Tasmi½ p±y±se paccam±ne mahantamahant± bubbu¼± uµµhahitv± dakkhiŗ±vatt± hutv± sańcaranti, ekaphusitampi bahi na patati, uddhanato appamattakopi dh³mo na uµµhahati. Tasmi½ samaye catt±ro lokap±l± ±gantv± uddhane ±rakkha½ gaŗhi½su, mah±brahm± chatta½ dh±resi, sakko al±t±ni sam±nento aggi½ j±lesi. Devat± dvisahassad²papariv±resu cat³su mah±d²pesu dev±nańca manuss±nańca upakappana-oja½ attano dev±nubh±vena daŗ¹akabaddha½ madhupaµala½ p²¼etv± madhu½ gaŗham±n± viya sa½haritv± tattha pakkhipi½su. Ańńesu hi k±lesu devat± kaba¼e kaba¼e oja½ pakkhipanti, sambodhidivase ca pana parinibb±nadivase ca ukkhaliya½yeva pakkhipanti. Suj±t± ekadivaseyeva tattha attano p±kaµ±ni anek±ni acchariy±ni disv± puŗŗa½ d±si½ ±mantesi “amma puŗŗe, ajja amh±ka½ devat± ativiya pasann±, may± ettake k±le evar³pa½ acchariya½ n±ma na diµµhapubba½, vegena gantv± devaµµh±na½ paµijagg±h²”ti. S± “s±dhu, ayye”ti tass± vacana½ sampaµicchitv± turitaturit± rukkham³la½ agam±si.
Bodhisattopi kho tasmi½ rattibh±ge pańca mah±supine disv± pariggaŗhanto “nissa½sayen±ha½ ajja buddho bhaviss±m²”ti katasanniµµh±no tass± rattiy± accayena katasar²rapaµijaggano bhikkh±c±rak±la½ ±gamayam±no p±tova ±gantv± tasmi½ rukkham³le nis²di attano pabh±ya sakalarukkha½ obh±sayam±no. Atha kho s± puŗŗ± ±gantv± addasa bodhisatta½ rukkham³le p±c²nalokadh±tu½ olokayam±na½ nisinna½, sar²rato cassa nikkhant±hi pabh±hi sakalarukkha½ suvaŗŗavaŗŗa½. Disv± tass± etadahosi– “ajja amh±ka½ devat± rukkhato oruyha sahattheneva balikamma½ sampaµicchitu½ nisinn± mańńe”ti ubbegappatt± hutv± vegen±gantv± suj±t±ya etamattha½ ±rocesi.
Suj±t± tass± vacana½ sutv± tuµµham±nas± hutv± “ajja d±ni paµµh±ya mama jeµµhadh²tuµµh±ne tiµµh±h²”ti dh²tu anucchavika½ sabb±laŖk±ra½ ad±si. Yasm± pana buddhabh±va½ p±puŗanadivase satasahassagghanika½ suvaŗŗap±ti½ laddhu½ vaµµati, tasm± s± “suvaŗŗap±tiya½ p±y±sa½ pakkhipiss±m²”ti citta½ upp±detv± satasahassagghanika½ suvaŗŗap±ti½ n²har±petv± tattha p±y±sa½ pakkhipituk±m± pakkabh±jana½ ±vajjesi. ‘Sabbo p±y±so padumapatt± udaka½ viya vinivattitv± p±tiya½ patiµµh±si, ekap±tip³ramattova ahosi’. S± ta½ p±ti½ ańń±ya suvaŗŗap±tiy± paµikujjitv± od±tavatthena veµhetv± sabb±laŖk±rehi attabh±va½ alaŖkaritv± ta½ p±ti½ attano s²se µhapetv± mahantena ±nubh±vena nigrodharukkham³la½ gantv± bodhisatta½ oloketv± balavasomanassaj±t± “rukkhadevat±”ti sańń±ya diµµhaµµh±nato paµµh±ya onatonat± gantv± s²sato p±ti½ ot±retv± vivaritv± suvaŗŗabhiŖk±rena gandhapupphav±sita½ udaka½ gahetv± bodhisatta½ upagantv± aµµh±si. Ghaµ²k±ramah±brahmun± dinno mattik±patto ettaka½ addh±na½ bodhisatta½ avijahitv± tasmi½ khaŗe adassana½ gato, bodhisatto patta½ apassanto dakkhiŗahattha½ pas±retv± udaka½ sampaµicchi. Suj±t± saheva p±tiy± p±y±sa½ mah±purisassa hatthe µhapesi, mah±puriso suj±ta½ olokesi. S± ±k±ra½ sallakkhetv± “ayya, may± tumh±ka½ pariccatta½, gaŗhitv± yath±ruci½ gacchath±”ti vanditv± “yath± mayha½ manoratho nipphanno eva½ tumh±kampi nipphajjat³”ti vatv± satasahassagghanik±ya suvaŗŗap±tiy± pur±ŗapaŗŗe viya anapekkh± hutv± pakk±mi.
