10. Uposathasutta½
71. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati pubb±r±me mig±ram±tup±s±de. Atha kho vis±kh± mig±ram±t± tadahuposathe yena bhagav± tenupasaªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinna½ kho vis±kha½ mig±ram±tara½ bhagav± etadavoca– “handa kuto nu tva½, vis±khe, ±gacchasi div± divass±”ti? “Uposath±ha½, bhante, ajja upavas±m²”ti. “Tayo khome, vis±khe, uposath±. Katame tayo? Gop±lakuposatho, nigaºµhuposatho, ariyuposatho. Kathañca, vis±khe, gop±lakuposatho hoti? Seyyath±pi, vis±khe, gop±lako s±yanhasamaye s±mik±na½ g±vo niyy±tetv± iti paµisañcikkhati– ‘ajja kho g±vo amukasmiñca amukasmiñca padese cari½su, amukasmiñca amukasmiñca padese p±n²y±ni pivi½su; sve d±ni g±vo amukasmiñca amukasmiñca padese carissanti, amukasmiñca amukasmiñca padese p±n²y±ni pivissant²’ti; evameva½ kho, vis±khe, idhekacco uposathiko iti paµisañcikkhati– ‘aha½ khvajja idañcidañca kh±dan²ya½ kh±di½, idañcidañca bhojan²ya½ bhuñji½ sve d±n±ha½ idañcidañca kh±dan²ya½ kh±diss±mi, ida½ cidañca bhojan²ya½ bhuñjiss±m²’ti. So tena abhijjh±sahagatena cetas± divasa½ atin±meti. Eva½ kho vis±khe, gop±lakuposatho hoti. Eva½ upavuttho kho, vis±khe, gop±lakuposatho na mahapphalo hoti na mah±nisa½so na mah±jutiko na mah±vipph±ro. “Kathañca, vis±khe, nigaºµhuposatho hoti? Atthi, vis±khe, nigaºµh± n±ma samaºaj±tik±. Te s±vaka½ eva½ sam±dapenti– ‘ehi tva½, ambho purisa, ye puratthim±ya dis±ya p±º± para½ yojanasata½ tesu daº¹a½ nikkhip±hi; ye pacchim±ya dis±ya p±º± para½ yojanasata½ tesu daº¹a½ nikkhip±hi; ye uttar±ya dis±ya p±º± para½ yojanasata½ tesu daº¹a½ nikkhip±hi; ye dakkhiº±ya dis±ya p±º± para½ yojanasata½ tesu daº¹a½ nikkhip±h²’ti. Iti ekacc±na½ p±º±na½ anudday±ya anukamp±ya sam±dapenti, ekacc±na½ p±º±na½ n±nudday±ya n±nukamp±ya sam±dapenti. Te tadahuposathe s±vaka½ eva½ sam±dapenti– ‘ehi tva½, ambho purisa, sabbacel±ni [sabbaver±ni (ka.)] nikkhipitv± eva½ vadehi– n±ha½ kvacani kassaci kiñcanatasmi½ [kiñcanatasmi (?) Kiriy±padameta½ yath± kiñcanatatth²ti], na ca mama kvacani katthaci kiñcanatatth²’ti. J±nanti kho panassa m±t±pitaro– ‘aya½ amh±ka½ putto’ti; sopi j±n±ti– ‘ime mayha½ m±t±pitaro’ti. J±n±ti kho panassa puttad±ro ‘aya½ mayha½ bhatt±’ti; sopi j±n±ti– ‘aya½ mayha½ puttad±ro’ti. J±nanti kho panassa d±sakammakaraporis±– ‘aya½ amh±ka½ ayyo’ti; sopi j±n±ti– ‘ime mayha½ d±sakammakaraporis±’ti. Iti yasmi½ samaye sacce sam±dapetabb± mus±v±de tasmi½ samaye sam±dapenti. Ida½ tassa mus±v±dasmi½ vad±mi. So tass± rattiy± accayena bhoge adinna½yeva paribhuñjati. Ida½ tassa adinn±d±nasmi½ vad±mi. Eva½ kho, vis±khe, nigaºµhuposatho hoti. Eva½ upavuttho kho, vis±khe, nigaºµhuposatho na mahapphalo hoti na mah±nisa½so na mah±jutiko na mah±vipph±ro. “Kathañca, vis±khe, ariyuposatho hoti? Upakkiliµµhassa vis±khe, cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. Kathañca, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± [pariyod±pan± (?)] Hoti? Idha, vis±khe, ariyas±vako tath±gata½ anussarati– ‘itipi so bhagav± araha½ samm±sambuddho vijj±caraºasampanno sugato lokavid³ anuttaro purisadammas±rathi