(2.) Dukaniddesavaŗŗan±

891. Dukesu kodhaniddes±dayo heµµh± vuttanayeneva veditabb±. Heµµh± an±gatesu pana upan±haniddes±d²su pubbak±la½ kodha½ upanayhat²ti aparak±lakodho upan±ho n±ma. Upanayhan±k±ro upanayhan±. Upanayhitassa bh±vo upanayhitatta½. Aµµhapan±ti paµhamuppannassa anantaraµµhapan± mariy±daµµhapan± v±. Żhapan±ti pakatiµhapan±. Saŗµhapan±ti sabbatobh±gena punappuna½ ±gh±taµµhapan±. Anusa½sandan±ti paµhamuppannena kodhena saddhi½ antara½ adassetv± ek²bh±vakaraŗ±. Anuppabandhan±ti purimena saddhi½ pacchimassa ghaµan±. Da¼h²kammanti thirakaraŗa½. Aya½ vuccat²ti aya½ upanandhanalakkhaŗo vera½ appaµinissajjanaraso upan±hoti vuccati; yena samann±gato puggalo vera½ nissajjitu½ na sakkoti; ‘eva½ n±ma ma½ esa vattu½ ananucchaviko’ti apar±para½ anubandhati; ±dittap³ti-al±ta½ viya jalateva dhoviyam±na½ acchacamma½ viya, vas±telamakkhitapilotik± viya ca na parisujjhati.
892. Makkhanabh±vavasena makkho; paraguŗamakkhan±ya pavattentopi attano k±raŗa½, g³thapaharaŗaka½ g³tho viya, paµhamatara½ makkhet²ti attho. Tato par± dve ±k±rabh±vaniddes±. Niµµhurabh±vo niµµhuriya½; ‘ta½ niss±ya ettakampi natth²’ti khe¼ap±tananti attho. Niµµhuriyakammanti niµµhuriyakaraŗa½. Gahaµµho v± hi gahaµµha½, bhikkhu v± bhikkhu½ niss±ya vasanto appamattakeneva kujjhitv± ‘ta½ niss±ya ettakampi natth²’ti khe¼a½ p±tetv± p±dena maddanto viya niµµhuriya½ n±ma karoti. Tassa ta½ kamma½ niµµhuriyakammanti vuccati. Lakkhaŗ±dito panesa paraguŗamakkhanalakkhaŗo makkho, tesa½ vin±sanaraso, parena sukat±na½ kiriy±na½ avacch±danapaccupaµµh±no.
Pa¼±sat²ti pa¼±so; parassa guŗe dassetv± attano guŗehi sama½ karot²ti attho. Pa¼±sassa ±yan± pa¼±s±yan±. Pa¼±so ca so attano jay±haraŗato ±h±ro c±ti pa¼±s±h±ro. Viv±daµµh±nanti viv±dak±raŗa½. Yugagg±hoti samadhuraggahaŗa½. Appaµinissaggoti attan± gahitassa appaµinissajjana½. Lakkhaŗ±dito panesa yugagg±halakkhaŗo pa¼±so, paraguŗehi attano guŗ±na½ samakaraŗaraso, paresa½ guŗappam±ŗena upaµµh±napaccupaµµh±no. Pa¼±s² hi puggalo dutiyassa dhura½ na deti, sama½ pas±retv± tiµµhati, s±kacchamaŗ¹ale ańńena bhikkhun± bah³su suttesu ca k±raŗesu ca ±bhatesupi ‘tava ca mama ca v±de ki½ n±ma n±n±karaŗa½? Nanu majjhe bhinnasuvaŗŗa½ viya ekasadisameva amh±ka½ vacanan’ti vadati. Iss±macchariyaniddes± vuttatth± eva.
