Sattasapp±yavaººan±

59. “Th±varañca hot²”ti vatv± yath± th±vara½ hoti, ta½ dassetu½ “sati upaµµh±ti, citta½ sam±dhiyat²”ti vutta½. Yath±laddhañhi nimitta½ tattha sati½ s³paµµhita½ katv± ekaggata½ vindantassa thira½ n±ma hoti, surakkhitañca. Sati-ggahaºena cettha sampajañña½, sam±dhiggahaºena v²riyañca saªgahita½ hoti n±nantariyabh±vato. Tatth±ti tesu ±v±sesu. T²ºi t²º²ti ekekasmi½ ±v±se avuttha-avutthaµµh±ne vasananiy±mena tayo tayo divase vasitv±.
Uttarena v± dakkhiºena v±ti vutta½ gaman±gamane s³riy±bhimukhabh±vaniv±raºatthanti. Sahassadhanuppam±ºa½ diya¹¹hakosa½.
Dvatti½sa tiracch±nakath±ti r±jakath±dike (d². ni. 1.17; ma. ni. 2.223; sa½. ni. 5.1080; a. ni. 10.69; p±ci. 508) sandh±y±ha. T± hi p±¼iya½ sar³pato an±gat±pi araññapabbatanad²d²pakath± iti-saddena saªgahetv± saggamokkh±na½ tiracch±nabh±vato “dvatti½sa tiracch±nakath±”ti vutt±. Dasakath±vatthunissitanti “appicchat±, santuµµhi, paviveko, asa½saggo, v²riy±rambho, s²la, sam±dhi, paññ±, vimutti, vimuttiñ±ºadassanan”ti im±ni appicchakath±d²na½ vatth³ni, tannissita½ bhassa½ sapp±ya½.
Atiracch±nakathikoti natiracch±nakathiko, tiracch±nakath± vidhura½ dhammika½ kammaµµh±napaµisa½yuttameva katha½ kathet²ti adhipp±yo. S²l±diguºasampannoti s²lasam±dhi-±diguºasampanno. Yo hi sam±dhikammaµµh±niko, sam±dhikammaµµh±nassa v± p±ra½ patto, so imassa yogino sapp±yo. Ten±ha “ya½ niss±y±”ti-±di. K±yada¼h²bahuloti k±yassa santappanaposanappasuto. Ya½ sandh±ya vutta½ “y±vadattha½ udar±vadehaka½ bhuñjitv± seyyasukha½ passasukha½ middhasukha½ anuyutto viharat²”ti (d². ni. 3.320; ma. ni. 1.186; a. ni. 5.206).
Bhojana½ yebhuyyena madhurambilarasavasena satt±na½ upayoga½ gacchati dadhi-±d²su tath± dassanato. Kaµuk±diras± pana kevala½ abhisaªkh±rak± ev±ti ±ha “kassaci madhura½, kassaci ambila½ sapp±ya½ hot²”ti.
Yasmi½ iriy±pathe ±dh±rabh³te, vattam±ne v±, yasmi½ v± iriy±pathe pavattam±nassa. Nimitt±sevanabahulass±ti nimitte ±sevan±bahulassa paµibh±ganimitte visayabh³te bh±van±manasik±ra½ bahula½ ±sevantassa, nimittassa v± gocar±sevanavasena ±sevan±bahulassa. Yena hi bh±ventassa bh±van±sevan±, tena gocar±sevan±pi icchitabb±ti.