¾cariyavattakath±vaººan±

75. Upasenavatthumhi ±ciººanti carita½ vatta½ anudhammat±. Kacci bhikkhu khaman²yantibhikkhu kacci tuyha½ ida½ catucakka½ navadv±ra½ sar²rayanta½ khaman²ya½ sakk± khamitu½ sahitu½pariharitu½, na kiñci dukkha½ upp±det²ti. Kacci y±pan²yanti kacci sabbakiccesuy±petu½ sakk±, na kiñci antar±ya½ dasset²ti. J±nant±pi tath±gat±ti-evam±diya½ parato “kati vassosi tva½ bhikkh³”ti-±din± pucchi, tassa parih±radassanattha½ vutta½.Tatr±ya½ saªkhepattho– tath±gat± n±ma j±nant±pi sace t±disa½ pucch±k±raºa½ hoti, pucchanti.Sace pana t±disa½ pucch±k±raºa½ natthi, j±nant±pi na pucchanti. Yasm± pana buddh±na½aj±nana½ n±ma natthi, tasm± “aj±nant±p²”ti na vutta½. K±la½ viditv± pucchant²tisace tass± pucch±ya so k±lo hoti, eva½ ta½ k±la½ viditv± pucchanti. Sace nahoti, evampi k±la½ viditv±va na pucchanti. Eva½ pucchant±pi ca atthasa½hita½ tath±gat±pucchanti, ya½ atthanissita½ k±raºanissita½, tadeva pucchanti, no anatthasa½hita½. Kasm±?Yasm± anatthasa½hite setugh±to tath±gat±na½. Setu vuccati maggo, maggeneva t±disassavacanassa gh±to samucchedoti vutta½ hoti.
Id±ni atthasa½hitanti ettha ya½ atthanissita½ vacana½ tath±gat± pucchanti, ta½ dassento“dv²hi ±k±reh²”ti-±dim±ha. Tattha ±k±reh²ti k±raºehi Dhamma½ v± desess±m±ti aµµhuppattiyutta½ sutta½ v± pubbacaritak±raºayutta½ j±taka½v± kathayiss±ma. S±vak±na½ v± sikkh±pada½ paññapess±m±ti s±vak±na½ v± t±yapucch±ya v²tikkama½ p±kaµa½ katv± garuka½ v± lahuka½ v± sikkh±pada½ paññapess±ma±ºa½ µhapess±ma. Atilahunti atis²gha½.
76. Aññatitthiyavatthumhi aññatitthiyapubboti pubbe aññatitthiyo bh³toti aññatitthiyapubbo.Ettha (a. ni. aµµha. 2.3.62) ca tittha½ j±nitabba½, titthakaro j±nitabbo titthiy±j±nitabb±, titthiyas±vak± j±nitabb±. Tattha tittha½ n±ma dv±saµµhi diµµhiyo. Etthahi satt± taranti uppilavanti ummujjanimujja½ karonti, tasm± “titthan”ti vuccanti.T±sa½ diµµh²na½ upp±det± titthakaro n±ma p³raºakassap±diko. Tassa laddhi½ gahetv±pabbajit± titthiy± n±ma. Te hi titthe j±t±ti titthiy±, yath±vutta½ v± diµµhigatasaªkh±ta½tittha½ etesa½ atth²ti titthik±, titthik± eva titthiy±. Tesa½ paccayad±yak±titthiyas±vak±ti veditabb±. Sahadhammika½ vuccam±noti sahadhammikena vuccam±no,karaºatthe upayogavacana½. Pañcahi sahadhammikehi sikkhitabbatt±, tesa½ v± santakatt±“sahadhammikan”ti laddhan±mena buddhapaññattena sikkh±padena vuccam±noti attho. Pas³rotitassa n±ma½. Paribb±jakoti gihibandhana½ pah±ya pabbajjupagato.
Ta½yeva titth±yatananti ettha dv±saµµhidiµµhisaªkh±ta½ titthameva ±yatananti titth±yatana½,tittha½ v± etesa½ atth²ti titthino, titthiy±, tesa½ ±yatanantipi titth±yatana½.¾yatananti ca “ass±na½ kambojo ±yatana½, gunna½ dakkhiºapatho ±yatanan”tiettha sañj±tiµµh±na½ ±yatana½ n±ma.
“Manorame ±yatane, sevanti na½ vihaªgam±;
ch±ya½ ch±yatthino yanti, phalattha½ phalabhojino”ti. (A. ni. 5.38)–

Ettha samosaraºaµµh±na½. “Pañcim±ni, bhikkhave, vimutt±yatan±n²”ti (a. ni. 5.26)ettha k±raºa½, ta½ idha sabbampi labbhati. Sabbepi hi diµµhigatik± sañj±yam±n± im±suyevadv±saµµhiy± diµµh²su sañj±yanti, samosaram±n±pi et±suyeva samosaranti sannipatanti, diµµhigatikabh±veca nesa½ im±yeva dv±saµµhi diµµhiyo k±raºa½, tasm± yath±vutta½ titthamevasañj±ti-±din± atthena ±yatananti titth±yatana½, tenevatthena titth²na½ ±yatanantipititth±yatana½.

¾yasmato niss±ya vacch±m²ti ettha ±yasmatoti upayogatthe s±mivacana½, ±yasmanta½niss±ya vasiss±m²ti attho. Byatto…pe… vuttalakkhaºoyev±ti parisupaµµh±pakabahussuta½sandh±ya vadati. Pañcahup±li aªgeh²ti-±d²su ya½ vattabba½, ta½ parato ±vi bhavissati.

¾cariyavattakath±vaººan± niµµhit±.