Catutthabalaniddeso

812. Catutthabalaniddese khandhan±nattanti ‘aya½ r³pakkhandho n±ma…pe… aya½ viññ±ºakkhandho n±m±’ti eva½ pañcanna½ khandh±na½ n±n±karaºa½ paj±n±ti. Tesupi ‘ekavidhena r³pakkhandho…pe… ek±dasavidhena r³pakkhandho. Ekavidhena vedan±kkhandho…pe… bahuvidhena vedan±kkhandho…pe… ekavidhena saññ±kkhandho…pe… ekavidhena saªkh±rakkhandho…pe… ekavidhena viññ±ºakkhandho…pe… bahuvidhena viññ±ºakkhandho’ti eva½ ekekassa khandhassa n±natta½ paj±n±ti. ¾yatanan±nattanti ‘ida½ cakkh±yatana½ n±ma…pe… ida½ dhamm±yatana½ n±ma. Tattha das±yatan± k±m±vacar±, dve catubh³mak±’ti eva½ ±yatanan±natta½ paj±n±ti. Dh±tun±nattanti ‘aya½ cakkhudh±tu n±ma…pe… aya½ manoviññ±ºadh±tu n±ma. Tattha so¼asa dh±tuyo k±m±vacar±, dve catubh³mak±’ti eva½ dh±tun±natta½ paj±n±ti.
Puna anekadh±tun±n±dh±tulokan±nattanti ida½ na kevala½ up±dinnakasaªkh±ralokasseva n±natta½ tath±gato paj±n±ti, anup±dinnakasaªkh±ralokass±pi n±natta½ tath±gato paj±n±tiyev±ti dassetu½ gahita½. Paccekabuddh± hi dve ca aggas±vak± up±dinnakasaªkh±ralokass±pi n±natta½ ekadesatova j±nanti no nippadesato, anup±dinnakalokassa pana n±natta½ na j±nanti. Sabbaññubuddho pana ‘im±ya n±ma dh±tuy± ussann±ya imassa n±ma rukkhassa khandho seto hoti, imassa k±¼ako, imassa maµµo; imassa bahalattaco, imassa tanuttaco; im±ya n±ma dh±tuy± ussann±ya imassa rukkhassa patta½ vaººasaºµh±n±divasena evar³pa½ n±ma hoti; im±ya pana dh±tuy± ussann±ya imassa rukkhassa puppha½ n²laka½ hoti, p²taka½, lohitaka½, od±ta½, sugandha½ duggandha½ hoti; im±ya n±ma dh±tuy± ussann±ya phala½ khuddaka½ hoti, mahanta½, d²gha½, rassa½, vaµµa½, susaºµh±na½, dussaºµh±na½, maµµha½, pharusa½, sugandha½, duggandha½, madhura½, tittaka½, ambila½, kaµuka½, kas±va½ hoti; im±ya n±ma dh±tuy± ussann±ya imassa rukkhassa kaºµako tikhiºo hoti, atikhiºo, ujuko, kuµilo, tambo, k±¼ako, n²lo, od±to hot²’ti eva½ anup±dinnakasaªkh±ralokassa n±natta½ paj±n±ti. Sabbaññubuddh±na½yeva hi eta½ bala½, na aññesanti.

Catutthabalaniddesavaººan±.