Sambahulaparicchedavaººan±

Tattha
Samavattakkhandho atulo, suppabuddho ca uttaro;
satthav±ho vijitaseno, r±hulo bhavati sattamoti.
Ete t±va sattannampi bodhisatt±na½ anukkameneva satta putt± veditabb±.
Tattha r±hulabhadde t±va j±te paººa½ ±haritv± mah±purisassa hatthe µhapayi½su. Athassa t±vadeva sakalasar²ra½ khobhetv± puttasineho aµµh±si. So cintesi– “ekasmi½ t±va j±te evar³po puttasineho, parosahassa½ kira me putt± bhavissanti, tesu ekekasmi½ j±te ida½ sinehabandhana½ eva½ va¹¹hanta½ dubbhejja½ bhavissati, r±hu j±to, bandhana½ j±tan”ti ±ha. Ta½ divasameva ca rajja½ pah±ya nikkhanto. Esa nayo sabbesa½ puttuppattiyanti. Aya½ puttaparicchedo.
Sutan± sabbak±m± ca, sucitt± atha rocin²;
rucaggat² sunand± ca, bimb± bhavati sattam±ti.
Et± tesa½ sattannampi putt±na½ m±taro ahesu½. Bimb±dev² pana r±hulakum±re j±te r±hulam±t±ti paññ±yittha. Aya½ bhariyaparicchedo.
Vipass² kakusandhoti ime pana dve bodhisatt± payutta-±jaññaratham±ruyha mah±bhinikkhamana½ nikkhami½su. Sikh² koº±gamanoti ime dve hatthikkhandhavaragat± hutv± nikkhami½su. Vessabh³ suvaººasivik±ya nis²ditv± nikkhami. Kassapo uparip±s±de mah±tale nisinnova ±n±p±nacatutthajjh±na½ nibbattetv± jh±n± uµµh±ya ta½ jh±na½ p±daka½ katv±– “p±s±do uggantv± bodhimaº¹e otarat³”ti adhiµµh±si. P±s±do ±k±sena gantv± bodhimaº¹e otari. Mah±purisopi tato otaritv± bh³miya½ µhatv±– “p±s±do yath±µh±neyeva patiµµh±t³”ti cintesi. So yath±µh±ne patiµµh±si. Mah±purisopi satta divas±ni padh±namanuyuñjitv± bodhipallaªke nis²ditv± sabbaññuta½ paµivijjhi. Amh±ka½ pana bodhisatto kaºµaka½ assavaram±ruyha nikkhantoti. Aya½ y±naparicchedo.
Vipassissa pana bhagavato yojanappam±ºe padese vih±ro patiµµh±si, sikhissa tig±vute, vessabhussa a¹¹hayojane, kakusandhassa g±vute, koº±gamanassa a¹¹hag±vute, kassapassa v²sati-usabhe. Amh±ka½ bhagavato pakatim±nena so¼asakar²se, r±jam±nena aµµhakar²se padese vih±ro patiµµhitoti. Aya½ vih±raparicchedo.
Vipassissa pana bhagavato ekaratan±y±m± vidatthivitth±r± aµµhaªgulubbedh± suvaººiµµhak± k±retv± c³¼a½sena ch±detv± vih±raµµh±na½ kiºi½su. Sikhissa suvaººayaµµhiph±lehi ch±detv± kiºi½su. Vessabhussa suvaººahatthip±d±ni k±retv± tesa½ c³¼a½sena ch±detv± kiºi½su. Kakusandhassa vuttanayeneva suvaººiµµhak±hi ch±detv± kiºi½su. Koº±gamanassa vuttanayeneva suvaººakacchapehi ch±detv± kiºi½su. Kassapassa suvaººakaµµ²hiyeva ch±detv± kiºi½su. Amh±ka½ bhagavato salakkhaº±na½ kah±paº±na½ c³¼a½sena ch±detv± kiºi½su. Aya½ vih±rabh³miggahaºadhanaparicchedo.
