62. Rasso v±.
Amm±d²na½ ge rasso hoti v±. Bhoti amma, bhoti amm±.
63. Gho ssa½, ss±, ss±ya½ ti½su.
Ssam±d²su gho rasso hoti. Tassa½, tass±, tass±ya, ta½, sabhati½, esviti ki½? T±ya, sabh±ya.
64. Ekavacana yosva-ghona½.
Ekavacane yosu ca gha-ok±rantavajjit± na½ n±m±na½ rasso hoti tiliªge. Itthi½, itthiy±, itthiyo, vadhu½ vadhuy±, vadhuyo, daº¹i½, daº¹in±, daº¹ino, sayambhu½, sayambhun±, sayambhuvo, agho nanti ki½? Kaññ±ya, kaññ±yo, oggahaºamuttarattha½.
65. Ge v±.
Aghona½ ge v± rasso hoti tiliªge, itthi, itth², vadhu, vadh³, daº¹i, daº¹², sayambhu, sayambh³. Aghona½tveva? Bhoti kaññ±, bho go.
66. Sismi½ n±napu½sakassa.
Napu½sakavajjitassa n±massa sismi½ rasso na hoti. Itth², daº¹², vadh³, sayambh³. Sisminti ki½? Itthi½, anapu½sakass±ti ki½? Daº¹i kula½.
67. Goss±gasihina½su g±vagav±.
Gasihina½vajjit±su vibhatt²su gosaddassa g±vagav± honti. (G±va½, gava½), g±vo, gavo, g±vena, gavena, g±vassa, gavassa, g±vasm±, gavasm±, g±ve, gave. Agasihina½s³ti ki½? Bho go, go tiµµhati, gohi, gona½.
68. Sumhi v±.
Gossa sumhi g±vagav± honti v±. G±vesu, gavesu, gosu.
69. Gava½ sena.
Gossa se v± gava½ hoti saha sena. Gava½, g±vassa, gavassa.
70. Gunna½ ca na½n±.
Na½vacanena saha gossa gunna½ hoti gava½ca v±. Gunna½, gava½, gona½.
71. N±ss±.
Goto n±ssa ± hoti v±. G±v±, gav±, g±vena, gavena.
72. G±vumhi.
A½vacane gossa g±vha v± hoti. V±vha½, g±va½, gava½. Gossa goº±deso na kato… saddantaratt±.
73. Ya½ p²to.
Pasaññ²to a½vacanassa ya½ v± hoti. Itthiya½, itthi½. P²toti ki½? Daº¹i½, ratti½.
74. Na½ jh²to.
Jhasaññ²to a½vacanassa na½ v± hoti. Daº¹ina½, daº¹i½. Katha½ ‘buddha½ ±diccabandhunan’ti? Yogavibh±v±. Jh±ti ki½? Itthi½. ¿ti ki½? Aggi½.
75. Yona½ none pume.
Jh²to yona½ none v± honti yath±kkama½ pulliªge. Daº¹²no, daº¹ine, daº¹², jh²to tveva? Itthiyo, pumeti ki½? Daº¹²ni kul±ni.
76. No.
Jh²to yona½ no v± hoti pulliªge. Daº¹ino tiµµhanti, daº¹ino passa, daº¹² v±.
77. Smino ni.
Jh²to smi½vacanassa ni hoti v±, daº¹ini, daº¹ismi½, jh²to tveva? Aggismi½.
78. Ambv±d²hi.
Ambu-±d²hi sminoni hoti v±, phala½ patati ambuni, puppha½ yath± pa½suni ±tape kata½, v±tveva? Ambumhi, pa½sumhi.
79. Kamm±dito.
Kamm±dito smino ni hoti v±. Kammani kamme. Kamma, camma, vesma, bhasma (asma), brahma, atta, ±tuma, ghamma, muddha. Kamm±ditoti ki½? Buddhe.
80. N±sseno.
Kamm±dito n±vacanassa eno v± hoti. Kammena, kamman±, cammena, camman±, kamm±ditotveva? Buddhena.
81. Jhal± sassa no.
Jhalato sassa no v± hoti. Aggino aggissa, daº¹ino daº¹issa, bhikkhuno bhikkhussa, sayambhuno sayambhussa,
Katha½ ‘yo ca sisso mah±mune’ ti? (3) “Ito kvaci sassa µ±nubandho”ti brahm±d²su p±µh± sassa e µ±nubandho.
82. N± sm±ssa.
Jhalato sm±ssa n± hoti v±. Aggin± aggism±, daº¹in± daº¹ism±, bhikkhun± bhikkhusm±, sayambhun± sayambhusm±.
83. L± yo na½ vo pume.
Lato yona½ vo hoti v± pulliªge. Bhikkhavo bhikkh³, sayambhuvo sayambh³pumeti ki½? ¾y³ni.
