Avandiyavandiyakath±

51. Avandiyavandiyakath±ya½ idha pakaraº±cariyena sen±sanakkhandhakap±¼ivasena dasa avandiy±,tayo vandiy± ca vutt±, aµµhakath±µ²k±su ca na kiñci vutt±, tasm± idha ±gatanayenevaattho daµµhabbo. Pariv±rap±¼iya½ (pari. 467 ±dayo) pana up±lipañcake pañcapañcakavasenapañcav²sati avandiy±, pañca vandiy± ca vutt±. Katha½? “Kati nu kho, bhante, avandiy±ti?Pañcime, up±li, avandiy±. Katame pañca? Antaraghara½ paviµµho avandiyo, racchagatoavandiyo, otamasiko avandiyo, asamann±haranto avandiyo, sutto avandiyo. Imekho, up±li, pañca avandiy±. Aparepi, up±li, pañca avandiy±. Katame pañca?Y±gup±ne avandiyo, bhattagge avandiyo, ek±vatto avandiyo, aññavihito avandiyo,naggo avandiyo. Ime kho, up±li, pañca avandiy±. Aparepi, up±li, pañca avandiy±.Katame pañca? Kh±danto avandiyo, bhuñjanto avandiyo, ucc±ra½ karonto avandiyo, pass±va½karonto avandiyo, ukkhittako avandiyo. Ime kho, up±li, pañca avandiy±. Aparepi,up±li, pañca avandiy±. Katame pañca? Pure-upasampannena pacch±-upasampanno avandiyo,anupasampanno avandiyo n±n±sa½v±sako vu¹¹hataro adhammav±d² avandiyo,m±tug±mo avandiyo, paº¹ako avandiyo. Ime kho, up±li, pañca avandiy±.Aparepi, up±li, pañca avandiy±. Katame pañca? P±riv±siko avandiyo, m³l±yapaµikassan±rahoavandiyo, m±natt±raho avandiyo, m±nattac±riko avandiyo, abbh±n±raho avandiyo.Ime kho, up±li, pañca avandiy±”ti.
“Kati nu kho, bhante, vandiy±ti? Pañcime, up±li, vandiy±. Katame pañca? Pacch±-upasampannenapure-upasampanno vandiyo, n±n±sa½v±sako vu¹¹hataro dhammav±d² vandiyo, ±cariyovandiyo, upajjh±yo vandiyo, sadevake loke sam±rake sabrahmake sassamaºabr±hmaºiy± paj±yasadevamanuss±ya tath±gato araha½ samm±sambuddho vandiyo. Ime kho, up±li, pañca vandiy±”ti.
Aµµhakath±yañca (pari. aµµha. 467) “otamasitoti andhak±ragato. Tañhi vandantassa mañcap±d±d²supinal±µa½ paµihaññeyya. Asamann±harantoti kiccappasutatt± vandana½ asamann±haranto.Suttoti nidda½ okkanto. Ek±vattoti ekato ±vatto sapattapakkhe µhitover² visabh±gapuggalo vuccati, aya½ avandiyo. Ayañhi vandiyam±no p±denapi pahareyya.Aññavihitoti añña½ cintayam±no. Kh±dantoti piµµhakhajjak±d²ni kh±danto. Ucc±rañcapass±vañca karonto anok±sagatatt± avandiyo. Ukkhittakoti tividhenapi ukkhepan²yakammenaukkhittako avandiyo, tajjan²y±dikammakat± pana catt±ro vanditabb±, uposathapav±raº±pitehi saddhi½ labbhanti. ¾dito paµµh±ya ca vuttesu avandiyesu naggañca ukkhittakañcavandantasseva hoti ±patti itaresa½ pana as±ruppaµµhena ca antar± vuttak±raºenaca vandan± paµikkhitt±. Ito para½ pacch±-upasampann±dayo dasapi ±pattivatthubh±veneva avandiy±.Te vandantassa hi niyameneva ±patti. Iti imesu pañcasu pañcakesu terasa jane vandantassaan±patti, dv±dasanna½ vandan±ya ±patti. ¾cariyo vandiyoti pabbajj±cariyoupasampad±cariyo nissay±cariyo uddes±cariyo ov±d±cariyoti aya½ pañcavidhopi ±cariyovandiyo”ti ±gato.