satth± devamanuss±na½ buddho bhagav±’ti. Tassa tath±gata½ anussarato citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati. Ye cittassa upakkiles± te pah²yanti, seyyath±pi, vis±khe, upakkiliµµhassa s²sassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Kathañca, vis±khe, upakkiliµµhassa s²sassa upakkamena pariyodapan± hoti? Kakkañca paµicca mattikañca paµicca udakañca paµicca purisassa ca tajja½ v±y±ma½ paµicca, eva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa s²sassa upakkamena pariyodapan± hoti. Evameva½ kho vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Kathañca vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti? Idha, vis±khe, ariyas±vako tath±gata½ anussarati– ‘itipi so bhagav± araha½ samm±sambuddho vijj±caraºasampanno sugato lokavid³ anuttaro purisadammas±rathi satth± devamanuss±na½ buddho bhagav±’ti. Tassa tath±gata½ anussarato citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti. Aya½ vuccati, vis±khe– ‘ariyas±vako brahmuposatha½ upavasati, brahmun± saddhi½ sa½vasati, brahmañcassa [brahmañca (ka.)] ±rabbha citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti’. Eva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Upakkiliµµhassa, vis±khe, cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. Kathañca, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti? Idha, vis±khe, ariyas±vako dhamma½ anussarati– ‘sv±kkh±to bhagavat± dhammo sandiµµhiko ak±liko ehipassiko opaneyyiko paccatta½ veditabbo viññ³h²’ti. Tassa dhamma½ anussarato citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti, seyyath±pi, vis±khe, upakkiliµµhassa k±yassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Kathañca, vis±khe, upakkiliµµhassa k±yassa upakkamena pariyodapan± hoti? Sottiñca paµicca, cuººañca paµicca, udakañca paµicca, purisassa ca tajja½ v±y±ma½ paµicca. Eva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa k±yassa upakkamena pariyodapan± hoti. Evameva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Kathañca, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti? Idha, vis±khe, ariyas±vako dhamma½ anussarati– ‘sv±kkh±to bhagavat± dhammo sandiµµhiko ak±liko ehipassiko opaneyyiko paccatta½ veditabbo viññ³h²’ti. Tassa dhamma½ anussarato citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti. Aya½ vuccati, vis±khe, ‘ariyas±vako dhammuposatha½ upavasati, dhammena saddhi½ sa½vasati, dhammañcassa ±rabbha citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti’. Eva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Upakkiliµµhassa vis±khe, cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. Kathañca, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti? Idha, vis±khe, ariyas±vako saªgha½ anussarati– ‘suppaµipanno bhagavato s±vakasaªgho, ujuppaµipanno bhagavato s±vakasaªgho, ñ±yappaµipanno bhagavato s±vakasaªgho, s±m²cippaµipanno bhagavato s±vakasaªgho, yadida½ catt±ri purisayug±ni aµµha purisapuggal± esa bhagavato s±vakasaªgho ±huneyyo p±huneyyo dakkhiºeyyo añjalikaraº²yo anuttara½ puññakkhetta½ lokass±’ti. Tassa saªgha½ anussarato citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti, seyyath±pi, vis±khe, upakkiliµµhassa vatthassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Kathañca, vis±khe, upakkiliµµhassa vatthassa upakkamena pariyodapan± hoti? Usmañca [³sañca (sy±. ka½. aµµhakath±yampi p±µhantara½, sa½. ni. 3.89 khemakasuttap±¼iy±pi sameti.) Usumañca (s².)] paµicca, kh±rañca paµicca, gomayañca paµicca, udakañca paµicca, purisassa ca tajja½ v±y±ma½ paµicca. Eva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa vatthassa upakkamena pariyodapan± hoti. Evameva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Kathañca, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti? Idha, vis±khe, ariyas±vako saªgha½ anussarati– ‘suppaµipanno bhagavato s±vakasaªgho…pe… anuttara½ puññakkhetta½ lokass±’ti. Tassa saªgha½ anussarato citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti. Aya½ vuccati, vis±khe, ‘ariyas±vako saªghuposatha½ upavasati, saªghena saddhi½ sa½vasati, saªghañcassa ±rabbha citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti’. Eva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Upakkiliµµhassa, vis±khe, cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. Kathañca, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti? Idha, vis±khe, ariyas±vako attano s²l±ni anussarati akhaº¹±ni acchidd±ni asabal±ni akamm±s±ni bhujiss±ni viññuppasatth±ni apar±maµµh±ni sam±dhisa½vattanik±ni. Tassa s²la½ anussarato citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti, seyyath±pi, vis±khe, upakkiliµµhassa ±d±sassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Kathañca vis±khe, upakkiliµµhassa ±d±sassa upakkamena pariyodapan± hoti? Telañca paµicca ch±rikañca paµicca, v±laº¹upakañca paµicca, purisassa ca tajja½ v±y±ma½ paµicca. Eva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa ±d±sassa upakkamena pariyodapan± hoti. Evameva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Kathañca, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti? Idha vis±khe, ariyas±vako attano s²l±ni anussarati akhaº¹±ni…pe… sam±dhisa½vattanik±ni. Tassa s²la½ anussarato citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti. Aya½ vuccati, vis±khe, ‘ariyas±vako s²luposatha½ upavasati, s²lena saddhi½ sa½vasati, s²lañcassa ±rabbha citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti’. Eva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Upakkiliµµhassa, vis±khe, cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. Kathañca, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti? Idha vis±khe, ariyas±vako devat± anussarati– ‘santi dev± c±tumah±r±jik± [c±tummah±r±jik± (s². sy±. ka½. p².)], santi dev± t±vati½s±, santi dev± y±m±, santi dev± tusit±, santi dev± nimm±naratino, santi dev± paranimmitavasavattino, santi dev± brahmak±yik±, santi dev± tatuttari [tatuttari½ (s². p².)]