Aññatarasmi½ v±ti itaresa½ v± kul±na½ aññatarasmi½. Pacc±j±toti patij±to. Tath±gate saddha½ paµilabhat²ti parisuddha½ dhamma½ sutv± dhammass±mimhi tath±gate “samm±sambuddho vata so bhagav±”ti saddha½ paµilabhati. Iti paµisañcikkhat²ti eva½ paccavekkhati. Samb±dho ghar±v±soti sacepi saµµhihatthe ghare yojanasatantarepi v± dve j±yampatik± vasanti, tath±pi nesa½ sakiñcanasapalibodhaµµhena ghar±v±so samb±dhoyeva. Rajopathoti r±garaj±d²na½ uµµh±naµµh±nanti mah±-aµµhakath±ya½ vutta½. ¾gamanapathotipi vattu½ vaµµati. Alagganaµµhena abbhok±so viy±ti abbhok±so. Pabbajito hi k³µ±g±raratanap±s±de ca devavim±n±d²su ca supihitadv±rav±tap±nesu paµicchannesu vasantopi neva laggati, na sajjati, na bajjhati. Tena vutta½– “abbhok±so pabbajj±”ti. Apica– samb±dho ghar±v±so kusalakiriy±ya ok±s±bh±vato. Rajopatho asa½vutasaªk±raµµh±na½ viya raj±na½ kilesaraj±na½ sannip±taµµh±nato. Abbhok±so pabbajj± kusalakiriy±ya yath±sukha½ ok±sasambh±vato. Nayida½ sukara½…pe… pabbajeyyanti ettha aya½ saªkhepakath±– yadeta½ sikkhattayabrahmacariya½ ekampi divasa½ akhaº¹a½ katv± carimakacitta½ p±petabbat±ya ekantaparipuººa½. Ekadivasampi ca kilesamalena amalina½ katv± carimakacitta½ p±petabbat±ya ekantaparisuddha½. Saªkhalikhita½ likhitasaªkhasadisa½ dhotasaªkhasappaµibh±ga½ caritabba½. Ida½ na sukara½ ag±ra½ ajjh±vasat± ag±ramajjhe vasantena ekantaparipuººa½…pe… caritu½– “ya½n³n±ha½ kese ca massuñca oh±retv± kas±yarasap²tat±ya k±s±y±ni brahmacariya½ carant±na½ anucchavik±ni vatth±ni acch±detv± paridahitv± ag±rasm± nikkhamitv± anag±riya½ pabbajeyyan”ti. Ettha ca yasm± ag±rassa hita½ kasiv±ºijj±dikamma½ “ag±riyan”ti vuccati, tañca pabbajj±ya natthi, tasm± pabbajj± “anag±riyan”ti ñ±tabb±. Ta½ anag±riya½. Pabbajeyyanti paµipajjeyya½. Appa½ v±ti sahassato heµµh± bhogakkhandho appo n±ma hoti, sahassato paµµh±ya mah±. Abandhanaµµhena ñ±tiyeva ñ±tiparivaµµo. Sopi v²satiy± heµµh± appo hoti, v²satiy± paµµh±ya mah±. 178. Bhikkh³na½ sikkh±s±j²vasam±pannoti y± bhikkh³na½ adhis²lasaªkh±t± sikkh±, tañca. Yattha cete saha j²vanti, ekaj²vik± sabh±gavuttino honti, ta½ bhagavat± paññattasikkh±padasaªkh±ta½ s±j²vañca. Tattha sikkhanabh±vena sam±pannoti bhikkh³na½ sikkh±s±j²vasam±panno. Sam±pannoti sikkha½ parip³rento s±j²vañca av²tikkamanto hutv± tadubhaya½ upagatoti attho. P±º±tip±ta½ pah±y±ti-±d²su p±º±tip±t±dikath± heµµh± vitth±rit± eva. Pah±y±ti ima½ p±º±tip±tacetan±saªkh±ta½ duss²lya½ pajahitv±. Paµivirato hot²ti pah²nak±lato paµµh±ya tato duss²lyato orato