Nisinnoti vasam±no. Vimh±paniyaµµhena acchera½. Ayañhi accherasaddo vimhayatthav±cako anipphannap±µi padiko. Atha v± ±bhuso vimhayo carati pavattat²ti acchera½, p±µihera½. ¾pubba caradh±tu gatiya½ a. Caradh±tussaccher±deso. ¾k±rassa rasso. Andhassa pabbat±rohana½ viya nicca½ na carati na pavattat²ti acchera½, p±µihera½. Napubba caradh±tu gatiya½ a. Yath± hi andhassa pabb±t±rohana½ nicca½ na hoti, kad±ciyeva hoti, evameva bhagavato p±µih±riya½ nicca½ na hoti, kad±ciyeva hoti. Tasm± ta½ accheranti vuccati. Tena vutta½ netti-aµµhakath±ya½ “ya½ abhiºha½ na pavattati, ta½ acchariyan”ti. Atha v± acchara½ paharitu½ yogganti acchariya½. Yoggataddhite ºiyapaccayo. Acchariyanti hi vattabbe chand±nurakkhaºattha½ iyasaddalopena accheranti vutta½. Vuttañheta½ s²lakkhandhavaggaµµhakath±ya½ “andhassa pabbat±rohana½ viya nicca½ na hot²ti acchariya½. Aya½ t±va saddanayo. Aya½ pana aµµhakath±nayo, acchar±yogganti acchariya½, acchara½ paharitu½ yuttanti attho”ti. Nayanasubhaganti devamanuss±na½ pas±dacakkhussa sobhanapatta½. Samavisama½ dassenta½ attabh±va½ net²ti nayana½, pas±dacakkhu. N²dh±tu naye yu. Tassa subha½ sobhana½ gacchat²ti nayanasubhaga½, p±µihera½. Nayanasubha sadd³papadagamudh±tu gatiya½ kvi. Ta½ nayanasubhaga½. ¾kulaººaggij±lanti ettha ±kula-aººa-aggij±lanti padacchedo. Parikiººa udakadh±ra aggisikh±vanta½. Atha v± parisamantato kula½ pakiººa½ aññamaññamissaka½ yamaka½ yamaka½ udakaj±la-aggij±lavantanti attho. ¾bhuso kulati udakaggij±la½ aññamaññamissaka½ karot²ti ±kula½, udakaggij±la½. ¾pubbakuladh±tu karaºe a. ¾bhusa½ kulati bandhati aññamaññanti v± ±kula½. Atha v± ±samantato kulati yamaka½ yamaka½ udakaggij±la½ pavattat²ti ±kula½, udakaggij±la½. Udakaj±la½ aggij±lena aggij±lañca udakaj±lena sammisso hot²ti attho. Ananti j²vanti etena satt±ti aººa½, udaka½. Anadh±tu j²v±ya½ a. Nassa ºo. Tassa dvitta½. Dvibh±vo v±. Atha v± arati gacchati ta½ ta½ µh±nanti aººa½. Aradh±tu gatimhito. Tassa ann±deso, dh±tvantalopo, nnassa ººatta½. Aººassa dh±ra½ aººa½. Uttarapadalopena. Kuµilabh±vena ajati gacchat²ti aggi, ajadh±tu gatiya½ i. Jassa ggo. Jalati dibbat²ti j±la½, sikha½. Jaladh±tu dittiya½ ºa. Aggino j±la½ aggij±la½. Aººañca aggij±lañca aººaggij±la½, ±kula½ parikiººa½ aººaggij±la½ ass±ti ±kulaººaggij±la½, yamaka p±µihera½ labbhati. Ta½ ±kulaººaggij±la½. Dujj±laddha½santi duµµhu diµµhiv±dasaªkh±taj±la½ viddha½sita½. Duµµhu jalati bandhati sa½s±ravaµµeti dujj±la½, diµµhiv±daj±la½. Titthiya v±do hi natthi dinnanti-±dinayapavatto sa½s±rato nissaritumappad±navasena j±lasadisatt± dujj±lanti attho. Dupubba jaladh±tu bandhane