Vinassat²ti satt±habbhantare yena kenaci ±k±rena yath± aparibhoga½ hoti, tath± corik±ya haraº±divasena nassati. Yath±ha aµµhakath±ya½ “vinassat²ti aparibhoga½ hot²”ti (p±r±. aµµha. 2.625). Acchinditv± gaºhat²ti añño tasmi½ satt±habbhantare vilumpitv± gaºh±ti. Viss±sa½ gaºhat²ti tasmi½yeva satt±habbhantare añño viss±sa½ gaºh±ti. 825. Akathinacittena satthun± samuµµh±n±dayo sabbeva paµhamena kathinena sam± pak±sit±ti yojan±. Akathinacitten±ti mah±karuº±rasena tintat±ya akakkasacittena, avihi½s±bhiratacitten±ti vutta½ hoti. Satthun±ti diµµhadhammikasampar±yik±d²hi atthehi sadevaka½ loka½ anus±sat²ti satth±, tena sabbaññun± dasabalena samm±sambuddhena.
Bhesajjasikkh±padakath±vaººan±.
826. Gimh±nanti ettha “m±s±nan”ti s±matthiy± labbhati, niddh±raºe s±mivacana½, gimhesu cat³su m±ses³ti attho. Niddh±ritabba½ dasseti “m±so seso”ti, ettha “vattabbe k±le”ti seso. Phaggunam±sakaºhapakkhap±µipadato paµµh±ya jeµµham±sapuººamipariyos±nesu t²su m±sesu atikkantes³ti attho. Sesam±so n±ma jeµµham±sassa kaºhapakkhap±µipadato paµµh±ya ±s±¼him±sapuººamipariyos±no. Gimh±na½ m±so sesoti vattabbe k±leti attho. Imasmi½ pacchime gimham±se jeµµham±sassa kaºhapakkho vassikas±µik± ce na laddh±, pariyesitu½ laddha½ k±tu½ khetta½, adhiµµh±naniv±san±na½ akhetta½. ¾s±¼hipurimapakkho pariyesanakaraºaniv±san±na½ khetta½, adhiµµh±tu½ akhetta½. ¾s±¼hikaºhapakkhap±µipadato y±va pacchimakattikapuººam², ida½ catunnampi khettanti ayamettha saªkhepo. Pariyeseyy±ti “ye manuss± pubbe vassikas±µika½ dent²”ti-±din± (p±r±. 628) padabh±jane vuttanayena pubbe vassikas±µikad±yaka½ upasaªkamma “detha me vassikas±µikac²varan”ti-±din± vacanena aviññ±petv± “k±lo vassikas±µik±ya samayo vassikas±µik±ya, aññepi manuss± vassikas±µika½ dent²”ti eva½ satupp±damattakaraºena pariyeseyya. S±µikanti vassikas±µika½. “Addham±so seso”ti ida½ “gimh±nan”ti imin±va yujjati. Tattha “vattabbe k±le”ti ajjh±haritabba½, ±s±¼him±sassa purimapakkheti attho. Katv±ti ettha “laddhan”ti s±matthiy± labbhati. Yath±vuttanayena satupp±dena v± avases±na½ saddh±sampannakul±na½ v± santik± laddha½ sibbanarajanakappabindud±navasena niµµh±petv±ti vutta½ hoti. Paridaheti niv±seyya. 827-8. Piµµhisammate samayeti “kattikapuººam±siy± pana pacchimap±µipadadivasato paµµh±ya y±va jeµµham³lapuººam± ime satta m±s± piµµhisamayo n±m±”ti (p±r±. aµµha. 2.628) eva½ dassitesu sattasu m±sesu. ѱtak±ññ±tak±dino satupp±da½ katv±ti yojan±. ¾di-saddena pav±rit±pav±rit±na½ saªgaho. Yath±ha aµµhakath±ya½ “aññ±taka-appav±ritaµµh±nato”ti. Tesuyev±ti ñ±taka-aññ±takapav±rita-appav±ritesu. “Tath±”ti imin± “hoti nissaggiy±patt²”ti ida½ dassita½. S± ±patti aññ±taka-appav±ritesu aññ±takaviññattisikkh±padena hoti. Yath±ha aµµhakath±ya½ “detha me vassikas±µikac²varan’ti-±din± nayena viññatti½ katv± nipph±dentassa aññ±takaviññattisikkh±padena nissaggiya½ p±cittiyan”ti (p±r±. aµµha. 2.628). ѱtakapav±ritesu tena sikkh±padena an±patti, piµµhisamayatt± imin± ±patti hoti. Aññ±taka-appav±ritesu ca vakkham±nanayena vattabhedadukkaµena saddhi½ hot²ti daµµhabba½. 829-30. Aññ±tak±dino katv± pana satupp±danti yojan±. ¾di-saddena appav±rit±na½ saªgaho. Kucchisaññite samayeti yath±vuttapiµµhisamaye sattam±se vin± itare pañca m±s± vutt±. Yath±ha aµµhakath±ya½ “jeµµham³lapuººam±siy± pana pacchimap±µipadadivasato paµµh±ya y±va kattikapuººam± ime pañca m±s± kucchisamayo n±m±”ti (p±r±. aµµha. 