528. Mah±bodhij±taka˝ (3)
124. “Ki˝ nu daşąa˝ kimajina˝, ki˝ chatta˝ kimup±hana˝;
kimaŞkusańca pattańca, saŞgh±µińc±pi br±hmaşa;
taram±narłpoh±si [gaşh±si (s˛. sy±. p˛.)], ki˝ nu patthayase disa˝”.
125. “Dv±daset±ni vass±ni, vusit±ni tavantike;
n±bhij±n±mi soşena, piŞgalen±bhikłjita˝.
126. “Sv±ya˝ dittova nadati, sukkad±µha˝ vida˝saya˝;
tava sutv± sabhariyassa, v˛tasaddhassa ma˝ pati”.
127. “Ahu esa kato doso, yath± bh±sasi br±hmaşa;
esa bhiyyo pas˛d±mi, vasa br±hmaşa m±gam±”.
128. “Sabbaseto pure ±si, tatopi sabalo ahu;
sabbalohitako d±ni, k±lo pakkamitu˝ mama.
129. “Abbhantara˝ pure ±si, tato majjhe tato bahi;
pur± niddhaman± hoti, sayameva vaj±maha˝.
130. “V˛tasaddha˝ na seveyya, udap±na˝vanodaka˝;
sacepi na˝ anukhaşe, v±ri kaddamagandhika˝.
131. “Pasannameva seveyya, appasanna˝ vivajjaye;
pasanna˝ payirup±seyya, rahada˝ vudakatthiko.
132. “Bhaje bhajanta˝ purisa˝, abhajanta˝ na bhajjaye [bh±jaye (p˛.)];
asappurisadhammo so, yo bhajanta˝ na bhajjati [bh±jati (p˛.)].
133. “Yo bhajanta˝ na bhajati, sevam±na˝ na sevati;
sa ve manussap±piµµho, migo s±khassito yath±.
134. “Acc±bhikkhaşasa˝sagg±, asamosaraşena ca;
etena mitt± j˛ranti, ak±le y±can±ya ca.
135. “Tasm± n±bhikkhaşa˝ gacche, na ca gacche cir±cira˝;
k±lena y±ca˝ y±ceyya, eva˝ mitt± na j˛yare [j˛rare (sy±. p˛.)].
136. “Aticira˝ niv±sena, piyo bhavati appiyo;
±manta kho ta˝ gacch±ma, pur± te homa appiy±”.
137. “Eva˝ ce y±cam±n±na˝, ańjali˝ n±vabujjhasi;
paric±rak±na˝ sata˝ [paric±rik±na˝ satt±na˝ (s˛. sy±. p˛.)], vacana˝ na karosi no;
eva˝ ta˝ abhiy±c±ma, puna kayir±si pariy±ya˝”.
138. “Eva˝ ce no viharata˝, antar±yo na hessati;
tuyha˝ v±pi [tumhańc±pi (s˛.), tuyhańc±pi (p˛.)] mah±r±ja, mayha˝ v± [amha˝ v± (s˛.), mayhańca (p˛.)] raµµhavaddhana;
appeva n±ma passema, ahoratt±namaccaye”.
139. “Ud˛raş± ce sa˝gaty±, bh±v±ya manuvattati;
ak±m± akaraş˛ya˝ v±, karaş˛ya˝ v±pi kubbati;
±k±m±karaş˛yamhi, kvidha p±pena lippati [limpati (sy±. ka.)].
140. “So ce attho ca dhammo ca, kaly±şo na ca p±pako;
bhoto ce vacana˝ sacca˝, suhato v±naro may±.
141. “Attano ce hi v±dassa, apar±dha˝ vij±niy± [vij±niya (s˛. sy±. p˛.)];
na ma˝ tva˝ garaheyy±si, bhoto v±do hi t±diso”.
142. “Issaro sabbalokassa, sace kappeti j˛vita˝;
iddhi˝ [iddhi (p˛. ka.)] byasanabh±vańca, kamma˝ kaly±şap±paka˝;
niddesak±r˛ puriso, issaro tena lippati.
143. “So ce attho ca dhammo ca, kaly±şo na ca p±pako;
bhoto ce vacana˝ sacca˝, suhato v±naro may±.
