[100] 10. As±tar³paj±takavaººan±

As±ta½ s±tar³pen±ti ida½ satth± kuº¹iyanagara½ upaniss±ya kuº¹adh±navane viharanto koliyar±jadh²tara½ suppav±sa½ up±sika½ ±rabbha kathesi. S± hi tasmi½ samaye satta vass±ni kucchin± gabbha½ pariharitv± satt±ha½ m³¼hagabbh± ahosi, adhimatt± vedan± pavatti½su. S± eva½ adhimattavedan±bhibh³t±pi “samm±sambuddho vata so bhagav±, yo evar³passa dukkhassa pah±n±ya dhamma½ deseti. Suppaµipanno vata tassa bhagavato s±vakasaªgho, yo evar³passa dukkhassa pah±n±ya paµipanno. Susukha½ vata nibb±na½, yattheva r³pa½ dukkha½ natth²”ti (ud±. 18) imehi t²hi vitakkehi adhiv±sesi. S± s±mika½ pakkosetv± tañca attano pavatti½ vandanas±sanañca ±rocetu½ satthu santika½ pesesi. Satth± vandanas±sana½ sutv±va “sukhin² hotu suppav±s± koliyadh²t±, sukhin² arog± aroga½ putta½ vij±yat³”ti ±ha. Saha vacaneneva pana bhagavato suppav±s± koliyadh²t± sukhin² arog± aroga½ putta½ vij±yi. Athass± s±miko geha½ gantv± ta½ vij±ta½ disv± “acchariya½ vata, bho”ti ativiya tath±gatassa ±nubh±vena acchariyabbhutacittaj±to ahosi.
Suppav±s±pi putta½ vij±yitv± satt±ha½ buddhappamukhassa saªghassa d±na½ d±tuk±m± puna nimantanatth±ya ta½ pesesi. Tena kho pana samayena mah±moggall±nassa upaµµh±kena buddhappamukho saªgho nimantito hoti. Satth± suppav±s±ya d±nassa ok±sad±natth±ya thera½ tassa santika½ pesetv± ta½ saññ±petv± satt±ha½ tass± d±na½ paµiggahesi saddhi½ bhikkhusaªghena. Sattame pana divase suppav±s± putta½ s²valikum±ra½ maº¹etv± satth±rañceva bhikkhusaªghañca vand±pesi. Tasmi½ paµip±µiy± s±riputtattherassa santika½ n²te thero tena saddhi½ “kacci te, s²vali, khaman²yan”ti paµisanth±ramak±si. So “kuto me, bhante, sukha½, sv±ha½ satta vass±ni lohitakumbhiya½ vasin”ti therena saddhi½ evar³pa½ katha½ kathesi. Supp±v±s± tassa vacana½ sutv± “satt±haj±to me putto anubuddhena dhammasen±patin± saddhi½ mantet²”ti somanassappatt± ahosi. Satth± “api nu suppav±se aññepi evar³pe putte icchas²”ti ±ha. “Sace, bhante, evar³pe aññe satta putte labheyya½, iccheyyamev±han”ti. Satth± ud±na½ ud±netv± anumodana½ katv± pakk±mi. S²valikum±ropi kho sattavassikak±leyeva s±sane ura½ datv± pabbajitv± paripuººavasso upasampada½ labhitv± puññav± l±bhaggappatto hutv± pathavi½ unn±detv± arahatta½ patv± puññavant±na½ antare etadaggaµµh±na½ p±puºi.
Athekadivasa½ bhikkh³ dhammasabh±ya½ sannipatitv± “±vuso, s²valitthero n±ma evar³po mah±puñño patthitapatthano pacchimabhavikasatto satta vass±ni lohitakumbhiya½ vasitv± satt±ha½ m³¼hagabbhabh±va½ ±pajji, aho m±t±putt± mahanta½ dukkha½ anubhavi½su, ki½ nu kho kamma½ aka½s³”ti katha½ samuµµh±pesu½. Satth± tatth±gantv± “k±ya nuttha, bhikkhave, etarahi kath±ya sannisinn±”ti pucchitv± “im±ya n±m±”ti vutte “bhikkhave, s²valino mah±puññatova satta vass±ni lohitakumbhiya½ niv±so ca satt±ha½ m³¼hagabbhabh±vappatti ca attan± katakammam³lak±va, suppav±s±yapi satta vass±ni kucchin± gabbhapariharaºadukkhañca satt±ha½ m³¼hagabbhadukkhañca attan± katakammam³lakamev±”ti vatv± tehi y±cito at²ta½ ±hari.
