Nibb±nakath±

557. Nattheva nibb±na½, sasavis±ºa½ viya anupalabbhan²yatoti ce? Na, up±yena upalabbhan²yato. Upalabbhati hi ta½ tadanur³papaµipattisaªkh±tena up±yena, cetopariyañ±ºena paresa½ lokuttaracitta½ viya, tasm± “anupalabbhan²yato natth²”ti na vattabba½. Na hi “ya½ b±laputhujjan± na upalabhanti, ta½ natth²”ti vattabba½.
558. Apica nibb±na½ natth²ti na vattabba½, kasm±? Paµipattiy± vañjhabh±v±pajjanato. Asati hi nibb±ne samm±diµµhipurejav±ya s²l±dikhandhattayasaªgah±ya samm±paµipattiy± vañjhabh±vo ±pajjati. Na c±ya½ vañjh±, nibb±nap±panatoti. Na paµipattiy± vañjhabh±v±patti, abh±vap±pakatt±ti ce. Na, at²t±n±gat±bh±vepi nibb±napattiy± abh±vato. Vattam±n±nampi abh±vo nibb±nanti ce. Na, tesa½ abh±v±sambhavato, abh±ve ca avattam±nabh±v±pajjanato, vattam±nakkhandhanissitamaggakkhaºe ca sop±disesanibb±nadh±tuppattiy± abh±vadosato. Tad± kiles±na½ avattam±natt± na dosoti ce. Na, ariyamaggassa niratthakabh±v±pajjanato. Evañhi sati ariyamaggakkhaºato pubbepi kiles± na sant²ti ariyamaggassa niratthakabh±vo ±pajjati. Tasm± ak±raºameta½.
559. “Yo kho, ±vuso, r±gakkhayo”ti-±divacanato (sa½. ni. 4.315) “khayo nibb±nan”ti ce. Na, arahattass±pi khayamatt±pajjanato. Tampi hi “yo kho, ±vuso r±gakkhayo”ti-±din± (sa. ni. 4.315) nayena niddiµµha½. Kiñca bhiyyo nibb±nassa ittarak±l±dippattidosato. Evañhi sati nibb±na½ ittarak±la½, saªkhatalakkhaºa½, samm±v±y±manirapekkh±dhigaman²yabh±vañca ±pajjati. Saªkhatalakkhaºatt±yeva ca saªkhatapariy±panna½, saªkhatapariy±pannatt± r±g±d²hi agg²hi ±ditta½, ±dittatt± dukkhañc±tipi ±pajjati. Yasm± khay± paµµh±ya na bhiyyo pavatti n±ma hoti, tassa nibb±nabh±vato na dosoti ce. Na, t±disassa khayassa abh±vato. Bh±vepi cassa vuttappak±rados±nativattanato, ariyamaggassa ca nibb±nabh±v±pajjanato. Ariyamaggo hi dose kh²ºeti, tasm± khayoti vuccati. Tato ca paµµh±ya na bhiyyo dos±na½ pavatt²ti.
Anuppattinirodhasaªkh±tassa pana khayassa pariy±yena upanissayatt±, yassa upanissayo hoti tadupac±rena “khayo”ti vutta½. Sar³peneva kasm± na vuttanti ce. Atisukhumatt±. Atisukhumat± cassa bhagavato apposukkabh±v±vahanato, ariyena cakkhun± passitabbato ca siddh±ti.
560. Tayida½ maggasamaªgin± pattabbato as±dh±raºa½, purimakoµiy± abh±vato appabhava½. Maggabh±ve bh±vato na appabhavanti ce. Na, maggena anupp±dan²yato. Pattabbameva heta½ maggena, na upp±detabba½. Tasm± appabhavameva. Appabhavatt± ajar±maraºa½. Pabhavajar±maraº±na½ abh±vato nicca½.
Nibb±nasseva aºu-±d²nampi niccabh±v±patt²ti ce. Na, hetuno abh±v±. Nibb±nassa niccatt± te nicc±ti ce. Na, hetulakkhaºassa anupapattito. Nicc± upp±d±d²na½ abh±vato nibb±na½ viy±ti ce. Na, aºu-±d²na½ asiddhatt±.
561. Yath±vuttayuttisabbh±vato pana idameva nicca½, r³pasabh±v±tikkamato ar³pa½. Buddh±d²na½ niµµh±ya vises±bh±vato ek±va niµµh±. Yena bh±van±ya patta½, tassa kilesav³pasama½, up±disesañca up±d±ya paññ±pan²yatt± saha up±disesena paññ±piyat²ti sa-up±disesa½. Yo cassa samudayappah±nena upahat±yatikammaphalassa carimacittato ca uddha½ pavattikhandh±na½ anupp±danato, uppann±nañca antaradh±nato up±dises±bh±vo ta½ up±d±ya paññ±pan²yato natthi ettha up±disesoti anup±disesa½.
Asithilaparakkamasiddhena ñ±ºavisesena adhigaman²yato, sabbaññuvacanato ca paramatthena sabh±vato nibb±na½ n±vijjam±na½. Vuttañheta½ “atthi, bhikkhave, aj±ta½ abh³ta½ akata½ asaªkhatan”ti.

Ida½ dukkhanirodhaniddese vinicchayakath±mukha½.