84. Jantv±dito no ca.
Jantv±dito yona½ no hoti vo ca v± pulliªge. Jantuno, jantavo jantuyo, gotrabhuno, gotrabhuvo gotrabh³. Sahabhuno, sahabhuvo sahabh³.
85. K³to.
K³paccayantato yona½ no v± hoti pulliªge, viduno vid³, viññuno viññ³, sabbaññuno sabbaññ³.
86. Dhal±po-musm±.
Amusaddato yona½ lopova hoti pulliªge, am³, pumetveva? Amuyo am³ni. Vopav±doya½.
87. Na no sassa.
Amusm± sassa no na hoti, amussa, noti ki½? Amuy±.
88. Yolopanisu d²gho.
Yona½ lope nisu ca d²gho hoti, aµµh² aµµh²ni, yolopanis³ti ki½? Rattiyo.
89. Suna½hisu.
Esu n±massa d²gho hoti. Agg²su, agg²na½, agg²hi.
90. Pañc±d²na½ cuddasannama.
Pañc±d²na½ cuddasanna½ suna½hisva hoti. Pañcasu, pañcanna½, pañcahi, chasu, channa½, chahi, eva½ y±va aµµharas±.
91. Yv±do ntussa.
Yv±d²su ntussa a hoti. Guºavant±, guºavanta½, guºavante, guºavantena icc±di, yv±-doti ki½? Guºav± tiµµhati.
92. Ntassa ca µa va½se.
A½sesu ntappaccayassa µa hoti v± ntussa ca. Ya½ ya½ hi r±ja bhajati santa½v±yadi v± asa½, kicc±-nakubbassa kareyya kicca½, himava½va pabbata½, suj±timantopi aj±timassa. Yogavibh±gen±ññatr±pi. Cakkhum± andhit± honti, vaggumud±t²riy± pana bhikkh³ vaººav± honti.
93. Yosu jhissa pume.
Jhasaññassa issa yosu v± µa hoti pulliªge. Aggayo agg², jhaggahaºa½ ki½? Ik±rantasamud±yassa µa m± siy±bhi, rattiyo, iggahaºa½ ki½? Daº¹ino, pumeti ki½? Aµµh²ni.
94. Vevosu lussa.
Lasaññassa ussa vevosu µa hoti. Bhikkhave, bhikkhavo, vevos³ti ki½? Jantuyo, uggahaºa½ ki½? Sayambhuvo.
95. Yomhi v± kvaci.
Yomhi kvaci lasaññassa ussa v± µa hoti. Hetayo, nandanti ta½ kurayo dassanena, ajjeva ta½ kurayo p±payatu. V±ti ki½? Hetuyo.
96. Pum±lapane vevo.
Lasaññato uto yoss±lapane vevo honti v± pulliªge. Bhikkhave, bhikkhavo bhikkh³, pumeti ki½ ±y³ni, ±lapaneti ki½? Jantuyo tiµµhanti, lutotveva? Dhenuyo, sayambhuvo.
97. Sm±hismi½ na½ mh±bhimhi.
N±masm± paresa½ sm±hisminna½ mh± bhimhi v± honti yath±kkama½. Buddhamh± buddhasm±, buddhebhi buddhehi, buddhamhi buddhasmi½, bahul±dhik±r±-apav±davisayepi, dasasahassimhi dh±tuy±.
98. Suhisvasse.
Ak±rantassa suhisve hoti. Buddhesu buddhehi.
99. Sabb±d²na½ na½mh²ca.
Ak±rant±na½ sabb±d²na½ e hoti na½mhi suhisu ca. Sabbesa½, sabbesu, sabbehi, sabb±d²nanti ki½? Buddh±na½, assetveva? Am³sa½. Sabba katara katama ubhaya itara añña aññatara aññatama (4) “pubbapar±-varadakkhiºuttar±-dhar±ni vavatth±yamasaññ±ya½” (p±,1,1,34) ya tya ta eta ima amu ki½ eka tumha amha.
100. Sa½s±na½.
Sabb±dito na½vacanassa sa½s±na½ honti. Sabbesa½, sabbes±na½.
101. Ghap± sassa ss± v±.
Sabb±d²na½ ghapato sassa ss± v± hoti, sabbass± sabb±ya, paggahaºamuttarattha½.
102. Smino ssa½.
Sabb±d²na½ ghapato smino ssa½ v± hoti, sabbassa½ sabb±ya, amussa½ amuy±.
103. Ya½.
Ghapato smino ya½ v± hoti, kaññ±ya½ kaññ±ya, rattiya½ rattiy±, vadhuya½ vadhuy±, sabb±ya½ sabb±ya, amuya½ amuy±.
104. Ti½ sabh±paris±ya.
Sabh±paris±hi smino ti½ v± hoti, sabhati½ sabh±ya, parisati½ paris±ya.
105. Pad±d²hi si.
Ehi smino si hoti v±, padasi padasmi½, bilasi bilasmi½.
