“Acchariya½, bhante, abbhuta½, bhante! Atthi me, bhante, ±vasath±g±ra½. Tattha atthi mañcak±ni, atthi ±san±ni, atthi udakamaºiko, atthi telappad²po. Tattha yo samaºo v± br±hmaºo v± v±sa½ upeti, ten±ha½ yath±satti yath±bala½ sa½vibhaj±mi. Bh³tapubba½, bhante, catt±ro satth±ro n±n±diµµhik± n±n±khantik± n±n±rucik±, tasmi½ ±vasath±g±re v±sa½ upagacchu½”.
“Eko satth± eva½v±d² eva½diµµhi– ‘natthi dinna½, natthi yiµµha½, natthi huta½, natthi sukatadukkaµ±na½ kamm±na½ phala½ vip±ko. Natthi aya½ loko, natthi paro loko, natthi m±t±, natthi pit±, natthi satt± opap±tik±, natthi loke samaºabr±hmaº± sammaggat± samm±paµipann± ye imañca loka½ parañca loka½ saya½ abhiññ± sacchikatv± pavedent²”’ti.
“Eko satth± eva½v±d² eva½diµµhi– ‘atthi dinna½, atthi yiµµha½ atthi huta½, atthi sukatadukkaµ±na½ kamm±na½ phala½ vip±ko, atthi aya½ loko, atthi paro loko, atthi m±t±, atthi pit±, atthi satt± opap±tik±, atthi loke samaºabr±hmaº± sammaggat± samm±paµipann±, ye imañca loka½ parañca loka½ saya½ abhiññ± sacchikatv± pavedent²”’ti.
“Eko satth± eva½v±d² eva½diµµhi– ‘karoto k±rayato, chindato ched±payato, pacato p±c±payato, socayato soc±payato, kilamato kilam±payato, phandato phand±payato, p±ºamatip±tayato, adinna½ ±diyato, sandhi½ chindato, nillopa½ harato, ek±g±rika½ karoto, paripanthe tiµµhato, parad±ra½ gacchato, mus± bhaºato, karoto na kar²yati p±pa½. Khurapariyantena cepi cakkena yo imiss± pathaviy± p±ºe eka½ ma½sakhala½ eka½ ma½sapuñja½ kareyya, natthi tatonid±na½ p±pa½, natthi p±passa ±gamo. Dakkhiºa½ cepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya hananto gh±tento chindanto ched±pento pacanto p±c±pento, natthi tatonid±na½ p±pa½, natthi p±passa ±gamo. Uttara½ cepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya dadanto d±pento yajanto yaj±pento, natthi tatonid±na½ puñña½, natthi puññassa ±gamo. D±nena damena sa½yamena saccavajjena natthi puñña½, natthi puññassa ±gamo”’ti.
“Eko satth± eva½v±d² eva½diµµhi– ‘karoto k±rayato, chindato ched±payato, pacato p±c±payato, socayato soc±payato, kilamato kilam±payato, phandato phand±payato, p±ºamatip±tayato, adinna½ ±diyato, sandhi½ chindato, nillopa½ harato, ek±g±rika½ karoto, paripanthe tiµµhato, parad±ra½ gacchato mus± bhaºato, karoto kar²yati p±pa½. Khurapariyantena cepi cakkena yo imiss± pathaviy± p±ºe eka½ ma½sakhala½ eka½ ma½sapuñja½ kareyya, atthi tatonid±na½ p±pa½, atthi p±passa ±gamo. Dakkhiºa½ cepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya hananto gh±tento chindanto ched±pento pacanto p±c±pento, atthi tatonid±na½ p±pa½, atthi p±passa ±gamo. Uttara½ cepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya dadanto d±pento, yajanto yaj±pento, atthi tatonid±na½ puñña½, atthi puññassa ±gamo. D±nena damena sa½yamena saccavajjena atthi puñña½, atthi puññassa ±gamo”’ti.
“Tassa mayha½, bhante, ahudeva kaªkh±, ahu vicikicch±– ‘kosu n±ma imesa½ bhavata½ samaºabr±hmaº±na½ sacca½ ±ha, ko mus±”’ti?
