Mah±janak±yapabbajj±vaººan±

80. Saªghappahonak±na½ bhikkh³na½ abh±v± “saªghassa aparipuººatt±”ti vutta½. Dve aggas±vak± eva hi tad± ahesu½.

C±rik±-anuj±nanavaººan±

86. “Kad± udap±d²”ti puccha½ “sambodhito”ti-±din± saªkhepato vissajjetv± puna ta½ vitth±rato dassetu½ “bhagav± kir±”ti-±di vutta½. Pitu saªgaha½ karonto vih±si sambodhito “satta sa½vacchar±ni satta m±se satta divase”ti ±netv± sambandho, tañca kho veneyy±na½ tad± abh±vato. Kilañjehi bahi ch±d±petv±, vatthehi anto paµicch±d±petv±, upari ca vatthehi ch±d±petv±, tassa heµµh± suvaººa…pe… vit±na½ k±r±petv±. M±l±vacchaketi puppham±l±hi vacch±k±rena veµhite. Gandhantareti c±µibharitagandhassa antare. Pupph±n²ti c±µi-±dibharit±ni jalajapupph±ni ceva caªkotak±dibharit±ni thalajapupph±ni ca.
K±mañc±ya½ r±j± buddhapit±, tath±pi buddh± n±ma lokagaruno, na te kenaci vase vattetabb±, atha kho te eva pare attano vase vattenti, tasm± r±j± “n±ha½ bhikkhusaªgha½ dem²”ti ±ha.
D±namukhanti d±nakaraº³p±ya½, d±navattanti attho. Na d±ni me anuññ±t±ti id±ni me d±na½ na anuññ±t±, no na anuj±nant²ti attho.
Paritassanaj²vitanti dukkhaj²vik± d±liddiyanti attho.
Sabbesa½ bhikkh³na½ pahos²ti bhagavato aµµhasaµµhi ca bhikkhusatasahass±na½ bh±gato d±tu½ pahosi, na sabbesa½ pariyattabh±vena. Ten±ha “sen±patipi attano deyyadhamma½ ad±s²”ti. Jeµµhikaµµh±neti jeµµhikadeviµµh±ne.
Tatheva katv±ti carapurise µhapetv±. Sucinti suddha½. Paº²tanti u¼±ra½, bh±vanapu½sakañceta½ “ekamantan”ti-±d²su (p±r±. 2) viya. Bhañjitv±ti madditv±, p²¼etv±ti attho. J±tisappikh²r±d²hiyev±ti antoj±tasappikh²r±d²hiyeva, amh±kameva g±vi-±dito gahitasappi-±d²hiyev±ti attho.
90. Par±pav±da½, par±pak±ra½, s²tuºh±dibhedañca guº±par±dha½ khamati sahati adhiv±set²ti khanti. S± pana yasm± s²l±d²na½ paµipakkhadhamme savisesa½ tapati santapati vidhamat²ti parama½ uttama½ tapo. Ten±ha “adhiv±sanakhanti n±ma parama½ tapo”ti. “Adhiv±sanakhant²”ti imin± dhammanijjh±nakkhantito viseseti. Titikkhana½ khamana½ titikkh±.Akkharacintak± hi kham±ya½ titikkh±-sadda½ vaººenti. Tenev±ha “khantiy± eva vevacanan”ti-±di. Sabb±k±ren±ti santapaº²tanipuºasivakhem±din± sabbappak±rena. So pabbajito n±ma na hoti pabb±jitabbadhammassa apabb±janato. Tasseva tatiyapadassa vevacana½ anatthantaratt±.
“Na h²”ti-±din± ta½ evattha½ vivarati. Uttamatthena paramanti vuccati para-saddassa seµµhav±cakatt±, “puggalaparoparaññ³”ti-±d²su (a. ni. 7.68; netti. 118) viya. Paranti añña½. Id±ni para-sadda½ aññapariy±yameva gahetv± attha½ dassetu½ “atha v±”ti-±di vutta½. Malass±ti p±pamalassa. Apabb±jitatt±ti an²haµatt± anir±katatt± Samitatt±ti nirodhitatt± tesa½ p±padhamm±na½. “Samitatt± hi p±p±na½ samaºoti pavuccat²”ti hi vutta½.
Apica bhagav± bhikkh³na½ p±timokkha½ uddisanto p±timokkhakath±ya ca s²lapadh±natt± s²lassa ca visesato doso paµipakkhoti tassa niggaºhanavidhi½ dassetu½ ±dito “khant² parama½ tapo”ti ±ha, tena aniµµhassa paµihanan³p±yo vutto, titikkh±gahaºena pana iµµhassa, tadubhayenapi uppanna½ rati½ abhibhuyya viharat²ti ayamattho dassitoti. Taºh±v±nassa v³pasamanato nibb±na½ parama½ vadanti buddh±. Tattha khantiggahaºena payogavipattiy± abh±vo dassito, titikkh±gahaºena ±sayavipattiy± abh±vo. Tath± khantiggahaºena par±par±dhasahat±, titikkh±gahaºena paresu anaparajjhan± dassit±. Eva½ k±raºamukhena anvayato