Tattha vipassissa bhagavato tath± bh³mi½ kiºitv± vih±ra½ katv± dinnupaµµh±ko punabbasumitto n±ma ahosi, sikhissa siriva¹¹hano n±ma, vessabhussa sotthiyo n±ma, kakusandhassa accuto n±ma, koº±gamanassa uggo n±ma, kassapassa sumano n±ma, amh±ka½ bhagavato sudatto n±ma. Sabbe cete gahapatimah±s±l± seµµhino ahesunti. Aya½ upaµµh±kaparicchedo n±ma.
Apar±ni catt±ri avijahitaµµh±n±ni n±ma honti. Sabbabuddh±nañhi bodhipallaªko avijahito, ekasmi½yeva µh±ne hoti. Dhammacakkappavattana½ isipatane migad±ye avijahitameva hoti. Devorohanak±le saªkassanagaradv±re paµhamapadagaºµhik± avijahit±va hoti. Jetavane gandhakuµiy± catt±ri mañcap±daµµh±n±ni avijahit±neva honti. Vih±ro pana khuddakopi mahantopi hoti, vih±ropi na vijahitoyeva, nagara½ pana vijahati. Yad± nagara½ p±c²nato hoti, tad± vih±ro pacchimato; yad± nagara½ dakkhiºato, tad± vih±ro uttarato. Yad± nagara½ pacchimato, tad± vih±ro p±c²nato; yad± nagara½ uttarato, tad± vih±ro dakkhiºato. Id±ni pana nagara½ uttarato, vih±ro dakkhiºato.
Sabbabuddh±nañca ±yuvematta½, pam±ºavematta½, kulavematta½, padh±navematta½, rasmivemattanti pañca vematt±ni honti. ¾yuvematta½ n±ma keci d²gh±yuk± honti, keci app±yuk±. Tath± hi d²paªkarassa vassasatasahassa½ ±yuppam±ºa½ ahosi, amh±ka½ bhagavato vassasata½ ±yuppam±ºa½.
Pam±ºavematta½ n±ma keci d²gh± honti keci rass±. Tath± hi d²paªkaro as²tihattho ahosi, sumano navutihattho, amh±ka½ bhagav± aµµh±rasahattho.
Kulavematta½ n±ma keci khattiyakule nibbattanti, keci br±hmaºakule. Padh±navematta½ n±ma kesañci padh±na½ ittarak±lameva hoti, yath± kassapassa bhagavato. Kesañci addhaniya½, yath± amh±ka½ bhagavato.
Rasmivematta½ n±ma maªgalassa bhagavato sar²rarasmi dasasahassilokadh±tuppam±º± ahosi. Amh±ka½ bhagavato samant± by±mamatt± Tatra rasmivematta½ ajjh±sayappaµibaddha½, yo yattaka½ icchati, tassa tattaka½ sar²rappabh± pharati. Maªgalassa pana niccampi dasasahassilokadh±tu½ pharat³ti ajjh±sayo ahosi. Paµividdhaguºesu pana kassaci vematta½ n±ma natthi.
Apara½ amh±ka½yeva bhagavato sahaj±taparicchedañca nakkhattaparicchedañca d²pesu½. Sabbaññubodhisattena kira saddhi½ r±hulam±t±, ±nandatthero, channo, kaºµako, nidhikumbho, mah±bodhi, k±¼ud±y²ti im±ni satta sahaj±t±ni. Mah±puriso ca uttar±s±¼hanakkhatteneva m±tukucchi½ okkami, mah±bhinikkhamana½ nikkhami, dhammacakka½ pavattesi, yamakap±µih±riya½ ak±si. Vis±kh±nakkhattena j±to ca abhisambuddho ca parinibbuto ca. M±ghanakkhattenassa s±vakasannip±to ca ahosi, ±yusaªkh±rossajjanañca, assayujanakkhattena devorohananti ettaka½ ±haritv± d²petabba½. Aya½ sambahulaparicchedo n±ma.
