Parinibbutakath±vaººan±

219. Ito para½ ya½ parinibb±naparikamma½ katv± bhagav± parinibbuto, ta½ dassetu½ atha kho bhagav± paµhama½ jh±nanti-±di vutta½. Tattha parinibbuto bhanteti nirodha½ sam±pannassa bhagavato ass±sapass±s±na½ abh±va½ disv± pucchati. Na ±vusoti thero katha½ j±n±ti? Thero kira satth±r± saddhi½yeva ta½ ta½ sam±patti½ sam±pajjanto y±va nevasaññ±n±saññ±yatan± vuµµh±na½, t±va gantv± id±ni bhagav± nirodha½ sam±panno, antonirodhe ca k±laªkiriy± n±ma natth²ti j±n±ti.
Atha kho bhagav± saññ±vedayitanirodhasam±pattiy± vuµµhahitv± nevasaññ±n±saññ±yatana½ sam±pajji…pe… tatiyajjh±n± vuµµhahitv± catutthajjh±na½ sam±pajj²ti ettha bhagav± catuv²satiy± µh±nesu paµhamajjh±na½ sam±pajji, terasasu µh±nesu dutiyajjh±na½, tath± tatiyajjh±na½, pannarasasu µh±nesu catutthajjh±na½ sam±pajji. Katha½? Dasasu asubhesu, dvatti½s±k±re aµµhasu kasiºesu, mett±karuº±mudit±su, ±n±p±ne, paricched±k±seti imesu t±va catuv²satiy± µh±nesu paµhamajjh±na½ sam±pajji. Ýhapetv± pana dvatti½s±k±rañca dasa asubh±ni ca sesesu terasasu dutiyajjh±na½ tesuyeva ca tatiyajjh±na½ sam±pajji. Aµµhasu pana kasiºesu, upekkh±brahmavih±re, ±n±p±ne, paricched±k±se, cat³su ar³pes³ti imesu pannarasasu µh±nesu catutthajjh±na½ sam±pajji. Ayampi ca saªkhepakath±va. Nibb±napura½ pavisanto pana bhagav± dhammass±m² sabb±pi catuv²satikoµisatasahassasaªkhy± sam±pattiyo pavisitv± videsa½ gacchanto ñ±tijana½ ±liªgetv± viya sabbasam±pattisukha½ anubhavitv± paviµµho.
Catutthajjh±n± vuµµhahitv± samanantar± bhagav± parinibb±y²ti ettha jh±nasamanantara½, paccavekkhaº±samanantaranti dve samanantar±ni. Tattha jh±n± vuµµh±ya bhavaªga½ otiººassa tattheva parinibb±na½ jh±nasamanantara½ n±ma. Jh±n± vuµµhahitv± puna jh±naªg±ni paccavekkhitv± bhavaªga½ otiººassa tattheva parinibb±na½ paccavekkhaº±samanantara½ n±ma. Im±nipi dve samanantar±neva. Bhagav± pana jh±na½ sam±pajjitv± jh±n± vuµµh±ya jh±naªg±ni paccavekkhitv± bhavaªgacittena aby±katena dukkhasaccena parinibb±yi. Ye hi keci buddh± v± paccekabuddh± v± ariyas±vak± v± antamaso kunthakipillika½ up±d±ya sabbe bhavaªgacitteneva aby±katena dukkhasaccena k±laªkaront²ti. Mah±bh³mic±l±d²ni vuttanay±nev±ti.
220. Bh³t±ti satt±. Appaµipuggaloti paµibh±gapuggalavirahito. Balappattoti dasavidhañ±ºabala½ patto.
221. Upp±davayadhamminoti upp±davayasabh±v±. Tesa½ v³pasamoti tesa½ saªkh±r±na½ v³pasamo, asaªkhata½ nibb±nameva sukhanti attho.
222. N±hu ass±sapass±soti na j±to ass±sapass±so. Anejoti taºh±saªkh±t±ya ej±ya abh±vena anejo. Santim±rabbh±ti anup±disesa½ nibb±na½ ±rabbha paµicca sandh±ya. Ya½ k±lamakar²ti yo k±la½ akari. Ida½ vutta½ hoti– “±vuso, yo mama satth± buddhamuni santi½ gamiss±m²ti, santi½ ±rabbha k±lamakari, tassa µhitacittassa t±dino id±ni ass±sapass±so na j±to, natthi, nappavattat²”ti.
Asall²nen±ti al²nena asaªkuµitena suvikasiteneva cittena. Vedana½ ajjhav±say²ti vedana½ adhiv±sesi, na vedan±nuvatt² hutv± ito cito ca samparivatti. Vimokkhoti kenaci dhammena an±varaºavimokkho sabbaso apaññattibh±v³pagamo pajjotanibb±nasadiso j±to.
223. Tad±s²ti “saha parinibb±n± mah±bh³mic±lo”ti eva½ heµµh± vutta½ bh³mic±lameva sandh±y±ha. Tañhi lomaha½sanañca bhi½sanakañca ±si. Sabb±k±ravar³peteti sabbavarak±raº³pete.
224. Av²tar±g±ti puthujjan± ceva sot±pannasakad±g±mino ca. Tesañhi domanassa½ appah²na½. Tasm± tepi b±h± paggayha kandanti. Ubhopi hatthe s²se µhapetv± rodant²ti sabba½ purimanayeneva veditabba½.
225. Ujjh±yant²ti “ayy± attan±pi adhiv±setu½ na sakkonti, sesajana½ katha½ samass±sessant²”ti vadantiyo ujjh±yanti. Katha½bh³t± pana bhante ±yasm± anuruddho devat± manasikarot²ti devat±, bhante, katha½bh³t± ±yasm± anuruddho sallakkheti, ki½ t± satthu parinibb±na½ adhiv±sent²ti?
Atha t±sa½ pavattidassanattha½ thero sant±vusoti-±dim±ha. Ta½ vuttatthameva. Ratt±vasesanti balavapacc³se parinibbutatt± rattiy± avasesa½ cullakaddh±na½. Dhammiy± kath±y±ti aññ± p±µiyekk± dhammakath± n±ma natthi, “±vuso sadevake n±ma loke appaµipuggalassa satthuno aya½ maccur±j± na lajjati, kimaªga½ pana lokiyamah±janassa lajjissat²”ti evar³p±ya pana maraºapaµisa½yutt±ya kath±ya v²tin±mesu½. Tesañhi ta½ katha½ kathent±na½ muhutteneva aruºa½ uggacchi.
226. Atha khoti aruºugga½ disv±va thero thera½ etadavoca. Teneva karaº²yen±ti k²disena nu kho parinibb±naµµh±ne m±l±gandh±disakk±rena bhavitabba½, k²disena bhikkhusaªghassa nisajjaµµh±nena bhavitabba½, k²disena kh±dan²yabhojan²yena bhavitabbanti, eva½ ya½ bhagavato parinibbutabh±va½ sutv± kattabba½ teneva karaº²yena.