“Antar± vuttak±raºen±ti tañhi vandantassa mañcap±d±d²su nal±µa½ paµihaññeyy±ti-±din±vuttak±raºen±”ti s±ratthad²paniya½ (s±rattha. µ². pariv±ra 3.467) vutta½. Vimativinodaniya½(vi. vi. µi. pariv±ra 2.467) pana “mañcap±d±d²supi nal±µa½ paµihaññeyy±tiandhak±re cammakhaº¹a½ paññapetv± vanditu½ onamantassa nal±µa½ v± akkhi v± mañc±d²supaµihaññati. Etena vandatopi ±patti-abh±va½ vatv± vandan±ya sabbath± paµikkhep±bh±vañcad²peti. Eva½ sabbattha suttantarehi appaµikkhittesu. Nagg±d²su pana vanditu½ navaµµat²ti. Ekato ±vattoti ekasmi½ dos±gatipakkhe parivatto, paviµµhoti attho.Ten±ha ‘sapattapakkhe µhito’ti. Vandiyam±noti onamitv± vandiyam±no. Vanditabbesuuddes±cariyo nissay±cariyo ca yasm± navak±pi honti, tasm± ‘te vu¹¹h± eva vandiy±’tivanditabb±”ti ±gata½. Vajirabuddhiµ²k±ya½ (vajira. µ². pariv±ra 467) “ek±vattotipipaµhanti, tassa kuddho kodh±bhibh³toti kira attho. Ekavatthotipi keci, uttar±saªga½apanetv± µhitoti kira attho. Ta½ sabba½ aµµhakath±ya½ uddhaµap±¼iy± virujjhati. Ek±vattotihi uddhaµa½, tasm± na gahetabba½. Antar± vuttak±raºen±ti kiccappasutatt± asamann±haranto‘nal±µa½ paµihaññeyy±’ti-±divuttak±raºen±”ti ±gata½.
Dutiyag±th±saªgaºikaµµhakath±ya½ (pari. aµµha. 477) “dasa puggal± n±bhiv±detabb±ti sen±sanakkhandhakevutt± dasa jan±. Añjalis±m²cena c±ti s±m²cikammena saddhi½ añjali ca tesa½na k±tabbo. Neva p±n²yapucchanat±lavaºµaggahaº±di khandhakavatta½ tesa½ dassetabba½, naañjali paggaºhitabboti attho. Dasanna½ dukkaµanti tesa½yeva dasanna½ eva½ karontassadukkaµa½ hot²”ti ±gata½, tasm± añjalikammamattampi nesa½ na kattabbanti.
“Navakatarena, bhante, bhikkhun± vu¹¹hatarassa bhikkhuno p±de vandantena kati dhamme ajjhatta½upaµµh±petv± p±d± vanditabb±ti? Navakatarenup±li, bhikkhun± vu¹¹hatarassa bhikkhunop±de vandantena pañca dhamme ajjhatta½ upaµµh±petv± p±d± vanditabb±. Katame pañca? Navakatarenup±li,bhikkhun± vu¹¹hatarassa bhikkhuno p±de vandantena eka½sa½ uttar±saªga½ katv± añjali½ paggahetv±ubhohi p±ºitalehi p±d±ni parisamb±hantena pemañca g±ravañca upaµµh±petv± p±d± vanditabb±.Navakatarenup±li, bhikkhun± vu¹¹hatarassa bhikkhuno p±de vandantena ime pañca dhamme ajjhatta½upaµµh±petv± p±d± vanditabb±”ti (pari. 469) imasmi½ µh±ne samm±sambuddhena ±yasmatoup±lissa vandan±nayova ±cikkhito.
Pañcapatiµµhitena vanditv±ti ettha pañcasar³pañca kathita½. Katha½? Vu¹¹hatarassa p±de vandantenaubho a½se vivaritv± vanditabb±, na ca ubho a½se p±rupitv± vanditabb±, atha kho eka½sa½uttar±saªga½ karitv± vanditabb±ti. Etena saªgh±µi pana eka½sa½ kat±pi akat±pi natthidosoti pak±sito hoti. “Dasanakhasamodh±nasamujjala½ karapuµasaªkh±ta½añjali½ paggahetv±va vanditabb±, na hatthatalapak±sanamattena v± na hatthamuµµhipak±san±din± v±vanditabb±”ti ca “na ekena hatthena c²varakaººachupan±dimattena vanditabb±, atha khoubhohi p±ºitalehi p±d±ni parisamb±hantena vanditabb±”ti ca “eva½ vandantehi naduµµhacittañca an±darañca upaµµh±petv± vanditabb±, atha kho pemañca g±ravañca upaµµh±petv± p±d±vanditabb±”ti ca eva½ vandan±nayo ±cikkhito hoti.