“Alañhi te, g±maºi, kaªkhitu½, ala½ vicikicchitu½. Kaªkhan²ye ca pana te µh±ne vicikicch± uppann±”ti. “Eva½ pasannoha½, bhante, bhagavati. Pahoti me bhagav± tath± dhamma½ desetu½ yath±ha½ ima½ kaªkh±dhamma½ pajaheyyan”ti.
“Atthi, g±maºi, dhammasam±dhi. Tatra ce tva½ cittasam±dhi½ paµilabheyy±si. Eva½ tva½ ima½ kaªkh±dhamma½ pajaheyy±si. Katamo ca, g±maºi, dhammasam±dhi? Idha, g±maºi, ariyas±vako p±º±tip±ta½ pah±ya p±º±tip±t± paµivirato hoti, adinn±d±na½ pah±ya adinn±d±n± paµivirato hoti, k±mesumicch±c±ra½ pah±ya k±mesumicch±c±r± paµivirato hoti, mus±v±da½ pah±ya mus±v±d± paµivirato hoti, pisuºa½ v±ca½ pah±ya pisuº±ya v±c±ya paµivirato hoti pharusa½ v±ca½ pah±ya pharus±ya v±c±ya paµivirato hoti, samphappal±pa½ pah±ya samphappal±p± paµivirato hoti, abhijjha½ pah±ya anabhijjh±lu hoti, by±p±dapadosa½ pah±ya aby±pannacitto hoti, micch±diµµhi½ pah±ya samm±diµµhiko hoti.
“Sa kho so, g±maºi, ariyas±vako eva½ vigat±bhijjho vigataby±p±do asamm³¼ho sampaj±no paµissato mett±sahagatena cetas± eka½ disa½ pharitv± viharati, tath± dutiya½, tath± tatiya½, tath± catuttha½, iti uddhamadho tiriya½ sabbadhi sabbattat±ya sabb±vanta½ loka½ mett±sahagatena cetas± vipulena mahaggatena appam±ºena averena aby±pajjena pharitv± viharati. So iti paµisañcikkhati– ‘yv±ya½ satth± eva½v±d² eva½diµµhi– natthi dinna½, natthi yiµµha½, natthi huta½, natthi sukatadukkaµ±na½ kamm±na½ phala½ vip±ko, natthi aya½ loko, natthi paro loko, natthi m±t±, natthi pit±, natthi satt± opap±tik±, natthi loke samaºabr±hmaº±, sammaggat± samm±paµipann± ye imañca loka½ parañca loka½ saya½ abhiññ± sacchikatv± pavedent²’ti. ‘Sace tassa bhoto satthuno sacca½ vacana½, apaººakat±ya mayha½, yv±ha½ [yoha½ (s². sy±. ka½. p².)] na kiñci [kañci (?)] By±b±dhemi tasa½ v± th±vara½ v±? Ubhayamettha [ubhayattha me (?) Ma. ni. 2.95 p±¼iy± sa½sandetabba½] kaµagg±ho, ya½ camhi k±yena sa½vuto v±c±ya sa½vuto manas± sa½vuto, yañca k±yassa bhed± para½ maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapajjiss±m²’ti [para½ maraº± na upapajjiss±m²ti (?)]. Tassa p±mojja½ j±yati. Pamuditassa p²ti j±yati. P²timanassa k±yo passambhati. Passaddhak±yo sukha½ vedayati. Sukhino citta½ sam±dhiyati. Aya½ kho, g±maºi, dhammasam±dhi Tatra ce tva½ cittasam±dhi½ paµilabheyy±si, eva½ tva½ ima½ kaªkh±dhamma½ pajaheyy±si.
