Nissaggiyakath±vaººan±
2094-5. Eva½ sattarasasaªgh±disese dassetv± id±ni tadanantar±ni nissaggiy±ni dassetum±ha“adhiµµh±nupaga½ pattan”ti-±di. “Adhiµµh±nupaga½ pattan”ti imin± padenakenaci k±raºena anadhiµµh±nupage patte an±pattibh±va½ d²peti. “Tass±”ti ta-sadd±pekkh±yabhikkhun²ti ettha “y±”ti labbhati. Pattasannidhik±raº±ti anadhiµµh±ya, avikappetv±ekarattampi pattassa nikkhittak±raº±. 2096. Idha imasmi½ sikkh±pade seso sabbo vinicchayo kath±maggoti yojan±, avasesasabbavinicchayakath±maggotiattho. Pattasikkh±padeti mah±vibhaªgapaµhamapattasikkh±pade. 2097. Visesova visesat±.
Paµhama½.
2098. Ak±leti “anatthatakathine vih±re ek±dasa m±s±, atthatakathine vih±resatta m±s±”ti (p±ci. 740 atthato sam±na½) eva½ vutte ak±le. Vikappantara½dassetum±ha “dinna½ k±lepi kenac²”ti-±di. Vuttavipariy±yena k±laniyamoveditabbo. Kenaci ak±le ya½ c²vara½ dinna½, k±lepi ya½ c²vara½ ±dissa dinna½,ta½ ak±lac²vara½ n±m±ti yojan±. ¾dissa d±nappak±ra½ dassetum±ha “sampatt±bh±jent³”ti. Niy±mitanti “sampatt± bh±jent³”ti eva½ vatv± dinnañca “ida½gaºassa, ida½ tuyha½ damm²”ti vatv± v± d±tuk±mat±ya p±dam³le µhapetv± v± dinnañca±dissa dinna½ n±m±ti attho. Yath±ha “sampatt± bh±jent³’ti vatv± v± ‘ida½ gaºassa,ida½ tumh±ka½ damm²’ti vatv± v± d±tukamyat±ya p±dam³le µhapetv± v± dinnampi±dissa dinna½ n±ma hot²”ti (p±ci. aµµha. 740). 2099. Ak±lac²varanti vuttappak±ra½ ak±lac²vara½. 2100. Attan± paµiladdhanti tato ya½ c²vara½ attan± vassaggena paµiladdha½. Nissajjitv±paµiladdhak±le kattabbavidhi½ dassetum±ha “labhitv±…pe… niyojaye”ti. Yath±d±neniyojayeti yath± d±yakena dinna½, tath± upanetabba½, ak±lac²varapakkheyeva µhapetabbantivutta½ hoti. 2101. Tass±ti “yath±d±ne niyojaye”ti vacanassa. Vinayakamma½ katv± paµiladdhampita½ puna sevitu½ na ca vaµµat²ti ayamadhipp±yoti yojan±. 2102. K±lac²vare ak±lavatthasaññ±ya dukkaµanti yojan±. Ubhayatthap²ti ak±lac²varepik±lac²varepi. Vematik±ya tath± dukkaµanti yojan±. 2103. Ubhayatthapi c²vare k±lac²vare ca ak±lac²vare c±ti ubhayac²varepik±lac²varasaññ±ya bh±j±pentiy± nadosoti yojan±. Sacittakasamuµµh±nattaya½ sandh±y±ha“tisamuµµh±nat±”ti.
Dutiya½.