144. “Attano ce hi v±dassa, apar±dha˝ vij±niy±;
na ma˝ tva˝ garaheyy±si, bhoto v±do hi t±diso”.
145. “Sace pubbekatahetu, sukhadukkha˝ nigacchati;
por±şaka˝ kata˝ p±pa˝, tameso muccate [muńcate (s˛. sy±.)] işa˝;
por±şaka-işamokkho, kvidha p±pena lippati.
146. “So ce attho ca dhammo ca, kaly±şo na ca p±pako;
bhoto ce vacana˝ sacca˝, suhato v±naro may±.
147. “Attano ce hi v±dassa, apar±dha˝ vij±niy±;
na ma˝ tva˝ garaheyy±si, bhoto v±do hi t±diso”.
148. “Catunna˝yevup±d±ya, rłpa˝ sambhoti p±şina˝;
yato ca rłpa˝ sambhoti, tatthev±nupagacchati;
idheva j˛vati j˛vo, pecca pecca vinassati.
149. Ucchijjati aya˝ loko, ye b±l± ye ca paşąit±;
ucchijjam±ne lokasmi˝, kvidha p±pena lippati.
150. “So ce attho ca dhammo ca, kaly±şo na ca p±pako;
bhoto ce vacana˝ sacca˝, suhato v±naro may±.
151. “Attano ce hi v±dassa, apar±dha˝ vij±niy±;
na ma˝ tva˝ garaheyy±si, bhoto v±do hi t±diso”.
152. “ľhu khattavid± [khattavidh± (s˛. sy±. p˛.)] loke, b±l± paşąitam±nino;
m±tara˝ pitara˝ hańńe, atho jeµµhampi bh±tara˝;
haneyya putta [putte ca (p˛.)] d±re ca, attho ce t±diso siy±.
153. “Yassa rukkhassa ch±y±ya, nis˛deyya sayeyya v±;
na tassa s±kha˝ bhańjeyya, mittadubbho [mittadłbh˛ (p˛.)] hi p±pako.
154. “Atha atthe samuppanne, samłlamapi abbahe [abbhahe (sy±. ka.)];
attho me sambalen±pi, suhato v±naro may±.
155. [Aya˝ g±th± s˛haĽapotthake natthi] “so ce attho ca dhammo ca, kaly±şo na ca p±pako;
bhoto ce vacana˝ sacca˝, suhato v±naro may± [aya˝ g±th± s˛haĽapotthake natthi].
156. “Attano ce hi v±dassa, apar±dha˝ vij±niy±;
na ma˝ tva˝ garaheyy±si, bhoto v±do hi t±diso.
157. “Ahetuv±do puriso, yo ca issarakuttiko;
pubbekat˛ ca ucched˛, yo ca khattavido naro.
158. “Ete asappuris± loke, b±l± paşąitam±nino;
kareyya t±diso p±pa˝, atho ańńampi k±raye;
asappurisasa˝saggo dukkhanto [dukkaµo (s˛.)] kaµukudrayo.
159. “Urabbharłpena vakassu [bak±su (s˛. sy±.), vak±su (p˛.)] pubbe, asa˝kito ajayłtha˝ upeti;
hantv± uraşi˝ ajika˝ [ajiya˝ (s˛. sy±. p˛.)] ajańca, utr±sayitv± [citr±sayitv± (s˛. p˛.)] yena k±ma˝ paleti.
160. “Tath±vidheke samaşabr±hmaş±se, chadana˝ katv± vańcayanti manusse;
an±sak± thaşąilaseyyak± ca, rajojalla˝ ukkuµikappadh±na˝;
pariy±yabhattańca ap±nakatt±, p±p±c±r± arahanto vad±n±.
161. “Ete asappuris± loke, b±l± paşąitam±nino;
kareyya t±diso p±pa˝, atho ańńampi k±raye;
asappurisasa˝saggo, dukkhanto kaµukudrayo.
162. “Yam±hu natthi v˛riyanti, ahetuńca pavadanti [hetuńca apavadanti (s˛. sy±. p˛.)] ye;
parak±ra˝ attak±rańca, ye tuccha˝ samavaşşayu˝.
