10. Bh³mic±lasuttavaŗŗan±
70. Dasame nis²dananti idha cammakhaŗ¹a½ adhippeta½. Udena½ cetiyanti udenayakkhassa vasanaµµh±ne katavih±ro vuccati. Gotamak±d²supi eseva nayo. Bh±vit±ti va¹¹hit±. Bahul²kat±ti punappuna½ kat±. Y±n²kat±ti yuttay±na½ viya kat±. Vatthukat±ti patiµµh±naµµhena vatthu viya kat±. Anuµµhit±ti adhiµµhit±. Paricit±ti samantato cit± suva¹¹hit±. Susam±raddh±ti suµµhu sam±raddh±. Iti aniyamena kathetv± puna niyametv± dassento tath±gatassa khoti-±dim±ha. Ettha kappanti ±yukappa½. Tasmi½ tasmi½ k±le ya½ manuss±na½ ±yuppam±ŗa½, ta½ paripuŗŗa½ karonto tiµµheyya. Kapp±vasesa½ v±ti appa½ v± bhiyyoti vuttavassasatato atireka½ v±. Mah±s²vatthero pan±ha buddh±na½ aµµh±ne gajjita½ n±ma natthi, punappuna½ sam±pajjitv± maraŗantikavedana½ vikkhambhento bhaddakappameva tiµµheyya. Kasm± pana na µhitoti? Up±dinnakasar²ra½ n±ma khaŗ¹icc±d²hi abhibhuyyati, buddh± ca khaŗ¹icc±dibh±va½ appatv± pańcame ±yukoµµh±se bahujanassa piyaman±pak±leyeva parinibb±yanti. Buddh±nubuddhesu ca mah±s±vakesu parinibbutesu ekakeneva kh±ŗukena viya µh±tabba½ hoti daharas±maŗerapariv±rena v±, tato aho buddh±na½ paris±ti h²¼etabbata½ ±pajjeyya. Tasm± na µhitoti. Eva½ vuttepi yo pana vuccati ±yukappoti, idameva aµµhakath±ya niy±mita½. Yath± ta½ m±rena pariyuµµhitacittoti ettha tanti nip±tamatta½, yath± m±rena pariyuµµhitacitto ajjhotthaµacitto ańńopi koci puthujjano paµivijjhitu½ na sakkuŗeyya, evameva n±sakkhi paµivijjhitunti attho. M±ro hi yassa sabbena sabba½ dv±dasa vipall±s± appah²n±, tassa citta½ pariyuµµh±ti. Therassa ca catt±ro vipall±s± appah²n±, tenassa m±ro citta½ pariyuµµh±si. So pana cittapariyuµµh±na½ karonto ki½ karot²ti? Bherava½ r³p±rammaŗa½ v± dasseti, sadd±rammaŗa½ v± s±veti. Tato satt± ta½ disv± v± sutv± v± sati½ vissajjetv± vivaµamukh± honti, tesa½ mukhena hattha½ pavesetv± hadaya½ maddati, tato visańń±va hutv± tiµµhanti. Therassa panesa mukhe hattha½ pavesetu½ ki½ sakkhissati, bherav±rammaŗa½ pana dassesi. Ta½ disv± thero nimittobh±sa½ nappaµivijjhi. Bhagav± j±nantoyeva kimattha½ y±va tatiya½ ±mantes²ti? Parato tiµµhatu, bhante bhagav±ti y±cite tuyheveta½ dukkaµa½, tuyheveta½ aparaddhanti dos±ropanena so katanukaraŗattha½. M±ro p±pim±ti ettha satte anatthe niyojento m±ret²ti m±ro. P±pim±ti tasseva vevacana½ So hi p±padhammasamann±gatatt± p±pim±ti vuccati. Kaŗho, antako, namuci, pamattabandh³tipi tasseva n±m±ni. Bh±sit± kho panes±ti ayańhi bhagavato sambodhipattiy± aµµhame satt±he bodhimaŗ¹eyeva ±gantv± bhagav± yadattha½ tumhehi p±ramiyo p³rit±, so vo attho anuppatto, paµividdha½ sabbańńutańń±ŗa½, ki½ te lokavic±raŗen±ti vatv± yath± ajja, evameva parinibb±tu d±ni, bhante bhagav±ti y±ci. Bhagav± cassa na t±v±hanti-±d²ni vatv± paµikkhipi. Ta½ sandh±ya bh±sit± kho panes±, bhanteti-±dim±ha. Tattha viyatt±ti maggavasena byatt±, tatheva