Bodhisattopi kho nisinnaµµh±n± uµµh±ya rukkha½ padakkhiŗa½ katv± p±ti½ ±d±ya nerańjar±ya t²ra½ gantv± anekesa½ bodhisattasahass±na½ abhisambujjhanadivase otaritv± nh±naµµh±na½ suppatiµµhitatittha½ n±ma atthi, tassa t²re p±ti½ µhapetv± otaritv± nhatv± anekabuddhasatasahass±na½ niv±sana½ arahaddhaja½ niv±setv± puratth±bhimukho nis²ditv± ekaµµhit±lapakkappam±ŗe ek³napańń±sa piŗ¹e katv± sabba½ appodaka½ madhup±y±sa½ paribhuńji. So eva hissa buddhabh³tassa sattasatt±ha½ bodhimaŗ¹e vasantassa ek³napańń±sa divas±ni ±h±ro ahosi. Ettaka½ k±la½ neva ańńo ±h±ro atthi, na nh±na½, na mukhadhovana½, na sar²rava¼ańjo, jh±nasukhena maggasukhena phalasukhena ca v²tin±mesi. Ta½ pana p±y±sa½ paribhuńjitv± suvaŗŗap±ti½ gahetv± “sac±ha½, ajja buddho bhavitu½ sakkhiss±mi, aya½ p±ti paµisota½ gacchatu, no ce sakkhiss±mi, anusota½ gacchat³”ti vatv± nad²sote pakkhipi. S± sota½ chindam±n± nad²majjha½ gantv± majjhamajjhaµµh±neneva javasampanno asso viya as²tihatthamattaµµh±na½ paµisota½ gantv± ekasmi½ ±vaµµe nimujjitv± k±¼an±gar±jabhavana½ gantv± tiŗŗa½ buddh±na½ paribhogap±tiyo “kili kil²”ti rava½ k±rayam±n± paharitv±va t±sa½ sabbaheµµhim± hutv± aµµh±si. K±¼o n±gar±j± ta½ sadda½ sutv± “hiyyo eko buddho nibbatto, puna ajja eko nibbatto”ti vatv± anekehi padasatehi thutiyo vadam±no uµµh±si. Tassa kira mah±pathaviy± ekayojanatig±vutappam±ŗa½ nabha½ p³retv± ±rohanak±lo “ajja v± hiyyo v±”ti sadiso ahosi.