p±timokkha½ dassetv± id±ni byatirekato ta½ dassetu½ “na h²”ti-±di vutta½, tena yath± satt±na½ j²vit± voropana½, p±ºile¹¹udaº¹±d²hi vib±dhanañca “par³pagh±to, paraviheµhanan”ti vuccati, eva½ tesa½ m³las±pateyy±vaharaºa½, d±rapar±masana½, visa½v±dana½, aññamaññabhedana½, pharusavacanena mammaghaµµana½, niratthakavippal±po parasantakagijjhana½, ucchedavindana½, micch±bhinivesanañca-upagh±to, viheµhanañca hot²ti yassa kassaci akusalassa kammapathassa, kammassa ca karaºena pabbajito, samaºo ca na hot²ti dasseti.
Sabb±kusalass±ti sabbass±pi dv±das±kusalacittupp±dasaªgahitassa s±vajjadhammassa. Karaºa½ n±ma tassa attano sant±ne upp±dananti tappaµikkhepato akaraºa½ “anupp±danan”ti vutta½. “Kusalass±”ti ida½ “eta½ buddh±na s±sanan”ti vakkham±natt± ariyamaggadhamme, tesañca sambh±rabh³te tebh³makakusaladhamme sambodhet²ti ±ha “catubh³makakusalass±”ti. Upasampad±ti upasamp±dana½, ta½ pana tassa samadhigamoti ±ha “paµil±bho”ti. Cittajotananti cittassa pabhassarabh±vakaraºa½ sabbaso parisodhana½. Yasm± aggamaggasamaªgino citta½ sabbaso pariyodap²yati n±ma, aggaphalakkhaºe pana pariyodapita½ hoti puna pariyodapetabbat±ya abh±vato, iti pariniµµhitapariyodapanata½ sandh±y±ha “ta½ pana arahattena hot²”ti. Sabbap±pa½ pah±ya tadaªg±divasenev±ti adhipp±yo. “S²lasa½varen±”ti hi imin± tebh³makass±pi saªgahe itarappah±n±nampi saªgaho hot²ti, evañca katv± sabbaggahaºa½ samatthita½ hoti Samathavipassan±h²ti lokiyalokuttar±hi samathavipassan±hi. Samp±detv±ti nipph±detv±. Samp±danañcettha hetubh³t±hi phalabh³tassa sahaj±t±hipi, pageva purimasiddh±h²ti daµµhabba½.
Kassac²ti h²n±d²su kassaci sattassa kassaci upav±dassa, tena davakamyat±yapi upavadana½ paµikkhipati. Upagh±tassa akaraºanti etth±pi “kassac²”ti ±netv± sambandho. K±yen±ti ca nidassanamattameta½ manas±pi paresa½ anatthacintan±divasena upagh±takaraºassa vajjetabbatt±. K±yen±ti v± ettha ar³pak±yass±pi saªgaho daµµhabbo, na copanak±yakarajak±y±nameva. Pa atimokkhanti pak±rato ativiya s²lesu mukhyabh³ta½. “Atipamokkhan”ti tameva pada½ upasaggabyattayena vadati. Eva½ bhedato padavaººana½ katv± tatvato vadati “uttamas²lan”ti. “P±ti v±”ti-±din± p±lanato rakkhaºato ativiya mokkhanato ativiya mocanato p±timokkhanti dasseti. “P±p± ati mokkhet²ti atimokkho”ti nimittassa kattubh±vena upacaritabbato. Yo v± nanti yo v± puggalo na½ p±timokkhasa½varas²la½ p±ti sam±diyitv± avikopento rakkhati, ta½ “p±t²”ti laddhan±ma½ p±timokkhasa½varas²le µhita½ mokkhet²ti p±timokkhanti ayamettha saªkhepo, vitth±rato pana p±timokkhapadassa attho visuddhimaggasa½vaººan±ya½ (visuddhi. µ². 1.14) vuttanayena veditabbo.
Mattaññut±ti bhojane mattaññut±, s± pana visesato paccayasannissitas²lavasena gahetabb±ti ±ha “paµiggahaºaparibhogavasena pam±ºaññut±”ti. ¾j²vap±risuddhis²lavasen±pi gayham±ne “pariyesanavissajjanavasen±”tipi vattabba½. Saªghaµµanavirahitanti janasaªghaµµanavirahita½, nirajanasamb±dha½ vivittanti attho. Catupaccayasantoso d²pito paccayasantosat±s±maññena itaradvayass±pi lakkhaºah±ranayena jotitabh±vato. “Aµµhasam±pattivasibh±v±y±”ti imin± payojanadassanavasena yadattha½ vivittasen±sanasevana½ icchita½, so adhicitt±nuyogo vutto. Aµµha sam±pattiyo cettha vipassan±ya p±dakabh³t± adhippet±, na y± k±c²ti sakalass±pi adhicitt±nuyogassa jotitabh±vo veditabbo.