vin²t±, tath± vis±rad±. Bahussut±ti tepiµakavasena bahu suta½ etesanti bahussut±. Tameva dhamma½ dh±rent²ti dhammadhar±. Atha v± pariyattibahussut± ceva paµivedhabahussut± ca. Pariyattipaµivedhadhamm±na½yeva dh±raŗato dhammadhar±ti evamettha attho daµµhabbo. Dhamm±nudhammappaµipann±ti ariyadhammassa anudhammabh³ta½ vipassan±dhamma½ paµipann±. S±m²cippaµipann±ti anucchavikapaµipada½ paµipann±. Anudhammac±rinoti anudhamma½ caraŗas²l±. Saka½ ±cariyakanti attano ±cariyav±da½. ¾cikkhissant²ti-±d²ni sabb±ni ańńamańńavevacan±ni. Sahadhammen±ti sahetukena sak±raŗena vacanena. Sapp±µih±riyanti y±va niyy±nika½ katv± dhamma½ desessanti. Brahmacariyanti sikkh±ttayasaŖgahita½ sakala½ s±sanabrahmacariya½. Iddhanti samiddha½ jh±nass±davasena. Ph²tanti vuddhipatta½ sabbap±liphulla½ viya abhińń±sampattivasena. Vitth±rikanti vitthata½ tasmi½ tasmi½ dis±bh±ge patiµµhitavasena. B±hujańńanti bah³hi ń±ta½ paµividdha½ mah±jan±bhisamayavasena. Puthubh³tanti sabb±k±rena puthulabh±vappatta½. Katha½? Y±va devamanussehi suppak±sitanti, yattak± vińńuj±tik± dev± ceva manuss± ca atthi, sabbehi suµµhu pak±sitanti attho. Appossukkoti nir±layo. Tvańhi p±pima aµµhamasatt±hato paµµh±ya parinibb±tu d±ni, bhante bhagav±, parinibb±tu sugatoti viravanto ±hiŗ¹ittha. Ajja d±ni paµµh±ya vigatuss±ho hohi, m± mayha½ parinibb±nattha½ v±y±ma½ karoh²ti vadati. Sato sampaj±no ±yusaŖkh±ra½ ossajj²ti sati½ s³paµµhita½ katv± ń±ŗena paricchinditv± ±yusaŖkh±ra½ vissajji pajahi. Tattha na bhagav± hatthena le¹¹u½ viya ±yusaŖkh±ra½ ossaji, tem±samattameva pana phalasam±patti½ sam±pajjitv± tato para½ na sam±pajjiss±m²ti citta½ upp±desi. Ta½ sandh±ya vutta½ ossaj²ti. Ussaj²tipi p±µho. Mah±bh³mic±loti mahanto pathav²kampo. Tad± kira dasasahass² lokadh±tu kampittha. Bhi½sanakoti bhayajanako. Devadundubhiyo ca phali½s³ti devabheriyo phali½su, devo sukkhagajjita½ gajji, ak±lavijjulat± nicchari½su, khaŗikavassa½ vass²ti vutta½ hoti. Ud±na½ ud±nes²ti kasm± ud±nesi? Koci n±ma vadeyya bhagav± pacchato pacchato anubandhitv± parinibb±tu, bhanteti upadduto bhayena ±yusaŖkh±ra½ vissajjes²ti, tassok±so m± hotu, bh²tassa hi ud±na½ n±ma natth²ti p²tivegavissaµµha½ ud±na½ ud±nesi. Tattha sabbesa½ soŗasiŖg±l±d²nampi paccakkhabh±vato tulita½ paricchinnanti tula½. Ki½ ta½? K±m±vacarakamma½. Na tula½, na v± tula½ sadisamassa ańńa½ lokiya½ kamma½ atth²ti atula½. Ki½ ta½? Mahaggatakamma½. Atha v± k±m±vacara½ r³p±vacara½ tula½, ar³p±vacara½ atula½. Appavip±ka½ v± tula½, bahuvip±ka½ atula½. Sambhavanti sambhavahetubh³ta½, r±sik±raka½ piŗ¹ak±rakanti attho. BhavasaŖkh±ranti punabbhavasaŖkh±raŗaka½. Avassaj²ti vissajjesi. Mun²ti buddhamuni. Ajjhattaratoti niyakajjhattarato. Sam±hitoti upac±rappan±sam±dhivasena sam±hito. Abhindi kavacamiv±ti kavaca½ viya abhindi. Attasambhavanti attani sańj±ta½ kilesa½. Ida½ vutta½ hoti savip±kaµµhena