ºo. Ta½ dha½sati viddha½sat²ti dujj±laddha½sa½, yamakap±µih±riya½. Munibhijahitanti munibhi ajahitanti padacchedo. Tattha munibh²ti sabbasamm±sambuddhehi. Te hi mona½ vuccati sabbaññutañ±ºa½, ta½ etesa½ atth²ti mun²ti vuccanti. K±yamoneyya vac²moneyya manomoneyya½ etesa½ atth²ti v± muni. Assatthitaddhite º²paccayo. Atha v± idhaloka paraloka½ attahita parahita½ hit±hitañca munanti j±nant²ti mun²ti vuccanti. Tehi mun²bhi. Ajahitanti avijahita½ apariccatta½ v±, h±tabba½ cajitabbanti jahita½. H±dh±tu c±ge ta. Na jahita½ ajahita½, p±µihera½. Ta½ ajahita½. Bhagavato hi s±vatthinagarassa dakkhiºadv±re kaº¹ambarukkham³le kata½ p±µih±riyañca bhagav± pana tasmi½ p±µih±riy±vas±ne t±vati½sapura½ gato, tasmi½ p±richattakam³lamhi paº¹ukambalan±make sil±sane sannisinno dev±na½ abhidhammakath±ya desan± ca sabbasamm±sambuddhehi avijahit± dhammat±yeva hot²ti vutta½ hoti. Buddhava½saµµhakath±yañhi samati½sadhammat±pak±sane s±vatthi nagaradv±re yamakap±µih±riyakaraºa½. T±vati½se bhavane abhidhammadesan±ti dhammat±bh±vena vutta½. Tasm± p±µihera½ mun²bhijahitanti thometi. P±µiheranti paccan²kapaµiharaºavasena p±µih±riya½, paµipakkhe titthiye madditv± hinoti pavattat²ti p±µihera½. Paµipubbahidh±tu gatiya½ ºo. Hissa heraºideso. Atha v± bhagavato ca s±sanassa ca paµipakkhe titthiye harati apanet²ti p±µihera½, iddhividhañ±ºa½. Paµipubbaharadh±tu apanayane ºo. Paµiharati apaneti satt±na½ diµµhim±nopagat±ni citt±n²ti v± p±µihera½. Appasann±na½ pas±da½ ±harat²ti v± p±µihera½. Sam±hite citte vigat³pakkilese katakiccena paµipacch± haritabba½ pavattetabbanti v± p±µihera½. Paµ²ti hi aya½saddo pacch±ti etassa attha½ bodheti. Tasmi½ paµipaviµµhamhi añño ±gacchi br±hmaºoti-±d²su viya. Atha v± paµipunappuna½ udakaggij±la½ abbocchinna½ yamaka½ yamaka½ hutv± harati pavattat²ti p±µihera½, yamakap±µih±riya½. Tañca pana iddhip±µih±riya, ±desan±p±µih±riya, anus± san² p±µih±riyavasena tividha½ hoti. Tesu pana idha iddhip±µih±riya½ adhippetanti. S²ghanti khippa½ ±su½ lahu½ v±. Ta½ pana ak±s²tipade kriy±visesana½. Seti lahu hutv± pavattat²ti s²gha½. Sidh±tu gatimhi ghapaccayo. D²gho. Ak±s²ti akari. Ettha ca p±µih±riyameva½ veditabba½. Bhagav± hi abhisambodhito sattame sa½vacchare s±vatthinagarassa dakkhiºadv±re kaº¹ambarukkham³le dev±namindena sakkena ±º±pitena visukammadevaputtena nimmite dv±dasayojane ratana maº¹ape bhagavat± nimmite yojanappam±ºe ratanapallaªke ratanacaªkame ca nis²ditv± tiyojanike dibbasetacchatte dh±rayam±ne samantato dv±dasayojan±ya paris±ya atth±d±naparid²pana½ titthiyamaddana½ uparimak±yato aggikkhandho pavattati, heµµhimak±yato