Anariyadhamma½ kusal± tam±h³ti. Kusal±ti ye te khandhakusal± dh±tukusal± ±yatanakusal± paµiccasamupp±dakusal± satipaµµh±nakusal± sammappadh±nakusal± iddhip±dakusal± indriyakusal± balakusal± bojjhaŖgakusal± maggakusal± phalakusal± nibb±nakusal±, te kusal± evam±ha½su anariy±na½ eso dhammo, neso dhammo ariy±na½; b±l±na½ eso dhammo, neso dhammo paŗ¹it±na½; asappuris±na½ eso dhammo, neso dhammo sappuris±nanti. Evam±ha½su eva½ kathenti eva½ bhaŗanti eva½ d²payanti eva½ voharant²ti anariyadhamma½ kusal± tam±hu. Yo ±tum±na½ sayameva p±v±ti. ¾tum± vuccati att±. Sayameva p±v±ti sayameva att±na½ p±vadati ahamasmi s²lasampannoti v±, vatasampannoti v±, s²labbatasampannoti v±, j±tiy± v± gottena v± kolaputtiyena v± vaŗŗapokkharat±ya v± dhanena v± ajjhenena v± kamm±yatanena v± sipp±yatanena v± vijj±µµh±nena v± sutena v± paµibh±nena v± ańńatarańńatarena v± vatthun±, ucc± kul± pabbajitoti v±, mah±kul± pabbajitoti v±, mah±bhogakul± pabbajitoti v±, u¼±rabhogakul± pabbajitoti v±, ń±to yasass² sagahaµµhapabbajit±nanti v±, l±bhimhi c²varapiŗ¹ap±tasen±sanagil±napaccayabhesajjaparikkh±r±nanti v±, suttantikoti v±, vinayadharoti v±, dhammakathikoti v±, ±rańńikoti v±, piŗ¹ap±tikoti v±, pa½suk³likoti v±, tec²varikoti v±, sapad±nac±rikoti v±, khalupacch±bhattikoti v±, nesajjikoti v±, yath±santhatikoti v±, paµhamassa jh±nassa l±bh²ti v±, dutiyassa jh±nassa l±bh²ti v±, tatiyassa jh±nassa l±bh²ti v±, catutthassa jh±nassa l±bh²ti v±, ±k±s±nańc±yatanasam±pattiy± l±bh²ti v±, vińń±ŗańc±yatanasam±pattiy± l±bh²ti v±,
Vibhavańca bhavańca vippah±ya, vusitav± kh²ŗapunabbhavo sa bhikkh³ti.
¾kińcańń±yatanasam±pattiy± l±bh²ti v±, nevasańń±n±sańń±yatanasam±pattiy± l±bh²ti v± p±vadati katheti bhaŗati d²payati voharat²ti yo ±tum±na½ sayameva p±v±ti. Ten±ha bhagav±
Yo attano s²lavat±ni jantu, an±nupuµµhova paresa p±va;
anariyadhamma½ kusal± tam±hu, yo ±tum±na½ sayameva p±v±ti.
18. Santo ca bhikkhu abhinibbutatto, itihanti s²lesu akattham±no;
tamariyadhamma½ kusal± vadanti, yassussad± natthi kuhińci loke.
Santo ca bhikkhu abhinibbutattoti. Santoti r±gassa samitatt± santo, dosassa samitatt± santo, mohassa samitatt± santo, kodhassa
pe
upan±hassa
makkhassa
pa¼±sassa [pal±sassa (s². ka.)]
iss±ya
macchariyassa
m±y±ya
s±µheyyassa
thambhassa
s±rambhassa
m±nassa
atim±nassa
madassa
pam±dassa
sabbakiles±na½
sabbaduccarit±na½
sabbadarath±na½
sabbapari¼±h±na½
sabbasant±p±na½
sabb±kusal±bhisaŖkh±r±na½ santatt± samitatt± v³pasamitatt± vijjh±tatt± nibbutatt± vigatatt± paµipassaddhatt± santo upasanto v³pasanto nibbuto paµipassaddhoti santo. Bhikkh³ti sattanna½ dhamm±na½ bhinnatt± bhikkhu sakk±yadiµµhi bhinn± hoti, vicikicch± bhinn± hoti, s²labbatapar±m±so bhinno hoti, r±go bhinno hoti, doso bhinno hoti, moho bhinno hoti, m±no bhinno hoti Bhinn±ssa honti p±pak± akusal± dhamm± sa½kilesik± ponobhavik± [ponobbhavik± (sy±. ka.)] sadar± dukkhavip±k± ±yati½ j±tijar±maraŗiy±.
Pajjena katena attan±, [sabhiy±ti bhagav±]
parinibb±nagato vitiŗŗakaŖkho;
vibhavańca [vibhava½ (s². ka.) su. ni. 519] bhavańca vippah±ya,
vusitav± kh²ŗapunabbhavo sa bhikkh³ti.