“Sa kho so, g±maºi, ariyas±vako eva½ vigat±bhijjho vigataby±p±do asamm³¼ho sampaj±no paµissato mett±sahagatena cetas± eka½ disa½ pharitv± viharati, tath± dutiya½, tath± tatiya½, tath± catuttha½, iti uddhamadho tiriya½ sabbadhi sabbattat±ya sabb±vanta½ loka½ mett±sahagatena cetas± vipulena mahaggatena appam±ºena averena aby±pajjena pharitv± viharati. So iti paµisañcikkhati– ‘yv±ya½ satth± eva½v±d² eva½diµµhi– atthi dinna½, atthi yiµµha½, atthi huta½, atthi sukatadukkaµ±na½ kamm±na½ phala½ vip±ko, atthi aya½ loko, atthi paro loko, atthi m±t±, atthi pit±, atthi satt± opap±tik±, atthi loke samaºabr±hmaº±, sammaggat± samm±paµipann± ye imañca loka½ parañca loka½ saya½ abhiññ± sacchikatv± pavedent²’ti. ‘Sace tassa bhoto satthuno sacca½ vacana½, apaººakat±ya mayha½, yv±ha½ na kiñci by±b±dhemi tasa½ v± th±vara½ v±? Ubhayamettha kaµagg±ho, ya½ camhi k±yena sa½vuto v±c±ya sa½vuto manas± sa½vuto, yañca k±yassa bhed± para½ maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapajjiss±m²’ti. Tassa p±mojja½ j±yati. Pamuditassa p²ti j±yati. P²timanassa k±yo passambhati. Passaddhak±yo sukha½ vedayati. Sukhino citta½ sam±dhiyati. Aya½ kho, g±maºi, dhammasam±dhi. Tatra ce tva½ cittasam±dhi½ paµilabheyy±si, eva½ tva½ ima½ kaªkh±dhamma½ pajaheyy±si.
“Sa kho so, g±maºi, ariyas±vako eva½ vigat±bhijjho vigataby±p±do asamm³¼ho sampaj±no paµissato mett±sahagatena cetas± eka½ disa½ pharitv± viharati, tath± dutiya½, tath± tatiya½, tath± catuttha½, iti uddhamadho tiriya½ sabbadhi sabbattat±ya sabb±vanta½ loka½ mett±sahagatena cetas± vipulena mahaggatena appam±ºena averena aby±pajjena pharitv± viharati. So iti paµisañcikkhati– ‘yv±ya½ satth± eva½v±d² eva½diµµhi– karoto k±rayato, chindato ched±payato, pacato p±c±payato, socayato soc±payato, kilamato kilam±payato, phandato phand±payato, p±ºamatip±tayato, adinna½ ±diyato, sandhi½ chindato, nillopa½ harato, ek±g±rika½ karoto, paripanthe tiµµhato, parad±ra½ gacchato, mus± bhaºato, karoto na kar²yati p±pa½. Khurapariyantena cepi cakkena yo imiss± pathaviy± p±ºe eka½ ma½sakhala½ eka½ ma½sapuñja½ kareyya, natthi tatonid±na½ p±pa½, natthi p±passa ±gamo. Dakkhiºañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya hananto gh±tento chindanto ched±pento pacanto p±c±pento, natthi tatonid±na½ p±pa½, natthi p±passa ±gamo. Uttarañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya dadanto d±pento, yajanto yaj±pento, natthi tatonid±na½ puñña½, natthi puññassa ±gamo. D±nena damena sa½yamena saccavajjena natthi puñña½, natthi puññassa ±gamo’ti. ‘Sace tassa bhoto satthuno sacca½ vacana½, apaººakat±ya mayha½, yv±ha½ na kiñci by±b±dhemi tasa½ v± th±vara½ v±? Ubhayamettha kaµagg±ho, ya½ camhi k±yena sa½vuto v±c±ya sa½vuto manas± sa½vuto, yañca k±yassa bhed± para½ maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapajjiss±m²’ti [para½ maraº± na upapajjiss±m²ti (?)]. Tassa p±mojja½ j±yati. Pamuditassa p²ti j±yati. P²timanassa k±yo passambhati. Passaddhak±yo sukha½ vedayati. Sukhino citta½ sam±dhiyati. Aya½ kho, g±maºi, dhammasam±dhi tatra ce tva½ cittasam±dhi½ paµilabheyy±si, eva½ tva½ ima½ kaªkh±dhamma½ pajaheyy±si.