2104. Sace saya½ acchindati aññ±ya bhikkhuniy± saddhi½ c²vara½ parivattetv± pacch±“tuyha½ c²vara½ tvameva gaºha, mayha½ c²vara½ deh²”ti eva½ yadi saya½ acchindati.Ettha “sakasaññ±y±”ti seso. Sakasaññ±ya gahitatt± p±cittiya½, dukkaµañca vutta½,itarath± bhaº¹agghena k±retabbo. 2105. Itares³ti abandhanañca ±ºattibahuttañca saªgaºh±ti. Ten±ha “vatth³na½ payogassavas± siy±”ti. 2106. “Tikap±citt²”ti idamapekkhitv± “uddiµµh±”ti sambandhan²ya½, upasampann±ya upasampannasaññ±, vematik±, anupasampannasaññ±ti et±sa½ vasena tikap±citti vutt±tiattho. Aññasmi½ parikkh±reti upasampann±nupasampann±na½ aññasmi½ parikkh±re.Itariss±ti anupasampann±ya. Tikadukkaµanti anupasampann±ya upasampannasaññ±vematik±-anupasampannasaññ±na½ vasena tikadukkaµa½ uddiµµha½. 2107. T±ya v± d²yam±na½ t±ya aññ±ya bhikkhuniy± duµµh±ya v± tuµµh±ya v± d²yam±na½gaºhantiy±, tass± viss±sameva v± gaºhantiy± an±patt²ti yojan±. “Tisamuµµh±nat±mat±”ti ida½ vuttatthameva.
Tatiya½.
2108. Y± pana bhikkhun² “ki½ te, ayye, aph±su, ki½ ±har²yat³”tivutt± añña½ viññ±petv± ta½ ±haµa½ paµikkhipitv± tañca aññañca gaºhituk±m± saceañña½ viññ±peti, tass± viññattidukkaµa½, l±bh± nissaggiya½ siy±ti s±dhipp±yayojan±.Viññattiy± dukkaµa½ viññattidukkaµa½. 2109-11. Tikap±cittiya½ vuttanti “aññe aññasaññ±, aññe vematik±, aññeanaññasaññ± añña½ viññ±petv± añña½ viññ±peti, nissaggiya½ p±cittiyan”ti(p±ci. 751) tikap±cittiya½ vutta½. Anaññe dvikadukkaµanti anaññe aññasaññ±ya,vematik±ya ca vasena dvikadukkaµa½. “Anaññenaññasaññ±y±”ti-±din± an±pattivisayodassito. “Anaññe anaññasaññ±y±”ti padacchedo. Anaññe anaññasaññ±ya viññ±pentiy±an±patti. Tasmi½ paµhamaviññ±pite appahonte v± taññeva v± viññ±pentiy± an±patti.Aññenapi atthe sati tena saddhi½ añña½ viññ±pentiy± an±patti. Ida½ vutta½ hoti–sace paµhama½ sappi viññatta½, “±makama½sa½ pacitabban”ti ca vejjena vuttatt±telena attho hoti, tato “telen±pi me attho”ti eva½ aññañca viññ±pet²ti.¾nisa½sañca dassetv± tato añña½ viññ±pentiy±pi an±patt²ti ñ±tabbanti yojan±.Ida½ vutta½ hoti– sace kah±paºassa sappi ±bhata½ hoti, imin± m³lena diguºa½ tela½labbhati, telen±pi ca ida½ kicca½ nippajjati, tasm± telam±har±ti eva½ ±nisa½sa½dassetv± viññ±pet²ti.
Catuttha½.
2112-3. Pubba½ añña½ cet±petv±ti yojan±, attano kappiyabhaº¹ena “ida½n±ma ±har±”ti pubba½ añña½ parivatt±petv±ti attho. Evanti ettha “vutte”tiseso. Dhanena nibbatta½ dhañña½, attano dhanena nipph±ditatt± tel±di idha “dhaññan”tiadhippeta½, na v²h±di. Eva½ vutte mayha½ añña½ dhañña½ ±netv± deti iti saññ±yapacch± añña½ cet±peyy±ti yojan±, na me imin± attho, añña½ ±har±ti vutte idañcadatv± aññañca ±haritv± det²ti saññ±ya “na me ida½ ruccati, añña½ ±har±”ti pacch±añña½ parivatt±peyy±ti attho. Cet±panapayogen±ti ±ºatt±ya cet±panavasena. M³laµµh±y±ti±º±pik±ya. Tena ca aññena v± m³lena ±bhata½ hotu, tassa l±bhe nissaggiya½ hot²tiyojan±. 2114. Sesanti tikap±cittiy±dika½ vinicchayavisesa½.
Pañcama½.
