An±vattidhammasambodhipar±yaºavaººan±
156. Dve g±m± “n±tik±”ti eva½ laddhan±mo, ña-k±rassa c±ya½ na-k±r±desena niddeso “animitt± na n±yare”ti-±d²su (visuddhi. 1.174; j±. aµµha. 2.2.34) viya. Ten±ha “ñ±tig±make”ti Giñjak± vuccanti iµµhak±, giñjak±hi eva kato ±vasathoti giñjak±vasatho So kira ±v±so yath± sudh±parikammena sampayojana½ natthi, eva½ iµµhak±hi eva cinitv± ch±detv± kato. Tena vutta½ “iµµhak±maye ±vasathe”ti. Tul±daº¹akav±µaphalak±ni pana d±rumay±neva. 157. Ora½ vuccati k±madh±tu, paccayabh±vena ta½ ora½ bhajant²ti orambh±giy±ni, orambh±gassa v± hit±ni orambh±giy±ni. Ten±ha “heµµh±bh±giy±nan”ti-±di. T²hi maggeh²ti heµµhimehi t²hi maggehi. Tehi pah±tabbat±ya hi nesa½ sa½yojan±na½ orambh±giyat±. Orambhañjiy±ni v± orambh±giy±ni vutt±ni niruttinayena. Id±ni byatirekamukhena nesa½ orambh±giyabh±va½ vibh±vetu½ “tatth±”ti-±di vutta½. Vikkhambhit±ni samatthat±vigh±tena puthujjan±na½, samucchinn±ni sabbaso abh±vena ariy±na½ r³p±r³pabhav³papattiy± vibandh±ya na hont²ti vutta½ “avikkhambhit±ni asamucchinn±n²”ti. Nibbattavasen±ti paµisandhiggahaºavasena. Gantu½ na denti mahaggatag±mikamm±y³hanassa vinibandhanato. Sakk±yadiµµhi-±d²ni t²ºi sa½yojan±ni k±macchandaby±p±d± viya mahaggat³papattiy± avinibandhabh³t±nipi k±mabhav³papattiy± visesapaccayatt± tattha mahaggatabhave nibbattampi tannibbattihetukammaparikkhaye k±mabhav³papattipaccayat±ya mahaggatabhavato ±netv± puna idheva k±mabhave eva nibbatt±penti, tasm± sabb±nipi pañcapi sa½yojan±ni orambh±giy±ni eva. Paµisandhivasena an±gamanasabh±v±ti paµisandhiggahaºavasena tasm± lok± idha na ±gamanasabh±v±. Buddhadassanatheradassanadhammassavan±na½ panatth±yassa ±gamana½ aniv±rita½. Kad±ci karahaci uppattiy± savira¼±k±rat± pariyuµµh±namandat±ya abahalat±ti dvedh±pi tanubh±vo. Abhiºhanti bahuso. Bahalabahal±ti tibbatibb±. Yattha uppajjanti, ta½ sant±na½ maddant±, pharant±, s±dhent±, andhak±ra½ karont± uppajjanti, dv²hi pana maggehi pah²natt± tanukatanuk± mandamand± uppajjanti. “Puttadh²taro hont²”ti ida½ ak±raºa½. Tath± hi aªgapaccaªgapar±masanamattenapi te honti. Idanti “r±gadosamoh±na½ tanutt±”ti ida½ vacana½. Bhavatanukavasen±ti appakabhavavasena. Tanti mah±sivattherassa vacana½ paµikkhittanti sambandho. Ye bhav± ariy±na½ labbhanti, te paripuººalakkhaºabhav± eva. Ye na labbhanti, tattha k²disa½ ta½ bhavatanuka½, tasm± ubhayath±pi bhavatanukassa asambhavo ev±ti dassetu½ “sot±pannass±”ti-±di vutta½. Aµµhame bhave bhavatanuka½ natthi aµµhamasseva bhavassa sabbasseva abh±vato. Sesesupi eseva nayo. K±m±vacaraloka½ sandh±ya vutta½ itarassa lokassa vasena tath± vattu½ asakkuºeyyatt±. Yo hi sakad±g±m² devamanussalokesu vomissakavasena nibbattati, sopi k±mabhavavaseneva paricchinditabbo. Bhagavat± ca k±maloke µhatv± “sakideva ima½ loka½ ±gantv±”ti vutta½, “ima½ loka½ ±gantv±”ti ca imin± pañcasu sakad±g±m²su catt±ro vajjetv± ekova gahito. Ekacco hi idha sakad±g±miphala½ patv± idheva parinibb±yati, ekacco idha patv± devaloke parinibb±yati, ekacco devaloke patv± tattheva parinibb±yati, ekacco devaloke patv± idh³papajjitv± parinibb±yati, ime catt±ro idha na labbhanti. Yo pana idha patv± devaloke y±vat±yuka½ vasitv± puna idh³papajjitv± parinibb±yati, aya½ idha adhippeto. Aµµhakath±ya½ pana ima½ lokanti k±mabhavo adhippetoti imamattha½ vibh±vetu½ “sace h²”ti-±din± añña½yeva catukka½ dassita½. Cat³su …pe… sabh±voti attho ap±yagaman²y±na½ p±padhamm±na½ sabbaso pah²natt±. Dhammaniy±men±ti maggadhammaniy±mena. Niyato uparimagg±dhigamassa avassa½bh±vibh±vato. Ten±ha “sambodhipar±yaºo”ti.