Aµµhati½satima pariccheda
Dasar±jako
1. Mah±n±ma suto ±si, dami¼² kucchisambhavo;
sotthiseno, tath±saªgho-dh²t± c±’si mahesiy±.
2. Sotthiseno tad± rajja½, patv± saªghayan±sito;
tasmi½yeva dine bheri½, car±petv± tad± tu s±.
3. Attano s±mikassad±, chattagg±hakajantuno;
chattagg±hakav±pi½ so, katv± sa½vacchare mato.
4. Atha macco mah±pañño, sah±yo tassa ta½ mata½;
antovatthumhi jh±petv±, v²hicora½ mah±bala½.
5. Rajjayoggoti cintetv±, katv± ta½ bh³pati½ raho;
antoyeva niv±setv±, r±j± rog±turo iti.
6. Yasa½ rajja½ vic±resi, chaºe patte mah±jan±;
r±j± ce atthi amhehi, saddhi½ met³ti ghosayu½.
7. Ta½ sutv± narap±lo so, sabbalaªk±ramaº¹ito;
sam±na½te mah±n±ge, nesayogg± mam±’tiso.
8. D±µµh±dh±tugharaµh±ne, suv± n±ga½ sam±disi;
rañño ±º±ti vutte so, ag± ±ruyha ta½ pura½.
9. Katv± padakkhiºa½ gantv±, p±cinadv±rato bahi;
paµhame cetiyaµh±ne, dh±tun±ga½ samappayi.
10. Mah±cetittaye hatthi-p±k±re’k±si toraºa½;
mittaseno bahu½ puñña½, katv± vassena so cuto.
11. Mittasena½ raºe hantv±, dami¼o paº¹un±mako;
±gato parat²ramh±, laªk±rajjamak±rayi.
12. Jan± kul²n± sabbepi, rohaºa½ samup±gat±;
oragaªg±ya issera½, dami¼± eva kappayu½.
13. Ye subhassa balaµµhassa, bh²t±moriyava½saj±;
bal±yitv± nar±v±sa½, kappayi½su tahi½ tahi½.
14. Tesamaññatamo nandi-v±pi g±me kuµimbako;
dh±tusenavhayo ±si, d±µh±n±mo ca ta½ suto.
15. G±me ambilay±gumhi, vasa½ putte duve labhi;
dh±tusena½ sil±tissa-bodhi½ca sampaj±tike.
16. M±tuso dariyo tesa½, saddho pabbajja vattati;
d²ghasandakat±v±se, dh±tusen±pi m±ºavo.
17. Santike tassa pabbajja-rukkham³lamhi ekad±;
sajjh±yati pavissittha, megho n±gotupassiya.
18. Parikkhipitv± bhogehi, ch±dayitv± phaºena ca;
potthakañca kum±rañca, rakkhita½ passi m±tulo.
19. S²se ±kiri saªk±ra½, tassa ruµµho paroyati;
tasmi½ citta½ na d³sesi, tampi disv±na m±tulo.
20. Uttamo vata’ya½ satto, r±j± hessati nicchaya½;
rakkhitabbo’ti ±d±ya, ta½ vih±ramup±gato.
21. Goºis±di vih±re’ya½, kattabbo n²tim± iti;
sikkh±pesi kum±ra½ ta½, paº¹uko ta½ vij±niya.
22. Gaºhathetantipesesi, sevake tass±rattiya½;
disv±na supina½ thero, n²harittha kum±raka½.
23. Tasmi½ nikkhantamattamhi, sevaka½ pariv±riya;
pariveºe na passi½su, tato nikkhamma te ubho.
24. Dakkhiºasmi½ dis±bh±ge, goºa n±ma½ mah±nadi½;
patv± sampuººamaµµha½su, gantuk±m±pi vegas±.
25. Yath± nadiya½ v±reti, amhe ta½ tvampi v±raya;
v±pi½gahetv± etthe’ti, vatv± thero tad± nadi½.
26. Otaritthakum±rena, saddhi½ disv±na te ubho;
n±gar±j± tad± eko, piµµhi½ p±d±si tena so.
27. Uttaritv± kum±ra½ ta½, netv± paccantam±vasa½;
laddh± kh²rodana½ sutv±, sesa½ pattena tassa’d±.
28. Cittak±rena theramhi, bhatta½ pakkhippa bh³miya½;
bhuñji theropi ta½ j±ni, bhuñja te ya½ mahi½ iti.