2115-6. Aññadatth±ya dinnen±ti up±sakehi “evar³pa½ gahetv± bh±jetv± paribhuñjath±”tiaññassatth±ya dinnena. “Saªghikena parikkh±ren±”ti imin± sambandho. Parikkh±ren±tikappiyabhaº¹ena. Saªghiken±ti saªghassa pariccattena. Idh±ti imasmi½ s±sane.Tass±ti y±ya cet±pita½. Nissaggiya½ siy±ti ettha nissaµµhapaµiladdha½ yath±d±neupanetabbanti vattabba½. Yath±ha “nissaµµha½ paµilabhitv± yath±d±ne upanetabban”ti (p±ci.761). Ida½ heµµh± vuttatth±dhipp±yameva. Etth±ti imasmi½ sikkh±pade. “Anaññadatthikeaññadatthikasaññ±, ±patti dukkaµassa. Anaññadatthike vematik±, ±patti dukkaµass±”tivuttatt± ±ha “anaññadatthike niddiµµha½ dvikadukkaµan”ti. Imin±ca “aññadatthike tikap±cittiyan”ti ida½ vuttameva. “Aññadatthike aññadatthikasaññ±,vematik±, anaññadatthikasaññ± añña½ cet±peti, nissaggiya½ p±cittiyan”ti (p±ci.761) hi vutta½. 2117. Sesakanti yadatth±ya dinna½, ta½ cet±petv± ±haritv±atiritta½ m³la½ aññadatth±ya upanentiy± an±patt²ti yojetabba½. S±mike pucchitv±ti “tumhehi c²varatth±ya dinna½, amh±kañca c²vara½ sa½vijjati, tel±d²hi pana attho”ti eva½ s±mike pucchitv±.Tanti ta½ cet±panna½. ¾pad±s³ti bhikkhun²hi vih±ra½ pah±ya gaman±rahamupaddavogahito. Yath±ha “±pad±s³ti tath±r³pesu upaddavesu bhikkhuniyo vih±ra½ cha¹¹etv± pakkamanti,evar³p±su ±pad±su ya½ v± ta½ v± cet±petu½ vaµµat²”ti (p±ci. aµµha. 762). 2118. Saya½ y±citaka½ vin±ti “sa½y±citakan”ti pada½ vin±, ettakameva visadisantivutta½ hoti.
Chaµµhasattam±ni.
2119. Adhikavacana½ dassetum±ha “mah±janikasaññ±ciken±”ti. Padat±dhik±tipadameva padat±. Mah±janiken±ti gaºassa pariccattena. Saññ±ciken±ti saya½y±citakena. 2120. Anantarasam± mat±ti idha “puggaliken±”ti pada½ vin± samuµµh±n±din± saddhi½sabbe vinicchay± anantarasikkh±padasadis± mat±ti attho. “Y± pana bhikkhun² aññadatthikenaparikkh±rena aññuddisikena puggaliken±”ti hi sikkh±pada½. Puggaliken±tiekabhikkhuniy± pariccattena. “Kiñcip²”ti likhanti. “Kocip²”ti p±µhosundaro “viseso”ti imin± tuly±dhikaraºatt±.
Aµµhamanavamadasam±ni.
Paµhamo vaggo.