Bodhisattopi nad²t²ramhi supupphitas±lavane div±vih±ra½ katv± s±yanhasamaye pupph±na½ vaŗµato muccanak±le devat±hi alaŖkatena aµµh³sabhavitth±rena maggena s²ho viya vijambham±no bodhirukkh±bhimukho p±y±si. N±gayakkhasupaŗŗ±dayo dibbehi gandhapupph±d²hi p³jayi½su, dibbasaŖg²t±d²ni pavattayi½su, dasasahass² lokadh±tu ekagandh± ekam±l± ekas±dhuk±r± ahosi. Tasmi½ samaye sotthiyo n±ma tiŗah±rako tiŗa½ ±d±ya paµipathe ±gacchanto mah±purisassa ±k±ra½ ńatv± aµµha tiŗamuµµhiyo ad±si. Bodhisatto tiŗa½ gahetv± bodhimaŗ¹a½ ±ruyha dakkhiŗadis±bh±ge uttar±bhimukho aµµh±si. Tasmi½ khaŗe dakkhiŗacakkav±¼a½ os²ditv± heµµh± av²cisampatta½ viya ahosi, uttaracakkav±¼a½ ullaŖghitv± upari bhavaggappatta½ viya ahosi. Bodhisatto “ida½ sambodhi½ p±puŗanaµµh±na½ na bhavissati mańńe”ti padakkhiŗa½ karonto pacchimadis±bh±ga½ gantv± puratth±bhimukho aµµh±si, tato pacchimacakkav±¼a½ os²ditv± heµµh± av²cisampatta½ viya ahosi, puratthimacakkav±¼a½ ullaŖghitv± upari bhavaggappatta½ viya ahosi. Żhitaµµhitaµµh±ne kirassa nemivaµµipariyante akkante n±bhiy± patiµµhitamah±sakaµacakka½ viya mah±pathav² onatunnat± ahosi. Bodhisatto “idampi sambodhi½ p±puŗanaµµh±na½ na bhavissati mańńe”ti padakkhiŗa½ karonto uttaradis±bh±ga½ gantv± dakkhiŗ±bhimukho aµµh±si, tato uttaracakkav±¼a½ os²ditv± heµµh± av²cisampatta½ viya ahosi, dakkhiŗacakkav±¼a½ ullaŖghitv± upari bhavaggappatta½ viya ahosi. Bodhisatto “idampi sambodhi½ p±puŗanaµµh±na½ na bhavissati mańńe”ti padakkhiŗa½ karonto puratthimadis±bh±ga½ gantv± pacchim±bhimukho aµµh±si. Puratthimadis±bh±ge pana sabbabuddh±na½ pallaŖkaµµh±na½, ta½ neva chambhati, na kampati. Mah±satto “ida½ sabbabuddh±na½ avijahita½ acalaµµh±na½ kilesapańjaraviddha½sanaµµh±nan”ti ńatv± t±ni tiŗ±ni agge gahetv± c±lesi, t±vadeva cuddasahattho pallaŖko ahosi. T±nipi kho tiŗ±ni tath±r³pena saŗµh±nena saŗµhahi½su, yath±r³pa½ sukusalopi cittak±ro v± potthak±ro v± ±likhitumpi samattho natthi. Bodhisatto bodhikkhandha½ piµµhito katv± puratth±bhimukho da¼ham±naso hutv±–
“K±ma½ taco ca nh±ru ca, aµµhi ca avasissatu;
upasussatu nissesa½, sar²re ma½salohita½”.
Na tvev±ha½ samm±sambodhi½ appatv± ima½ pallaŖka½ bhindiss±m²ti asanisatasannip±tenapi abhejjar³pa½ apar±jitapallaŖka½ ±bhujitv± nis²di.
Tasmi½ samaye m±ro devaputto “siddhatthakum±ro mayha½ vasa½ atikkamituk±mo, na d±nissa atikkamitu½ dass±m²”ti m±rabalassa santika½ gantv± etamattha½ ±rocetv± m±raghosana½ n±ma ghos±petv± m±rabala½ ±d±ya nikkhami. S± m±rasen± m±rassa purato dv±dasayojan± hoti, dakkhiŗato ca v±mato ca dv±dasayojan±, pacchato y±va cakkav±¼apariyanta½ katv± µhit±, uddha½ navayojanubbedh±, yass± unnadantiy± unn±dasaddo yojanasahassato paµµh±ya pathavi-undriyanasaddo viya suyyati. Atha m±ro devaputto diya¹¹hayojanasatika½ girimekhala½ n±ma hatthi½ abhiruhitv± b±husahassa½ m±petv± n±n±vudh±ni aggahesi. Avases±yapi m±raparis±ya dve jan± ekasadisa½ ±vudha½ na gaŗhi½su, n±nappak±ravaŗŗ± n±nappak±ramukh± hutv± mah±satta½ ajjhottharam±n± ±gami½su.
