Dasapalibodhavaººan±
41. Ariyamaggasampayuttoti lokuttara-appam±ºa-apariy±pannaggahaºena lokiyehi as±dh±raºato, sapp²tik±diggahaºena s±dh±raºato ca ariyamaggasampayutto sam±dhi vutto. Bh±vito hoti saññ±ya sampayuttatt±. Tanti ariyamaggasam±dhi½. Visunti paññ±bh±van±ya visu½ katv± na vad±ma. Kammaµµh±nabh±vana½ paribundheti uparodheti pavattitu½ na det²ti palibodho ra-k±rassa la-k±ra½ katv±, paripanthoti attho. Upacchinditv±ti sam±panena, saªgahaºena v± uparundhitv±, apalibodha½ katv±ti attho. ¾vasanti etth±ti ±v±so. Paricchedavasena veºiyati dissat²ti pariveºa½. Vih±re bhikkh³na½ ta½ ta½ vasanaµµh±na½. Sv±ya½ ±v±so. Navakamm±d²s³ti ±di-saddena ±v±sassa tadañña½ abhivuddhik±raºa½ saªgaºh±ti. K±raºen±ti “ch±y³dakasampanna½ sulabhabhikkhan”ti-±din± k±raºena. Apekkhav±ti s±layo. Tatr±ti tasmi½ palibodh±bh±ve. P±c²nakhaº¹ar±jinti puratthimadis±ya½ pabbatakhaº¹±na½ antare vanar±jiµµh±na½. “N±m±”ti imin± tassa padesassa aya½ samaññ±ti dasseti. Paµis±mitamev±ti niccak±la½ paµis±metv±va vih±rato nikkham±m²ti dasseti. Dh±tunidh±naµµh±nanti k±yabandhanadhammakaraºanh±nas±µika-akkhakadh±tusaªkh±t±na½ paribhogasar²radh±t³na½ nidahitaµµh±na½. ¿disassa aya½ thero viya alaggacittassa. Etena “bhikkhun± n±ma ±v±se evar³pena bhavitabban”ti ov±do dinno hoti. Ito paresupi vatth³su eseva nayo. Kulanti kulaggahaºena kulamanuss±na½ gahaºa½ g±maggahaºena g±mav±s²na½ viya. Upaµµh±kakulamp²ti pi-saddena pageva ñ±tikulanti dasseti. Uddesatthanti uddis±panattha½, p±µha½ uddis±petv± sajjh±yitunti attho. Idhev±ti imasmi½yeva padese, yattha katthaci vih±reti attho. Ta½ vih±ranti ta½ koraº¹akavih±ra½. Upagatoti vassa½ upagato. Sad±ti gatak±lato pabhuti visesato pav±ritadivasato paµµh±ya sabbad± divase divase. Paridevam±n±ti ta½ta½vilapanavasena vividha½ paridevant². Sabba½ pavattinti attan± tattha diµµhak±lato paµµh±ya pacch± sam±gamapariyos±na½ daharassa sabba½ pavatti½. K±yasakkhinti “passa iman”ti mukhapaµigg±haka½ katv±. Rathavin²tapaµipadanti dasakath±vatthukittanapubbika½ rathavin²t³pam±hi vibh±vita½ rathavin²tasutte (ma. ni. 1.252) ±gata½ sattavisuddhipaµipada½. N±lakapaµipadanti “moneyya½ te upaññissan”ti-±din± (su. ni. 706) satth±r± n±lakattherassa desitapaµipada½. Tuvaµakapaµipadanti “m³la½ papañcasaªkh±y±”ti-±din± (su. ni. 922) bhagavat± desitapaµipada½. Tattha hi yath±kkama½–
“Na mun² g±mam±gamma, kulesu sahas± care;
gh±sesana½ chinnakatho, na v±ca½ payuta½ bhaºe”. (Su. ni. 716).
“G±me ca n±bhisajjeyya, l±bhakamy± jana½ na lapayeyy±”ti. (Su. ni. 935)–
Evam±dik± paramappicchakath± ±gat±. Catupaccayasantosabh±van±r±mat±d²pakanti c²var±d²su cat³su paccayesu santosassa, bh±van±r±mat±ya ca pak±saka½.