At²te b±r±ºasiya½ brahmadatte rajja½ k±rente bodhisatto tassa aggamahesiy± kucchismi½ paµisandhi½ gaºhitv± vayappatto takkasil±ya½ sabbasipp±ni uggaºhitv± pitu accayena rajja½ patv± dhammena rajja½ k±resi. Tasmi½ samaye kosalamah±r±j± mahantena balen±gantv± b±r±ºasi½ gahetv± r±j±na½ m±retv± tasseva aggamahesi½ attano aggamahesi½ ak±si. B±r±ºasirañño pana putto pitu maraºak±le niddhamanadv±rena pal±yitv± bala½ sa½haritv± b±r±ºasi½ ±gantv± avid³re nis²ditv± tassa rañño paººa½ pesesi “rajja½ v± detu yuddha½ v±”ti. So “yuddha½ dem²”ti paµipaººa½ pesesi. R±jakum±rassa pana m±t± ta½ s±sana½ sutv± “yuddhena kamma½ natthi, sabbadis±su sañc±ra½ pacchinditv± b±r±ºasinagara½ pariv±retu, tato d±r³dakabhattaparikkhayena kilantamanussa½ nagara½ vin±va yuddhena gaºhissas²”ti paººa½ pesesi. So m±tu s±sana½ sutv± satta divas±ni sañc±ra½ pacchinditv± nagara½ rundhi, n±gar± sañc±ra½ alabham±n± sattame divase tassa rañño s²sa½ gahetv± kum±rassa ada½su. Kum±ro pana nagara½ pavisitv± rajja½ gahetv± j²vitapariyos±ne yath±kamma½ gato.
So etarahi satta divas±ni sañc±ra½ pacchinditv± nagara½ rundhitv± gahitakammanissandena satta vass±ni lohitakumbhiya½ vasitv± satt±ha½ m³¼hagabbhabh±va½ ±pajji. Ya½ pana so padumuttarassa bhagavato p±dam³le “l±bh²na½ aggo bhaveyyan”ti mah±d±na½ datv± patthana½ ak±si, yañca vipassibuddhak±le n±garehi saddhi½ sahassagghanaka½ gu¼adadhi½ datv± patthanamak±si, tass±nubh±vena l±bh²na½ aggo j±to. Suppav±s±pi “nagara½ rundhitv± gaºha, t±t±”ti pesitabh±vena satta vass±ni kucchin± gabbha½ pariharitv± satt±ha½ m³¼hagabbh± j±t±.
Satth± ima½ at²ta½ ±haritv± abhisambuddho hutv± ima½ g±tham±ha–
100. “As±ta½ s±tar³pena, piyar³pena appiya½;
dukkha½ sukhassa r³pena, pamattamativattat²”ti.
Tattha as±ta½ s±tar³pen±ti amadhurameva madhurapatir³pakena. Pamattamativattat²ti as±ta½ appiya½ dukkhanti eta½ tividhampi etena s±tar³p±din± ±k±rena sativippav±savasena pamatta½ puggala½ ativattati abhibhavati ajjhottharat²ti attho. Ida½ bhagavat± yañca te m±t±putt± imin± gabbhapariharaºagabbhav±sasaªkh±tena as±t±din± pubbe nagararundhanas±t±dipatir³pakena ajjhotthaµ±, yañca id±ni s± up±sik± punapi sattakkhattu½ evar³pa½ as±ta½ appiya½ dukkha½ pemavatthubh³tena puttasaªkh±tena s±t±dipatir³pakena ajjhotthaµ± hutv± tath± avaca, ta½ sabbampi sandh±ya vuttanti veditabba½.
Satth± ima½ dhammadesana½ ±haritv± j±taka½ samodh±nesi– “tad± nagara½ rundhitv± rajjappattakum±ro s²vali ahosi, m±t± suppav±s±, pit± pana b±r±ºasir±j± ahameva ahosin”ti.

As±tar³paj±takavaººan± dasam±.

Littavaggo dasamo.

Tassudd±na½–
Littateja½ mah±s±ra½, viss±sa lomaha½sana½;
sudassana telapatta½, n±masiddhi k³µav±ºija½;
parosahassa as±tar³panti.

Majjhimapaºº±sako niµµhito.