Tatiyabalaniddeso
811. Tatiyabalaniddese maggoti v± paµipad±ti v± kammasseveta½ n±ma½. Nirayag±min²ti-±d²su nirass±daµµhena nirati-atthena ca nirayo. Uddha½ anugantv± tiriya½ añcit±ti tiracch±n±; tiracch±n±yeva tiracch±nayoni. Petat±ya petti; ito pecca gatabh±ven±ti attho. Pettiyeva pettivisayo. Manassa ussannat±ya manuss±; manuss±va manussaloko. Dibbanti pañcahi k±maguºehi adhimatt±ya v± µh±nasampattiy±ti dev±; dev±va devaloko. V±na½ vuccati taºh±; ta½ tattha natth²ti nibb±na½. Niraya½ gacchat²ti nirayag±m². Ida½ magga½ sandh±ya vutta½. Paµipad± pana nirayag±min² n±ma hoti. Sesapadesupi eseva nayo. Ida½ sabbampi paµipada½ tath±gato paj±n±ti. Katha½ Sakalag±mav±sikesupi hi ekato eka½ s³kara½ v± miga½ v± j²vit± voropentesu sabbesampi cetan± parassa j²vitindriy±rammaº±va hoti. Ta½ pana kamma½ tesa½ ±y³hanakkhaºeyeva n±n± hoti. Tesu hi eko ±darena chandaj±to karoti. Eko ‘ehi tvampi karoh²’ti parehi nipp²¼itatt± karoti. Eko sam±nacchando viya hutv± appaµib±hiyam±no vicarati. Tesu eko teneva kammena niraye nibbattati, eko tiracch±nayoniya½, eko pettivisaye. Ta½ tath±gato ±y³hanakkhaºeyeva ‘imin± n²h±rena ±y³hitatt± esa niraye nibbattissati esa tiracch±nayoniya½, esa pettivisaye’ti paj±n±ti Niraye nibbattam±nampi ‘esa aµµhasu mah±nirayesu nibbattissati, esa so¼asasu ussadanirayesu nibbattissat²’ti paj±n±ti. Tiracch±nayoniya½ nibbattam±nampi ‘esa ap±dako bhavissati, esa dvip±dako, esa catupp±dako, esa bahupp±dako’ti paj±n±ti. Pettivisaye nibbattam±nampi ‘esa nijjh±mataºhiko bhavissati, esa khuppip±siko, esa paradatt³paj²v²’ti paj±n±ti. Tesu ca kammesu ‘ida½ kamma½ paµisandhi½ ±ka¹¹hitu½ na sakkhissati, dubbala½ dinn±ya paµisandhiy± upadhivepakka½ bhavissat²ti paj±n±ti. Tath± sakalag±mav±sikesu ekato piº¹ap±ta½ dadam±nesu sabbesampi cetan± piº¹ap±t±rammaº±va hoti. Ta½ pana kamma½ tesa½ ±y³hanakkhaºeyeva purimanayena n±n± hoti. Tesu keci devaloke nibbattissanti, keci manussaloke. Ta½ tath±gato ±y³hanakkhaºeyeva ‘imin± n²h±rena ±y³hitatt± esa manussaloke nibbattissati, esa devaloke’ti paj±n±ti. Devaloke nibbattam±n±nampi ‘esa paranimmitavasavatt²su nibbattissati, esa nimm±narat²su, esa tusitesu, esa y±mesu, esa t±vati½sesu, esa c±tumah±r±jikesu, esa bhummadevesu; esa pana jeµµhakadevar±j± hutv± nibbattissati, esa etassa dutiya½ v± tatiya½ v± µh±nantara½ karonto paric±rako hutv± nibbattissat²’ti paj±n±ti. Manussesu nibbattam±n±nampi ‘esa khattiyakule nibbattissati, esa br±hmaºakule, esa vessakule, esa suddakule; esa pana manussesu r±j± hutv± nibbattissati, esa etassa dutiya½ v± tatiya½ v± µh±nantara½ karonto paric±rako hutv± nibbattissat²’ti paj±n±ti Tesu ca kammesu ‘ida½ kamma½ paµisandhi½ ±ka¹¹hitu½ na sakkhissati, dubbala½ dinn±ya paµisandhiy± upadhivepakka½ bhavissat²’ti paj±n±ti. Tath± vipassana½ paµµhapentesuyeva yena n²h±rena vipassan± ±raddh±, ‘esa arahatta½ p±puºissati, esa arahatta½ pattu½ na sakkhissati, esa an±g±m²yeva bhavissati, esa sakad±g±m²yeva, esa sot±pannoyeva; esa pana magga½ v± phala½ v± sacchik±tu½ na sakkhissati, lakkhaº±rammaº±ya vipassan±yameva µhassati; esa paccayapariggaheyeva, esa n±mar³papariggaheyeva, esa ar³papariggaheyeva, esa r³papariggaheyeva µhassati, esa mah±bh³tamattameva vavatth±pessati, esa kiñci sallakkhetu½ na sakkhissat²’ti paj±n±ti. Kasiºaparikamma½ karontesupi ‘etassa parikammamattameva bhavissati, nimitta½ upp±detu½ na sakkhissati; esa pana nimitta½ upp±detu½ sakkhissati, appana½ p±petu½ na sakkhissati; esa appana½ p±petv± jh±na½ p±daka½ katv± vipassana½ paµµhapetv± arahatta½ gaºhissat²’ti paj±n±t²ti.
Tatiyabalaniddesavaººan±.