. Yath±r³p±ya saddh±ya samann±gat± t± devat± ito cut± tatthupapann± [tatthuppann± (s². p².)], mayhampi tath±r³p± saddh± sa½vijjati. Yath±r³pena s²lena samann±gat± t± devat± ito cut± tatthupapann±, mayhampi tath±r³pa½ s²la½ sa½vijjati. Yath±r³pena sutena samann±gat± t± devat± ito cut± tatthupapann±, mayhampi tath±r³pa½ suta½ sa½vijjati. Yath±r³pena c±gena samann±gat± t± devat± ito cut± tatthupapann±, mayhampi tath±r³po c±go sa½vijjati. Yath±r³p±ya paññ±ya samann±gat± t± devat± ito cut± tatthupapann±, mayhampi tath±r³p± paññ± sa½vijjat²’ti. Tassa attano ca t±sañca devat±na½ saddhañca s²lañca sutañca c±gañca paññañca anussarato citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti, seyyath±pi, vis±khe, upakkiliµµhassa j±tar³passa upakkamena pariyodapan± hoti. “Kathañca vis±khe, upakkiliµµhassa j±tar³passa upakkamena pariyodapan± hoti? Ukkañca paµicca, loºañca paµicca, gerukañca paµicca, n±¼ikasaº¹±sañca [n±¼ikañca paµicca saº¹±sañca (p². ka.)] paµicca, purisassa ca tajja½ v±y±ma½ paµicca. Eva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa j±tar³passa upakkamena pariyodapan± hoti. Evameva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Kathañca vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti? Idha, vis±khe, ariyas±vako devat± anussarati– ‘santi dev± c±tumah±r±jik±, santi dev± t±vati½s±…pe… santi dev± tatuttari. Yath±r³p±ya saddh±ya samann±gat± t± devat± ito cut± tatthupapann±, mayhampi tath±r³p± saddh± sa½vijjati. Yath±r³pena s²lena…pe… sutena…pe… c±gena…pe… paññ±ya samann±gat± t± devat± ito cut± tatthupapann±, mayhampi tath±r³p± paññ± sa½vijjat²’ti. Tassa attano ca t±sañca devat±na½ saddhañca s²lañca sutañca c±gañca paññañca anussarato citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti. Aya½ vuccati, vis±khe, ‘ariyas±vako devatuposatha½ upavasati, devat±hi saddhi½ sa½vasati, devat± ±rabbha citta½ pas²dati, p±mojja½ uppajjati, ye cittassa upakkiles± te pah²yanti’. Eva½ kho, vis±khe, upakkiliµµhassa cittassa upakkamena pariyodapan± hoti. “Sa kho so, vis±khe, ariyas±vako iti paµisañcikkhati– ‘y±vaj²va½ arahanto p±º±tip±ta½ pah±ya p±º±tip±t± paµivirat± nihitadaº¹± nihitasatth± lajj² day±pann± sabbap±ºabh³tahit±nukamp² viharanti; ahampajja imañca ratti½ imañca divasa½ p±º±tip±ta½ pah±ya p±º±tip±t± paµivirato nihitadaº¹o nihitasattho lajj² day±panno sabbap±ºabh³tahit±nukamp² vihar±mi. Imin±pi [imin±paha½ (s².) a. ni. 8.41] aªgena arahata½ anukaromi, uposatho ca me upavuttho bhavissati. “Y±vaj²va½ arahanto adinn±d±na½ pah±ya adinn±d±n± paµivirat± dinn±d±y² dinnap±µikaªkh², athenena sucibh³tena attan± viharanti; ahampajja imañca ratti½ imañca divasa½ adinn±d±na½ pah±ya adinn±d±n± paµivirato dinn±d±y² dinnap±µikaªkh², athenena sucibh³tena attan± vihar±mi. Imin±pi aªgena arahata½ anukaromi, uposatho ca me upavuttho bhavissati. “Y±vaj²va½ arahanto abrahmacariya½ pah±ya brahmac±r² ±r±c±r² [an±c±r² (p².)] virat± methun± g±madhamm±; ahampajja imañca ratti½ imañca divasa½ abrahmacariya½ pah±ya brahmac±r² ±r±c±r² virato methun± g±madhamm±. Imin±pi aªgena arahata½ anukaromi, uposatho ca me upavuttho bhavissati. “Y±vaj²va½ arahanto mus±v±da½ pah±ya mus±v±d± paµivirat± saccav±d² saccasandh± thet± paccayik± avisa½v±dak± lokassa; ahampajja imañca ratti½ imañca divasa½ mus±v±da½ pah±ya mus±v±d± paµivirato saccav±d² saccasandho theto paccayiko