2121-2. Catt±ri ka½s±ni sam±haµ±ni, catunna½ ka½s±na½ sam±h±ro v± catukka½sa½,catukka½sato atireka½ atirekacatukka½sa½, tena atirekacatukka½sagghanaka½ p±vuraºam±ha,upac±rena “atirekacatukka½san”ti vutta½. Ka½saparim±ºa½ panettha sayameva vakkhati“kah±paºacatukka½ tu, ka½so n±ma pavuccat²”ti. Tasm± atirekaso¼asakah±paºagghanakantiattho. Garup±vuraºanti s²tak±le p±rupitabbap±vuraºa½. Cet±peyy±ti viññ±peyya.Catt±ri sacc±ni sam±haµ±ni, catunna½ v± sacc±na½ sam±h±ro catusacca½, ta½ pak±setis²len±ti catusaccappak±s², tena, catunna½ ariyasacc±na½ niddisakena samm±sambuddhena.Payogeti “deh²”ti eva½ viññ±panapayoge. L±bheti paµil±bhe.Catunna½ sam³ho catukka½, kah±paº±na½ catukka½ kah±paºacatukka½. Kah±paºo cetthata½ta½k±le, ta½ta½padese ca voh±r³pago gahetabbo. Im± vuttappak±r± nissaggiy±vas±n±pattiyo“ñ±tak±nañca santake”ti an±pattivisaye vakkham±natt± “yad± yena attho, tad± ta½vadeyy±th±”ti eva½ niccapav±raºa½ akatv± tasmi½ k±le kismiñci guºe pas²ditv±“vadeyy±tha yena attho”ti eva½ pav±ritaµµh±ne sambhavant²ti daµµhabb±. 2123-5. Ðnakacatukka½se atirekasaññ±, ±patti dukkaµassa. Ðnakacatukka½sevematik±, ±patti dukkaµass±”ti vuttatt± ±ha “³nake tu catukka½se,uddiµµha½ dvikadukkaµan”ti. Imin± “atirekacatukka½se atirekasaññ±, vematik±,³nakasaññ± cet±peti, nissaggiya½ p±cittiyan”ti tikap±cittiyañca dassita½ hoti.Garukanti garup±vuraºa½. Tad³na½ v±ti catukka½sato ³naka½ v±. ѱtak±nañc±tiettha ca-saddena pav±rit±na½ saªgaho. Yath±ha an±pattiv±re “ñ±tak±na½, pav±rit±nan”ti(p±ci. 787). Ettha ca “atirekacatukka½samp²”ti vattabba½ “tad³na½ v±”tiimin± catukka½s³nassa vuttatt±. “Appameva v±”ti imin± atirekacatukka½sepimahagghatara½ vuttanti veditabba½.
Ek±dasama½.
2126-7. “Lahup±vuraºa½ pana bhikkhuniy± cet±pentiy± a¹¹hateyyaka½saparama½ cet±petabban”ti(p±ci. 789) vacanato lahup±vuraºanti ettha “cet±pentiy± bhikkhuniy±”ti caa¹¹hateyyaka½sagghananti ettha “cet±petabban”ti ca seso. Lahup±vuraºantiuºhak±le p±vuraºa½. Tiººa½ p³raºo teyyo, a¹¹ho teyyo ass±ti a¹¹hateyyo,a¹¹hateyyo ca so ka½so c±ti a¹¹hateyyaka½so, ta½ agghat²ti a¹¹hateyyaka½sagghana½,dasakah±paºagghanakanti attho. Tatoti a¹¹hateyyaka½sagghanakato. Ya½ pana p±vuraºa½a¹¹hateyyaka½sagghanaka½, ta½ lahup±vuraºa½ Tato a¹¹hateyyaka½sagghanakato lahup±vuraºato.Uttarinti atireka½. A¹¹hateyyaka½sagghanaka½ ya½ p±vuraºa½ y± bhikkhun² cet±peti tassa p±vuraºassa paµil±bhe tass± bhikkhuniy± nissaggiyap±cittiy±vutt±ti yojan±.“Anantarasama½ sesan”ti ida½ samatthetum±ha “natthi k±ci visesat±”ti. Visesoyevavisesat±.
Dv±dasama½.
2128. Id±ni p±timokkhuddese ±gatesu samati½sanissaggiyesu kesañci attano avacanek±raºañca avuttehi saddhi½ vutt±na½ gahaºañca dassetum±ha “s±dh±raº±n²”ti-±di.Hi yasm± bhikkhun²na½ bhikkh³hi s±dh±raº±ni y±ni sikkh±pad±ni ses±ni idha vuttehiaññ±ni, t±ni aµµh±rasa sikkh±pad±ni ceva idha vuttasar³p±ni dv±dasa sikkh±pad±ni cetiicceva½ nissaggiyap±cittiyasikkh±pad±ni samati½seva hont²ti yojan±.
Iti vinayatthas±rasand²paniy± vinayavinicchayavaººan±ya
Nissaggiyakath±vaººan± niµµhit±.