R±ja-aparih±niyadhammavaººan±

134. S²ta½ v± uºha½ v± natthi, t±ya½ vel±ya½ puññ±nubh±vena buddh±na½ sabbak±la½ samas²tuºh±va utu hoti, ta½ sandh±ya tath± vutta½. Abhiºha½ sannip±t±ti niccasannip±t±, ta½ pana niccasannip±tata½ dassetu½ “divasass±”ti-±di vutta½. Sannip±tabahul±ti pacurasannip±t±. Vos±nanti saªkoca½. “Y±vak²van”ti ekameveta½ pada½ aniyamato parim±ºav±c², k±lo cettha adhippetoti ±ha “yattaka½ k±lan”ti. “Vuddhiyev±”ti-±din± vuttamattha½ byatirekamukhena dassetu½ “abhiºha½ asannipatant± h²”ti-±di vutta½. ¾kul±ti khubhit±, na pasann±. Bhijjitv±ti vaggabandhato vibhajja visu½ visu½ hutv±.
Sannip±tabheriy±ti sannip±t±rocanabheriy±. A¹¹habhutt± v±ti s±mibhutt± ca. Os²dam±neti h±yam±ne.
Pubbe akatanti pubbe anibbatta½. Suªkanti bhaº¹a½ gahetv± gacchantehi pabbatakhaº¹a nad²titthag±madv±r±d²su r±japuris±na½ d±tabbabh±ga½. Balinti nipphannasass±dito chabh±ga½, sattabh±ganti-±din± laddhakara½. Daº¹anti dasav²satikah±paº±dika½ apar±dh±nur³pa½ gahetabbadhanadaº¹a½. Vajjidhammanti vajjir±jadhamma½. Id±ni apaññattapaññ±pan±d²su tappaµikkhepa ±d²nav±nisa½se vitth±rato dassetu½ “tesa½ apaññattan”ti-±di vutta½. P±ricariyakkham±ti upaµµh±nakkham±.
Kulabhoga-issariy±divasena mahat² matt± pam±ºa½ etesanti mah±matt±, n²tisatthavihite vinicchaye µhapit± mah±matt± vinicchayamah±matt±, tesa½. Dent²ti niyy±tenti. Sace coroti eva½saññino sace honti. P±pabh²rut±ya attan± kiñci avatv±. Daº¹an²tisaññite voh±re niyutt±ti voh±rik±, ye “dhammaµµh±”ti vuccanti. Suttadhar± n²tisuttadhar± ²dise voh±ravinicchaye niyametv± µhapit±. Parampar±bhatesu aµµhasu kulesu j±t± agatigamanavirat± aµµhamahallakapuris± aµµhakulik±.
Sakk±ranti upak±ra½. Garubh±va½ paccupaµµhapetv±ti “ime amh±ka½ garuno”ti tattha garubh±va½ pati pati upaµµhapetv±. M±nent²ti samm±nenti, ta½ pana samm±nana½ tesu nesa½ attamanat±pubbakanti ±ha “manena piy±yant²”ti. Nipaccak±ranti paºip±ta½. Dassent²ti “ime amh±ka½ pit±mah± m±t±mah±”ti-±din± n²cacitt± hutv± garucitt±k±ra½ dassenti. Sandh±retunti sambandha½ avicchinna½ katv± ghaµetu½.
Pasayh±k±rass±ti balakk±rassa. K±ma½ vuddhiy± p³jan²yat±ya “vuddhih±niyo”ti vutta½, attho pana vutt±nukkameneva yojetabbo, p±¼iya½ v± yasm± “vuddhiyeva p±µikaªkh±, no parih±n²”ti vutta½, tasm± tadanukkamena “vuddhih±niyo”ti vutta½.
Vipaccitu½ aladdhok±se p±pakamme, tassa kammassa vip±ke v± anavasarova devatopasaggo, tasmi½ pana laddhok±se siy± devatopasaggassa avasaroti ±ha “anuppanna½…pe… va¹¹hent²”ti. Eteneva anuppanna½ sukhanti etth±pi attho veditabbo. “Balak±yassa diguºatiguºat±dassana½, paµibhayabh±vadassanan”ti eva½ ±din± devat±na½ saªg±mas²se sah±yat± veditabb±.
Anicchitanti aniµµha½. ¾varaºatoti nisedhanato. Yassa dhammato anapet± dhammiy±ti idha “dhammik±”ti vutt±. Migas³kar±digh±t±ya sunakh±d²na½ ka¹¹hitv± vanacaraºa½ v±jo, migav±, tattha niyutt±, te v± v±jenti nent²ti v±jik±, migavadhac±rino. Cittappavatti½ pucchati. K±yikav±casikapayogena hi s± loke p±kaµ± pak±sabh³t±ti.
135. Dev±yatanabh±vena citatt±, lokassa citt²k±raµµh±natt± ca cetiya½ ahosi.
K±ma½k±ravasena kiñcipi na karaº²y±ti akaraº²y±. K±ma½k±ro pana hatthagatakaraºavasen±ti ±ha “aggahetabb±ti attho”ti. Abhimukhayuddhen±ti abhimukha½ ujukameva saªg±makaraºena. Upal±pana½ s±ma½ d±nañc±ti dassetu½ “alan”ti-±di vutta½. Bhedopi idha up±yo ev±ti vutta½ “aññatra mithubhed±y±”ti. Yuddhassa pana anup±yat± pageva pak±sit±. Idanti “aññatra upal±pan±ya, aññatra mithubhed±”ti ca ida½ vacana½. Kath±ya naya½ labhitv±ti “y±vak²vañca…pe… no parih±n²”ti im±ya bhagavato kath±ya naya½ up±ya½ labhitv±.
Anukamp±y±ti vajjir±jesu anuggahena. Ass±ti bhagavato.
Kathanti vajj²hi saddhi½ k±tabbayuddhakatha½. Uju½ kariss±m²ti paµir±j±no ±netv± p±k±raparikh±na½ aññath±bh±v±p±danena ujubh±va½ kariss±mi.
Patiµµhitaguºoti patiµµhit±cariyaguºo. Issar± sannipatantu, maya½ anissar±, tattha gantv± ki½ kariss±m±ti licchavino na sannipati½s³ti yojan±. S³r± sannipatant³ti etth±pi eseva nayo.
Balabherinti yuddh±ya balak±yassa uµµh±nabheri½.