Katha½ pañcapatiµµhitasar³pa½ kathita½? Idha eka½sa½ uttar±saªga½ karitv±ti eka½, añjali½ paggahetv±tieka½, ubhohi p±ºitalehi p±d±ni parisamb±hanten±ti eka½, pemañca upaµµh±petv±tieka½, g±ravañca upaµµh±petv±ti eka½, eva½ pañcapatiµµhitasar³pa½ kathita½ hoti. Ten±ha“pañca dhamme ajjhatta½ upaµµh±petv± p±d± vanditabb±”ti. Eva½ sakalalokassa hitasukhak±rakenadhammass±min± k±yapaº±mamanopaº±mavasena mahato hitasukhassa pavattanattha½ ±yasmato up±littherassa±cikkhitena vandan±nayena vanditu½ vaµµati.
Id±ni pana ±cariy± abhinava-±gat±na½ dahar±nañca s±maºer±nañca vandan±naya½ sikkhant± naima½ ±haccabh±sita½ p±¼i½ gahetv± sikkhanti, atha kho paveº²-±gatanaya½yeva gahetv±sikkhanti. Katha½? Yadi µhatv± vandatha, dve p±datal±ni sama½ bh³miya½ patiµµh±petv±dve hatthatal±ni sama½ phus±petv± nal±µe patiµµh±petv± vanditabb±bhimukha½ onamitv± vandath±ti,aya½ nayo “eva½ mah±satto suvaººakadali viya b±r±ºasinagar±bhimukha½ onamitv± m±t±pitarovanditv±”ti ima½ j±takaµµhakath±vacanañca “dasanakhasamodh±nasamujjala½ añjali½ paggayha sirasmi½patiµµh±petv±”ti-±di-aµµhakath±vacanañca anulometi. Idha pana dve p±datal±ni,dve hatthatal±ni, nal±µañc±ti pañcasu patiµµhit±n²ti sar³pa½ vadanti. Yadi nis²ditv±vandatha, paµhama½ dve p±datal±ni bh³miya½ sama½ patiµµh±petv± dve j±ºumaº¹al±ni sama½ uss±petv±dve kappar±ni dvinna½ j±º³na½ upari sama½ µhapetv± dve hatthatal±ni sama½ phusit±ni katv±añjalisaªkh±ta½ karapuµa½ sirasaªkh±te nal±µe patiµµh±petv± vandatha. Tato onamitv± dvej±ºumaº¹al±ni ca dve kappar±ni ca bh³miya½ sama½ patiµµh±petv± dve hatthatal±ni pas±retv±sama½ bh³miya½ µhapetv± s²sa½ ubhinna½ hatthapiµµh²na½ upari katv± bh³miya½ patiµµh±petv±vandath±ti. Ettha tu dve p±datal±ni eka½ katv±, tath± dve j±ºumaº¹al±ni eka½, dvekappar±ni eka½, dve hatthatal±ni eka½, s²sa½ eka½ katv± pañcapatiµµhitasar³pa½ kathenti.Esa nayo p±¼i-aµµhakath±µ²k±su na diµµho.
Sam²pa½ gantv± p±d±na½ vandanak±le pana ekacce paµhama½ attano s²sa½ hatthena par±masitv±tena hatthadvayena ther±na½ j±ºumaº¹ala½ c²varassa upariyeva samb±hanti. Ekacce paµhama½ther±na½ j±ºumaº¹ala½ sac²vara½yeva par±masitv± teneva hatthadvayena attano s²sa½ par±masanti.Ekacce chupanamattameva karonti. Esapi nayo na kismiñci diµµho. R±maññadesiy±pana bhikkh³ eva½ sam²pa½ gantv± vandanak±le ther±na½ p±dagga½ apassant±pi pariyesitv±c²varato n²haritv± p±daggameva punappuna½ hatthena samb±hitv± s²sena pavaµµetv± cumbitv±lehitv± cirappav±s±gatapiyaman±pa-upajjh±ya½ v± ±cariya½ v± passant± viya katv± vandanti.Ta½ kiriya½ pariv±rap±¼iya½ “ubhohi p±ºitalehi p±d±ni parisamb±hantena pemañcag±ravañca upaµµh±petv± p±d± vanditabb±”ti ±gatap±¼iy± sa½sandati viyadissati. Tepi na sabbe p±¼i½ passanti, paveº²vaseneva karonti, tasm± sabbesa½hitattha½ p±¼inayo amhehi uddhaµo. Paveº²-±gatanayato hi p±¼inayo balavataro, tasm±bhagavato ±ºa½ garu½ karontehi sappurisehi p±¼inayo sam±sevitabboti amh±ka½ khanti,v²ma½sitv± gahetabba½.