Dasasahassacakkav±¼adevat± pana mah±sattassa thutiyo vadam±n± aµµha½su. Sakko devar±j± vijayuttarasaŖkha½ dhamam±no aµµh±si. So kira saŖkho v²sahatthasatiko hoti. Saki½ v±ta½ g±h±petv± dhamanto catt±ro m±se sadda½ karitv± nissaddo hoti. Mah±k±¼an±gar±j± atirekapadasatena vaŗŗa½ vadanto aµµh±si, mah±brahm± setacchatta½ dh±rayam±no aµµh±si. M±rabale pana bodhimaŗ¹a½ upasaŖkamante tesa½ ekopi µh±tu½ n±sakkhi, sammukhasammukhaµµh±neneva pal±yi½su. K±¼o n±gar±j± pathaviya½ nimujjitv± pańcayojanasatika½ mańjerikan±gabhavana½ gantv± ubhohi hatthehi mukha½ pidahitv± nipanno. Sakko vijayuttarasaŖkha½ piµµhiya½ katv± cakkav±¼amukhavaµµiya½ aµµh±si. Mah±brahm± setacchatta½ cakkav±¼akoµiya½ µhapetv± brahmalokameva agam±si. Ek± devat±pi µh±tu½ samatth± n±hosi, mah±puriso ekakova nis²di.
M±ropi attano parisa½ ±ha “t±t± suddhodanaputtena siddhatthena sadiso ańńo puriso n±ma natthi, maya½ sammukh± yuddha½ d±tu½ na sakkhiss±ma, pacch±bh±gena dass±m±”ti. Mah±purisopi t²ŗi pass±ni oloketv± sabbadevat±na½ pal±tatt± suńń±ni addasa. Puna uttarapassena m±rabala½ ajjhottharam±na½ disv± “aya½ ettako jano ma½ ekaka½ sandh±ya mahanta½ v±y±ma½ parakkama½ karoti, imasmi½ µh±ne mayha½ m±t± v± pit± v± bh±t± v± ańńo v± koci ń±tako natthi, im± pana dasa p±ramiyova mayha½ d²gharatta½ puµµhaparijanasadis±, tasm± p±ramiyova phalaka½ katv± p±ramisattheneva paharitv± aya½ balak±yo may± viddha½setu½ vaµµat²”ti dasa p±ramiyo ±vajjam±no nis²di.
