“Aggisaññepi cittako, pume eraº¹ake cañcu. Pakkhituº¹e thiya½ mato”. Dvaya½ siv±rukkhe. Sattuyuttaphalat±ya sattuphal±. Gaº¹a½ samet²ti sam², a, nad±di, p±ribhaddakepi. Garud±ru, p³tikaµµhampi. 567. Dvaya½ karañje. Natta½ ratt± m±l± yassa. Ka½ rañjayat²ti karañjo, ºo. Cillavillo, karajopi. Dvaya½ khadire. Khada hi½s±ya½, theriye ca. Khadanti dant± yen±ti khadiro, iro. Dant± dh±vanti yena nirogatt±ti dantadh±vano, yu, dh±va gatisuddhiya½. G±yatt², b±latanayopi. “G±yatt² khadire itth², chandasipi cha¼akkhare”ti [cint±maºiµ²k± 14.49 by±khy±sudh± 2.4.50] rabhaso. B±lo sukhumo pattasaññito tanayo yassa b±latanayo. Dvaya½ p²tas±re khadire. Khadir±dikantu p²tas±re. Setavaººat±ya somo kapp³rasadiso vakko vakkalametassa somavakko. “Somo kuvere pitudevat±ya½, vasuppabhede vasudh±kare ca. Dibbosadh² somalat± sam²raºe, kapp³ran²resu ca v±nare c±”ti n±natthasaªgaho. ¿sa½ khuddaka½ dalametassa kadaro, lassa ro. Dvaya½ piº¹²take. Sala gamane, lo. Mada umm±de, yu. “Piº¹²tako maravako, sasano karah±µako”tyamarakose [amara 14.52]. 568. Tika½ indas±le. S±l±na½ rukkh±na½ indo r±j± indas±lo, d±s±d²su siriva¹¹hak±disaddo viya adhivacanamattamida½. Indassa sakkassa s±lotipi indas±lo. Sallato ºvu, nad±di, sallak². Khara chedanavin±sanesu, ºvu. Dvaya½ devad±rumhi. Dev±na½ d±ru. Bhaddatt± bhaddad±ru. Sakkap±dapo, p±ribhaddako, p²tad±ru, d±ru, p³tikaµµhampi. Dvaya½ hemapupphake. Paµhamak±le camp±nagare j±to campeyyo, ºeyyo. Kapaccaye campako. 569. Dvaya½ panase. Pana byavah±re, thutimhi ca, aso. Kaºµakayutta½ phalamassa kaºµakiphalo. Dvaya½ siv±ya½. Na vijjate rogabhaya½, rogabyatho copayujjam±n±yamassanti abhay±. Rogabhaya½ harati apanet²ti har²tak², to, sakatthe ko, nad±di. Harittak²pi. Abyath±, putan±, amat±, hemavat², cetak², siv±pi. Dvaya½ karisaphale. Roga½ asati bhakkhat²ti akkho, kho, sassa ko. Roga½ vibh³ta½ karot²ti vibh²tako, vibh²µakopi. Bh³t±v±so, kaliddumopi, kalissa ±sayabh³to dumo kaliddumo. Dvaya½ pussaphale. Natthi matametissa½ hetubh³t±ya½ amat±. Mala dh±raºe, ºvu, nad±di, ±malak². Vayaµµh±pi. Vayo tiµµhati thir²bhavatyet±y±ti vayaµµh±. 570. Dvaya½ ¹ahurukkhe. Labun±make pabbate j±yat²ti labujo. Khuddakatt± l²na½ ap±kaµa½ kucasaªkh±ta½ phalametassa likuco, nip±tan±. Dvaya½ p²tapupphe. Agandhapupphat±ya att±na½ kaºiµµha½ karot²ti kaºik±ro, µµhalopo, padumappam±ºapupphadumat±ya dumuppalo. Tika½ hiªguniyy±se. N² naye, bo, monto ca. Tittarasatt± aribh±ve tiµµhat²ti ariµµho. Puci½ kuµµha½ maddat²ti pucimando, itta½, bind±gamo. Dhammaseno, m±lakopi. Malate roga½ m±lako, ºvu. Dvaya½ rattapupphe. Karotism± ºvu. Dala vid±raºe, mo, ik±r±gamo. D±¼imopi. 571. Dvaya½ p²taddume. Sarati k±lantara½ saralo, alo. P³tiyeva kaµµha½ p³tikaµµha½, p³timuttanti yath±. Dvaya½ picchil±ya½. Kapi calane, ilo. S±sa anusiµµhiya½, sisa icch±ya½ v±, apo, niggah²t±gamo, si½sap±. Agurupi. Tika½ phaliniya½. S± tanukaraºe, mo. Piyabh±va½ gacchat²ti piyaªgu, u. Kaman²yabh±va½ gacchat²ti kaªgu, u, nip±tan±. Mahil±vhay±, lat±, gund±, gandhaphal², k±rambh±pi. Dvaya½ sir²se. Sarati roga½ hi½sat²ti sir²so. ¿so, assi. Bhaº¹a paribh±sane, ilo. Kap²tanopi. Amb±µake, gaddabhaº¹e ca kap²tano. 