±º² ca, yasassicc±dayopi ca;
etesa½ koci bhedo tu, ekadesena vuccate.
¿k±rantapulliªgapadesu hi “vajjadass², p±º²”iccevam±d²na½ upayogabhummavacanaµµh±ne “vajjadassina½, p±ºine”ti-±d²nipi r³p±ni bhavanti. Ettha ca–
“Nidh²na½va pavatt±ra½, ya½ passe vajjadassina½;
eva½ jar± ca maccu ca, adhivattanti p±ºine.
Samupagacchati sasini gaganatala½.
Upahacca mana½ majjho, m±taªgasmi½ yasassine;
ucchinno saha raµµhena, majjh±rañña½ tad± ahu.
Susukha½ vata j²v±ma, verinesu averino”ti

Evam±dayo payog± veditabb±, aya½ nayo daº¹²pad±d²supi labbhateva sam±nagatikatt± daº¹²pad±d²na½ vajjadass²pad±d²hi. Tasm± upayogaµµh±ne “daº¹i½, daº¹ina½, daº¹ino, daº¹ine”ti yojetabba½. Bhummaµµh±ne “daº¹ismi½, daº¹imhi, daº¹ini, daº¹ine, daº¹²su, daº¹ines³”ti yojetabba½. Esa nayo g±maº² sen±n²icc±d²ni vajjetv± yath±raha½ ²k±rantapulliªgesu netabbo.

Savinicchayoya½ ²k±rantapulliªg±na½ pakatir³passa n±mikapadam±l±vibh±go.

¿k±rantat±pakatika½ ²k±rantapulliªga½ niµµhita½.

Id±ni bh³dh±tumay±na½ uk±rantapulliªg±na½ appasiddhatt± aññesa½ uk±rantapulliªg±na½ vasena pakatir³passa n±mikapadam±la½ p³ress±ma. Katam±ni t±ni? “Bhikkhu hetu setu ketu r±hu bh±ºu kh±ºu saªku ucchu ve¼u maccu jantu sindhu bandhu ruru neru sattu babbu paµu bindu garu”icc±d²ni.
Bhikkhu, bhikkh³, bhikkhavo. Bhikkhu½, bhikkh³, bhikkhavo. Bhikkhun±, bhikkh³hi, bhikkh³bhi. Bhikkhussa, bhikkhuno, bhikkh³na½. Bhikkhun±, bhikkhusm±, bhikkhumh±, bhikkh³hi, bhikkh³bhi. Bhikkhussa, bhikkhuno, bhikkh³na½. Bhikkhusmi½, bhikkhumhi, bhikkh³su. Bho bhikkhu, bhavanto bhikkh³, bhikkhave, bhikkhavo. Bhikkhu±d²ni aññ±ni ca ta½sadis±ni eva½ ñeyy±ni.
Ayampi panettha viseso ñeyyo– hetu, het³, hetuyo, hetavo. Hetu½, het³, hetuyo, hetavo. Bho hetu, bhavanto het³, hetave, hetavo. Sesa½ bhikkhusama½.
Atha v± “hetuy±”ti-±d²na½ dassanato “dhenuy±”ti itthiliªgar³pena sadisa½ “hetuy±”ti pulliªgar³pampi sattam²µh±ne icchitabba½. K±nici hi pulliªgar³p±ni kehici itthiliªgar³pehi sadis±ni bhavanti. Ta½ yath±? “Uµµhehi katte taram±no. Ehi b±lekham±pehi, kusar±ja½ mahabbala½. Bh±tar± m±tar± adhipatiy± rattiy± hetuyo dhenuyo maty± pety±”ti eva½ nayadassanena “hetuy± t²ºi. Adhipatiy± satta. Uµµhehi katte”ti-±d²su liªgavipall±sacint± na upp±detabb±.