5. Araññavagga

536. Arañña½ k±nana½ d±yo, gahana½ vipina½ vana½;
aµav²’tth² mah±rañña½, tva, raññ±n²tthiya½ bhave.
537. Nagar± n±tid³rasmi½, santehi yo bhiropito;
tarusaº¹o sa ±r±mo, tatho pavana muccate.
538. Sabbas±dh±raº±’rañña½, rañña muyy±na muccate;
ñeyya½ tadeva pamada, vana mantepurocita½.
539. Panti v²thy±’vali seº², p±¼i lekh± tu r±ji ca;
p±dapo viµap² rukkho, ago s±lo mah²ruho.
540. Dumo taru kujo s±kh², gaccho tu khuddap±dapo;
phalanti ye vin± puppha½, te vuccanti vanappat².
541. Phalap±k±vas±ne yo,
maratyo sadhi s± bhave;
t²su vañcy±’phal± c±tha, phalino phalav± phal².
542. Samphullito tu vikaco, phullo vikasito tisu;
siro’gga½ sikharo nitth², s±kh± tu kathit± lat±.
543. Dala½ pal±sa½ chadana½, paººa½ patta½ chado pyatha;
pallavo v± kisalaya½, navubbhinne tu aªkuro.
544. Makula½ v± kuµumalo, kh±rako tu ca j±laka½;
kalik± korako nitth², vaºµa½ pupph±dibandhana½.
545. Pasavo kusuma½ puppha½, par±go pupphajo rajo;
makarando madhu mata½, thavako tu ca gocchako.
546. Phale tv±’me sal±µu’tto,
phala½ tu pakka muccate;
campaka’mb±dikusuma, phalan±ma½ napu½sake.
547. Mallik±d² tu kusume, saliªg± v²hayo phale;
jamb³’tth² jambava½ jamb³, viµapo viµabh²’tthiya½.
548. M³la m±rabbha s±khanto, khandho bh±go tarussa tha;
koµaro nitthiya½ rukkha, cchidde kaµµha½ tu d±ru ca.
549. Bundo m³lañca p±do tha, saªku’tto kh±ºunitthiya½;
karah±µa½ tu kando tha, ka¼²ro matthako bhave.
550. Vallar² mañjar² n±r², vall² tu kathit± lat±;
thambho gumbo ca akkhandhe, lat± vir³ pat±nin².
551. Assattho bodhi ca dv²su, nigrodho tu vaµo bhave;
kabiµµho ca kapittho ca, yaññaªgo tu udumbaro.
552. Kovi¼±ro yugapatto, udd±lo v±tagh±tako;
r±jarukkho katam±l², nd²varo by±dhigh±tako.
553. Dantasaµho ca jambh²ro, varaºo tu kareri ca;
ki½ suko p±libhaddotha, vañjulo tu ca vetaso.
554. Amb±µakop²tanako, madhuko tu madhuddumo;
atho gu¼aphalo p²lu, sobhañjano ca siggu ca.
555. Sattapaººi chattapaººo, tiniso tva timuttako;
ki½ suko tu pal±so tha,
ariµµho phenilo bhave.
556. M±l³ra beluv±billo, punn±go tu ca kesaro;
s±lavo tu ca loddo tha, piy±lo sannakaddu ca.
557. Likocako tath±’ªkolo,
atha guggulu kosiko;
ambo c³to saho tveso,
sahak±ro sugandhav±.
558. Puº¹ar²ko ca setambo, selu tu bahuv±rako;
sepaºº² k±smir² c±tha, kol² ca badar²tthiya½.
559. Kola½ c±nitth² badaro, pilakkho pippal²’tthiya½;
p±µal² kaºhavant± ca, s±dukaºµo vikaªkato.
560. Tinduko k±¼akkhandho ca, timbar³saka timbar³;
er±vato tu n±raªgo, kulako k±katinduko.
561. Kadambo piyako n²po, bhall² bhall±tako tisu;
jh±vuko piculo c±tha, tilako khurako bhave.
562. Ciñc± ca tintiº² c±tha, gaddabhaº¹o kap²tano;
s±lo’ssakaººo sajjo tha,
ajjuno kakudho bhave.
563. Niculo mucalindo ca, n²po tha piyako tath±;
asano p²tas±lo tha,
gol²so jh±µalo bhave.
564. Kh²rik± r±j±yatana½, kumbh² kumudik± bhave;
y³po [p³go (ka.)] tu kamuko c±tha, paµµi l±kh±pas±dano.
565. Iªgud² t±pasataru, bhujapatto tu ±bhuj²;
picchil± simbal² dv²su, rocano koµasimbal².
566. Pakiriyo p³tiko tha, roh² rohitako bhave;
eraº¹o tu ca ±maº¹o, atha sattuphal± sam².
567. Nattam±lo karañjo tha, khadiro dantadh±vano;
somavakko tu kadaro, sallotu madano bhave.
568. Ath±pi indas±lo ca, sallak² kh±rako siy±;
devad±ru bhaddad±ru, campeyyo tu ca campako.
569. Panaso kaºµakiphalo, abhay± tu har²tak²;
akkho vibh²tako t²su, amat±’malak² tisu.
570. Labujo likuco c±tha, kaºik±ro dumuppalo;
nimbo’riµµho pucimando, karako tu ca d±¼imo.
