6. At²takkhandh±dikath±
1. Nasuttas±dhanakath±vaººan±
297. “At²ta½ an±gata½ paccuppannan”ti aya½ k±lavibh±gaparicchinno voh±ro dhamm±na½ ta½ ta½ avatth±visesa½ up±d±ya paññatto. Dhammo hi sakiccakkhaºe paccuppanno, tato pubbe an±gato, pacch± at²toti vuttov±yamattho. Tattha yadipi dhamm± aniccat±ya anavaµµhit±, avatth± pana tesa½ yath±vutt± vavatthit±ti tadup±d±n± k±lapaññattipi vavatthit± eva. Na hi at²t±di an±gat±dibh±vena vohar²yati, khandh±dipaññatti pana anapekkhitak±lavises±. T²supi hi k±lesu r³pakkhandho r³pakkhandhova, tath± ses± khandh± ±yatanadh±tuyo ca. Evamavaµµhite yasm± parav±d² “atth²”ti ima½ paccuppannaniyata½ voh±ra½ at²t±n±gatesupi ±ropeti, tasm± so addhasaªkara½ karoti. Paramatthato avijjam±ne vijjam±ne katv± voharat²ti tato vivecetu½ “at²ta½ khandh±”ti-±dik± aya½ kath± ±raddh±. Yasm± pana ruppan±disabh±ve at²t±dibhedabhinne dhamme ekajjha½ gahetv± tattha r±saµµha½ up±d±ya khandhapaññatti, cakkhur³p±d²su k±raº±di-attha½ suññataµµhañca up±d±ya ±yatanapaññatti dh±tupaññatti ca, tasm± s± addhattayas±dh±raº±, na at²t±dipaññatti viya addhavises±dhiµµh±n±ti ±ha “khandh±dibh±v±vijahanato at²t±n±gat±nan”ti. Te panete at²t±dike khandh±dike viya sabh±vadhammato sañj±nanto parav±d² “atth²”ti paµij±n±t²ti ±ha “at²t±n±gat±na½ atthita½ icchantass±”ti. Sesamettha ya½ vattabba½, ta½ heµµh± vuttanayameva. “Tayome, bhikkhave, niruttipath±”ti sutta½ niruttipathasutta½. Tattha hi paccuppannasseva atthibh±vo vutto, na at²t±n±gat±na½. Tena vutta½ “atthit±ya v±ritatt±”ti. Yadi eva½ “atthi, bhikkhave, nibb±nan”ti ida½ kathanti? Ta½ sabbad± upaladdhito vutta½ niccasabh±vañ±panattha½ asaªkhatadhammassa, idha pana saªkhatadhamm±na½ khaºattayasamaªgit±ya atthibh±vo na tato pubbe pacch± c±ti paññ±panattha½ “ya½, bhikkhave, r³pa½…pe… na tassa saªkh± bhavissat²”ti vutta½. Etena “atth²”ti samaññ±ya anup±d±nato at²ta½ an±gata½ paramatthato natth²ti dassita½ hoti. Imin±v³p±yen±ti “khandh±dibh±v±vijahanato”ti eva½ vuttena hetun±. Upapattis±dhanayutti hi idha “up±yo”ti vutt±.
Nasuttas±dhanakath±vaººan± niµµhit±.