sambhava½, bhav±bhisaŖkharaŗaµµhena bhavasaŖkh±ranti ca laddhan±ma½ tul±tulasaŖkh±ta½ lokiyakammańca ossaji, saŖg±mas²se mah±yodho kavaca½ viya attasambhava½ kilesańca ajjhattarato hutv± sam±hito hutv± abhind²ti. Atha v± tulanti tulento t²rento. Atulańca sambhavanti nibb±nańceva sambhavańca. BhavasaŖkh±ranti bhavag±mikamma½. Avassaji mun²ti pańcakkhandh± anicc±, pańcanna½ khandh±na½ nirodho nibb±na½ niccanti-±din± (paµi. ma. 3.37-38) nayena tulayanto buddhamuni bhave ±d²nava½, nibb±ne ca ±nisa½sa½ disv± ta½ khandh±na½ m³labh³ta½ bhavasaŖkh±ra½ kamma½ kammakkhay±ya sa½vattat²ti (ma. ni. 2.81; a. ni. 4.232-233) eva½ vuttena kammakkhayakarena ariyamaggena avassaji. Katha½? Ajjhattarato sam±hito, abhindi kavacamivattasambhava½. So hi vipassan±vasena ajjhattarato, samathavasena sam±hitoti eva½ pubbabh±gato paµµh±ya samathavipassan±balena kavacamiva attabh±va½ pariyonandhitv± µhita½, attani sambhavatt± attasambhavanti laddhan±ma½ sabbakilesaj±la½ abhindi. Kiles±bh±vena ca kata½ kamma½ appaµisandhikatt± avassaµµha½ n±ma hot²ti eva½ kilesappah±nena kamma½ pajahi. Pah²nakilesassa ca bhaya½ n±ma natthi, tasm± abh²tova ±yusaŖkh±ra½ ossajji, abh²tabh±vań±panatthańca ud±na½ ud±nes²ti veditabbo. Ya½ mah±v±t±ti yena samayena yasmi½ v± samaye mah±v±t±. V±yant²ti upakkhepakav±t± n±ma uµµhahanti, te v±yant± saµµhisahass±dhikanavayojanasatasahassabahala½ udakasandh±rakav±ta½ upacchindanti, tato ±k±se udaka½ bhassati, tasmi½ bhassante pathav² bhassati, puna v±to attano balena antodhammakaraŗe viya udaka½ ±bandhitv± gaŗh±ti, tato udaka½ uggacchati, tasmi½ uggacchante pathav² uggacchati. Eva½ udaka½ kampita½ pathavi½ kampeti. Etańca kampana½ y±vajjak±l±pi hotiyeva, bahubh±vena pana ogacchanuggacchana½ na pańń±yati. Mahiddhik± mah±nubh±v±ti ijjhanassa mahantat±ya mahiddhik±, anubhavitabbassa mahantat±ya mah±nubh±v±. Paritt±ti dubbal±. Appam±ŗ±ti balav±. So ima½ pathavi½ kampet²ti so iddhi½ nibbattetv± sa½vejento mah±moggall±no viya, v²ma½santo v± mah±n±gattherassa bh±gineyyo saŖgharakkhitas±maŗero viya pathavi½ kampeti. SaŖkampet²ti samantato kampeti. Sampakampet²ti tasseva vevacana½. Iti imesu aµµhasu pathavikampesu paµhamo dh±tukopena, dutiyo iddh±nubh±vena, tatiyacatutth± puńńatejena, pańcamo ń±ŗatejena, chaµµho s±dhuk±rad±navasena, sattamo k±ruńńasabh±vena, aµµhamo ±rodanena. M±tukucchi½ okkamante ca tato nikkhamante ca mah±satte tassa puńńatejena pathav² akampittha, abhisambodhiya½ ń±ŗatej±bhihat± hutv± akampittha, dhammacakkappavattane s±dhuk±rabh±vasaŗµhit± s±dhuk±ra½ dadam±n± akampittha, ±yusaŖkh±ra-ossajjane k±ruńńasabh±vasaŗµhit± cittasaŖkhobha½ asaham±n± akampittha, parinibb±ne ±rodanavegatunn± hutv± akampittha. Aya½ panattho pathavidevat±ya vasena veditabbo. Mah±bh³tapathaviy± paneta½ natthi acetanatt±. Sesa½ sabbattha utt±natthamev±ti.
Bh³mic±lavaggo sattamo.