29. Paº¹ur±j±pi katv±na, rajja½ vassamhi pañcame;
cuto putto pip±rindo, tatiyo tassa bh±tuko.
30. Kaºiµµho khuddap±rindo, kubba½ rajja½ mah±mahi½;
dh±tusen±nuge sabbe, viheµhesi mah±jane.
31. Saªgahetv± jane s±dhu-seno yujjittha r±jin±;
so so¼asahi vassehi, puññap±pakaromato.
32. Niritaro tato ±si, r±j±m±sadvayena ta½;
dh±tuseno vin±sesi, tena katv± mah±hava½.
33. Hate tasmi½ mah²p±le, d±µhiyo dami¼o tato;
r±j± vassattha ye hutv±, dh±tusenahatotato.
34. Piµµhiyo dami¼o satta-m±sena nidhana½ gato;
dh±tusenena yujjhitv±, va½so pacchijji d±mi¼o.
35. Ath±’si r±j±laªk±ya½, dh±tuseno ir±dhipo;
bh±tar± saha d²pamhi, dami¼e d²pagh±take.
36. Up±yehi anekeyi, ekav²sappam±ºake;
khandhav±re nivesetv±, katv± yuddhamasesato.
37. Sodhetv± medini½ s±dhu, katv± ca sukhita½jana½;
s±sanañca yath±µh±ne, µhapesi paran±sita½.
38. Dami¼e yen’uvatti½su, kul²n± kulag±mav±;
te ma½ v± s±sana½ v± no, rakkhi½s³’ti pakuppiya.
39. Tesa½ g±me gahetv±na, g±me sv±k±sirakkhake;
rohaº±’gamma te sabbe, kul²n± tamupaµµhahu½.
40. Tesa½ sakk±rasamm±na½, yath±yogamak±si so;
amacce attano dukkha-sah±yec±’bhi tosayi.
41. Bandh±petv± mah±gaªga½, ked±re’k± thirodake;
mah±p±¼amhi bhikkh³na½, s±libhattañca d±payi.
42. Paªgurog± turaµµ±na½, s±l±yok±si buddhim±;
k±¼av±pi½ca gaºhitv±, bandhi goºa½ mah±nadi½.
43. Mah±vih±ra½ katv±na, pantiyuttaman±kula½;
tath± bodhigharañceva, dassaneyya mak±rayi.
44. Bhikkhavo paritosetv±, paccayehi cat³hipi;
dhamm±soko’va sok±si, saªgaha½ piµakattaye.
45. Aµµh±rasavih±re ca, theriy±na mak±rayi;
sampannabhoge d²pamhi, aµµh±rasa ca v±piyo.
46. K±¼av±p² vih±ro ca, koµipass±van±mako;
dakkhiºa girin±mo ca, vih±ro va¹¹ham±nako.
47. Paººavallakabh³to ca, bhall±takasan±mako;
p±s±ºasinne desamhi, dh±tuseno ca pabbato.
48. Ma½ gano th³paviµµhi ca, dh±tusenopi uttare;
p±cina kambaviµµhi ca, tath± antarame giri.
49. Ant±¼i dh±tuseno ca, kassapiµµhika pubbako;
rohaºed±yag±mo ca, s±lav±ºo vibh²sano.
50. Vih±ro bhalliv±ºo ca, aµµh±rasanaruttamo;
p±d³laka½ hambalaµµhi, mah±datth±div±pi yo.
51. Khuddake ca vih±reso, aµµh±rasanaruttamo;
v±p²yo ca tath±katv±, tesameva tu d±payi.
52. Pañcav²sati hatthañca, may³rapariveºaka½;
haritv±’k±sip±s±da-mekav²sati hatthaka½.
53. Kum±rasenassa’petv±, pubbabhoga½ visodhayi;
k±¼av±pimmibh±gaddha½, khett±nañca satadvaya½.
54. Loha p±sadake jiººe, navakammamak±rayi;
mah±th³pesu chatt±ni, t²su jiºº±ni k±rayi.
55. Dev±na½piyatissena, kata½ bodhimaha½ viya;
sinh±nap³ja½ bodhissa, varabodhissa k±rayi.
56. Dh±van± lobhan±v±yo, tattha p³jesi so¼asa;
alaªk±ra½ munindassa, abhisekañca k±rayi.
57. Mah±bodhi patiµµh±n±, ora½ laªk±ya bh³mip±;
y±va dv±dasama½ vassa½, bodhip³jamak±rayu½.
58. Mah±mahindattherassa k±retv± paµibimbaka½;
therass±’l±hana½ netv±, k±tu½ p³ja½ mah±raha½.