viratova hoti. Nihitadaº¹o nihitasatthoti par³pagh±tatth±ya daº¹a½ v± sattha½ v± ±d±ya avattanato nikkhittadaº¹o ceva nikkhittasattho c±ti attho. Ettha ca µhapetv± daº¹a½, sabbampi avasesa½ upakaraºa½ satt±na½ vin±sanabh±vato ‘satthan’ti veditabba½. Ya½ pana bhikkh³ kattaradaº¹a½ v± dantakaµµhav±si½ v± pipphalika½ v± gahetv± vicaranti, na ta½ par³pagh±tatth±ya. Tasm± nihitadaº¹± nihitasatth±tveva saªkha½ gacchanti. Lajj²ti p±pajigucchanalakkhaº±ya lajj±ya samann±gato. Day±pannoti daya½ mettacittata½ ±panno. Sabbap±ºabh³tahit±nukamp²ti sabbe p±ºabh³te hitena anukampako. T±ya day±pannat±ya sabbesa½ p±ºabh³t±na½ hitacittakoti attho. Viharat²ti iriyati, p±leti. Dinnameva ±diyat²ti dinn±d±y². Cittenapi dinnameva paµikaªkhat²ti dinnap±µikaªkh². Thenet²ti theno. Na thenena athenena. Athenatt±yeva sucibh³tena. Attan±ti attabh±vena. Athena½ sucibh³ta½ attabh±va½ katv± viharat²ti vutta½ hoti. Abrahmacariyanti aseµµhacariya½. Brahma½ seµµha½ ±c±ra½ carat²ti brahmac±r². ¾r±c±r²ti abrahmacariyato d³rac±r². Methun±ti r±gapariyuµµh±navasena sadisatt± methunak±ti laddhavoh±rehi paµisevitabbato methun±ti saªkha½ gat± asaddhamm±. G±madhamm±ti g±mav±s²na½ dhamm±. Sacca½ vadat²ti saccav±d². Saccena sacca½ sandahati ghaµet²ti saccasandho. Na antarantar± mus± vadat²ti attho. Yo hi puriso kad±ci mus± vadati, kad±ci sacca½, tassa mus±v±dena antaritatt± sacca½ saccena na ghaµ²yati, tasm± na so saccasandho. Aya½ pana na t±diso. J²vitahetupi mus± avatv± saccena sacca½ sandahatiyev±ti saccasandho. Thetoti thiro, thirakathoti attho. Eko hi puggalo haliddir±go viya, thusar±simhi nikh±takh±ºuko viya, assapiµµhe µhapitakumbhaº¹amiva ca, na thirakatho hoti. Eko p±s±ºalekh± viya, indakh²lo viya ca thirakatho hoti. Asin± s²se chindantepi dve kath± na katheti. Aya½ vuccati theto. Paccayikoti pattiy±yitabbako, saddh±yikoti attho. Ekacco hi puggalo na paccayiko hoti. ‘Ida½ kena vutta½? Asuken±’ti vutte ‘m± tassa vacana½ saddahath±’ti vattabbata½ ±pajjati. Eko paccayiko hoti. ‘Ida½ kena vutta½? Asuken±’ti vutte ‘yadi tena vutta½, idameva pam±ºa½, id±ni upaparikkhitabba½ natthi, evameva idan’ti vattabbata½ ±pajjati. Aya½ vuccati paccayiko. Avisa½v±dako lokass±ti t±ya saccav±dit±ya loka½ na visa½v±det²ti attho. Imesa½ bhed±y±ti yesa½ ito sutv±ti vutt±na½ santike suta½, tesa½ bhed±ya. Bhinn±na½ v± sandh±t±ti dvinna½ mitt±na½ v± sam±nupajjh±yak±d²na½ v± kenacideva k±raºena bhinn±na½ ekameka½ upasaªkamitv±– ‘tumh±ka½ ²dise kule j±t±na½, eva½ bahussut±na½ ida½ na yuttan’ti-±d²ni vatv± sandh±na½ katt±. Anuppad±t±ti sandh±n±nuppad±t±. Dve jane samagge disv±– ‘tumh±ka½ evar³pe kule j±t±na½, evar³pehi guºehi samann±gat±na½ anucchavikametan’ti-±d²ni vatv± da¼h²kamma½ katt±ti attho. Samaggo ±r±mo ass±ti samagg±r±mo. Yattha samagg± natthi, tattha vasitumpi na icchat²ti attho. Samaggar±motipi p±¼i. Ayameva attho. Samaggaratoti samaggesu rato. Te pah±ya aññatra gantumpi na icchat²ti attho. Samagge disv±pi sutv±pi nandat²ti samagganand². Samaggakaraºi½ v±ca½ bh±sit±ti y± v±c± satte samaggeyeva karoti, ta½ s±magg²guºaparid²pakameva v±ca½ bh±sati, na itaranti. K±lena vadat²ti k±lav±d². Vattabbayuttak±la½ sallakkhetv± vadat²ti attho. Bh³ta½ tatha½ taccha½ sabh±vameva vadat²ti bh³tav±d². Diµµhadhammikasampar±yikatthasannissitameva katv± vadat²ti atthav±d². Navalokuttaradhammasannissita½ katv± vadat²ti dhammav±d². Sa½varavinayapah±navinayasannissita½ katv± vadat²ti vinayav±d². Nidh±na½ vuccati µhapanok±so. Nidh±namassa atth²ti nidh±navat². Hadaye nidh±tabbayuttaka½ v±ca½ bh±sit±ti attho. K±len±ti evar³pi½ bh±sam±nopi ca “aha½ nidh±navati½ v±ca½ bh±siss±m²”ti na ak±lena bh±sati. Yuttak±la½ pana sallakkhetv±va bh±sat²ti attho. S±padesanti sa-upama½, sak±raºanti attho. Pariyantavatinti pariccheda½ dassetv±. Yath±ss± paricchedo paññ±yati, eva½ bh±sat²ti attho. Atthasa½hitanti anekehipi nayehi vibhajantena pariy±d±tu½ asakkuºeyyat±ya atthasampanna½ bh±sati. Ya½ v± so atthav±d² attha½ vadati, tena atthena sa½hitatt± atthasa½hita½ v±ca½ bh±sati. Na añña½ nikkhipitv± añña½ bh±sat²ti vutta½ hoti. 179. B²jag±mabh³tag±masam±rambh±ti m³lab²ja½, khandhab²ja½, pha¼ub²ja½, aggab²ja½ b²jab²janti pañcavidhassa b²jag±massa ceva yassa kassaci n²latiºarukkh±dikassa bh³tag±massa ca sam±rambh±. Chedanabhedanapacan±dibh±vena vikopan± paµiviratoti attho. Ekabhattikoti p±tar±sabhatta½, s±yam±sabhattanti dve bhatt±ni. Tesu p±tar±sabhatta½ antomajjhanhikena paricchinna½. Itara½ majjhanhikato uddha½ anto-aruºena. Tasm± antomajjhanhike dasakkhattu½ bhuñjam±nopi ekabhattikova hoti. Ta½ sandh±ya vutta½– ekabhattikoti. Rattiy± bhojana½ ratti, tato uparatoti ratt³parato. Atikkante majjhanhike y±va s³riyasatthaªgaman± bhojana½ vik±labhojana½ n±ma, tato viratatt± virato vik±labhojan±. S±sanassa ananulomatt± vis³ka½ paµ±º²bh³ta½ dassananti vis³kadassana½. Attan± naccananacc±pan±divasena nacc± ca g²t± ca v±dit± ca antamaso may³ranaccan±pan±divasenapi pavatt±na½ nacc±d²na½ vis³kabh³t± dassan± c±ti