Santo ca bhikkhu abhinibbutattoti r±gassa nibb±pitatt± abhinibbutatto, dosassa nibb±pitatt± abhinibbutatto, mohassa nibb±pitatt± abhinibbutatto, kodhassa
pe
upan±hassa
makkhassa
pa¼±sassa
iss±ya
macchariyassa
m±y±ya
s±µheyyassa
thambhassa
s±rambhassa
m±nassa
atim±nassa
madassa
pam±dassa
sabbakiles±na½
sabbaduccarit±na½
sabbadarath±na½
sabbapari¼±h±na½
sabbasant±p±na½
sabb±kusal±bhisaŖkh±r±na½ nibb±pitatt± abhinibbutattoti santo ca bhikkhu abhinibbutatto. Itihanti s²lesu akattham±noti. Itihanti padasandhi padasa½saggo padap±rip³r² akkharasamav±yo byańjanasiliµµhat± pad±nupubbat±peta½ [pad±nupubbat± meta½ (sy±. ka.)] itihanti. S²lesu akattham±noti. Idhekacco katth² hoti vikatth². So katthati vikatthati. Ahamasmi s²lasampannoti v±, vatasampannoti v±, s²labbatasampannoti v±, j±tiy± v± gottena v± kolaputtiyena v± vaŗŗapokkharat±ya v±
pe
nevasańń±n±sańń±yatanasam±pattiy± l±bh²ti v± katthati vikatthati. Eva½ na katthati na vikatthati. Katthan± ±rato virato paµivirato nikkhanto nissaµo vippamutto visańńutto vimariy±dikatena cetas± viharat²ti itihanti s²lesu akattham±no. Tamariyadhamma½ kusal± vadant²ti. Kusal±ti ye te khandhakusal± dh±tukusal± ±yatanakusal± paµiccasamupp±dakusal± satipaµµh±nakusal± sammappadh±nakusal± iddhip±dakusal± indriyakusal± balakusal± bojjhaŖgakusal± maggakusal± phalakusal± nibb±nakusal±, te kusal± eva½ vadanti ariy±na½ eso dhammo, neso dhammo anariy±na½; paŗ¹it±na½ eso dhammo, neso dhammo b±l±na½; sappuris±na½ eso dhammo, neso dhammo asappuris±nanti. Eva½ vadanti, ariy±na½ eva½ kathenti eva½ bhaŗanti eva½ d²payanti eva½ voharant²ti tamariyadhamma½ kusal± vadanti. Yassussad± natthi kuhińci loketi. Yass±ti arahato kh²ŗ±savassa. Ussad±ti sattussad± r±gussado, dosussado, mohussado, m±nussado, diµµhussado, kilesussado, kammussado. Yassime [tassime (s². sy±.)] ussad± natthi na santi na vijjanti nupalabbhanti, pah²n± samucchinn± v³pasant± paµipassaddh± abhabbuppattik± ń±ŗaggin± da¹¹h±. Kuhińc²ti kuhińci kimhici katthaci ajjhatta½ v± bahiddh± v± ajjhattabahiddh± v±. Loketi ap±yaloke manussaloke devaloke khandhaloke dh±tuloke ±yatanaloketi yassussad± natthi kuhińci loke. Ten±ha bhagav±
Santo ca bhikkhu abhinibbutatto, itihanti s²lesu akattham±no;
tamariyadhamma½ kusal± vadanti, yassussad± natthi kuhińci loketi.
19. Pakappit± saŖkhat± yassa dhamm±, purakkhat± [purekkhat± (s². ka.)] santi av²vad±t±;
yadattani passati ±nisa½sa½, ta½ nissito kuppapaµiccasanti½.