106. N±ssa s±.
Pad±d²hi n±ssa s± hoti v±, padas± padena, bilas± bilena.
107. Kodh±d²hi.
Ehi n±ssa s± hoti v±, kodhas± kodhena, atthas± atthena.
108. Atena.
Ak±rantato parassa n±vacanassa en±deso hoti, buddhena, atoti ki½? Aggin±.
109. Sisso.
Ak±rantato n±masm± sissa o hoti, buddho, atotveva? Aggi.
110. Kvace v±.
Ak±rantato n±masm± sissa e hoti v± kvaci, vanappagumbe yath± phussitagge. Apav±davisayepi bahula½v²dh±n±-sukhe dukkhe V±ti ki½? Vanappagumbo kvac²ti ki½? Pakkhe sabbattha m± hotu.
111. A½ napu½sake.
Ak±rantato n±masm± sissa a½ hoti napu½sakaliªge. R³pa½.
112. Yona½ ni.
Ak±rantato n±masm± yona½ ni hoti napu½sake. Sabb±ni r³p±ni, niccavidh±ne phala½ ekacc±disabb±d²na½ paµham±ya½.
113. Jhal± v±.
Jhalato yona½ ni hoti v± napu½sake, aµµh²ni aµµh², ±y³ni ±y³.
114. Lopo.
Jhalato yona½ lopo hoti, aµµh², ±y³, agg², bhikkh³, jhal±tveva? Aggayo. Pageva kasm± na hoti? Antaraªgatt± ak±rassa.
115. Jantuhetv²ghapehi v±.
Jantuhet³hi ²k±rantehi ghapa saññehi ca paresa½ yona½ v± lopo hoti, jant³ jantuyo, het³ hetuyo, daº¹² daº¹iyo, kaññ± kaññ±yo, ratt² rattiyo, itth² itthiyo, dhen³ dhenuyo, vadh³ vadhuyo.
116. Ye passivaººassa.
Pasaññassa ivaººassa lopo hoti v± yak±re, ratyo raty±, ratya½, pokkharañño, pokkharaññ±, pokkharañña½, v± tveva? Rattiyo, pass±ti ki½? Daº¹iyo, ivaººass±ti ki½? Dhenuyo vadhuyo. Katha½ ‘anuññ±to aha½ maty±’ti? ‘Ye pass±’ti yogavibh±g±.
117. Gas²na½.
N±masm± gas²na½ lopo hoti vijjhantar±bh±ve, bho purisa, aya½, daº¹².
118. Asaªkhyehi sabb±sa½.
Avijjam±nasaªkhyehi par±sa½ sabb±sa½ vibhatt²na½ lopo hoti, ca v± eva eva½, etasm±yeva liªg± asaªkhyehi sy±dyuppatti anum²yate.
119. Ekatthat±ya½.
Ekatth²bh±ve sabb±sa½ vibhatt²na½ lopo hoti bahula½, putt²yati, r±japuriso, v±siµµho, kvaci na hoti bahula½ vidh±n±-parantapo, bhagandaro, parassapada½, attanopada½, gavampati, dev±na½piyatisso, antev±s², janesuto mamatta½ m±mako.
120. Pubbasm±m±dito.
Am±dekatth± pubba½ yadekattha½ tato par±sa½ sabb±sa½ vibhatt²na½ lopo hoti. Adhitthi. Idha na hoti bahula½
Vidh±n± yath±patth²y±, yath±paris±ya, pubbasm±ti ki½? G±magato.
121. N±toma pañcamiy±.
Am±dekatth± pubba½ yadekatthamak±ranta½, tato par±sa½ sabb±sa½ vibhatt²na½ lopo na hoti, antu, bhavatyapañcamy±, upakumbha½, apañcamiy±ti ki½? Upakumbh± ±naya.
122. V± tatiy±sattamina½.
Am±dekatth± pubba½ yadekatthamak±ranta½, tato par±sa½ tatiy±sattham²na½ v± a½ hoti, upakumbhena kata½, upakumbha½ kata½, upakumte nidhehi, upakumbha½ nidhehi.
123. R±jas² n±mhi.
N±mhi r±jassi v± hoti, sabbadattena r±jin±, v±tveva? Raññ±.
124. Suna½his³.
R±jassa ³ hoti v± suna½hisu, r±j³su r±jesu, r±j³na½ rañña½, r±j³hi r±jehi.
125. Imass±ditthiya½µe.
Imasaddass±nitthiya½ µe hoti v± suna½hisu, esu imesu, esa½ imesa½, esi imehi, anitthiyanti ki½? Im±su, im±sa½, im±hi.
126. N±mha nimi.
Imasaddass±nitthiya½ n±mhi ana-imi-icc±des± honti, anena im²n±, anitthiya½tveva? Im±ya.
127. Simha napu½sakass±ya½.