udakadh±r± pavattati, heµµhimak±yato aggikkhandho, uparimak±yato udakadh±r±. Puratthimak±yato aggikkhandho, pacchimak±yato udakadh±r±. Pacchimak±yato aggikkhandho, puratthimak±yato udakadh±r±, dakkhiºa-akkhito aggikkhandho, v±ma-akkhito udakadh±r±. V±ma-akkhito aggikkhandho, dakkhiºa-akkhito udakadh±r±. Dakkhiºakaººasotato aggikkhandho, v±makaººasotato udakadh±r±. V±makaººasotato aggikkhandho, dakkhiºakaººasotato udakadh±r±. Dakkhiºa n±sik±sotato aggikkhandho, v±man±sik±so tato udakadh±r±. V±man±sik±sotato aggikkhandho, dakkhiºan±sik±sotato udakadh±r±. Dakkhiºa-a½sak³µato aggikkhandho, v±ma-a½sak³µato udakadh±r±. V±ma-a½sak³µato aggikkhandho, dakkhiºa-a½sak³µato udakadh±r±. Dakkhiºahatthato aggikkhandho, v±mahatthato udakadh±r±. V±mahatthato aggikkhandho, dakkhiºahatthato udakadh±r±. Dakkhiºapassato aggikkhandho, v±mapassato udakadh±r±. V±mapassato aggikkhandho, dakkhiºapassato udakadh±r±. Dakkhiºap±dato aggikkhandho, v±map±dato udakadh±r±. V±map±dato aggikkhandho, dakkhiºap±dato udakadh±r±. Aªgulaªgulehi aggikkhandho, aªgulantarik±hi udakadh±r±. Aªgulantarik±hi aggikkhandho, aªgulaªgulehi udakadh±r±. Ekekalomato aggikkhandho, ekekalomato udakadh±r±. Lomak³pato lomak³pato aggikkhandho, lomak³pato lomak³pato udakadh±r± pavattati. Channa½ vaºº±na½ n²l±na½ p²t±na½ lohitak±na½ od±t±na½ mañjaµµh±na½ pabhassar±na½ ubbahanabh³t±na½ yamak± yamak± vaºº± pavattanti. Bhagav± caªkamati, nimmito tiµµhati v± nis²dati v± seyya½ v± kappeti. Bhagav± tiµµhati, nimmito caªkamati v± nis²dati v± seyya½ v± kappeti. Bhagav± nis²dati, nimmito caªkamati v± tiµµhati v± seyya½ v± kappeti. Bhagav± seyya½ kappeti, nimmito caªkamati v± tiµµhati v± nis²dati v±. Nimmito caªkamati, bhagav± tiµµhati v± nis²dati v± seyya½ v± kappeti. Nimmito tiµµhati, bhagav± caªkamati v± nis²dati v± seyya½ v± kappeti. Nimmito nis²dati, bhagav± caªkamati v± tiµµhati v± seyya½ v± kappeti. Nimmito seyya½ kappeti, bhagav± caªkamati v± tiµµhati v± nis²dati v±ti vividha½ yamakap±µih±riya½ titthiy±na½ maddanatth±ya ak±s²ti. Ettha ca pana yo koci evar³pa½ p±µih±riya½ k±tu½ samattho ce. So ±gacchat³ti codan±sadisatt± vutta½ atth±d±naparid²pananti. Atth±d±nañhi anuyogo, paµipakkhassa atthassa ±d±na½ gahaºanti katv±, tassa parid²pana½ atth±d±naparid²pana½. Titthiyamaddananti p±µih±riya½ kariss±m±ti kuh±yanavasena pubbe uµµhit±na½ titthiy±na½ maddana½. Tañca tath± k±tu½ asamatthat± samp±danameva. Tadeta½ padadvaya½ yamakap±µih±riyanti etena sambandhitabbanti. Seµµhanti pasatthatara½. Tassa vacanattho heµµh± vuttoyeva. Paramaratijanti devamanuss±na½ uttamarati½ janaka½. Param±na½ uttamas±dh³na½ cittaramana½ jan±peta½ v±, ettha ca paµhamavikappe paramasaddo uttamav±cako anipphannap±µipadiko nip±to. Dutiyavikappe s±dhuv±cako nipphannap±µipadiko. Devamanuss±na½ parama½ uttama½ rati½ janet²ti paramaratijo, munindo. Paramaratisadd³papada janadh±tu janane kvi. Atha v± pak±rena saddhamme ramant²ti param±, s±dh³ labbhanti. Papubba ramudh±tu k²¼±ya½ a. Tesa½ cittassa rati½ ramana½ janet²ti paramaratijo, munindo. Ta½ paramaratija½. So hi dhamma desan±ya ca p±µih±riyena iddhiy± sar²rasobhagga sampatti-±d²hi ca devamanuss±na½ cittassa abhirati½ abhikkanta½ janet²ti paramaratijanti thometi. Iddhidhammehupetanti iddhidhammehi upetanti padacchedo. Iddhi dhammeh²ti acinteyya-appameyyehi buddha-iddhisaªkh±taguºehi. Dhammasaddo hi guºe vattati buddhadhamm±ti-±d²su viya. Ijjhana½ samijjhana½ iddhi. Ijjhati samijjhat²ti v± iddhi. Ijjhati samijjhati yathicchitattho et±y±ti iddhi. Idhadh±tu vuddhiya½ i, tipaccayo v±. Bhagav± et±ya iddhiy± yathicchitattho iddho vuddho ukka½sagato hot²ti attho. Dh±reti pak±seti ta½samaªgino dabbanti dhammo, guºo. Iddhi-eva dhammo iddhidhammo, tehi dhammehi. Upetanti samann±gata½. Upagacchati sampajjat²ti upeto, munindo. Upapubba-idh±tu gatiya½ ta. Ta½ upeta½. Iddhi pana adhiµµh±n± iddhi, vikuppan± iddhi, manomay± iddhi, ñ±ºavipph±r± iddhi, sam±dhivipph±r± iddhi, ariy± iddhi, kammavip±kaj± iddhi, puññavato iddhi, vijj±may± iddhi, tattha tattha samm±payogapaccay± ijjhanaµµhena iddhi c±ti dasavidh± hoti. Tattha pakatiy± eko bahuka½ ±pajjati. Sata½ v± sahassa½ v± ±vajjitv± ñ±ºena adhiµµh±ti bahuko hom²ti eva½ vibhajitv± dassit± iddhi adhiµµh±na vasena nipphannatt± adhiµµh±n± iddhi n±ma. Pakativaººa½ vijahitv± kum±ravaººa½ v± dasseti n±gavaººa½ v± supaººavaººa½ v± yakkhavaººa½ v±…pe… vividhampi sen±by³ha½ dasset²ti eva½ ±gat± iddhi pakativaººavijahanavik±ravasena pavattatt± vikuppan± iddhi n±ma. Idha bhikkhu imamh± k±y± añña½ k±ya½ abhinimmin±ti r³pa½ manomayanti imin± nayena ±gat± iddhi sar²rabbhantare aññasseva manomayassa sar²rassa nipphattivasena pavattatt± manomay± iddhi n±ma. ѱºuppattito pubbe v± pacch± v± taªkhaºe v± ñ±º±nubh±vanibbatt± vises± ñ±ºavipph±r± iddhi n±ma. Ettha ca ±yasmato b±kulattherassa ca ±yasmato sa½kiccattherassa ca ±yasmato bh³tap±lattherassa ca ñ±ºavipph±r± iddhi veditabb±. Sam±dhito pubbe v± pacch± v± taªkhaºe v± samath±nubh±vena nibbatt± vises± sam±dhivipph±r± iddhi n±ma. Ettha ca ±yasmato s±riputtattherassa ca ±yasmato sañj²vattherassa ca ±yasmato kh±ºukoº¹aññattherassa ca uttar±ya up±sik±ya ca s±m±vatiy± up±sik±ya ca sam±dhivipph±r± iddhi veditabb±.