163. “Ete asappuris± loke, b±l± paşąitam±nino;
kareyya t±diso p±pa˝, atho ańńampi k±raye;
asappurisasa˝saggo, dukkhanto kaµukudrayo.
164. “Sace hi v˛riya˝ n±ssa, kamma˝ kaly±şap±paka˝;
na bhare vaąąhaki˝ r±j±, napi yant±ni k±raye.
165. “Yasm± ca v˛riya˝ atthi, kamma˝ kaly±şap±paka˝;
tasm± yant±ni k±reti, r±j± bharati vaąąhaki˝.
166. “Yadi vassasata˝ devo, na vasse na hima˝ pate;
ucchijjeyya aya˝ loko, vinasseyya aya˝ paj±.
167. “Yasm± ca vassat˛ devo, himańc±nuphus±yati;
tasm± sass±ni paccanti, raµµhańca p±lite [pallate (s˛. p˛.), polayate (sy±.)] cira˝.
168. “Gava˝ ce taram±n±na˝, jimha˝ gacchati puŞgavo;
sabb± t± jimha˝ gacchanti, nette jimha˝ [jimha (p˛.)] gate sati.
169. “Evameva [evameva˝ (p˛.)] manussesu, yo hoti seµµhasammato;
so ce adhamma˝ carati, pageva itar± paj±;
sabba˝ raµµha˝ dukha˝ seti, r±j± ce hoti adhammiko.
170. “Gava˝ ce taram±n±na˝, uju˝ gacchati puŞgavo;
sabb± g±v˛ uju˝ yanti, nette uju˝ [ujł (p˛.)] gate sati.
171. “Evameva manussesu, yo hoti seµµhasammato;
so sace [ceva (s˛.), cepi (ka.)] dhamma˝ carati, pageva itar± paj±;
sabba˝ raµµha˝ sukha˝ seti, r±j± ce hoti dhammiko.
172. “Mah±rukkhassa phalino, ±ma˝ chindati yo phala˝;
rasańcassa na j±n±ti, b˛jańcassa vinassati.
173. “Mah±rukkhłpama˝ raµµha˝, adhammena pas±sati;
rasańcassa na j±n±ti, raµµhańcassa vinassati.
174. “Mah±rukkhassa phalino, pakka˝ chindati yo phala˝;
rasańcassa vij±n±ti, b˛jańcassa na nassati.
175. “Mah±rukkhłpama˝ raµµha˝, dhammena yo pas±sati;
rasańcassa vij±n±ti, raµµhańcassa na nassati.
176. “Yo ca r±j± janapada˝, adhammena pas±sati;
sabbosadh˛hi so r±j±, viruddho hoti khattiyo.
177. “Tatheva negame hi˝sa˝, ye yutt± kayavikkaye;
ojad±nabal˛k±re, sa kosena virujjhati.
178. “Pah±ravarakhettańńł saŞg±me katanissame [kataniyame (ka.)];
ussite hi˝saya˝ r±j±, sa balena virujjhati.
179. “Tatheva isayo hi˝sa˝, sańńate [sa˝yame (sy±. ka.)] brahmac±riyo [brahmac±rino (s˛.)];
adhammac±r˛ khattiyo, so saggena virujjhati.
180. “Yo ca r±j± adhammaµµho, bhariya˝ hanti adłsika˝;
ludda˝ pasavate µh±na˝ [p±pa˝ (s˛.)], puttehi ca virujjhati.
181. “Dhamma˝ care j±napade, negamesu [nigamesu (s˛.)] balesu ca;
isayo ca na hi˝seyya, puttad±re sama˝ care.
182. “Sa t±diso bhłmipati, raµµhap±lo akodhano;
sapatte [s±mante (s˛. sy±. p˛.)] sampakampeti, indova asur±dhipo”ti.
Mah±bodhij±taka˝ tatiya˝.
Paşş±sanip±ta˝ niµµhita˝.
Tassudd±na˝–
SaniĽ˛nikamavhayano paµhamo, dutiyo pana sa-ummadantivaro;
tatiyo pana bodhisir˛vhayano, kathit± pana t˛şi jinena subh±ti.