Labbhat²ti l±bho. Ten±ha “catt±ro paccay±”ti. Mah±pariv±reti vipulapariv±re. Piº¹ap±ta½ t±va dent± buddhap³j±pattac²var±d²ni tassa pariv±r±ni katv± denti, tath± c²var±did±nepi. B±hullikapiº¹ap±tik±ti piº¹ap±tik± hutv± paccayab±hullik±. Vadant²ti purimadivase bhikkh±ya ±hiº¹anak±le yath±suta½ vadanti. Niccaby±vaµo up±sak±d²na½ saªgaºhane. Tass±ti gaºassa. Soti gaºapalibodho. Evanti id±ni vuccam±n±k±rena gaºav±cakassa pariyesanampi lahukameva icchitabbanti ±ha “yojanato para½ agantv±”ti. Attano kammanti samaºadhammam±ha. Kat±kateti kate ca akate ca kamme j±nanavasena ussukka½ ±pajjitabba½, kat±kateti v± appake ca mahante ca kate, yath± “phal±phale”ti. Sace bahu½ avasiµµhanti sambandho. Bh±rah±r± saªghakiccapariº±yak±. Pabbajj±pekkhoti s²ha¼ad²pe kira kulad±rak±na½ pabbajj± ±v±haviv±hasadis±, tasm± ta½ paricchinnadivasa½ atikkametu½ na sakk±. “Sace ta½ alabhanto na sakkoti adhiv±setun”ti-±din± sam±panena palibodhupacchedo vutto, byatirekato pana “sace ta½ alabhanto sakkoti adhiv±setu½, arañña½ pavisitv± samaºadhammova k±tabbo”ti ayamattho dassitoti saªgahaºena palibodhupacchedo veditabbo. Esa nayo sesesupi. Tath±ti yath± upajjh±yo gil±no y±vaj²va½ upaµµh±tabbo, tath± upasamp±dita-antev±siko attano kammav±ca½ vatv± upasamp±dito. Yo koci rogoti m³labh³to, anubandho v± attano uppanno. Anamataggeti anu anu amatagge an±dimati. “Gantho”ti imin± ganthapalibodho idha vuttoti ±ha “pariyattiharaºan”ti. Sajjh±y±d²h²ti sajjh±yadh±raºaparicayapucch±d²hi. Itarass±ti aby±vaµassa. Yassa ganthadhura½ vissajjetv± µhitass±pi gantho vattateva, na tassa gantho palibodho. Yath± tamhi tamhi vatthumhi ±gatatther±na½, n±pi sabbena sabba½ aganthapasutassa. Majjhimapaºº±sako ±gacchati, suttapades±na½ v±r±nañca sadisat±ya by±muyhanato. Puna na olokess±m²ti kammaµµh±na½ gahetv± ganthadhura½ vissajjem²ti attho. G±mav±sikatthereh²ti anur±dhapurav±s²hi. Anuggahetv±ti aggahetv± tattha paricaya½ akatv±. Pañcanik±yamaº¹aleti d²gh±gam±dike pañcapi nik±ye sikkhitaparis±ya. Parivattess±m²ti vaººayiss±mi. Suvaººabherinti seµµhabheri½. Katam±cariy±na½ uggahoti katamesa½ ±cariy±na½ uggaho, kena parivatt²yat²ti adhipp±yo. ¾cariyamaggoti ±cariy±na½ kath±maggo. Attano ±cariy±nanti attano kathetu½ yutt±na½ ±cariy±na½. Suvinicchit± sabb± tipiµakapariyatti etasmi½ atth²ti sabbapariyattiko, tepiµakoti attho. P²µhe nisinno tato otaritv± bh³miya½ taµµik±ya nis²ditv±. Gatakass±ti paµipattigamanena gatassa diµµhasaccassa. C²vara½ p±rupitv±ti ±cariyassa apacitidassanattha½ parimaº¹ala½ c²vara½ p±rupitv±. S±µheyy±bh±vato uju. K±raº±k±raºassa ±j±nanato ±j±n²yo. Pothujjanik±ti puthujjane bhav±. Dupparih±r± bahuparissayat±ya. Tath± hiss± utt±naseyyakad±rako, taruºasassañca nidassita½. Vipassan±ya palibodho samathay±nikassa, na vipassan±y±nikassa. Yebhuyyena hi jh±nal±bh² samathay±nikova hoti vipassan±sukhato. Itaren±ti samathatthikena. Avases± nava palibodh±.