Atha kho m±ro devaputto “eteneva siddhattha½ pal±pess±m²”ti v±tamaŗ¹ala½ samuµµh±pesi. TaŖkhaŗa½yeva puratthim±dibhed± v±t± samuµµhahitv± a¹¹hayojana-ekayojanadviyojanatiyojanappam±ŗ±ni pabbatak³µ±ni pad±letv± vanagaccharukkh±d²ni umm³letv± samant± g±manigame cuŗŗavicuŗŗa½ k±tu½ samatth±pi mah±purisassa puńńatejena vihat±nubh±v± bodhisatta½ patv± c²varakaŗŗamattampi c±letu½ n±sakkhi½su. Tato “udakena na ajjhottharitv± m±ress±m²”ti mah±vassa½ samuµµh±pesi. Tass±nubh±vena upar³pari satapaµalasahassapaµal±dibhed± val±hak± uµµhahitv± vassi½su. Vuµµhidh±r±vegena pathav² chidd± ahosi. Vanarukkh±d²na½ uparibh±gena mah±megho ±gantv± mah±sattassa c²vare uss±vabinduµµh±namattampi temetu½ n±sakkhi. Tato p±s±ŗavassa½ samuµµh±pesi. Mahant±ni mahant±ni pabbatak³µ±ni dh³m±yant±ni pajjalant±ni ±k±sen±gantv± bodhisatta½ patv± dibbam±l±gu¼abh±va½ ±pajji½su. Tato paharaŗavassa½ samuµµh±pesi. Ekatodh±r±-ubhatodh±r±-asisattikhurapp±dayo dh³m±yant± pajjalant± ±k±sen±gantv± bodhisatta½ patv± dibbapupph±ni ahesu½. Tato aŖg±ravassa½ samuµµh±pesi. Ki½sukavaŗŗ± aŖg±r± ±k±sen±gantv± bodhisattassa p±dam³le dibbapupph±ni hutv± vikiri½su. Tato kukku¼avassa½ samuµµh±pesi. Accuŗho aggivaŗŗo kukku¼o ±k±sen±gantv± bodhisattassa p±dam³le dibbacandanacuŗŗa½ hutv± nipati. Tato v±luk±vassa½ samuµµh±pesi. Atisukhumav±luk± dh³m±yant± pajjalant± ±k±sen±gantv± bodhisattassa p±dam³le dibbapupph±ni hutv± nipati½su. Tato kalalavassa½ samuµµh±pesi. Ta½ kalala½ dh³m±yanta½ pajjalanta½ ±k±sen±gantv± bodhisattassa p±dam³le dibbavilepana½ hutv± nipati. Tato “imin± bhi½setv± siddhattha½ pal±pess±m²”ti andhak±ra½ samuµµh±pesi. Ta½ caturaŖgasamann±gata½ viya mah±tama½ hutv± bodhisatta½ patv± s³riyappabh±vihata½ viya andhak±ra½ antaradh±yi.
Eva½ m±ro im±hi navahi v±tavassap±s±ŗapaharaŗa-aŖg±rakukku¼av±luk±kalala-andhak±ravuµµh²hi bodhisatta½ pal±petu½ asakkonto “ki½ bhaŗe, tiµµhatha, ima½ siddhatthakum±ra½ gaŗhatha hanatha pal±peth±”ti parisa½ ±ŗ±petv± sayampi girimekhalassa hatthino khandhe nisinno cakk±vudha½ ±d±ya bodhisatta½ upasaŖkamitv± “siddhattha uµµh±hi etasm± pallaŖk±, n±ya½ tuyha½ p±puŗ±ti, mayha½ eva p±puŗ±t²”ti ±ha. Mah±satto tassa vacana½ sutv± avoca– “m±ra, neva tay± dasa p±ramiyo p³rit±, na upap±ramiyo, na paramatthap±ramiyo, n±pi pańca mah±paricc±g± pariccatt± na ń±tatthacariy±, na lokatthacariy±, na buddhicariy± p³rit±, sabb± t± may±yeva p³rit±, tasm± n±ya½ pallaŖko tuyha½ p±puŗ±ti mayheveso p±puŗ±t²”ti.
M±ro kuddho kodhavega½ asahanto mah±purisassa cakk±vudha½ vissajjesi. Ta½ tassa dasa p±ramiyo ±vajjentassa uparibh±ge m±l±vit±na½ hutv± aµµh±si. Ta½ kira khuradh±racakk±vudha½ ańńad± tena kuddhena vissaµµha½ ekaghanap±s±ŗatthambhe va½saka¼²re viya chindanta½ gacchati, id±ni pana tasmi½ m±l±vit±na½ hutv± µhite avases± m±raparis± “id±ni pallaŖkato vuµµh±ya pal±yissat²”ti mahantamahant±ni selak³µ±ni vissajjesu½. T±nipi mah±purisassa dasa p±ramiyo ±vajjentassa m±l±gu¼abh±va½ ±pajjitv± bh³miya½ pati½su. Devat± cakkav±¼amukhavaµµiya½ µhit± g²va½ pas±retv± s²sa½ ukkhipitv± “naµµho vata so siddhatthakum±rassa r³paggappatto attabh±vo, ki½ nu kho karissat²”ti olokenti.