Pakappit± saŖkhat± yassa dhamm±ti. Pakappan±ti dve pakappan± taŗh±pakappan± ca diµµhipakappan± ca
pe
aya½ taŗh±pakappan±
pe
aya½ diµµhipakappan±. SaŖkhat±ti saŖkhat± abhisaŖkhat± saŗµhapit±tipi saŖkhat±. Atha v± anicc± saŖkhat± paµiccasamuppann± khayadhamm± vayadhamm± vir±gadhamm± nirodhadhamm±tipi saŖkhat± Yass±ti diµµhigatikassa. Dhamm± vuccanti dv±saµµhi diµµhigat±n²ti pakappit± saŖkhat± yassa dhamm±. Purakkhat± santi av²vad±t±ti. Purakkhat±ti dve purekkh±r± taŗh±purekkh±ro ca diµµhipurekkh±ro ca
pe
aya½ taŗh±purekkh±ro
pe
aya½ diµµhipurekkh±ro. Tassa taŗh±purekkh±ro appah²no, diµµhipurekkh±ro appaµinissaµµho. Tassa taŗh±purekkh±rassa appah²natt±, diµµhipurekkh±rassa appaµinissaµµhatt± so taŗha½ v± diµµhi½ v± purato katv± carati taŗh±dhajo taŗh±ketu taŗh±dhipateyyo, diµµhidhajo diµµhiketu diµµh±dhipateyyo, taŗh±ya v± diµµhiy± v± pariv±rito carat²ti purakkhat±. Sant²ti santi sa½vijjanti atthi upalabbhanti. Av²vad±t±ti avevad±t± avod±t± aparisuddh± sa½kiliµµh± sa½kilesik±ti purakkhat± santi av²vad±t±. Yadattani passati ±nisa½santi. Yadattan²ti ya½ attani. Att± vuccati diµµhigata½. Attano diµµhiy± dve ±nisa½se passati diµµhadhammikańca ±nisa½sa½, sampar±yikańca ±nisa½sa½. Katamo diµµhiy± diµµhadhammiko ±nisa½so? Ya½diµµhiko satth± hoti, ta½diµµhik± s±vak± honti. Ta½diµµhika½ satth±ra½ s±vak± sakkaronti garu½ karonti [garukaronti (s². sy±.)] m±nenti p³jenti apaciti½ karonti. Labhati ca tatonid±na½ c²varapiŗ¹ap±tasen±sanagil±napaccayabhesajjaparikkh±ra½ aya½ diµµhiy± diµµhadhammiko ±nisa½so. Katamo diµµhiy± sampar±yiko ±nisa½so? Aya½ diµµhi ala½ n±gatt±ya v± supaŗŗatt±ya v± yakkhatt±ya v± asuratt±ya v± gandhabbatt±ya v± mah±r±jatt±ya v± indatt±ya v± brahmatt±ya v± devatt±ya v±. Aya½ diµµhi suddhiy± visuddhiy± parisuddhiy±, muttiy± vimuttiy± parimuttiy±. Im±ya diµµhiy± sujjhanti visujjhanti parisujjhanti muccanti vimuccanti parimuccanti. Im±ya diµµhiy± sujjhiss±mi visujjhiss±mi parisujjhiss±mi, mucciss±mi vimucciss±mi parimucciss±m²ti ±yati½ phalap±µikaŖkh² hoti aya½ diµµhiy± sampar±yiko ±nisa½so. Attano diµµhiy± ime dve ±nisa½se passati dakkhati oloketi nijjh±yati upaparikkhat²ti yadattani passati ±nisa½sa½. Ta½ nissito kuppapaµiccasantinti. Tisso santiyo accantasanti, tadaŖgasanti, sammutisanti. Katam± accantasanti? Accantasanti vuccati amata½ nibb±na½. Yo so sabbasaŖkh±rasamatho sabb³padhipaµinissaggo taŗhakkhayo vir±go nirodho nibb±na½. Aya½ accantasanti. Katam± tadaŖgasanti? Paµhama½ jh±na½ sam±pannassa n²varaŗ± sant± honti; dutiya½ jh±na½ sam±pannassa vitakkavic±r± sant± honti; tatiya½ jh±na½ sam±pannassa p²ti sant± hoti; catuttha½ jh±na½ sam±pannassa sukhadukkh± sant± honti; ±k±s±nańc±yatana½ sam±pannassa r³pasańń± paµighasańń± n±nattasańń± sant± hoti; vińń±ŗańc±yatana½ sam±pannassa ±k±s±nańc±yatanasańń± sant± hoti; ±kińcańń±yatana½ sam±pannassa vińń±ŗańc±yatanasańń± sant± hoti; nevasańń±n±sańń±yatana½ sam±pannassa ±kińcańń±yatanasańń± sant± hoti. Aya½ tadaŖgasanti. Katam± sammutisanti? Sammutisantiyo vuccanti dv±saµµhi diµµhigat±ni diµµhisantiyo. Api ca sammutisanti imasmi½ atthe adhippet± sant²ti. Ta½ nissito kuppapaµiccasantinti. Kuppasanti½ pakuppasanti½ eritasanti½ sameritasanti½ calitasanti½ ghaµµitasanti½ kappitasanti½ pakappitasanti½ anicca½ saŖkhata½ paµiccasamuppanna½ khayadhamma½ vayadhamma½ vir±gadhamma½ nirodhadhamma½, santi½ nissito asito all²no upagato ajjhosito adhimuttoti ta½ nissito kuppapaµiccasanti½. Ten±ha bhagav±
Pakappit± saŖkhat± yassa dhamm±, purakkhat± santi av²vad±t±;
yadattani passati ±nisa½sa½, ta½ nissito kuppapaµiccasantinti.
20. Diµµh²nives± na hi sv±tivatt±, dhammesu niccheyya samuggah²ta½;
tasm± naro tesu nivesanesu, nirassat² ±diyat² ca dhamma½.