So¼as±k±ravaººan±
344. Anumatipakkh±dayo eva heµµh± yaññassa vatthu½ katv± “so¼asaparikkh±r±”ti vutt±, idha pana sandassan±divasena anumodan±ya ±raddhatt± vutta½ “so¼asahi ±k±reh²”ti. Dassetv±ti attano desan±nubh±vena paccakkhamiva phala½ dassetv±, anekav±ra½ pana dassanato “dassetv± dassetv±”ti by±panavacana½, tadeva ±bhuso me¹anaµµhena ±me¹itavacananti ±cariyena (d². ni. µ². 1.344) vutta½. “Sam±dapetv± sam±dapetv±”ti-±d²supi eseva nayo. Tamatthanti d±naphalavasena kammaphalasambandhamattha½. Sam±dapetv±ti sutamatta½ akatv± yath± r±j± tamattha½ sammadeva ±diyati citte karonto suggahita½ katv± gaºh±ti, tath± sakkacca½ ±d±petv±. “Vippaµis±ravinodanen±”ti ida½ nidassanamatta½. Lobhadosamoha-iss±macchariyam±n±dayopi hi d±nacittassa upakkiles±, tesa½ vinodanenapi ta½ vod±pita½ samuttejita½ n±ma hoti tikkhavisadabh±v±pattito, ±sannatarabh±vato pana vippaµis±ravinodanameva gahita½. Pavattite hi d±ne tassa sambhavoti. Y±th±vato vijjam±nehi guºehi haµµhapahaµµhabh±v±p±dana½ sampaha½sananti ±ha “sundaran”ti-±di. Dhammatoti saccato. Tadatthameva dassetu½ “dhammena samena k±raºen±”ti vutta½. Saccañhi dhammato anapetatt± dhamma½, upasamacariyabh±vato sama½, yuttabh±vena k±raºanti ca vuccati. 345. Tasmi½ yaññe rukkhatiºacchedopi n±ma n±hosi, kuto p±ºavadhoti p±ºavadh±bh±vasseva da¼h²karaºattha½, sabbaso vipar²tagg±hehi avid³sitat±dassanatthañca p±¼iya½ “neva g±vo haññi½s³”ti-±d²ni vatv±pi “na rukkh± chijji½s³”ti-±di vuttanti dassento “ye y³pan±make”ti-±dim±ha. Barihisatth±y±ti paricchedatth±ya. Vanam±l±saªkhepen±ti vanapupphehi gandhitam±l±niy±mena. Eva½ ±cariyena (d². ni. µ². 1.345) vutta½, vanapanti-±k±ren±ti attho. Bh³miya½ v± pattharant²ti vedibh³mi½ parikkhipant± tattha tattha pattharanti. Mant±din± hi parisaªkhat± bh³mi vindati assa l±bhasakk±reti katv± “ved²”ti vuccati. Tepi rukkh± tepi dabb±ti sambandho, kammakatt± ceta½ dvaya½, abhihitakamma½ v±. Vatticch±ya hi yath±satti½ k±rak± bhavanti. Vuttanayena p±ºavadh±bh±vassa da¼h²karaºattha½, vipar²tagg±hena avid³sitabh±vadassanatthañcetanti dasseti ki½ pan±”ti-±din±. Antogehad±so antoj±to. ¾disaddena dhanakk²takaramar±n²tas±ma½d±saby³pagat±na½ saªgaho. Pubbamev±ti bhatikaraºato pageva. Dhana½ gahetv±ti divase divase yath±kamma½ gahetv±. Bhattavetananti devasika½ bhattañceva m±sik±diparibbayañca. Vuttov±yamattho. Tajjit±ti santajjit±. Parikamm±n²ti sabbabh±giy±ni kamm±ni, ucc±vac±ni kamm±n²ti attho. Piyasamud±c±renev±ti iµµhavacaneneva. Yath±n±mavasenev±ti p±kaµan±m±nur³peneva. Sappitelanavan²tadadhimadhuph±ºitena cev±ti ettha ca-saddo avuttasamuccayattho, tena paº²tapaº²t±na½ n±nappak±r±na½ kh±dan²yabhojan²y±d²nañceva vatthay±nam±l±gandhavilepanaseyy±vasath±d²nañca saªgaho daµµhabbo, ten±ha “paº²tehi sappitel±disammissehev±”ti-±di. Tassa tassa k±lassa anur³pehi y±gu…pe… p±nak±d²h²ti sambandho. Sappi-±d²nanti sappi-±d²hi. 346. Paµis±metabbato, attano attano santakabh±vato ca sa½ n±ma dhana½ vuccati, tassa pat²ti sapati niggahitalopena, dhanav±, diµµhadhammikasampar±yikahit±vahatt± tassa hitanti s±pateyya½ tadeva dhana½. Ten±ha “pah³ta½ dhanan”ti. Akkhayadhammamev±ti akhayasabh±vameva. G±mabh±gen±ti sa½kittanavasena g±me v± gahetabbabh±gena, eva½ ±cariyena (d². ni. µ². 1.346) vutta½, pacceka½ sabh±gag±makoµµh±sen±tipi attho. Sesesupi eseva nayo. 347. Yaññ±v±µoti khaºit±v±µassa assamedh±diyaññayajanaµµh±nasseta½ adhivacana½, tabboh±rena pana idha d±nas±l±ya eva, t±ya ca puratthimanagaradv±re kat±ya puratthimabh±ge ev±ti attha½ dasseti “puratthimato nagaradv±re”ti-±din±. Ta½ pana µh±na½ rañño d±nas±l±ya n±tid³re ev±ti ±ha “yath±”ti-±di. Yato tattha p±tar±sa½ bhuñjitv± akilantar³p±yeva s±yanhe rañño d±nas±la½ samp±puºanti. “Dakkhiºena yaññ±v±µass±”ti-±d²supi eseva nayo. Y±gu½ pivitv±ti hi y±gus²sena p±tar±sabhojanam±ha. 348. Madhuranti s±durasa½. Upari vattabbamatthanti “apica me bho eva½ hot²”ti-±din± vuccam±namattha½. Parih±ren±ti bhagavanta½ garu½ katv± ag±ravaparih±rena, ujukabh±v±panayanena v±, ujukavutti½ pariharitv± vaªkavuttiy±va yath±cintitamattha½ pucchanto evam±h±ti vutta½ hoti. Ten±ha “ujukameva pucchayam±no ag±ravo viya hot²”ti.