naccag²tav±ditavis³kadassan±. Nacc±d²ni hi attan± payojetu½ v± parehi payoj±petu½ v± yutt±ni passitu½ v± neva bhikkh³na½ na bhikkhun²na½ vaµµanti. M±l±d²su– m±l±ti ya½kiñci puppha½. Gandhanti ya½kiñci gandhaj±ta½. Vilepananti chavir±gakaraºa½. Tattha pi¼andhanto dh±reti n±ma. Ðnaµµh±na½ p³rento maº¹eti n±ma. Gandhavasena chavir±gavasena ca s±diyanto vibh³seti n±ma. Ýh±na½ vuccati k±raºa½. Tasm± y±ya duss²lyacetan±ya t±ni m±l±dh±raº±d²ni mah±jano karoti, tato paµiviratoti attho. Ucc±sayana½ vuccati pam±º±tikkanta½. Mah±sayana½ akappiyasanthata½, tato paµiviratoti attho. J±tar³panti suvaººa½. Rajatanti kah±paºo, loham±sako, jatum±sako, d±rum±sakoti ye voh±ra½ gacchanti. Tassa ubhayass±pi paµiggahaº± paµivirato, neva na½ uggaºh±ti, na uggaºh±peti, na upanikkhitta½ s±diyat²ti attho. ¾makadhaññapaµiggahaº±ti s±liv²hiyavagodhumakaªguvarakakudr³sakasaªkh±tassa sattavidhass±pi ±makadhaññassa paµiggahaº±. Na kevalañca etesa½ paµiggahaºameva, ±masanampi bhikkh³na½ na vaµµatiyeva. ¾makama½sapaµiggahaº±ti ettha aññatra odissa anuññ±t± ±makamacchama½s±na½ paµiggahaºameva bhikkh³na½ na vaµµati, no ±masana½. Itthikum±rikapaµiggahaº±ti ettha itth²ti purisantaragat±. Itar± kum±rik± n±ma. T±sa½ paµiggahaºampi ±masanampi akappiyameva. D±sid±sapaµiggahaº±ti ettha d±sid±savaseneva tesa½ paµiggahaºa½ na vaµµati. ‘Kappiyak±raka½ dammi’, ‘±r±mika½ damm²’ti eva½ vutte pana vaµµati. Aje¼ak±d²supi khettavatthupariyos±nesu kappiy±kappiyanayo vinayavasena upaparikkhitabbo. Tattha khetta½ n±ma yasmi½ pubbaººa½ ruhati. Vatthu n±ma yasmi½ aparaººa½ ruhati. Yattha v± ubhayampi ruhati ta½ khetta½. Tadatth±ya akatabh³mibh±go vatthu. Khettavatthus²sena cettha v±pita¼±k±d²nipi saªgahit±neva. D³teyya½ vuccati d³takamma½. Gih²na½ pahita½ paººa½ v± s±sana½ v± gahetv± tattha tattha gamana½ Pah²ºagamana½ vuccati paraghara½ pesitassa khuddakagamana½. Anuyogo n±ma tadubhayakaraºa½. Tasm± d³teyyapah²ºagaman±na½ anugoti evamettha attho daµµhabbo. Kayavikkay±ti kay± ca vikkay± ca. Tul±k³µ±d²su– k³µanti vañcana½. Tattha tul±k³µa½ n±ma r³pak³µa½, aªgak³µa½ gahaºak³µa½, paµicchannak³µanti catubbidha½ hoti. Tattha r³pak³µa½ n±ma dve tul± samar³p± katv± gaºhanto mahatiy± gaºh±ti, dadanto khuddik±ya deti. Aªgak³µa½ n±ma gaºhanto pacch±bh±ge hatthena tula½ akkamati, dadanto pubbabh±ge. Gahaºak³µa½ n±ma gaºhanto m³le rajju½ gaºh±ti, dadanto agge. Paµicchannak³µa½ n±ma tula½ susira½ katv± anto ayacuººa½ pakkhipitv± gaºhanto ta½ pacch±bh±ge karoti, dadanto aggabh±ge.