59. Datv± sahassa½ d²petu½, d²pava½sa½ sam±disi;
µhit±na½ tattha bhikkh³na½, d±tuñc±º±payigu¼a½.
60. Bhikkhussa attano s²se, saªk±rokiraºa½ sara½;
l±bha½ n±d±si vutthassa, pariveºassa attano.
61. Ph±tikamma½ bahu½’k±si, vih±re abhayuttare;
sil±satthussa k±resi, mandirañca samaº¹apa½.
62. Buddha d±sakatenette, naµµhen’agghamaºi dvaya½;
ak±si netta½ satthussa, ra½si c³¼±maºi½tath±.
63. Maºihi ghanan²lehi, kes± vatta½ sumuttama½;
hemapaµµa½ tathevuººa-loma½ sovaººa c²vara½.
64. P±daj±la½ suvaººassa, paduma½ d²pamuttama½;
n±n±r±gambara½ tattha, p³jayittha asa½khiya½.
65. Ak±si paµim± gehe, bahumaªgalacetiye;
bodhisatte tath±’k±si, k±¼aselassa satthuno.
66. Upasumbhavhayass±pi, lokan±thassa k±rayi;
ra½s²c³¼±maºiñceva, abhisekavhayassa ca.
67. Buddhabimbassa k±resi, pubbe vutta½ pi¼andhana½;
v±mapassamhi bodhissa, bodhisattaghara½ tath±.
68. Metteyyassa ca k±resi, sabba½ r±japi¼andhana½;
samant± yojane tassa, tad± rakkhañca yojayi.
69. K±r±pesi vih±resu, dh±tur±javhapantiyo;
tath± satasahassena, mah±bodhighara½ vara½.
70. Th³p±ramamhi th³passa, p³ja½ jiººavisodhana½;
d±µh± dh±tugharec±pi, jiººassa paµisaªkhara½.
71. D±µh±dh±tukaruº¹añca, ra½siñca ghanakoµµima½;
mahagghamanisa½kiººa½, suvaººa padum±ni ca.
72. D±µh±dh±tumhi p³jesi, p³j±c±k± asaªkhiy±;
c²var±d²ni d±pesi, bhikkh³na½ d²pav±sina½.
73. K±r±petv± vih±resu, navakamma½ tahi½ tahi½;
p±k±re ca gharetv±’k±, sudh±kamma½ manohara½.
74. Mah±cetittaye katv±, sudh±kamma½ mah±raha½;
suvaººachatta½ k±resi, tath± vajiracumbaµa½.
75. Mah±vih±re p±pena, mah±senena n±site;
vasisu½ dhammarucik±, bhikkh³ cetiyapabbate.
76. Katv± ambatthala½ thera-v±d±na½ d±tu k±mako;
y±cito tehi tesa½’va, ad±si dharaº² pati.
77. D±tu paµh±nan±vañca, k±retv± ka½salohaja½;
d±navaµµa½ pavattesi, ambaºebhi dvipañcahi.
78. Anto bahi ca k±retv±, nagarassa jin±laye;
paµim±yo ca p³jesi, dhamm±sokasamo’samo.
79. Tassa puññ±ni sabb±ni, vatthu paµipada½ naro;
ko hi n±ma samatthoti, mukhamatta½ nidassita½.
80. Tassa puttaduve ±su½, kassapo bhinnam±tiko;
sam±nam±tiko ceva, moggall±no mahabbalo.
81. Tath± p±ºasam± ek±, duhit± ca manoram±;
bh±gineyyassa p±d±si, sen±paccañca tañca so.
82. Vin± dosena t±¼esi, kas±y³rusu so’pita½;
r±j± disv±na duhitu-vattha½ lohitamakkhita½.
83. Ñatv± ta½ m±tara½ tassa, nagga½ jhapesi kujjhiya;
tatoppabhutiso baddha-vero saªgamma kassapa½.
84. Rajje neta½ palobhetv±, bhinditv± pitu-antare;
saªgahetv± jana½ java-g±ha½ g±h±pay² pati½.
85. Uss±pesi tato chatta½, kassapo pitupakkhiye;
vin±setv± jane laddha-sabbap±pasah±yako.
86. Moggall±no tato tena,
k±tuk±mo mah±hava½;
aladdha balat±ya’g±,
jambud²pa balatthiko.
87. Mah±rajja vin±sena, viyogena ca s³nuno;
baddhan±g±rav±sena, dukkhitampi dur±dhipa½.
