N±mar³papadaniddesavaººan±

228. Yadipi suttante abhidhamme ca paµiccasamupp±daniddese r³papadassa desan±bhedo natthi, abhidhamme pana “sabba½ r³pa½ na het³”ti-±din± (dha. sa. 584) suttantato tassa desan±bhedo atthev±ti ±ha “suttant±…pe… bhedo”ti. Saªkhyeyyesu paricchedato gahitesu atthasiddho tattha saªkhy±paricchedoti vutta½ “atthato pana vuttameva hot²”ti.
Opap±tikasattes³ti v± s±maññato sabbe opap±tik± vutt±. Tesu brahmak±yik±diggahaºena r³p±vacar±va vutt±ti tadaññe sandh±ya sesa-opap±tik±nanti sesaggahaºa½ s±tthakameva. Vuttanayen±ti “dve v± tayo v± dasak±, omato ±din± sah±”ti-±din± (vibha. aµµha. 227) r³pamissakaviññ±ºe vuttanayena.
“Dve santatis²s±n²”ti ±rabbha y±va “satta santatis²s±n²”ti (vibha. aµµha. 228) ettaka½ aµµhakath±p±µha½ sandh±ya vutta½ “sattakapariyos±nan”ti. Ekekacittakkhaºe tikkhattu½ r³puppatti½ ananuj±nanto ±ha “imin±dhipp±yen±”ti. Cittassa upp±dakkhaºeyeva sabba½ r³pa½ uppajjat²ti hi attano adhipp±yo.
“R³p±janakakammajan”ti ida½ bh³takathanamatta½ daµµhabba½ pañcaviññ±º±na½ ata½sabh±vat±bh±v±. R³p±janakakammajanti v± cuticitta½ sandh±ya vutta½. Paµisandhicitta½ pana “pavattiyan”ti imin±va nivattita½. “Sabbesampi cuticitta½ r³pa½ na samuµµh±pet²”ti (dha. sa. m³laµ². 636) aµµhas±lin²µ²k±ya½ vuttov±yamattho. Pañcaviññ±ºakkhaºe tappaccay± r³puppattiy± abh±vena vutta½ “pañcaviññ±ºappavattik±la½ sandh±y±”ti. Tatth±pi asahaj±taviññ±ºapaccay± attheva r³puppatt²ti ±ha “sahaj±taviññ±ºapaccayañc±”ti. Bhavaªg±d²ti bhavaªgasampaµicchanasant²raºatad±rammaº±ni. Aññen±ti yath±vuttakammaviññ±ºato aññena abhisaªkh±raviññ±ºena. R³pameva hi kusal±kusalakiriyacittappavattikkhaºe abhisaªkh±raviññ±ºapaccay± uppajjati, na n±ma½ bhavaªga½. Ta½janaken±ti bhavaªg±dijanakena. Kammaviññ±ºappaccay± vip±kacittappavattik±le vip±kan±massa kammasamuµµh±nar³passa ca vasena. Sahaj±taviññ±ºapaccay± pana itaracittappavattik±lepi vip±ko vip±kan±mavasena, cittasamuµµh±nar³pavasena ca n±mar³passa sambhavo dassetabboti ±ha “sahaj±ta…pe… yojetabban”ti. R³pasaddena ca attano ekadesen±ti sambandho. “Sar³p±na½ ekadeso ekavibhattiyan”ti (p±ºin² 1.2.64) saddalakkhaºa½ sandh±y±ha “sar³p±na½ ekadeso”ti. Icchito hi ekadesar³p±nampi ekadeso yath± “nidassitavipakkheh²”ti. Nidassito ca nidassitavipakkho ca nidassitavipakkhoti ayañhettha attho. “Ýh±nan”ti imin± sesasaddassa attha½ vadati. Sar³pena µhapanañhi idha sesana½.
Ya½-ta½-sadd±na½ abyabhic±ritasambandhatt± avuttampi tato-sadda½ ±netv± ±ha “tato yuttameva idanti yojetabban”ti. Vip±kassa ajanaka½ vip±k±janaka½, nissandaphalamattad±yakakamma½, ta½ samuµµh±na½ etass±ti vip±k±janakakammasamuµµh±na½. Vuttanayen±ti “vatthuk±yavasena r³pato dve santatis²s±ni, tayo ca ar³pino khandh±”ti-±din± (vibha. aµµha. 228) vuttena nayena. Ubhayanti n±ma½ r³pañca.
Kamm±rammaºapaµisandhi-±dik±leti ettha ±di-saddena sammasan±dik±lasaªgaho daµµhabbo. Tanti abhisaªkh±raviññ±ºa½.
Yadipi “atthi r³pa½ cittasamuµµh±nan”ti-±divacanato (dha. sa. 584) r³passapi viññ±ºapaccayat± suttato j±nitabb±, viññ±ºasannissit± iµµh±nubhavan±dayo tasmi½ sati sabbh±vato, asati ca abh±vato yath± saddheyy±divatthumhi saddh±dayoti n±massapi yuttito viññ±ºapaccayat± siddh±, aµµhakath±ya½ pana vuttamattha½ dassento “suttato n±ma½…pe… j±nitabban”ti ±ha. Y±vadeva paccayapaccayuppannadhammamattat±vibh±vanamukhena avipar²tato pavattinivattisandassana½ paµiccasamupp±dadesan±, t±vadeva ca dhammacakkappavattananti dassento “yasm±”ti-±dim±ha Yasm± pana pavattinivattivibh±vanato saccadesan±va paccay±k±radesan±, saccadesan± ca dhammacakkappavattana½. Yath±ha “ida½ dukkhanti me bhikkhave…pe… b±r±ºasiya½ isipatane migad±ye anuttara½ dhammacakka½ pavattitan”ti-±di, tasm± “viññ±ºapaccay± n±mar³pan”ti padassa saccadesan±bh±vad²panena dhammacakkappavattanabh±va½ dassetu½ “n±mar³pamattat±vacaneneva v±”ti-±di vutta½.

N±mar³papadaniddesavaººan± niµµhit±.