Tato mah±puriso “p³ritap±ram²na½ bodhisatt±na½ abhisambujjhanadivase pattapallaŖko mayha½va p±puŗ±t²”ti vatv± µhita½ m±ra½ ±ha– “m±ra tuyha½ d±nassa dinnabh±ve ko sakkh²”ti. M±ro “ime ettak± jan± sakkhino”ti m±rabal±bhimukha½ hattha½ pas±resi. Tasmi½ khaŗe m±raparis±ya “aha½ sakkh², aha½ sakkh²”ti pavattasaddo pathavi-undriyanasaddasadiso ahosi. Atha m±ro mah±purisa½ ±ha “siddhattha, tuyha½ d±nassa dinnabh±ve ko sakkh²”ti. Mah±puriso “tuyha½ t±va d±nassa dinnabh±ve sacetan± sakkhino, mayha½ pana imasmi½ µh±ne sacetano koci sakkh² n±ma natthi, tiµµhatu t±va me avasesattabh±vesu dinnad±na½, vessantarattabh±ve pana µhatv± mayha½ sattasatakamah±d±nassa dinnabh±ve aya½ acetan±pi ghanamah±pathav² sakkh²”ti c²varagabbhantarato dakkhiŗahattha½ abhin²haritv± “vessantarattabh±ve µhatv± mayha½ sattasatakamah±d±nassa dinnabh±ve tva½ sakkh² na sakkh²”ti mah±pathavi-abhimukha½ hattha½ pas±resi. Mah±pathav² “aha½ te tad± sakkh²”ti viravasatena viravasahassena viravasatasahassena m±rabala½ avattharam±n± viya unnadi.
Tato mah±purise “dinna½ te siddhattha mah±d±na½ uttamad±nan”ti vessantarad±na½ sammasante diya¹¹hayojanasatiko girimekhalahatth² jaŗŗukehi pathaviya½ patiµµh±si, m±raparis± dis±vidis± pal±yi, dve ekamaggena gat± n±ma natthi, s²s±bharaŗ±ni ceva nivatthavatth±ni ca pah±ya sammukhasammukhadis±hiyeva pal±yi½su. Tato devasaŖgh± pal±yam±na½ m±rabala½ disv± “m±rassa par±jayo j±to, siddhatthakum±rassa jayo, jayap³ja½ kariss±m±”ti n±g± n±g±na½, supaŗŗ± supaŗŗ±na½ devat± devat±na½, brahm±no brahm±na½, ugghosetv± gandham±l±dihatth± mah±purisassa santika½ bodhipallaŖka½ agama½su.
Eva½ gatesu ca pana tesu–
“Jayo hi buddhassa sir²mato aya½, m±rassa ca p±pimato par±jayo;
ugghosayu½ bodhimaŗ¹e pamodit±, jaya½ tad± n±gagaŗ± mahesino.
“Jayo hi buddhassa sir²mato aya½, m±rassa ca p±pimato par±jayo;
ugghosayu½ bodhimaŗ¹e pamodit±, supaŗŗasaŖgh±pi jaya½ mahesino.
“Jayo hi buddhassa sir²mato aya½, m±rassa ca p±pimato par±jayo;
ugghosayu½ bodhimaŗ¹e pamodit±, jaya½ tad± devagaŗ± mahesino.
“Jayo hi buddhassa sir²mato aya½, m±rassa ca p±pimato par±jayo;
ugghosayu½ bodhimaŗ¹e pamodit±, jaya½ tad± brahmagaŗ±pi t±dino”ti.