572. Dvaya½ maº¹³kapaººe. Suºa gatiya½, ºvu, d²gha½ phalavaºµa½ yassa. Naµo kuµannaµ±pi. Dvaya½ bakule. Vaka ±d±ne, ulo. Kesarayuttapupphat±ya kesaro. Dvaya½ malapupphasmi½. K±k±na½ udumbaro k±kodumbaro, so eva k±kodumbarik±, sakatthe iko. Phala nipphattiya½, gu, lassa go. Dvaya½ n±garukkhe. Na gacchat²ti n±go, d²gh±di. N±g±na½ m±l±, s± sañj±t± yatra n±gam±lik±. 573. Dvaya½ asoke. Natthi soko yena. Vaja gamane, ulo. Dvaya½ jay±ya½. Ta½ta½rogajay±dika½ karot²ti takk±r², º². Visesena jayat²ti vejayantik±, anto, nad±di, sakatthe ko. “Jay± jayant² takk±r², n±dey² vejayantik±”tyamarakoso [amara 14.65]. Dvaya½ samuddasam²padesaje s±madale tam±lan±me tarumhi. T±piya½ j±yat²ti t±piñcho, aññatthe cho, bind±gamo, “t±p² tu sarit±ntare”ti hi n±natthasaªgaho. Tamu kaªkh±ya½, alo. Dvaya½ kuµaje. Roga½ chindat²ti kuµajo, jo. Girimhi j±t± mallik± girimallik±, sakkapariy±yopyatra. 574. Tassa kuµajassa phale indayavo. Indassa sakkassa yavo dhaññaviseso indayavo. Kaliªga½, kaddayavampi.
“P³tikarañja dh³my±µe, desabhede pum± bhave;
kuµajassa phale kl²va½, kaliªga½ th² tu n±riyan”ti [cint±maºiµ²k± 14.67].–
Rabhaso. Amaram±l±yantu “kaliªgen’dayavo pum±”ti itthikaº¹e p±µho. Tassattho kaliªg± itth², indayavo pum± Dvaya½ kaºik±rik±ya½. Aggi anena manthyate aggimantho, ºo. Ta½ kaµµhehi gha½siyam±ne aggi uµµhahati. Kaºa gatiya½, ºvu. Jay±pyatra. “Vijaye so jay± dugg±, jayant² gaºik±rike”ti jay± n±n±tth±. Dvaya½ nigguº¹iya½. Natthi guº¹a½ gabbhabandhanamet±y±ti nigguº¹². Si bandhane, du, sindu½ gabbhabandhana½ v±ret²ti sinduv±ro. Ind±n²pyatra. Ind±n²karaºe th²na½, sinduv±rendan±risu. Dvaya½ mallik±ya½. Tiº±ni s³lanti yasminti tiºas³la½, s³la ruj±ya½. Yatra ta½ j±yati, tatra tiº±ni rog²ni bhavant²tyattho. “Tiºas³la½ mallik±ya½, paº¹aka½ ketak²phale”. Mallate dh±r²yate sabbeh²ti mallik±, malla dh±raºe, i, sakatthe ko. Bh³pad², s²tabh²ru ca. 575. Dvaya½ kaºhapupphaseph±lik±ya½. Siph± jaµ± yassatthi seph±lik±, iko, lamajjho. N²lapupphat±ya n²lik±. Suvah±, nigguº¹²pi. “Sinduv±repi nigguº¹², n²laseph±lik±ya ce”ti ruddo. Dvaya½ vanamallik±ya½. Phuµa vikasane, ± bhuso phuµat²ti apphoµ±, rass±di. Catukka½ rattapupphe. Bandha bandhane, u, sakatthe ko. Jayattha½ sumana½ jayasumana½. Bhaº¹atism± iko, bhaº¹iko. J²vat²ti j²vako, j²va p±ºadh±raºe, ºvu. J²vakasaddassa p²tas±l±d²svapi pavattanato bandhu eva j²vako bandhuj²vakoti bandhusaddena visesetv± vutta½, samuditena v± n±mamidamekassa. “Bandhu bandhukapupphe ca, bandhubh±tari bandhave”ti vacanato,
“J²vako p²tas±le ca, khepane vuddhij²vini;
sevini p±ºake ph±ti-kuº¹ike p±dapantare”ti.–
Vacanato ca “bandhuj²vako”ti ettha dve n±m±nipi daµµhabb±ni. 576. Pañcaka½ suman±ya½. Sundara½ mano yassa½. Sugandhatt± j±tisuman±ti samuditan±ma½. Mala dh±raºe, to, nad±di. Jana janane,ti. Vassak±lasañj±tapupphat±ya vassik². Iko, nad±di. Dvaya½ “campeyya”iti khy±te. Yutha hi½s±ya½, i, sakatthe ko, d²gh±di. Magadhe bhav± m±gadh². Gaºik±, ambaµµh±pi. Dvaya½ “dev±li”iti khy±t±ya½. Sundara½ dalametiss± sattal±, dassa to, satta dal±ni yass± v± sattal±. Nav± n³tan± mallik± navamallik±. Navam±lik±pi. 577. Dvaya½ puº¹ake “la½svaºa”iti khy±te. Vasante pupphati v±sant². Atimuda½ tanot²ti atimutto, nip±tan±. M±dhav², lat±pi. Madhumhi citte, ves±khe v± pupphat²ti m±dhav².