2.628). Vatthanti vassikas±µika½. Adinnapubbes³ti yehi vassikas±µik± na dinnapubb±, tesu, imin± vattabhedassa k±raºam±ha. Iha vattabhedo n±ma “ye manuss± pubbe vassikas±µikac²vara½ dent²”ti-±divacanato (p±r±. 628) dinnapubbesu k±tabbassa satupp±dassa adinnapubbesu karaºa½. Byatirekato dinnapubbesu natth²ti d²pita½ hoti. Tatr±ti aññ±tak±dimhi. “Nissaggiyan”ti imin± aññ±takaviññattisikkh±padena ±patti½ ±ha. Yath±ha kucchisamayacatukke “viññattimpi katv± nipph±dentassa aññ±takaviññattisikkh±padena nissaggiya½ p±cittiyan”ti. Aya½ p±cittiy±patti pakatiy± vassikas±µikad±yakesupi hot²ti ida½ aµµhakath±ya½ “ida½ pana pakatiy± vassikas±µikad±yakesupi hotiyev±”ti (p±r±. aµµha. 2.628) vacanato viññ±yati. 831. Ovass±pet²ti ±k±sato patita-udakeneva k±ya½ temeti, imin± “ghaµ±d²hi osiñcitu½ vaµµat²”ti d²pita½ hoti. “Nibbakosambun± nah±yitu½ vaµµat²”ti gaºµhipadesu vutta½. Satipi c²vareti vassikas±µik±ya satiy±pi. “Pariyos±ne dukkaµan”ti imin± bindugaºan±y±ti d²peti. Vivaµaªgaºeti rukkh±din± kenaci an±vaµaµµh±ne. 832. M±sasminti gimh±na½ pacchimam±sasmi½. 833. “Acchinnac²varass±ti eta½ vassikas±µikameva sandh±ya vuttan”ti (p±r±. aµµha. 2.630) aµµhakath±ya½ vutta½. Vassikas±µika½ niv±setv± nah±yantassa corupaddavo ±pad± n±ma. Nh±nakoµµhakanti nah±natth±ya katakoµµhaka½. “V±p²”ti imin± pokkharaºij±tassar±dayo upalakkhit±. Nh±yantass±ti naggo hutv± nah±yantass±ti pakaraºato labbhati. “¾k±sato patita-udakenev±”ti (p±r±. aµµha. 2.629) aµµhakath±yameva vutta½. 834. Kriyanti ak±le pariyesanakaraºa-adhiµµh±naniv±sanehi ±pajjitabbato kiriya½. K±yena ca v±c±ya ca viññ±pan±di½ karontassa k±yakamma½ vac²kamma½ hoti.
Vassikas±µikakath±vaººan±.
835. “Yo pana bhikkhu bhikkhussa s±ma½ c²vara½ datv±”ti (p±r±. 632) vacanato s±manti ettha “bhikkh³”ti ca datv±ti ettha “bhikkhussa”iti ca labbhati. C²varanti channa½ c²var±na½ aññatara½ c²vara½ vikappanupaga½ pacchima½. “Kupito anattamano acchindeyy±”ti (p±r±. 632) vacanato acchindantass±ti ettha “kupitassa anattamanass±”ti seso, kupitassa anattamanassa acchindantassa v± acchind±pentassa v±ti attho. Tanti attan± dinnac²vara½. “Sakasaññ±y±”ti imin± p±r±jik±ya avatthubh±va½ d²peti. 836. Tath±ti ek±yeva ±patt²ti d²peti. 837. Vatth±nanti c²var±na½. Ass±ti bhikkhussa. 841. Saªgh±µi½ gaºha, uttar±saªga½ gaºh±ti yojan±. 842. Vikappanupaga½ pacchimanti ettha “c²varan”ti labbhati. ¾y±mato va¹¹hakihattha½ tiriya½ tath± vidatthippam±ºa½ vatthakhaº¹a½ heµµhimaparicchedato vikappanupaga½ n±ma. Añña½ kiñci parikkh±ranti yojan±, antamaso sucimp²ti vutta½ hoti. Para½ puggala½. Chind±pentass±ti acchind±pentassa. K±ritantassa dvikammakatt± “paran”ti ca “parikkh±ran”ti ca kammadvayagahaºa½. Aññanti parikkh±ravisesana½. Dukkaµa½ vatthugaºan±ya, vacanagaºan±ya ca. 844. Evanti yath± anupasampanne anupasampannasaññino dukkaµa½, eva½ anupasampanne…pe… vematikass±pi dukkaµanti yojan±. Acchindantass±ti ettha yath±vutta½ “anupasampanne”ti ida½ vibhattivipariº±mena s±mivacana½ katv± “dinnan”ti ajjh±h±rena saha yojetabba½, “c²varan”ti pakaraºato labbhati, anupasampannassa dinna½ c²vara½ acchindantass±ti vutta½ hoti. 845. So v±ti yassa c²vara½ dinna½, so eva v± bhikkhu. Tuµµho v± duµµho v± so det²ti yojan±. Viss±sameva v±ti viss±sa½ katv± gaºhatoti yojan±. 846. Etth±ti imasmi½ sikkh±pade.