“Sa kho so, g±maºi, ariyas±vako eva½ vigat±bhijjho vigataby±p±do asamm³¼ho sampaj±no paµissato mett±sahagate cetas± eka½ disa½ pharitv± viharati, tath± dutiya½, tath± tatiya½, tath± catuttha½, iti uddhamadho tiriya½ sabbadhi sabbattat±ya sabb±vanta½ loka½ mett±sahagatena cetas± vipulena mahaggatena appam±ºena averena aby±pajjena pharitv± viharati. So iti paµisañcikkhati– ‘yv±ya½ satth± eva½v±d² eva½diµµhi– karoto k±rayato, chindato ched±payato, pacato p±c±payato, socayato soc±payato, kilamato kilam±payato, phandato phand±payato, p±ºamatip±tayato, adinna½ ±diyato, sandhi½ chindato, nillopa½ harato, ek±g±rika½ karoto, paripanthe tiµµhato, parad±ra½ gacchato, mus± bhaºato, karoto kar²yati p±pa½. Khurapariyantena cepi cakkena yo imiss± pathaviy± p±ºe eka½ ma½sakhala½ eka½ ma½sapuñja½ kareyya, atthi tatonid±na½ p±pa½, atthi p±passa ±gamo. Dakkhiºañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya hananto gh±tento chindanto ched±pento pacanto p±c±pento, atthi tatonid±na½ p±pa½, atthi p±passa ±gamo. Uttarañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya dadanto d±pento, yajanto yaj±pento, atthi tatonid±na½ puñña½, atthi puññassa ±gamo. D±nena damena sa½yamena saccavajjena atthi puñña½ atthi puññassa ±gamoti. Sace tassa bhoto satthuno sacca½ vacana½, apaººakat±ya mayha½, yv±ha½ na kiñci by±b±dhemi tasa½ v± th±vara½ v±? Ubhayamettha kaµagg±ho, ya½ camhi k±yena sa½vuto v±c±ya sa½vuto manas± sa½vuto, yañca k±yassa bhed± para½ maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapajjiss±m²’ti. Tassa p±mojja½ j±yati. Pamuditassa p²ti j±yati. P²timanassa k±yo passambhati. Passaddhak±yo sukha½ vedayati. Sukhino citta½ sam±dhiyati. Aya½ kho, g±maºi, dhammasam±dhi. Tatra ce tva½ cittasam±dhi½ paµilabheyy±si, eva½ tva½ ima½ kaªkh±dhamma½ pajaheyy±si.
“Sa kho so, g±maºi, ariyas±vako eva½ vigat±bhijjho vigataby±p±do asamm³¼ho sampaj±no paµissato karuº±sahagate cetas± eka½ disa½ pharitv± viharati…pe… mudit±sahagatena cetas± eka½ disa½ pharitv± viharati…pe….
“Sa kho so, g±maºi, ariyas±vako eva½ vigat±bhijjho vigataby±p±do asamm³¼ho sampaj±no paµissato upekkh±sahagate cetas± eka½ disa½ pharitv± viharati, tath± dutiya½, tath± tatiya½, tath± catuttha½, iti uddhamadho tiriya½ sabbadhi sabbattat±ya sabb±vanta½ loka½ upekkh±sahagatena cetas± vipulena mahaggatena appam±ºena averena aby±pajjena pharitv± viharati. So iti paµisañcikkhati– ‘yv±ya½ satth± eva½v±d² eva½diµµhi– natthi dinna½, natthi yiµµha½, natthi huta½ natthi sukatadukkaµ±na½ kamm±na½ phala½ vip±ko, natthi aya½ loko natthi paro loko, natthi m±t± natthi pit± natthi satt± opap±tik±, natthi loke samaºabr±hmaº± sammaggat± samm±paµipann± ye imañca loka½ parañca loka½ saya½ abhiññ± sacchikatv± pavedent²ti. Sace tassa bhoto satthuno sacca½ vacana½, apaººakat±ya mayha½, yv±ha½ na kiñci by±b±dhemi tasa½ v± th±vara½ v±? Ubhayamettha kaµagg±ho, ya½ camhi k±yena sa½vuto v±c±ya sa½vuto manas± sa½vuto yañca k±yassa bhed± para½ maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapajjiss±m²’ti. Tassa p±mojja½ j±yati. Pamuditassa p²ti j±yati. P²timanassa k±yo passambhati. Passaddhak±yo sukha½ vedayati. Sukhino citta½ sam±dhiyati. Aya½ kho, g±maºi, dhammasam±dhi. Tatra ce tva½ cittasam±dhi½ paµilabheyy±si, eva½ tva½ ima½ kaªkh±dhamma½ pajaheyy±si.
