Citt±nupassan±vaººan±
381. Eva½ navavidhena vedan±nupassan±satipaµµh±na½ kathetv± id±ni so¼asavidhena citt±nupassana½ kathetu½ kathañca, bhikkhaveti-±dim±ha. Tattha sar±ganti aµµhavidhalobhasahagata½. V²tar±ganti lokiyakusal±by±kata½. Ida½ pana yasm± sammasana½ na dhammasamodh±na½ tasm± idha ekapadepi lokuttara½ na labbhati. Ses±ni catt±ri akusalacitt±ni neva purimapada½ na pacchimapada½ bhajanti. Sadosanti duvidhadomanassasahagata½. V²tadosanti lokiyakusal±by±kata½. Ses±ni dasa akusalacitt±ni neva purimapada½, na pacchimapada½ bhajanti. Samohanti vicikicch±sahagatañceva, uddhaccasahagatañc±ti duvidha½. Yasm± pana moho sabb±kusalesu uppajjati, tasm± ses±nipi idha vaµµantiyeva. Imasmiññeva hi duke dv±das±kusalacitt±ni pariy±dinn±n²ti. V²tamohanti lokiyakusal±by±kata½. Saªkhittanti thinamiddh±nupatita½. Etañhi saªkuµitacitta½ n±ma. Vikkhittanti uddhaccasahagata½, etañhi pasaµacitta½ n±ma. Mahaggatanti r³p±r³p±vacara½. Amahaggatanti k±m±vacara½. Sa-uttaranti k±m±vacara½. Anuttaranti r³p±vacara½ ar³p±vacarañca. Tatr±pi sa-uttara½ r³p±vacara½, anuttara½ ar³p±vacarameva. Sam±hitanti yassa appan±sam±dhi upac±rasam±dhi v± atthi. Asam±hitanti ubhayasam±dhivirahita½ Vimuttanti tadaªgavikkhambhanavimutt²hi vimutta½. Avimuttanti ubhayavimuttivirahita½. Samucchedapaµippassaddhinissaraºavimutt²na½ pana idha ok±sova natthi. Iti ajjhatta½ v±ti eva½ sar±g±dipariggaºhanena yasmi½ yasmi½ khaºe ya½ ya½ citta½ pavattati, ta½ ta½ sallakkhento attano v± citte, parassa v± citte, k±lena v± attano, k±lena v± parassa citte citt±nupass² viharati. Samudayavayadhamm±nupass²ti ettha pana avijj±samuday± viññ±ºasamudayoti eva½ pañcahi pañcahi ±k±rehi viññ±ºassa samudayo ca vayo ca n²haritabbo. Ito para½ vuttanayameva. Kevalañhi idha cittaparigg±hik± sati dukkhasaccanti eva½ padayojana½ katv± cittaparigg±hakassa bhikkhuno niyy±namukha½ veditabba½. Sesa½ t±disamev±ti.
Citt±nupassan± niµµhit±.