88. Dukkh±petumapaññoso, ±ha kassapar±jaka½;
nidhi r±jakuler±ja-gutta te pitar± iti.
89. Ne’ti gutte na j±n±si, cittametassa bh³mipa;
moggall±nassa k±peti, nidhi½soti tadabr³vi.
90. Sutv± ta½ kupito d³te, p±hes² pitusantika½;
±cikkhatu nidhiµh±na-miti vatv± nar±dhamo.
91. M±retu amhe p±passa, tassup±yo’ti cintiya;
tuºh² ahosi te gantv±, r±jakassa nivedayu½.
92. Tato’t²va pakuppitv±, pesayittha punappuna½;
s±dhu disv± sah±yamme, nhatv±na k±¼av±piya½.
93. Pariss±m²ti cintetv±, ±ha d³te sace mama½;
k±¼av±pi½sam±peti, sakk± ñ±tunti te gat±.
94. Rañño ±ha½su r±j±pi, tuµµhahaµµho dhanatthiko;
pesesi d³te datv±na, ratha½ jiººena v±jin±.
95. Eva½ gacchati bh³p±le, p±jento rathiko ratha½;
kh±danto l±jamass±pi, kiñci matta½ ad±si so.
96. Ta½ kh±ditv± pas²ditv±, tasmi½ p±ºamad± tad±;
moggall±nassa ta½ k±tu½, saªgaha½ dv±ran±yaka½.
97. Eva½ sampattiyo n±ma, cal± vijjullatopam±;
tasm± t±su pamajjeyya, ko hi n±ma sacetano.
98. R±j± et²tisutv±na, thero so tassa soha do;
laddh± m±sodana½ ma½sa½, s±ºuºañca vara½ sara½.
99. R±j± roceti etanti, gopayitv± up±visi;
gantv± r±j±pi vanditv±, ekamantamup±vis².
100. Eva½ nisinn± sampatta-rajj± viya ubhopi te;
aññamaññ±’bhil±pena, nibb±pesu½ mah±dara½.
101. Bhojayitv±na ta½ thero, ovaditv± anekadh±;
appam±de niyojesi, dassetv± lokadhammata½.
102. Tato v±p² mupagamma, oggayhitv± yath± sukha½;
nhayitv± pivitv± ca, ±heva½ r±jasevake.
103. Ettaka½ me dhana½ bho’ti, sutv± ta½ r±jasevak±;
±paritv± pura½rañño, nivedesu½ nirissaro.
104. Dhana½ rakkhati puttassa, d²pe bhindati m±nuse;
j²vanto’ya½t² kujjhitv±, ±º±pesi cam³pati½.
105. M±rehi pitara½ meti, diµµh± piµµh²ti verino;
haµµhatuµµho tiruµµhoso, sabb±laªkaramaº¹ito.
106. R±j±namupasaªkamma, purato ca’ssa caªkami;
r±j±disv± ca cintesi, p±piyo’ya½ mata½ mama.
107. K±ya½ viya dukkh±petv±, naraka½ hetu micchati;
rosupp±dena tasseva, ki½puremi manoratha½.
108. Iti mett±yam±no ta½, ±ha sen±pati½ pati;
moggall±ne tvayiceva, ekacitto aha½ iti.
109. Hasa½c±lesi s²sa½so, disv± ta½ j±nibh³pati;
“n³na m±reti ajj±”ti, tad± s±hasikopi so.
110. Nagga½ katv±na r±j±na½, sasaªkhalika bandhana½;
puratth±bhimukha½ katv±, antobandhiya bhittiya½.
111. Mattik±ya vilimpesi, eva½ disv±pi paº¹ito;
ko hi rajjeyya bhogesu, j²vitepi yasepi v±.
112. Dh±tuseno narindo so, eva½ puttahato gato;
aµµh±rasahi vassehi, devar±jassa santika½.
113. K±¼av±p² maya½ r±j±, k±r±pento sam±hita½;
passitv± bhikkhumetantu, vuµµh±petu½ sam±dhito.
114. Asakkonto khip±pesi, pa½su½ bhikkhussa matthake;
sandhiµµhiko vip±koya½, tassa kammassa d²pito.
115. Das±pite r±javar± sabhog±,
up±gamu½ maccumukha½ sabhov±;
aniccata½ bhogavato dhane ca,
disv± sapañño vibhava½ icche.
Sujanappas±dasa½vegatth±ya kate mah±va½se
Dasar±jako n±ma
Aµµhati½sati-em± paricchedo.