“Sa kho so, g±maºi, ariyas±vako eva½ vigat±bhijjho vigataby±p±do asamm³¼ho sampaj±no paµissato upekkh±sahagate cetas± eka½ disa½ pharitv± viharati, tath± dutiya½, tath± tatiya½, tath± catuttha½, iti uddhamadho tiriya½ sabbadhi sabbattat±ya sabb±vanta½ loka½ upekkh±sahagatena cetas± vipulena mahaggatena appam±ºena averena aby±pajjena pharitv± viharati. So iti paµisañcikkhati– ‘yv±ya½ satth± eva½v±d² eva½diµµhi– atthi dinna½, atthi yiµµha½, atthi huta½, atthi sukatadukkaµ±na½ kamm±na½ phala½ vip±ko, atthi aya½ loko atthi paro loko, atthi m±t± atthi pit± atthi satt± opap±tik±, atthi loke samaºabr±hmaº± sammaggat± samm±paµipann± ye imañca loka½ parañca loka½ saya½ abhiññ± sacchikatv± pavedent²ti. Sace tassa bhoto satthuno sacca½ vacana½, apaººakat±ya mayha½, yv±ha½ na kiñci by±b±dhemi tasa½ v± th±vara½ v±? Ubhayamettha kaµagg±ho, ya½ camhi k±yena sa½vuto v±c±ya sa½vuto manas± sa½vuto, yañca k±yassa bhed± para½ maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapajjiss±m²’ti. Tassa p±mojja½ j±yati. Pamuditassa p²ti j±yati. P²timanassa k±yo passambhati. Passaddhak±yo sukha½ vedayati. Sukhino citta½ sam±dhiyati. Aya½ kho, g±maºi, dhammasam±dhi. Tatra ce tva½ cittasam±dhi½ paµilabheyy±si, eva½ tva½ ima½ kaªkh±dhamma½ pajaheyy±si.
“Sa kho so, g±maºi, ariyas±vako eva½ vigat±bhijjho vigataby±p±do asamm³¼ho sampaj±no paµissato upekkh±sahagate cetas± eka½ disa½ pharitv± viharati, tath± dutiya½, tath± tatiya½, tath± catuttha½, iti uddhamadho tiriya½ sabbadhi sabbattat±ya sabb±vanta½ loka½ upekkh±sahagatena cetas± vipulena mahaggatena appam±ºena averena aby±pajjena pharitv± viharati. So iti paµisañcikkhati– ‘yv±ya½ satth± eva½v±d² eva½diµµhi– karoto k±rayato, chedato ched±payato, pacato p±c±payato, socayato soc±payato, kilamato kilam±payato, phandato phand±payato, p±ºamatip±tayato, adinna½ ±diyato, sandhi½ chindato, nillopa½ harato, ek±g±rika½ karoto, paripanthe tiµµhato, parad±ra½ gacchato, mus± bhaºato, karoto na kar²yati p±pa½ Khurapariyantena cepi cakkena yo imiss± pathaviy± p±ºe eka½ ma½sakhala½ eka½ ma½sapuñja½ kareyya, natthi tatonid±na½ p±pa½, natthi p±passa ±gamo. Dakkhiºañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya hananto gh±tento chindanto ched±pento pacanto p±c±pento, natthi tatonid±na½ p±pa½, natthi p±passa ±gamo. Uttarañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya dadanto d±pento, yajanto yaj±pento, natthi tatonid±na½ puñña½, natthi puññassa ±gamo. D±nena damena sa½yamena saccavajjena natthi puñña½, natthi puññassa ±gamo’ti. ‘Sace tassa bhoto satthuno sacca½ vacana½, apaººakat±ya mayha½, yv±ha½ na kiñci by±b±dhemi tasa½ v± th±vara½ v±? Ubhayamettha kaµagg±ho, ya½ camhi k±yena sa½vuto v±c±ya sa½vuto manas± sa½vuto, yañca k±yassa bhed± para½ maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapajjiss±m²’ti. Tassa p±mojja½ j±yati. Pamuditassa p²ti j±yati. P²timanassa k±yo passambhati. Passaddhak±yo sukha½ vedayati. Sukhino citta½ sam±dhiyati. Aya½ kho, g±maºi, dhammasam±dhi. Tatra ce tva½ cittasam±dhi½ paµilabheyy±si, eva½ tva½ ima½ kaªkh±dhamma½ pajaheyy±si.