avisa½v±dako lokassa. Imin±pi aªgena arahata½ anukaromi, uposatho ca me upavuttho bhavissati. “Y±vaj²va½ arahanto sur±merayamajjapam±daµµh±na½ pah±ya sur±merayamajjapam±daµµh±n± paµivirat±; ahampajja imañca ratti½ imañca divasa½ sur±merayamajjapam±daµµh±na½ pah±ya sur±merayamajjapam±daµµh±n± paµivirato. Imin±pi aªgena arahata½ anukaromi, uposatho ca me upavuttho bhavissati. “Y±vaj²va½ arahanto ekabhattik± ratt³parat± virat± vik±labhojan±; ahampajja imañca ratti½ imañca divasa½ ekabhattiko ratt³parato virato vik±labhojan±. Imin±pi aªgena arahata½ anukaromi, uposatho ca me upavuttho bhavissati. “Y±vaj²va½ arahanto naccag²tav±ditavis³kadassanam±l±gandhavilepanadh±raºamaº¹anavibh³sanaµµh±n± paµivirat±; ahampajja imañca ratti½ imañca divasa½ naccag²tav±ditavis³kadassanam±l±gandhavilepanadh±raºamaº¹anavibh³sanaµµh±n± paµivirato Imin±pi aªgena arahata½ anukaromi, uposatho ca me upavuttho bhavissati. “Y±vaj²va½ arahanto ucc±sayanamah±sayana½ pah±ya ucc±sayanamah±sayan± paµivirat± n²caseyya½ kappenti mañcake v± tiºasanth±rake v±; ahampajja imañca ratti½ imañca divasa½ ucc±sayanamah±sayana½ pah±ya ucc±sayanamah±sayan± paµivirato n²caseyya½ kappemi mañcake v± tiºasanth±rake v±. Imin±pi aªgena arahata½ anukaromi, uposatho ca me upavuttho bhavissat²”ti. “Eva½ kho, vis±khe, ariyuposatho hoti. Eva½ upavuttho kho, vis±khe, ariyuposatho mahapphalo hoti mah±nisa½so mah±jutiko mah±vipph±ro”. “K²vamahapphalo hoti k²vamah±nisa½so k²vamah±jutiko k²vamah±vipph±ro”? “Seyyath±pi, vis±khe, yo imesa½ so¼asanna½ mah±janapad±na½ pah³tarattaratan±na½ [pah³tasattaratan±na½ (ka. s². sy±. ka½. p².) µ²k±ya½ dassitap±¼iyeva. A. ni. 8.42] issariy±dhipacca½ rajja½ k±reyya seyyathida½– aªg±na½, magadh±na½, k±s²na½, kosal±na½, vajj²na½, mall±na½, cet²na½, vaªg±na½, kur³na½, pañc±l±na½, macch±na½ [macc±na½ (ka.)], s³rasen±na½, assak±na½, avant²na½, gandh±r±na½, kamboj±na½, aµµhaªgasamann±gatassa uposathassa eta½ [eka½ (ka.)] kala½ n±gghati so¼asi½. Ta½ kissa hetu? Kapaºa½, vis±khe, m±nusaka½ rajja½ dibba½ sukha½ upanidh±ya”. “Y±ni, vis±khe, m±nusak±ni paññ±sa vass±ni, c±tumah±r±jik±na½ dev±na½ eso eko rattindivo [rattidivo (ka.)]. T±ya rattiy± ti½sarattiyo m±so. Tena m±sena dv±dasam±siyo sa½vaccharo. Tena sa½vaccharena dibb±ni pañca vassasat±ni c±tumah±r±jik±na½ dev±na½ ±yuppam±ºa½. Ýh±na½ kho paneta½, vis±khe, vijjati ya½ idhekacco itth² v± puriso v± aµµhaªgasamann±gata½ uposatha½ upavasitv± k±yassa bhed± para½ maraº± c±tumah±r±jik±na½ dev±na½ sahabyata½ upapajjeyya. Ida½ kho paneta½, vis±khe, sandh±ya bh±sita½– ‘kapaºa½ m±nusaka½ rajja½ dibba½ sukha½ upanidh±ya”’. “Ya½ vis±khe, m±nusaka½ vassasata½, t±vati½s±na½ dev±na½ eso eko rattindivo. T±ya rattiy± ti½sarattiyo m±so. Tena m±sena dv±dasam±siyo sa½vaccharo. Tena sa½vaccharena dibba½ vassasahassa½ t±vati½s±na½ dev±na½ ±yuppam±ºa½. Ýh±na½ kho paneta½, vis±khe, vijjati ya½ idhekacco itth² v± puriso v± aµµhaªgasamann±gata½ uposatha½ upavasitv± k±yassa bhed± para½ maraº± t±vati½s±na½ dev±na½ sahabyata½ upapajjeyya. Ida½ kho paneta½, vis±khe, sandh±ya bh±sita½– ‘kapaºa½ m±nusaka½ rajja½ dibba½ sukha½ upanidh±ya”’. “Y±ni, vis±khe, m±nusak±ni dve vassasat±ni, y±m±na½ dev±na½ eso eko rattindivo. T±ya rattiy± ti½sarattiyo m±so. Tena m±sena dv±dasam±siyo sa½vaccharo. Tena sa½vaccharena dibb±ni dve vassasahass±ni y±m±na½ dev±na½ ±yuppam±ºa½. Ýh±na½ kho paneta½, vis±khe, vijjati ya½ idhekacco itth² v± puriso v± aµµhaªgasamann±gata½ uposatha½ upavasitv± k±yassa bhed± para½ maraº± y±m±na½ dev±na½ sahabyata½ upapajjeyya. Ida½ kho paneta½, vis±khe, sandh±ya bh±sita½– ‘kapaºa½ m±nusaka½ rajja½ dibba½ sukha½ upanidh±ya”’. “Y±ni, vis±khe, m±nusak±ni catt±ri vassasat±ni, tusit±na½ dev±na½ eso eko rattindivo. T±ya rattiy± ti½sarattiyo m±so. Tena m±sena dv±dasam±siyo sa½vaccharo. Tena sa½vaccharena dibb±ni catt±ri vassasahass±ni tusit±na½ dev±na½ ±yuppam±ºa½. Ýh±na½ kho paneta½, vis±khe, vijjati ya½ idhekacco itth² v± puriso v± aµµhaªgasamann±gata½ uposatha½ upavasitv± k±yassa bhed± para½ maraº± tusit±na½ dev±na½ sahabyata½ upapajjeyya. Ida½ kho paneta½, vis±khe, sandh±ya bh±sita½– ‘kapaºa½ m±nusaka½ rajja½ dibba½ sukha½ upanidh±ya”’. “Y±ni, vis±khe, m±nusak±ni aµµha vassasat±ni, nimm±narat²na½ dev±na½ eso eko rattindivo. T±ya rattiy± ti½sarattiyo m±so. Tena m±sena dv±dasam±siyo sa½vaccharo. Tena sa½vaccharena dibb±ni aµµha vassasahass±ni nimm±narat²na½ dev±na½ ±yuppam±ºa½. Ýh±na½ kho paneta½, vis±khe, vijjati ya½ idhekacco itth² v± puriso v± aµµhaªgasamann±gata½ uposatha½ upavasitv± k±yassa bhed± para½ maraº± nimm±narat²na½ dev±na½ sahabyata½ upapajjeyya. Ida½ kho paneta½, vis±khe, sandh±ya bh±sita½– ‘kapaºa½ m±nusaka½ rajja½ dibba½ sukha½ upanidh±ya”’. “Y±ni, vis±khe, m±nusak±ni so¼asa vassasat±ni, paranimmitavasavatt²na½ dev±na½ eso eko rattindivo. T±ya rattiy± ti½sarattiyo m±so. Tena m±sena dv±dasam±siyo sa½vaccharo. Tena sa½vaccharena dibb±ni so¼asa vassasahass±ni paranimmitavasavatt²na½ dev±na½ ±yuppam±ºa½. Ýh±na½ kho paneta½, vis±khe, vijjati ya½ idhekacco itth² v± puriso v± aµµhaªgasamann±gata½ uposatha½ upavasitv± k±yassa bhed± para½ maraº± paranimmitavasavatt²na½ dev±na½ sahabyata½ upapajjeyya. Ida½ kho paneta½, vis±khe, sandh±ya bh±sita½– ‘kapaºa½ m±nusaka½ rajja½ dibba½ sukha½ upanidh±y±”’ti.
“P±ºa½ na haññe [na h±ne (s². p².), na hane (ka.)] na cadinnam±diye,
mus± na bh±se na ca majjapo siy±;
abrahmacariy± virameyya methun±,
ratti½ na bhuñjeyya vik±labhojana½.
“M±la½ na dh±re na ca gandham±care,
mañce cham±ya½ va sayetha santhate;
etañhi aµµhaªgikam±huposatha½,
buddhena dukkhantagun± pak±sita½.
“Cando ca s³riyo ca ubho sudassan±,
obh±saya½ anupariyanti y±vat±;
tamonud± te pana antalikkhag±,
nabhe pabh±santi dis±virocan±.
“Etasmi½ ya½ vijjati antare dhana½,
mutt± maºi ve¼uriyañca bhaddaka½;
siªg² suvaººa½ atha v±pi kañcana½,
ya½ j±tar³pa½ haµakanti vuccati.
“Aµµhaªgupetassa uposathassa,
kalampi te n±nubhavanti so¼asi½;
candappabh± t±ragaº± ca sabbe;
“tasm± hi n±r² ca naro ca s²lav±,
aµµhaªgupeta½ upavassuposatha½;
puññ±ni katv±na sukhudray±ni,
anindit± saggamupenti µh±nan”ti. Dasama½.
Mah±vaggo sattamo.
Tassudd±na½–
Titthabhayañca ven±go, sarabho kesamuttiy±;
s±¼ho c±pi kath±vatthu, titthiyam³luposathoti.