[84] 4. Atthassadv±raj±takavaººan±

¾rogyamicche paramañca l±bhanti ida½ satth± jetavane viharanto eka½ atthakusala½ kulaputta½ ±rabbha kathesi. S±vatthiyañhi ekassa mah±vibhavassa seµµhino putto j±tiy± sattavasso paññav± atthakusalo. So ekadivasa½ pitara½ upasaªkamitv± atthassa dv±rapañha½ n±ma pucchi, so ta½ na j±n±ti. Athassa etadahosi “aya½ pañho atisukhumo, µhapetv± sabbaññubuddha½ añño upari bhavaggena, heµµh± ca av²cin± paricchinne lokasanniv±se eta½ pañha½ kathetu½ samattho n±ma natth²”ti. So puttam±d±ya bahu½ m±l±gandhavilepana½ g±h±petv± jetavana½ gantv± satth±ra½ p³jetv± vanditv± ekamanta½ nisinno bhagavanta½ etadavoca “aya½, bhante, d±rako paññav± atthakusalo ma½ atthassa dv±rapañha½ n±ma pucchi, aha½ ta½ pañha½ aj±nanto tumh±ka½ santika½ ±gato, s±dhu me, bhante, bhagav± ta½ pañha½ kathet³”ti. Satth± “pubbep±ha½, up±saka, imin± kum±rakeneta½ pañha½ puµµho, may± cassa kathito, tad± na½ esa j±n±ti, id±ni pana bhavasaªkhepagatatt± na sallakkhet²”ti vatv± tena y±cito at²ta½ ±hari.
At²te b±r±ºasiya½ brahmadatte rajja½ k±rente bodhisatto mah±vibhavo seµµhi ahosi. Athassa putto sattavassiko j±tiy± paññav± atthakusalo. So ekadivasa½ pitara½ upasaªkamitv± “t±ta, atthassa dv±ra½ n±ma kin”ti atthassa dv±rapañha½ pucchi. Athassa pit± ta½ pañha½ kathento ima½ g±tham±ha–
84. “¾rogyamicche paramañca l±bha½, s²lañca vuddh±numata½ sutañca;
dhamm±nuvatt² ca al²nat± ca, atthassa dv±r± pamukh± cha¼ete”ti.
Tattha ±rogyamicche paramañca l±bhanti ca-k±ro nip±tamatta½. T±ta, paµhamameva ±rogyasaªkh±ta½ parama½ l±bha½ iccheyy±ti imamattha½ d²pento evam±ha. Tattha ±rogya½ n±ma sar²rassa ceva cittassa ca arogabh±vo an±turat±. Sar²re hi rog±ture neva aladdha½ bhogal±bha½ upp±detu½ sakkoti, na laddha½ paribhuñjitu½, an±ture pana ubhayampeta½ sakkoti. Citte ca kiles±ture neva aladdha½ jh±n±dibheda½ l±bha½ upp±detu½ sakkoti, na laddha½ puna sam±pattivasena paribhuñjitu½. Etasmi½ an±rogye sati aladdhopi l±bho na labbhati, laddhopi niratthako hoti, asati panetasmi½ aladdhopi l±bho labbhati, laddhopi s±tthako hot²ti ±rogya½ paramo l±bho n±ma. Ta½ sabbapaµhama½ icchitabba½. Idameka½ atthassa dv±ranti ayamettha attho. S²lañc±ti ±c±ras²la½. Imin± lokac±ritta½ dasseti. Vuddh±numatanti guºavuddh±na½ paº¹it±na½ anumata½. Imin± ñ±ºasampann±na½ gar³na½ ov±da½ dasseti. Sutañc±ti k±raºanissita½ suta½. Imin± imasmi½ loke atthanissita½ b±husacca½ dasseti. Dhamm±nuvatt² c±ti tividhassa sucaritadhammassa anuvattana½. Imin± duccaritadhamma½ vajjetv± sucaritadhammassa anuvattanabh±va½ dasseti. Al²nat± c±ti cittassa al²nat± an²cat±. Imin± cittassa asaªkocata½ paº²tabh±va½ uttamabh±va½ dasseti. Atthassa dv±r± pamukh± cha¼eteti attho n±ma vu¹¹hi, tassa vu¹¹hisaªkh±tassa lokiyalokuttarassa atthassa ete pamukh± uttam± cha dv±r± up±y± adhigamamukh±n²ti.
Eva½ bodhisatto puttassa atthassa dv±rapañha½ kathesi. So tato paµµh±ya tesu chasu dhammesu vatti. Bodhisattopi d±n±d²ni puññ±ni katv± yath±kamma½ gato.
Satth± ima½ dhammadesana½ ±haritv± j±taka½ samodh±nesi– “tad± puttova paccuppannaputto, mah±seµµhi pana ahameva ahosin”ti.

Atthassadv±raj±takavaººan± catutth±.