6. S±riputtattheravatthu
Pathavisamoti ima½ dhammadesana½ satth± jetavane viharanto s±riputtatthera½ ±rabbha kathesi. Ekasmiñhi samaye ±yasm± s±riputto vuµµhavasso c±rika½ pakkamituk±mo bhagavanta½ ±pucchitv± vanditv± attano pariv±rena saddhi½ nikkhami. Aññepi bah³ bhikkh³ thera½ anugacchi½su. Thero ca n±magottavasena paññ±yam±ne bhikkh³ n±magottavasena kathetv± nivatt±pesi. Aññataro n±magottavasena ap±kaµo bhikkhu cintesi– “aho vata mampi n±magottavasena paggaºhanto kathetv± nivatt±peyy±”ti thero mah±bhikkhusaªghassa antare ta½ na sallakkhesi. So “aññe viya bhikkh³ na ma½ paggaºh±t²”ti there ±gh±ta½ bandhi. Therassapi saªgh±µikaººo tassa bhikkhuno sar²ra½ phusi, ten±pi ±gh±ta½ bandhiyeva. So “d±ni thero vih±r³pac±ra½ atikkanto bhavissat²”ti ñatv± satth±ra½ upasaªkamitv± “±yasm± ma½, bhante, s±riputto tumh±ka½ aggas±vakomh²ti kaººasakkhali½ bhindanto viya paharitv± akham±petv±va c±rika½ pakkanto”ti ±ha. Satth± thera½ pakkos±pesi. Tasmi½ khaºe mah±moggall±natthero ca ±nandatthero ca cintesu½– “amh±ka½ aggajeµµhabh±tar± imassa bhikkhuno apahaµabh±va½ satth± no na j±n±ti, s²han±da½ pana nad±petuk±mo bhavissat²ti parisa½ sannip±t±pess±m±”ti. Te kuñcikahatth± pariveºadv±r±ni vivaritv± “abhikkamath±yasmanto abhikkamath±yasmanto, id±n±yasm± s±riputto bhagavato sammukh± s²han±da½ nadissat²”ti (a. ni. 9.11) mah±bhikkhusaªgha½ sannip±tesu½. Theropi ±gantv± satth±ra½ vanditv± nis²di. Atha na½ satth± tamattha½ pucchi. Thero “n±ya½ bhikkhu may± pahaµo”ti avatv±va attano guºakatha½ kathento “yassa n³na, bhante, k±ye k±yagat±sati anupaµµhit± assa, so idha aññatara½ sabrahmac±ri½ ±sajja appaµinissajja c±rika½ pakkameyy±”ti vatv± “seyyath±pi, bhante, pathaviya½ sucimpi nikkhipanti, asucimpi nikkhipant²”ti-±din± nayena attano pathav²samacittatañca ±potejov±yo rajoharaºacaº¹±lakum±raka-usabhachinnavis±ºasamacittatañca ahikuºap±d²hi viya attano k±yena aµµiyanañca medakath±lik± viya attano k±yapariharaºañca pak±sesi. Im±hi ca pana navahi upam±hi there attano guºe kathente navasupi µh±nesu udakapariyanta½ katv± mah±pathav² kampi. Rajoharaºacaº¹±lakum±rakamedakath±liko pam±na½ pana ±haraºak±le puthujjan± bhikkh³ ass³ni sandh±retu½ n±sakkhi½su, kh²º±sav±na½ dhammasa½vego udap±di. There attano guºa½ kathenteyeva abbh±cikkhanakassa bhikkhuno sakalasar²re ¹±ho uppajji, so t±vadeva bhagavato p±desu patitv± attano abbh±cikkhanadosa½ pak±setv± accaya½ desesi. Satth± thera½ ±mantetv±, “s±riputta, khama imassa moghapurisassa, y±vassa sattadh± muddh± na phalat²”ti ±ha. Thero ukkuµika½ nis²ditv± añjali½ paggayha “kham±maha½, bhante, tassa ±yasmato, khamatu ca me so ±yasm±, sace mayha½ doso atth²”ti ±ha. Bhikkh³ kathayi½su “passatha d±n±vuso, therassa anopamaguºa½, evar³passa n±ma mus±v±dena abbh±cikkhanakassa bhikkhuno upari appamattakampi kopa½ v± dosa½ v± akatv± sayameva ukkuµika½ nis²ditv± añjali½ paggayha kham±pet²”ti. “Satth± ta½ katha½ sutv±, bhikkhave, ki½ katheth±”ti pucchitv± “ida½ n±ma, bhante”ti vutte, “na bhikkhave, sakk± s±riputtasadis±na½ kopa½ v± dosa½ v± upp±detu½ mah±pathav²sadisa½, bhikkhave, indakh²lasadisa½ pasanna-udakarahadasadisañca s±riputtassa cittan”ti vatv± anusandhi½ ghaµetv± dhamma½ desento ima½ g±tham±ha– 95. “Pathavisamo no virujjhati,
indakhilupamo t±di subbato;
rahadova apetakaddamo,
sa½s±r± na bhavanti t±dino”ti.
Tassattho– bhikkhave, yath± n±ma pathaviya½ suc²ni gandham±l±d²nipi nikkhipanti, asuc²ni muttakar²s±d²nipi nikkhipanti, yath± n±ma nagaradv±re nikh±ta½ indakh²la½ d±rak±dayo omuttentipi ³hadantipi, apare pana ta½ gandham±l±d²hi sakkaronti. Tattha pathaviy± indakh²lassa ca neva anurodho uppajjati, na virodho; evameva yv±ya½ kh²º±savo bhikkhu aµµhahi lokadhammehi akampiyabh±vena t±di, vat±na½ sundarat±ya subbato. So “ime ma½ cat³hi paccayehi sakkaronti, ime pana na sakkaront²”ti sakk±rañca asakk±rañca karontesu neva anurujjhati, no virujjhati, atha kho pathavisamo ca indakhilupamo eva ca hoti. Yath± ca apagatakaddamo rahado pasannodako hoti, eva½ apagatakilesat±ya r±gakaddam±d²hi akaddamo vippasannova hoti. T±dinoti tassa pana evar³passa sugatiduggat²su sa½saraºavasena sa½s±r± n±ma na hont²ti. Desan±vas±ne nava bhikkhusahass±ni saha paµisambhid±hi arahatta½ p±puºi½s³ti.
S±riputtattheravatthu chaµµha½.