“Lat± jotimat²pakka-s±kh±vall²piyaªgusu;
lat± katth³rik±yañca, s± dubb±m±dhav²su c±”ti.
Lat± anekatth±. Dvaya½ karav²re. Kucchita½ ravanti ass± yena karav²ro, ²ro. Asse m±ret²ti assam±rako. Paµih±sopi. Dvaya½ m±tuluªge. Matto lujjati yena m±tuluªgo, luja vin±se. Paripuººab²jat±ya b²jap³ro. Rucakopi, ruca dittiya½, ºvu. Dvaya½ dhutture. Ugga½ majjati yena ummatto, mada umm±de. M±ret²ti m±tulo, ulo, rassa to. “Ummatto kitavo dhutto, dhatt³ro kanak±vhayo, m±tulo madano”tyamarakoso [amara 14.77]. 578. Dvaya½ kaºhap±kaphale. Kara½ hattha½ maddati kaºµakena karamando. Karamaddopi. Suµµhu sinot²ti suseno, si bandhane, yu. Dvaya½ kunde. Kuºa saªkocane, do, natta½, kuºa saddopakaraºesu v±. M±ghe bhava½ m±ghya½, yo, tasmi½ k±le hi pupph±disamiddhi bhavat²ti tabbhavattena byapadeso. Dvaya½ devat±se. Devat± ±santi ya½ devat±so. J²m³tak±le sañj±tatt± j²m³to, mhanal±. Dvaya½ san±mapasiddhe pupphaviµape. Puppham±su½ na mil±tamassa bhavat²ti amil±to. Mahantampi k±la½ sahat²ti mah±sah±. 579. Catukka½ jhiº¹is±maññe. Sir² vattati yena sereyyako, ºeyyako. D±san±makatt± d±s². Kira vikkiraºe, ±to, dvitta½. Kura sadde, ¹o, sakatthe ko. Dvaya½ kaºµena, patrena ca site paºº±se. Aja gamane, uko. Sito sukko paºº±so sitapaºº±so. Dvaya½ appapatte paºº±se. ¿ra kampane, yu. Phaºi½ jayati phaºijjako, yassa ko. 580. Dvaya½ jap±kusume. Japati y±ya jap±, ju javane v±, po, ussatta½. Marudesaje kaºµakini karabhappiye taruvisese kar²r±didvaya½. Karotism± ²ro. Kaca bandhane, dvitta½, kakaco, ganthilopi. Dvaya½ rukkhoparij±te vij±tiye pallave. Rukkhe j±yam±n± ta½ addati hi½sat²ti rukkh±dan², adda hi½s±ya½, yu, nad±di, dalopo. Vanda abhiv±danathut²su, a, itthiya½, sakatthe ko, assa d²gho. Rukkharuh±, j²vantik±pi. Dvaya½ cittake. Citi hi½s±ya½, gandhe ca, ºvu. Aggisaññitoti aggipariy±yan±mako. P±µh²pi, pume’ya½. 581. Dvaya½ gaºar³pe. Akko s³riyo, tappariy±yan±makatt± akko. Vikarot²ti vikiraºo, yu. Assi. Akkavho, vasuko, apphoµo, mand±ro, akkapaººopi. “Pume akkavho apphoµo, vanam±lyapar±jite”ti [cint±maºiµ²k± 14.80] ruddo. Mand±ro devadumamhi p±ribhaddakepi. Tasmi½ akke yo setapupphako, tasmi½ a¼akko. Setapupphat±ya ala½bh³to akko a¼akko, ala bh³sane, ¼atta½. Pat±pasopi. Dvaya½ chinnaruh±ya½. Tittarasatt± p³tibh³t± lat± p³tilat±, p³ pavane v±,ti. Rogamala½ pun±t²ti p³ti, s± eva lat± p³tilat±. Gu¼a rakkhaºe, co, nad±di. Gara secane v±. Amat±, madhupaºº²pi. Madhu iva paººamass± madhupaºº². Dvaya½ dhanuseniya½, y± pattehi vac±sadis², tattaco tantadhanuguºopayutto. Mubb±vik±rat±yeva dhanujiy± “mubb²”tyuccate, mubba bandhane, a, mubb±. Madhurasatt± madhuras±. Dev², moraµ±pi. Mura pavedhane, aµo, moraµ±.