13. Id±ni atha kho tesa½ bhikkh³nanti-±d²su te bhikkh³– “±vuso, pubbeniv±sassa n±ma aya½ gati, yadida½ cutito paµµh±ya paµisandhi-±rohana½. Ya½ pana ida½ paµisandhito paµµh±ya pacch±mukha½ ñ±ºa½ pesetv± cuti gantabba½, ida½ atigaruka½. ¾k±se pada½ dassento viya bhagav± kathes²”ti ativimhayaj±t± hutv±– “acchariya½, ±vuso,”ti-±d²ni vatv± puna aparampi k±raºa½ dassento– “yatra hi n±ma tath±gato”ti-±dim±ha½su Tattha yatra hi n±m±ti acchariyatthe nip±to, yo n±ma tath±gatoti attho. Chinnapapañceti ettha papañc± n±ma taºh± m±no diµµh²ti ime tayo kiles±. Chinnavaµumeti ettha vaµumanti kusal±kusalakammavaµµa½ vuccati. Pariy±dinnavaµµeti tasseva vevacana½, pariy±dinnasabbakammavaµµeti attho. Sabbadukkhav²tivatteti sabba½ vip±kavaµµasaªkh±ta½ dukkha½ v²tivatte Anussarissat²ti ida½ yatr±ti nip±tavasena an±gatavacana½, attho panettha at²tavasena veditabbo. Bhagav± hi te buddhe anussari, na id±ni anussarissati. Eva½s²l±ti maggas²lena phalas²lena lokiyalokuttaras²lena eva½s²l±. Eva½dhamm±ti ettha sam±dhipakkh± dhamm± adhippet±, maggasam±dhin± phalasam±dhin± lokiyalokuttarasam±dhin±, eva½sam±dhayoti attho. Eva½paññ±ti maggapaññ±divaseneva eva½paññ±. Eva½vih±r²ti ettha pana heµµh± sam±dhipakkh±na½ dhamm±na½ gahitatt± vih±ro gahitova puna kasm± gahitameva gaºh±t²ti ce; na ida½ gahitameva, idañhi nirodhasam±pattid²panattha½ vutta½. Tasm± eva½ nirodhasam±pattivih±r² te bhagavanto ahesunti evamettha attho daµµhabbo.
Eva½vimutt±ti ettha vikkhambhanavimutti, tadaªgavimutti, samucchedavimutti, paµippassaddhivimutti, nissaraºavimutt²ti pañcavidh± vimutti. Tattha aµµha sam±pattiyo saya½ vikkhambhitehi n²varaº±d²hi vimuttatt± vikkhambhanavimutt²ti saªkhya½ gacchanti. Anicc±nupassan±dik± satt±nupassan± saya½ tassa tassa paccan²kaªgavasena pariccatt±hi niccasaññ±d²hi vimuttatt± tadaªgavimutt²ti saªkhya½ gacchanti. Catt±ro ariyamagg± saya½ samucchinnehi kilesehi vimuttatt± samucchedavimutt²ti saªkhya½ gacchanti. Catt±ri s±maññaphal±ni magg±nubh±vena kiles±na½ paµippassaddhante uppannatt± paµippassaddhivimutt²ti saªkhya½ gacchanti. Nibb±na½ sabbakilesehi nissaµatt± apagatatt± d³re µhitatt± nissaraºavimutt²ti saªkhya½ gacchati. Iti im±sa½ pañcanna½ vimutt²na½ vasena– “eva½ vimutt±”ti ettha attho daµµhabbo.
14. Paµisall±n± vuµµhitoti ek²bh±v± vuµµhito.
16. “Ito so, bhikkhave”ti ko anusandhi? Idañhi sutta½– “tath±gatasseves±, bhikkhave, dhammadh±tu suppaµividdh±”ti ca “devat±pi tath±gatassa etamattha½ ±rocesun”ti ca imehi dv²hi padehi ±baddha½. Tattha devat±rocanapada½ suttantapariyos±ne devac±rikakol±hala½ dassento vic±ressati Dhammadh±tupad±nusandhivasena pana aya½ desan± ±raddh±. Tattha khattiyo j±tiy±ti-±d²ni ek±dasapad±ni nid±nakaº¹e vuttanayeneva veditabb±ni.