894. M±y±niddese v±ca½ bh±sat²ti j±na½yeva ‘paŗŗatti½ v²tikkamant± bhikkh³ bh±riya½ karonti, amh±ka½ pana v²tikkamaµµh±na½ n±ma natth²’ti upasanto viya bh±sati. K±yena parakkamat²ti ‘may± kata½ ida½ p±pakamma½ m± keci j±ni½s³’ti k±yena vatta½ karoti. Vijjam±nadosapaµicch±danato cakkhumohanam±y± viy±ti m±y±. M±y±vino bh±vo m±y±vit±. Katv± p±pa½ puna paµicch±danato aticca ±saranti et±ya satt±ti acc±sar±. K±yav±c±kiriy±hi ańńath± dassanato vańcet²ti vańcan±. Et±ya satt± nikaront²ti nikati; micch±karont²ti attho. ‘N±ha½ eva½ karom²’ti p±p±na½ vikkhipanato vikiraŗ±. ‘N±ha½ eva½ karom²’ti parivajjanato pariharaŗ±. K±y±d²hi sa½varaŗato g³han±. Sabbatobh±gena g³han± parig³han±. Tiŗapaŗŗehi viya g³tha½ k±yavac²kammehi p±pa½ ch±det²ti ch±dan±. Sabbatobh±gena ch±dan± paµicch±dan±. Na utt±na½ katv± dasset²ti anutt±n²kamma½. Na p±kaµa½ katv± dasset²ti an±vikamma½. Suµµhu ch±dan± vocch±dan±. Katapaµicch±danavasena punapi p±passa karaŗato p±pakiriy±. Aya½ vuccat²ti aya½ katapaµicch±danalakkhaŗ± m±y± n±ma vuccati; y±ya samann±gato puggalo bhasm±paµicchanno viya aŖg±ro, udakapaµicchanno viya kh±ŗu, pilotik±paliveµhita½ viya ca sattha½ hoti.
S±µheyyaniddese saµhoti asantaguŗaparid²panato na samm± bh±sit±. Sabbatobh±gena saµho parisaµho. Ya½ tatth±ti ya½ tasmi½ puggale. Saµhanti asantaguŗad²pana½ ker±µiya½. Saµhat±ti saµh±k±ro. Kakkarat±ti paduman±lissa viya apar±masanakkhamo kharapharusabh±vo. Kakkariyantipi tasseva vevacana½. Parikkhattat± p±rikkhattiyanti padadvayena nikhaŗitv± µhapita½ viya da¼haker±µiya½ vutta½. Ida½ vuccat²ti ida½ attano avijjam±naguŗappak±sanalakkhaŗa½ s±µheyya½ n±ma vuccati; yena samann±gatassa puggalassa kucchi½ v± piµµhi½ v± j±nitu½ na sakk±.
V±mena s³karo hoti, dakkhiŗena aj±migo;
sarena nelako hoti, vis±ŗena jaraggavoti.
Eva½ vuttayakkhas³karasadiso hoti. Avijj±diniddes± vuttatth± eva.
902. Anajjavaniddese anajjavoti anujut±k±ro. Anajjavabh±vo anajjavat±. Jimhat±ti candavaŖkat±. VaŖkat±ti gomuttavaŖkat±. Kuµilat±ti naŖgalakoµivaŖkat±. Sabbehipi imehi padehi k±yavac²cittavaŖkat±va kathit±.
Amaddavaniddese na mudubh±vo amudut±. Amaddav±k±ro amaddavat±. Kakkha¼abh±vo kakkha¼iya½. Maddavakarassa sinehassa abh±vato pharusabh±vo ph±rusiya½. An²cavuttit±ya ujukameva µhitacittabh±vo ujucittat± Puna amudut±gahaŗa½ tass± visesanattha½ ‘amudut±saŖkh±t± ujucittat±, na ajjavasaŖkh±t± ujucittat±’ti.
903. Akkhantiniddes±dayo khantiniddes±dipaµipakkhato veditabb±.
908. Sa½yojananiddese ajjhattanti k±mabhavo. Bahiddh±ti r³p±r³pabhavo. Kińc±pi hi satt± k±mabhave appa½ k±la½ vasanti kappassa catutthameva koµµh±sa½, itaresu t²su koµµh±sesu k±mabhavo suńńo hoti tuccho, r³p±r³pabhave bahu½ k±la½ vasanti, tath±pi nesa½ yasm± k±mabhave cutipaµisandhiyo bahuk± honti, app± r³p±r³pabhavesu, yattha ca cutipaµisandhiyo bahuk± tattha ±layopi patthan±pi abhil±sopi bahu hoti, yattha app± tattha appo, tasm± k±mabhavo ajjhatta½ n±ma j±to, r³p±r³pabhav± bahiddh± n±ma. Iti ajjhattasaŖkh±te k±mabhave bandhana½ ajjhattasa½yojana½ n±ma, bahiddh±saŖkh±tesu r³p±r³pabhavesu bandhana½ bahiddh±sa½yojana½ n±ma. Tattha ekeka½ pańcapańcavidha½ hoti. Tena vutta½ “pańcorambh±giy±ni pańcuddhambh±giy±n²”ti. Tatr±ya½ vacanattho– ora½ vuccati k±madh±tu, tattha upapattinipph±danato ta½ ora½ bhajant²ti orambh±giy±ni. Uddha½ vuccati r³p±r³padh±tu, tattha upapattinipph±danato ta½ uddha½ bhajant²ti uddhambh±giy±n²ti.

Dukaniddesavaŗŗan±.