“Sa kho so, g±maºi, ariyas±vako eva½ vigat±bhijjho vigataby±p±do asamm³¼ho sampaj±no paµissato upekkh±sahagate cetas± eka½ disa½ pharitv± viharati, tath± dutiya½, tath± tatiya½, tath± catuttha½, iti uddhamadho tiriya½ sabbadhi sabbattat±ya sabb±vanta½ loka½ upekkh±sahagatena cetas± vipulena mahaggatena appam±ºena averena aby±pajjena pharitv± viharati. So iti paµisañcikkhati– ‘yv±ya½ satth± eva½v±d² eva½diµµhi– karoto k±rayato, chindato ched±payato, pacato p±c±payato, socayato soc±payato, kilamato kilam±payato, phandato phand±payato, p±ºamatip±tayato, adinna½ ±diyato, sandhi½ chindato, nillopa½ harato, ek±g±rika½ karoto, paripanthe tiµµhato, parad±ra½ gacchato, mus± bhaºato, karoto kar²yati p±pa½. Khurapariyantena cepi cakkena yo imiss± pathaviy± p±ºe eka½ ma½sakhala½ eka½ ma½sapuñja½ kareyya, atthi tatonid±na½ p±pa½, atthi p±passa ±gamo. Dakkhiºañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya hananto gh±tento chindanto ched±pento pacanto p±c±pento, atthi tatonid±na½ p±pa½, atthi p±passa ±gamo. Uttarañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya dadanto d±pento, yajanto yaj±pento, atthi tatonid±na½ puñña½, atthi puññassa ±gamo. D±nena damena sa½yamena saccavajjena atthi puñña½, atthi puññassa ±gamo’ti. ‘Sace tassa bhoto satthuno sacca½ vacana½, apaººakat±ya mayha½, yv±ha½ na kiñci by±b±dhemi tasa½ v± th±vara½ v±? Ubhayamettha kaµagg±ho, ya½ camhi k±yena sa½vuto v±c±ya sa½vuto manas± sa½vuto, yañca k±yassa bhed± para½ maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapajjiss±m²’ti. Tassa p±mojja½ j±yati. Pamuditassa p²ti j±yati. P²timanassa k±yo passambhati. Passaddhak±yo sukha½ vedayati. Sukhino citta½ sam±dhiyati. Aya½ kho, g±maºi, dhammasam±dhi. Tatra ce tva½ cittasam±dhi½ paµilabheyy±si, eva½ tva½ ima½ kaªkh±dhamma½ pajaheyy±s²”ti.
Eva½ vutte, p±µaliyo g±maºi bhagavanta½ etadavoca– “abhikkanta½, bhante, abhikkanta½, bhante…pe… ajjatagge p±ºupeta½ saraºa½ gatan”ti. Terasama½.

G±maºisa½yutta½ samatta½.

Tassudd±na½–
Caº¹o puµo yodh±j²vo, hatthasso asibandhako;
desan± saªkhakula½ maºic³¼a½, bhadrar±siyap±µal²ti.