Citt±nupassan±niddesavaººan±
365. Kilesasampayutt±na½ na visuddhat± hot²ti sambandho. Itarehip²ti attan± sampayuttakilesato itarehipi asampayuttehi. Visu½ vacananti aññ±kusalato visu½ katv± vacana½. Visiµµhaggahaºanti visiµµhat±gahaºa½, ±veºikasamohat±dassananti attho, yato tadubhaya½ mom³hacittanti vuccati.
Citt±nupassan±niddesavaººan± niµµhit±.
Dhamm±nupassan±niddeso
Ka. n²varaºapabbavaººan±
367. Ekasmi½ yuge baddhagoº±na½ viya ekato pavatti yuganaddhat±. Gahaº±k±ren±ti asubhepi ±rammaºe “subhan”ti gahaº±k±rena. Nimittanti c±ti subhanimittanti ca vuccat²ti yojan±. Eka½sena satt± attano attano hitasukhameva ±s²sant²ti katv± vutta½ “±kaªkhitassa hitasukhass±”ti. Anup±yo eva ca hitavisiµµhassa sukhassa ayonisomanasik±ro, ±kaªkhitassa v± yath±dhippetassa hitasukhassa anup±yabh³to. Avijjandh± hi t±disepi pavattant²ti. Nipph±detabbeti ayonisomanasik±rena nibbattetabbe k±macchandeti attho. Tadanuk³latt±ti tesa½ asubhe “subhan”ti, “asubhan”ti ca pavatt±na½ ayonisomanasik±rayonisomanasik±r±na½ anuk³latt±. R³p±d²su anicc±di-abhinivesassa, aniccasaññ±d²nañca yath±vuttamanasik±r³panissayat± tadanuk³lat±. ¾h±re paµikk³lasañña½ so upp±det²ti sambandho. Tabbipariº±mass±ti bhojanapariº±massa nissand±dikassa. Tad±dh±rass±ti udarassa, k±yasseva v±. Soti bhojanemattaññ³. Suttantapariy±yena k±mar±go “k±macchandan²varaºan”ti vuccat²ti ±ha “abhidhammapariy±yen±”ti. Abhidhamme hi “n²varaºa½ dhamma½ paµicca n²varaºo dhammo uppajjati napurej±tapaccay±”ti (paµµh±. 3.8.8) etassa vibhaªge “ar³pe k±macchandan²varaºa½ paµicca thinamiddhan²varaºa½ uddhaccan²varaºa½ avijj±n²varaºa½ uppajjat²”ti-±divacanato bhavar±gopi k±macchandan²varaºa½ vuttanti viññ±yati. Ten±ha “sabbopi lobho k±macchandan²varaºan”ti. S²m±bhede kateti att±dimariy±d±ya bhinn±ya, att±d²su sabbattha ekar³p±ya mett±bh±van±y±ti attho. Vih±r±di-uddesarahitanti vih±r±dipadesaparicchedarahita½. Uggahit±ya mett±ya. Aµµhav²satividh±ti itthi-±divasena sattavidh± pacceka½ aver±d²hi yojan±vasena aµµhav²satividh±. Satt±di-itthi-±di-aver±diyogen±ti ettha satt±di-aver±diyogena v²sati, itthi-±di-aver±diyogena aµµhav²sat²ti aµµhacatt±r²sa½ ekiss± dis±ya. Tath± sesadis±sup²ti sabb± saªgahetv± ±ha “as²t±dhikacatusatappabhed±”ti. Kat±kat±nusocanañca na hot²ti yojan±. “Bahuka½ suta½ hoti sutta½ geyyan”ti-±divacanato (a. ni. 4.6) bahussutat± navaªgassa s±sanassa vasena veditabb±, na vinayamattassev±ti vu¹¹hata½ pana anapekkhitv± icceva vutta½, na bahussutatañc±ti. Tiµµhati anuppann± vicikicch± ettha etesu “ahosi½ nu kho ahamat²tamaddh±nan”ti-±dik±ya (ma. ni. 1.18; sa. ni. 2.20) pavattiy± anekabhedesu purimuppannesu vicikicch±dhammes³ti te µh±n²y± vutt±. Aµµhavatthuk±p²ti na kevala½ so¼asavatthuk±, n±pi ratanattayavatthuk± ca, atha kho aµµhavatthuk±pi. Ratanattaye sa½say±pannassa sikkh±d²su kaªkh±sambhavato, tattha nibbematikassa tadabh±vato ca sesavicikicch±na½ ratanattayavicikicch±m³likat± daµµhabb±. Anupavisana½ “evametan”ti saddahanavasena ±rammaºassa pakkhandana½.
N²varaºapabbavaººan± niµµhit±.