571. Saralo p³tikaµµhañca, kapil± tu ca si½sap±;
s±m± piyaªgu kaªgupi, sir²so tu ca bhaº¹ilo.
572. Soºako d²ghavanto ca,
vakulo tu ca kesaro;
k±kodumbarik± pheggu, n±go tu n±gam±lik±.
573. Asoko vañjulo c±tha, takk±r² vejayantik±;
t±piñcho ca tam±lo tha, kuµajo girimallik±.
574. Indayavo phale tass±, ggimantho kaºik± bhave;
niguºµhi’tth² sinduv±ro, tiºasuñña½ [tiºas³la½ (µ².)] tu mallik±.
575. Seph±lik± n²lik± tha, apphoµ± vanamallik±;
bandhuko jayasumana½, bhaº¹iko bandhuj²vako.
576. Suman± j±tisuman±, m±lat² j±ti vassik²;
y³thik± m±gadh² c±tha, sattal± navamallik±.
577. V±sant²,tth² atimutto, karav²ro’ssam±rako;
m±tuluªgo b²jap³ro, ummatto tu ca m±tulo.
578. Karamando suseno ca, kunda½ tu m±ghya muccate;
devat±so [devat±¹o (s². amarakosa)] tu j²m³to,
th±’mil±to mah±sah±.
579. Atho sereyyako d±s²,
ki½ kir±to kuraºµako;
ajjuko sitapaºº±so, sam²raºo phaºijjako.
580. Jap± tu jayasumana½, kar²ro kakaco bhave;
rukkh±dan² ca vand±k±, cittako tva’ggisaññito.
581. Akko vik²raºo tasmi½,
tva’ ¼akko setapupphake;
p³tilat± ga¼oc² ca, mubb± madhuras± pyatha.
582. Kapikacchu duphasso tha, mañjiµµh± vikas± bhave;
ambaµµh± ca tath± p±µh±, kaµuk± kaµurohiº².
583. Ap±maggo sekhariko, pippal² m±gadh² mat±;
gokaºµako ca siªgh±µo, kolavall²’bhapippal².
584. Golom² tu vac± c±tha, girikaºya’par±jit±;
s²hapucch² pañhipaºº², s±lapaºº² tu ca’tthir±. (Cathir±).
585. Nididdhik± tu byaggh² ca, atha n²l² ca n²lin²;
jiñjuko [jiñjuk± (ka.)] ceva guñj± tha, satam³l² sat±var².
586. Mahosadha½ tva’tivis±, b±kuc² somavallik±;
d±bb² d±ruhalidd± tha, bi¼aªga½ citrataº¹ul±.
587. Nuh² ceva mah±n±mo, muddik± tu madhuras±;
ath±pi madhuka½ yaµµhi, madhuk±madhuyaµµhik± [madhulaµµhik± (s². µ².)].
588. V±tiªgaºo ca bhaº¹±k², v±tt±k² brahat² pyatha;
n±gabal± ceva jhas±, l±ªgal² tu ca s±rad².
589. Rambh± ca kadal² moco, kapp±s² badar± bhave;
n±galat± tu tamb³l², aggij±l± tu dh±tak².
590. Tivut± tipuµ± c±tha, s±m± k±¼± ca kathyate;
atho siªg² ca usabho, reºuk± kapi¼± bhave.
591. Hiriverañca v±lañca, rattaphal± tu bimbik±;
seleyya’ masmapupphañca, el± tu bahul± bhave.
592. Kuµµhañca by±dhi kathito, v±neyya½ tu kuµannaµa½;
osadhi j±timattamhi, osadha½ sabba’ maj±tiya½.
593. M³la½ patta½ ka¼²ra’gga½, kanda½ miñj± phala½ tath±;
taco pupphañca chattanti, s±ka½ dasavidha½ mata½.
594. Papunn±µo e¼agalo,
taº¹uleyyo’ppam±riso;
j²vanti j²van² c±tha, madhurako ca j²vako.
595. Mah±kando ca lasuºa½, palaº¹u tu sukandako;
paµolo tittako c±tha, bhiªgar±jo ca makkavo.
596. Punannav± sothagh±t², vitunna½ sunisaººaka½;
k±ravello tu susav², tumby±’l±bu ca l±bu s±.
597. E¼±lukañca kakk±r², kumbhaº¹o tu ca vallibho;
indav±ruº² vis±l±, vatthuka½ vatthuleyyako.
598. M³lako nitthiya½ cuccu, tambako ca kalambako;
s±kabhed± k±samadda, jhajjhar² phaggav±’dayo.
599. Saddalo ceva dubb± ca, golom² s± sit± bhave;
gund± ca bhaddamuttañca, ras±lo tu’cchu ve¼u tu.
600. Tacas±ro veºu va½so, pabba½ tu phalu gaºµhiso;
k²cak± te siyu½ veº³, ye nadanty±n’iladdhut±.
601. Na¼o ca dhamano poµa, galo tu k±sa mitthi na;
tejano tu saro, m³la½, t³’ s²ra½ b²raºassa hi.
602. Kuso varahisa½ dabbo, bh³tiºaka½ tu bh³tiºa½;
gh±so tu yavaso c±tha,
p³go tu kamuko bhave.
603. T±lo vibhedik± c±tha, khajjur² sindi vuccati;
604. hint±la, t±la, khajj³r², n±liker± tatheva ca;
t±l² ca ketak² n±r², p³go ca tiºap±dap±ti.

Iti araññavaggo.