Avases± dasasu cakkav±¼asahassesu devat± m±l±gandhavilepanehi ca p³jayam±n± n±nappak±r± thutiyo ca vadam±n± aµµha½su. Eva½ anatthaŖgateyeva s³riye mah±puriso m±rabala½ vidhametv± c²var³pari patam±nehi bodhirukkhaŖkurehi rattapav±¼apallavehi viya p³jiyam±no paµhamay±me pubbeniv±sań±ŗa½ anussaritv±, majjhimay±me dibbacakkhu½ visodhetv±, pacchimay±me paµiccasamupp±de ń±ŗa½ ot±resi. Athassa dv±dasapadika½ paccay±k±ra½ vaµµavivaµµavasena anulomapaµilomato sammasantassa dasasahass² lokadh±tu udakapariyanta½ katv± dv±dasakkhattu½ sampakampi.
Mah±purise pana dasasahassilokadh±tu½ unn±detv± aruŗuggamanavel±ya sabbańńutańń±ŗa½ paµivijjhante sakaladasasahass² lokadh±tu alaŖkatapaµiyatt± ahosi. P±c²nacakkav±¼amukhavaµµiya½ uss±pit±na½ dhaj±na½ paµ±k±na½ ra½siyo pacchimacakkav±¼amukhavaµµiya½ paharanti, tath± pacchimacakkav±¼amukhavaµµiya½ uss±pit±na½ p±c²nacakkav±¼amukhavaµµiya½, dakkhiŗacakkav±¼amukhavaµµiya½ uss±pit±na½ uttaracakkav±¼amukhavaµµiya½, uttaracakkav±¼amukhavaµµiya½ uss±pit±na½ dakkhiŗacakkav±¼amukhavaµµiya½ paharanti, pathavitale uss±pit±na½ pana dhaj±na½ paµ±k±na½ brahmaloka½ ±hacca aµµha½su, brahmaloke baddh±na½ pathavitale patiµµhahi½su, dasasahassacakkav±¼esu pupph³pagarukkh± puppha½ gaŗhi½su, phal³pagarukkh± phalapiŗ¹²bh±rabharit± ahesu½. Khandhesu khandhapadum±ni pupphi½su, s±kh±su s±kh±padum±ni, lat±su lat±padum±ni, ±k±se olambakapadum±ni, sil±tal±ni bhinditv± upar³pari satta satta hutv± daŗ¹akapadum±ni uµµhahi½su. Dasasahass² lokadh±tu vaµµetv± vissaµµham±l±gu¼± viya susanthatapupphasanth±ro viya ca ahosi. Cakkav±¼antaresu aµµhayojanasahassalokantarik± sattas³riyappabh±yapi anobh±sitapubb± ekobh±s± ahesu½, catur±s²tiyojanasahassagambh²ro mah±samuddo madhurodako ahosi, nadiyo nappavatti½su, jaccandh± r³p±ni passi½su, j±tibadhir± sadda½ suŗi½su, j±tip²µhasappino padas± gacchi½su, andubandhan±d²ni chijjitv± pati½su.
Eva½ aparim±ŗena sirivibhavena p³jiyam±no mah±puriso anekappak±resu acchariyadhammesu p±tubh³tesu sabbańńutańń±ŗa½ paµivijjhitv± sabbabuddh±na½ avijahita½ ud±na½ ud±nesi–
“Anekaj±tisa½s±ra½ sandh±vissa½ anibbisa½;
gahak±ra½ gavesanto, dukkh± j±ti punappuna½.
“Gahak±raka diµµhosi, puna geha½ na k±hasi;
sabb± te ph±suk± bhagg±, gahak³µa½ visaŖkhata½;
visaŖkh±ragata½ citta½, taŗh±na½ khayamajjhag±”ti. (Dha. pa. 153-154).
Iti tusitapurato paµµh±ya y±va aya½ bodhimaŗ¹e sabbańńutappatti, ettaka½ µh±na½ avid³renid±na½ n±m±ti veditabba½.

Avid³renid±nakath± niµµhit±.