Vin²lak±dikammaµµh±navaŗŗan±

118. Vin²lak±d²supi kammaµµh±nesu. Lakkhaŗa½ vuttanti ya½ ta½ nimittaggahaŗalakkhaŗa½ vutta½. Vuttanayenev±ti uddhum±take vuttanayeneva. Saha vinicchayena, adhipp±yena c±ti savinicchay±dhipp±ya½. Ta½ sabba½ lakkhaŗa½ veditabbanti sambandho.
Kabarakabaravaŗŗanti yebhuyyena sabalavaŗŗa½. Ussadavasen±ti rattasetan²lavaŗŗesu ussadassa vaŗŗassa vasena.
Sannisinnanti niccalabh±veneva sabbaso thirata½.
Cor±µaviyanti corehi pariyuµµhita-arańńe. Yatth±ti yasmi½ ±gh±tane. Chinnapurisaµµh±neti chinnapurisavante µh±ne. N±n±dis±ya½ patitamp²ti chinna½ hutv± sar²rassa khaŗ¹advaya½ visu½ dis±su patitampi. Ek±vajjanen±ti ekasamann±h±rena. ¾p±tham±gacchat²ti ekajjha½ ±p±tha½ ±gacchati. Viss±sa½ ±pajjat²ti ajegucchita½ upagaccheyya seyyath±pi chava¹±hako. Sahatth± apar±masane jigucch± saŗµh±tiyev±ti ±ha “kattarayaµµhiy± v± daŗ¹akena v±…pe… upan±metabban”ti. Vicchiddakabh±vapańń±yanattha½ ekaŖgulantarakaraŗa½. Upan±metabbanti upanetabba½.
Kh±yitasadisamev±ti kh±yit±subhasadisameva. AŖgulaŖgulantaranti vividha½ khitta½ sar²r±vayava½ aŖgulantara½ aŖgulantara½. Katv± v±ti kattarayaµµhiy± v± daŗ¹akena v± saya½ katv± v±.
Laddhappah±r±nanti laddh±vudhappah±r±na½ mukhatoti sambandho. Mukhatoti pah±r±dimukhato. Paggharam±nak±leti lohita½ paggharam±nak±le. Lohitaka½ labbhat²ti yojan±.
Tanti pu¼avaka½. Tes³ti soŗ±disar²resu. Aµµhikanti aµµhika-asubha½ n±nappak±rato vuttanti sambandho. Purimanayenev±ti pubbe uddhum±take vuttanayeneva.
119. Tanti aµµhika½. Na upaµµh±t²ti sabh±vato na upaµµh±ti, paµikk³lavasena na upaµµh±t²ti attho. Ten±ha “od±takasiŗasambhedo hot²”ti. Aµµhike paµhamavay±disa½lakkhaŗa½ na sakk±ti “liŖganti idha hatth±d²na½ n±man”ti vutta½. AµµhikasaŖkhalik± pana “aya½ daharassa, aya½ yobbane µhitassa, aya½ avayavehi vuddhipattiss±”ti eva½ vayavasena vavatthapetu½ sakkuŗeyy±va, aby±pit±ya pana na gahitanti veditabba½. Yadipi aµµhikasaŖkhalik±ya½ sandhito vavatth±pana½ labbhati, aµµhike pana na labbhat²ti tassa aniyatabh±vad²panattha½ kamavilaŖghana½ katv± “tassa tassa aµµhino ninnaµµh±nathalaµµh±navasen±”ti-±di vutta½. Tattha ninnaµµh±na½ n±ma aµµhino vinatappadeso. Thalaµµh±na½ unnatappadeso. Ghaµitaghaµitaµµh±navasen±ti anupagatanh±rubandh±na½, itaresańca ańńamańńa½ sa½kiliµµhasa½kiliµµhaµµh±navasena. Antaravasen±ti ańńamańńassa antaravasena, susiravasena ca. Sabbatthev±ti sakal±ya aµµhisaŖkhalik±ya, sabbasmi½ v± aµµhike.
120. Etth±ti etasmi½ aµµhik±subhe. Yujjam±navasena sallakkhetabbanti ya½ nimittaggahaŗa½ yattha yujjati, ta½ tattha uggaŗhanattha½ nimittaggahaŗavasena upalakkhetabba½. Sakal±y±ti anavasesabh±g±ya paripuŗŗ±vayav±ya. Sampajjati nimittupaµµh±navasena. Tes³ti aµµhikasaŖkhalikaµµhikesu. Vutta½ aµµhakath±ya½. Tanti “ekasadisamev±”ti vacana½. Ekasmi½ aµµhike yuttanti ida½ yath± vin²lak±d²su ubhinna½ nimitt±na½ yath±raha½ vaŗŗavisesato, paripuŗŗ±paripuŗŗato, savivar±vivarato, cal±calato ca viseso labbhati, na evametass±ti katv± vutta½, na pana sabbena sabba½ vises±bh±vato. Tenev±ha “ekaµµhikepi c±”ti-±di. Tattha b²bhacchen±ti suvibh³ta-aµµhir³patt± aµµhibh±veneva vir³pena. Bhay±naken±ti teneva p±katikasatt±na½ bhay±vahena. P²tisomanassajanaken±ti saŗhamaµµhabh±vena upaµµh±nato, bh±van±ya ca savisesatt± p²tiy±, somanassassa ca upp±dakena. Tenev±ha “upac±r±vahatt±”ti.
Imasmi½ ok±seti uggahapaµibh±ganimitt±na½ vuttaµµh±ne. Dv±ra½ datv± v±ti “paµikk³labh±veyeva diµµhe nimitta½ n±ma hot²”ti ettake eva aµµhatv± anantarameva “duvidha½ idha nimittan”ti-±din± uggahapaµibh±ganimitt±ni vibhajitv± vacanena yath±vuttassa nimittavibh±gassa dv±ra½ datv±va vutta½. Nibbikappanti “subhan”ti vikappena nibbikappa½, asubhantvev±ti attho. Vic±retv±ti “ekasmi½ aµµhike yuttan”ti-±din± vic±retv±.
Mah±tissattherass±ti cetiyapabbatav±s²mah±tissattherassa. Nidassan±n²ti dantaµµhikamattadassanena sakalass±pi tass± itthiy± sar²rassa aµµhisaŖgh±tabh±vena upaµµh±n±d²ni ettha aµµhikakammaµµh±ne uggahapaµibh±ganimitt±na½ visesavibh±van±ni ud±haraŗ±ni.
Subhaguŗoti sav±san±na½ kiles±na½ pah²natt± suparisuddhaguŗo. Dasasatalocanen±ti sahassakkhena dev±namindena. So hi ek±saneneva sahassa-atth±na½ vic±raŗasamatthena pańń±cakkhun± samann±gatatt± “sahassakkho”ti vuccati. Thutakitt²ti “yo dh²ro sabbadhi danto”ti-±din± (mah±va. 58) abhitthutakittisaddo.