C²varacchindanakath±vaººan±.
847. Viññ±petv±ti vatthav±y±pana½ sandh±ya y±citv±. Chabbidha½ suttanti padabh±jane “khoma½ kapp±sika½ koseyya½ kambala½ s±ºa½ bhaªgan”ti (p±r±. 638) ±gata½ chappak±ra½ sutta½. Kambalanti e¼akalomasutta½. S±nulom±ni chappak±rasutt±ni heµµh± c²varavinicchaye vutt±nus±rena veditabb±ni. C²varattha½ vattha½ “c²varan”ti vutta½. Tantav±yeh²ti kappiy±kappiyehi pesak±rehi. Potthakesu “v±y±petu½ na vaµµat²”ti p±µho dissati, “sace”ti imin± ayujjam±natt± so ap±µho. “V±y±peti na vaµµat²”ti p±µho yujjat²ti sace v±y±pet²ti yojan±, attano atth±ya yadi v±y±peyy±ti attho. 848. Tath± akappiyo. K²disoti ±ha “aññ±tak±diko”ti. Aññ±tak±dikoti aññ±tako ±di yassa so aññ±tak±diko. ¾di-saddena appav±rito gahito. Yo bhikkhu tantav±yassa aññ±tako, tena appav±rito ca, tassa aññ±tak±diko bhikkhun± viññatto so tantav±yo akappiyoti attho. 849. Akappiyen±ti viññ±pitena. V±y±pentass±ti ettha “payoge payoge dukkaµa½, paµil±bhen±”ti seso. Yath±ha “v±y±peti, payoge payoge dukkaµa½. Paµil±bhena nissaggiyan”ti (p±r±. 638). 850. Kittake v²te nissaggiya½ hot²ti ±ha “vidatthimatte”ti-±di. Hatthamatteti ratanamatte. Padabh±jane “paµil±bhena nissaggiyan”ti vutta½, idha “v²te nissaggiyan”ti kasm± ±h±ti? Aµµhakath±ya½ vuttatt±. Tatth±pi tath± kasm± vuttanti? Tadanantara½ attano santakatt± v²tav²taµµh±na½ paµiladdhameva hoti, padabh±janepi imin± adhipp±yena paµil±bhena nissaggiya½ vutta½, tasm± y±va c²vara½ va¹¹hati, t±va imin± pam±ºena ±pattiyo va¹¹hanti. Phalakepi c±ti ettha phalaka½ n±ma turiv²taµµh±na½, yattha sa½haritv± µhapenti. Phalake phalakepi ca nissaggiya½ vuttanti yojan±. 851. Tenev±ti viññattatantav±yeneva. Kappiya½ suttanti aviññattiy± laddhasutta½. Kappiyena tantav±yena akappiyasutta½ v±y±pentassa tatheva dukkaµanti yojan±. 852. Ekantarikato v± kappiy±kappiyeheva suttehi v²te dukkaµanti yojan±, antarantar± akappiyasutt±na½ pas±raºena, v±yanena ca dukkaµa½ hot²ti attho. D²ghato v± tiriyato v± kappiy±kappiyeheva suttehi v²te dukkaµanti yojan±, d²ghato kappiyasutta½ pas±retv± tiriya½ akappiyasuttena v²te dukkaµa½ hot²ti attho. V±ggahaºena vuttavipariy±yatopi yojetabba½. D²ghato akappiyasutta½ pas±retv± tiriyato kappiyasuttena v²teti ayamettha vipariy±yo. V²teti ettha “phalake phalake”ti anuvattetabba½. 853. Kappiy±kappiyehi tantav±yehi kappiy±kappiyasutta½ missetv± kate v²te phalake phalake tassa bhikkhussa dukkaµanti yojan±. Veti nip±tamatta½, atha v± ve tasmi½ kate v²teti attho. 854-5. Te kappiy±kappiyatantav±y± pariccheda½ dassetv± v±reneva akappiyasutta½ sace vinant²ti yojan±. Akappiyena tantav±yena v²te. Chand±nurakkhanattha½ “vite”ti vutta½. Pam±ºasminti vikappanupagapacchimappam±ºasmi½. Tad³neti tato vikappanupagapacchimappam±ºato ³ne. Itaren±ti kappiyatantav±yena. Ubhayatth±ti pam±ºasmi½, tad³ne ca dukkaµa½ ev±ti yojan±.